Á að draga ungmennin „Lúlla/Lúllu lúser“ sem fremja afbrot fyrir sér dómstól? Davíð Bergmann skrifar 28. apríl 2023 07:31 Til að fylgja eftir greininni sem ég skrifaði „Lögreglunemar með Lúlla/Lúllu lúser í tilsjón“ langar mig að koma inn á þegar ungmenni er dæmd fyrir dómstólum landsins og hvað við eigum að hafa í huga þegar þau eru dæmd að mínu mati. Ég hef verið skrifa um forvarnir eins og hópastarf; þá eru málin ekki komin á það alvarlegt stig að dómstólar landsins séu farnir að hafa afskipti af þessum krökkum. En er hægt að koma með nýja nálgun þegar það er verið að dæma ungmenni, þá meina ég á aldrinum 15-25 ára? Ungmenni í hópastarfi kynnast störfum slökkviliðs.Aðsend Já, ég er þeirra skoðunar. Ég er ekki talsmaður harðari refsinga eða að fara að beita sektagreiðslum, nei alls ekki. Ég er hins vegar talsmaður þess að fræða og dæma til meðferðar og það þarf ekkert endilega að vera innan veggja fangelsa eða stofnana. Af hverju? Jú, vegna þess það að herða á refsingum skilar engu að mínu mati og rannsóknir hafa sýnt fram á það ítrekað. Ef til þess kemur að það þurfi að dæma til fangelsis á það að vera til að betrumbæta einstaklingana en ekki eingöngu refsa. Þá verður líka að vera þannig þjónusta til staðar innan veggja fangelsanna. Ég sé ótal sóknarfæri í því og við þurfum ekkert að finna upp hjólið í þeim efnum. Af hverju? Jú, vegna þess að það þarf engum lögum að breyta því þetta rúmast allt innan 57. greinar hegningarlaga. Það sem þarf að gera er að fullnýta 57. greinina og skapa hefð fyrir því að dæma ungt fólk til ábyrgðar og gefa þeim tækifæri til að bæta fyrir misgjörðir sínar með markvissum hætti. Ég er sannfærður að með því að fara í þessa nálgun muni það spara ríkissjóði milljarða til lengri tíma litið, bjarga mannslífum og skila nýtum þjóðfélagsþegnum út í samfélagið. Í 57. greininni segir eftirfarandi: Að aðili sæti á skilorðstímanum umsjón einstakra manna, félags eða stofnunar. Aðili skal jafnan sæta slíkri umsjón, ef honum eru sett skilyrði samkvæmt 2.– 5. tölul. hér á eftir. Að aðili hlíti fyrirmælum umsjónarmanns um dvalarstaði, menntun, vinnu, umgengni við aðra menn og notkun tómstunda. Að aðili neyti ekki á skilorðstímanum áfengis né deyfilyfja. Að aðili gangist undir dvöl á hæli tiltekinn tíma, ef nauðsyn þykir til bera, allt að 18 mánuðum, ef venja þarf hann af notkun áfengis eða deyfilyfja, en ella allt að einu ári. Að aðili gangist undir að þola takmarkanir á umráðum yfir tekjum sínum eða öðru er fjárhag hans varðar. Að aðili greiði eftir getu fébætur fyrir tjón, sem hann hefur valdið með broti sínu. Þarna liggja sóknarfærin segi ég fullum fetum. Eftir að hafa kynnt mér málin líst mér best á hvernig Bretarnir gera þetta. Við getum verið með vísi að því eins og þeir gera og ég er hrifnastur af dómstólnum „youth offending team“; YOT. Til að setja þig kæri lesandi inn í hvernig hann virkar langar mig að koma með lítið sýnishorn. Lítil sönn dæmisaga drengs sem var dæmdur innan „youth offending teams“. Drengur var staðinn að því að kveikja í gámi fyrir utan skólabyggingu. Það hlaust töluvert tjón af því; kalla þurfti út slökkvilið og einn varð fyrir reykeitrun. Fjallað um tryggingamál og veltibíll prófaður.Aðsend Hvernig hljómaði svo dómur yfir viðkomandi? Jú, hann þurfti að skila af sér ákveðni vinnu í klukkutímum talið með húsverði skólans. Hann þurfti að sækja sér fræðslu um brunavarnir hjá slökkviliði og almenna fræðslu um skaðsemi elds og hitta lækna og fórnarlambið sem fékk reykeitrunina og standa skil gagnvart honum. Hann varð að fara í ákveðinn fjölda viðtala hjá sálfræðingi og að lokum þurfti hann að skila af sér ritgerð til dómsins þar sem hann þurfti að gera grein fyrir sinni iðrun, sem hann gerði í samvinnu með foreldrum sínum og hans tilsjónarmanni sem honum var skipaður af dómstólnum YOT. Hins vegar, ef drengurinn uppfyllti ekki skilyrði dómsins, tók við hárkollu-dómari í skikkju og það var dæmt með harðari viðurlögum, jafnvel með fangelsisvist að hætti fullorðinna einstaklinga. Ef drengurinn uppfyllti öll skilyrði var málið úr sögunni og var sett í tættara með viðhöfn og mun aldrei trufla hans tilveru meira á hans líftíma og er hvergi til í kerfinu meir. Þannig að hann gæti haft sömu tækifæri og aðrir í framtíðinni. Þetta er vel hægt að gera hér á landi og sóknarfærin eru óteljandi eins og nýta það að dæma til fræðