Rísum upp! Ragnar Þór Ingólfsson skrifar 1. maí 2023 07:31 Í dag er alþjóðlegur baráttudagur verkalýðsins og er óhætt að segja að launafólk og almenningur standi á tímamótum. Stjórnvöld og Seðlabankinn hafa tekið sér stöðu. Stöðu gegn fólkinu í landinu og stöðu með sérhagsmunaöflunum og fjármálakerfinu. Um það verður ekki deilt. Stjórnmálin og peningastefna Seðlabankans hafa brugðist skyldum sínum og hlutverki. Að verja almenning í landinu gagnvart þeirri lífskjarakreppu sem nú stendur yfir. Ekki nóg með að bregðast þessum grundvallarskyldum sínum hafa stjórnvöld og Seðlabankinn bætt um betur og gert illt verra. Miklu verra! Það sorglega í þessu er að þessi staða þarf alls ekki að vera svona. Hún er að stórum hluta heimatilbúin og afleiðing upplýstra ákvarðana. Alls staðar í kringum okkur hafa ríki sem við berum okkur gjarnan saman við farið í fjölþættar aðgerðir til að bregðast við afkomukreppu fólks, hvort sem um er að ræða hóflegar vaxtahækkanir, leigubremsu og launahækkanir, eða ýmsar mikilvægar mótvægisaðgerðir eins og hvalrekaskatt á ofur hagnað fyrirtækja. Þessu er ekki fyrir að fara á litla Íslandi. Hér verður frelsið til að græða vera í algjörum forgangi. Árum saman hefur þessi staða verið og árum saman hefur hún fengið að versna þrátt fyrir fögur fyrirheit í aðdraganda kosninga. Það er allt svikið jafn óðum. Á meðan innviðir og grunnþjónustan grotnar niður eiga sér stað stórkostlegir flutningar fjármagns og eigna frá skuldugum heimilum, á meðan heilbrigðiskerfið er að þrotum komið, í skelfingarástandi á leigumarkaði, í viðvarandi húsnæðisskorti, á meðan svik og vanefndir eru algjör gagnvart samningum við verkalýðshreyfinguna og kjósendur, á meðan unga fólkinu er úthýst af húsnæðismarkaði fyrir lífstíð, á meðan barnafjölskyldur fá ekki dagvistun fyrir börnin, á meðan eldri borgarar, öryrkjar og láglaunafólk búa við sára fátækt og skort, á meðan opinberu starfsfólki sem sinnir mikilvægri grunnþjónustu er sagt upp störfum, á meðan gamla fólkið deyr frá biðlistum eftir úrræðum, á meðan unga fólkið okkar og fjölskyldur þeirra mæta algjöru úrræðaleysi í geðheilbrigðismálum, á meðan biðtími á bráðamóttöku og læknavöktum mælist í 6 til 8 klukkustundum og lengist, vikum og mánuðum saman bíður fólk eftir viðtali við lækni, og enn lengur eftir lífsnauðsynlegum skurðaðgerðum eða greiningum, á meðan þjónustan fer fram innan um örmagna heilbrigðisstarfsfólk á göngum sjúkrahúsa, á meðan ríkisstjórnin neitar að upplýsa almenning um sölu ríkiseigna, á meðan opinber gjöld eru aukin á almenning en auðstéttinni hlíft. Á meðan Seðlabankinn hefur hækkað stýrivexti oftar og meira en nokkur staðar þekkist í samanburðarlöndum? Á meðan samanburðarlöndum gengur betur að vinna gegn verðbólgu og lífskjaraskerðingu en okkur, eru settir milljarðar í að halda þjóðarleiðtogasýningu. Á meðan staðan versnar og versnar! Á meðan græða fyrirtækin sem aldrei fyrr og fjármálakerfið slær um sig með steinprýddum glerhöllum fyrir ofurgróða síðustu ára, gróða sem eykst bara og eykst á kostnað almennings, á meðan bankarnir skerða þjónustu, loka útibúum og hækka gjaldskrár, á meðan tryggingafélögin hagnast ævintýralega og nota bótasjóðina í að braska, á meðan olíufélögin raka inn á gengismun og sveiflum á heimsmarkaðsverði, á meðan útgerðarelítan mokveiðir fjármagn af auðlindum okkar allra, á meðan þjóðþekktir útrásarvíkingar hafa náð fyrri styrk og völdum, á meðan lífeyrissjóðirnir okkar sitja hjá og leyfa þeim það, á meðan byggingaverktakar mata krókinn á ástandinu, rétt eins og auðstéttin sem sölsað hefur undir sig leigumarkaðinn, á meðan sama auðstétt hefur tekið milljarða tugi af braski með fiskeldi og öðru náttúruníði, á meðan innviðir eru einkavæddir og komið á vildarkjörum til útvalinna, á meðan taumlaus græðgin og dekur stjórnvalda við sérhagsmunaöflin eru allt að drepa. Á meðan milljörðum er varið í breytingar á Seðlabankanum, sem kallar eftir aðhaldi á aðra. Á meðan skuldsettum heimilum er smalað inn í eitraða sjálfheldu verðtryggðra lána að kröfu Seðlabankans og bankanna. Staðan mun versna! Og hún mun versna þangað til við rísum upp og segjum stopp og segjum, er ekki komið nóg? Hingað og ekki lengra! Verkalýðshreyfingin hefur átt betri daga hugsa margir með sér. Það er rangt! Verkalýðshreyfingin hefur sjaldan verið í betra formi. Sú kjaralota sem við stöndum í nú verður sú mikilvægasta í áratugi. Í eftirmálum hrunsins var verkalýðshreyfingin samofin valdablokk stjórnmálanna. Eftir áralöng teboð og vinaleg samtöl með sérhagsmunaöflum og stjórnmálunum gat hreyfingin sig hvergi hreyft án þess að stíga á tærnar á sjálfri sér. Hún lokaði sig af! Á meðan þáverandi ríkisstjórn gerði, eins og sú sem nú stjórnar, allt sem í hennar valdi stóð til að þóknast fjármagninu og kröfuhöfum á kostnað almennings, sem endaði með skelfilegum afleiðingum. Hræðslan var slík að enga mótstöðu var að finna innan veggja verkalýðshreyfingarinnar. Fólkið reis upp, í nauðvörn, og greip potta og pönnur og skundaði á Austurvöll því málsvarinn hvarf. Ef einhver saknar þess tíma þegar duglaus og meðvirk verkalýðshreyfingin hjakkaði með tebolla í hönd í hjólfari meðvirkni og hræðslu þá mun það ekki gerast á okkar vakt. Í eftirmálum hrunsin gat verkalýshreyfingin ekki gengið upp lágreistan stiga án þess að mæðast og gefast upp. Í dag höfum við úthald og kjark, áræðni og dug til að taka slaginn fyrir alvöru. Og við munum gera það! Við höfum sjaldan eða aldrei verið í betra formi til þess. Við verðum í framlínunni og þið þurfið ekki að bíða eftir okkur. Við erum hér og munum rísa upp og leiða baráttuna sem framundan er. Við munum mótmæla og láta í okkur heyra og við munum fara í verkföll og nota allan okkar styrk, tæki og tól til að knýja á um breytingar. Breytingar sem miða að þörfum okkar allra. Réttlátara og betra samfélagi þar sem mælikvarðinn verður staða okkar veikustu bræðra og systra en ekki hvað við eigum marga á lista yfir ríkasta fólkið. Við munum láta til skarar skríða fljótlega. Við munum mótmæla á Austurvelli og við munum mótmæla fyrir framan Seðlabankann og við munum mótmæla hvar og hvenær sem þurfa þykir. Við munum leggja niður störf og við munum gera það sem þarf til að snúa þessari ríkisstjórn og Seðlabankanum af braut eyðileggingar og kúgunar. Okkur mun takast þetta með samtakamætti okkar allra. Við tókum fyrsta skrefið á nýafstöðnu Alþýðusambandsþingi og nú þurfum við ykkur með. Við byrjum á kröfugöngu 1.maí, Alþjóðlegum baráttudegi verkalýðshreyfingarinnar, og höldum svo áfram. Spillingin er sjálfnærandi og hefur hreiðrað um sig alls staðar í stjórnsýslunni. Það er aðeins ein leið til að vinna bug á henni. Rísum upp! Höfundur er formaður VR. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Verkalýðsdagurinn Stéttarfélög Efnahagsmál Ragnar Þór Ingólfsson Mest lesið Halldór 24.05.2025 Halldór #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Nú þurfa foreldrar að vera hugrakkir Jón Pétur Zimsen Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson Skoðun Skoðun Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Í dag er alþjóðlegur baráttudagur verkalýðsins og er óhætt að segja að launafólk og almenningur standi á tímamótum. Stjórnvöld og Seðlabankinn hafa tekið sér stöðu. Stöðu gegn fólkinu í landinu og stöðu með sérhagsmunaöflunum og fjármálakerfinu. Um það verður ekki deilt. Stjórnmálin og peningastefna Seðlabankans hafa brugðist skyldum sínum og hlutverki. Að verja almenning í landinu gagnvart þeirri lífskjarakreppu sem nú stendur yfir. Ekki nóg með að bregðast þessum grundvallarskyldum sínum hafa stjórnvöld og Seðlabankinn bætt um betur og gert illt verra. Miklu verra! Það sorglega í þessu er að þessi staða þarf alls ekki að vera svona. Hún er að stórum hluta heimatilbúin og afleiðing upplýstra ákvarðana. Alls staðar í kringum okkur hafa ríki sem við berum okkur gjarnan saman við farið í fjölþættar aðgerðir til að bregðast við afkomukreppu fólks, hvort sem um er að ræða hóflegar vaxtahækkanir, leigubremsu og launahækkanir, eða ýmsar mikilvægar mótvægisaðgerðir eins og hvalrekaskatt á ofur hagnað fyrirtækja. Þessu er ekki fyrir að fara á litla Íslandi. Hér verður frelsið til að græða vera í algjörum forgangi. Árum saman hefur þessi staða verið og árum saman hefur hún fengið að versna þrátt fyrir fögur fyrirheit í aðdraganda kosninga. Það er allt svikið jafn óðum. Á meðan innviðir og grunnþjónustan grotnar niður eiga sér stað stórkostlegir flutningar fjármagns og eigna frá skuldugum heimilum, á meðan heilbrigðiskerfið er að þrotum komið, í skelfingarástandi á leigumarkaði, í viðvarandi húsnæðisskorti, á meðan svik og vanefndir eru algjör gagnvart samningum við verkalýðshreyfinguna og kjósendur, á meðan unga fólkinu er úthýst af húsnæðismarkaði fyrir lífstíð, á meðan barnafjölskyldur fá ekki dagvistun fyrir börnin, á meðan eldri borgarar, öryrkjar og láglaunafólk búa við sára fátækt og skort, á meðan opinberu starfsfólki sem sinnir mikilvægri grunnþjónustu er sagt upp störfum, á meðan gamla fólkið deyr frá biðlistum eftir úrræðum, á meðan unga fólkið okkar og fjölskyldur þeirra mæta algjöru úrræðaleysi í geðheilbrigðismálum, á meðan biðtími á bráðamóttöku og læknavöktum mælist í 6 til 8 klukkustundum og lengist, vikum og mánuðum saman bíður fólk eftir viðtali við lækni, og enn lengur eftir lífsnauðsynlegum skurðaðgerðum eða greiningum, á meðan þjónustan fer fram innan um örmagna heilbrigðisstarfsfólk á göngum sjúkrahúsa, á meðan ríkisstjórnin neitar að upplýsa almenning um sölu ríkiseigna, á meðan opinber gjöld eru aukin á almenning en auðstéttinni hlíft. Á meðan Seðlabankinn hefur hækkað stýrivexti oftar og meira en nokkur staðar þekkist í samanburðarlöndum? Á meðan samanburðarlöndum gengur betur að vinna gegn verðbólgu og lífskjaraskerðingu en okkur, eru settir milljarðar í að halda þjóðarleiðtogasýningu. Á meðan staðan versnar og versnar! Á meðan græða fyrirtækin sem aldrei fyrr og fjármálakerfið slær um sig með steinprýddum glerhöllum fyrir ofurgróða síðustu ára, gróða sem eykst bara og eykst á kostnað almennings, á meðan bankarnir skerða þjónustu, loka útibúum og hækka gjaldskrár, á meðan tryggingafélögin hagnast ævintýralega og nota bótasjóðina í að braska, á meðan olíufélögin raka inn á gengismun og sveiflum á heimsmarkaðsverði, á meðan útgerðarelítan mokveiðir fjármagn af auðlindum okkar allra, á meðan þjóðþekktir útrásarvíkingar hafa náð fyrri styrk og völdum, á meðan lífeyrissjóðirnir okkar sitja hjá og leyfa þeim það, á meðan byggingaverktakar mata krókinn á ástandinu, rétt eins og auðstéttin sem sölsað hefur undir sig leigumarkaðinn, á meðan sama auðstétt hefur tekið milljarða tugi af braski með fiskeldi og öðru náttúruníði, á meðan innviðir eru einkavæddir og komið á vildarkjörum til útvalinna, á meðan taumlaus græðgin og dekur stjórnvalda við sérhagsmunaöflin eru allt að drepa. Á meðan milljörðum er varið í breytingar á Seðlabankanum, sem kallar eftir aðhaldi á aðra. Á meðan skuldsettum heimilum er smalað inn í eitraða sjálfheldu verðtryggðra lána að kröfu Seðlabankans og bankanna. Staðan mun versna! Og hún mun versna þangað til við rísum upp og segjum stopp og segjum, er ekki komið nóg? Hingað og ekki lengra! Verkalýðshreyfingin hefur átt betri daga hugsa margir með sér. Það er rangt! Verkalýðshreyfingin hefur sjaldan verið í betra formi. Sú kjaralota sem við stöndum í nú verður sú mikilvægasta í áratugi. Í eftirmálum hrunsins var verkalýðshreyfingin samofin valdablokk stjórnmálanna. Eftir áralöng teboð og vinaleg samtöl með sérhagsmunaöflum og stjórnmálunum gat hreyfingin sig hvergi hreyft án þess að stíga á tærnar á sjálfri sér. Hún lokaði sig af! Á meðan þáverandi ríkisstjórn gerði, eins og sú sem nú stjórnar, allt sem í hennar valdi stóð til að þóknast fjármagninu og kröfuhöfum á kostnað almennings, sem endaði með skelfilegum afleiðingum. Hræðslan var slík að enga mótstöðu var að finna innan veggja verkalýðshreyfingarinnar. Fólkið reis upp, í nauðvörn, og greip potta og pönnur og skundaði á Austurvöll því málsvarinn hvarf. Ef einhver saknar þess tíma þegar duglaus og meðvirk verkalýðshreyfingin hjakkaði með tebolla í hönd í hjólfari meðvirkni og hræðslu þá mun það ekki gerast á okkar vakt. Í eftirmálum hrunsin gat verkalýshreyfingin ekki gengið upp lágreistan stiga án þess að mæðast og gefast upp. Í dag höfum við úthald og kjark, áræðni og dug til að taka slaginn fyrir alvöru. Og við munum gera það! Við höfum sjaldan eða aldrei verið í betra formi til þess. Við verðum í framlínunni og þið þurfið ekki að bíða eftir okkur. Við erum hér og munum rísa upp og leiða baráttuna sem framundan er. Við munum mótmæla og láta í okkur heyra og við munum fara í verkföll og nota allan okkar styrk, tæki og tól til að knýja á um breytingar. Breytingar sem miða að þörfum okkar allra. Réttlátara og betra samfélagi þar sem mælikvarðinn verður staða okkar veikustu bræðra og systra en ekki hvað við eigum marga á lista yfir ríkasta fólkið. Við munum láta til skarar skríða fljótlega. Við munum mótmæla á Austurvelli og við munum mótmæla fyrir framan Seðlabankann og við munum mótmæla hvar og hvenær sem þurfa þykir. Við munum leggja niður störf og við munum gera það sem þarf til að snúa þessari ríkisstjórn og Seðlabankanum af braut eyðileggingar og kúgunar. Okkur mun takast þetta með samtakamætti okkar allra. Við tókum fyrsta skrefið á nýafstöðnu Alþýðusambandsþingi og nú þurfum við ykkur með. Við byrjum á kröfugöngu 1.maí, Alþjóðlegum baráttudegi verkalýðshreyfingarinnar, og höldum svo áfram. Spillingin er sjálfnærandi og hefur hreiðrað um sig alls staðar í stjórnsýslunni. Það er aðeins ein leið til að vinna bug á henni. Rísum upp! Höfundur er formaður VR.
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir Skoðun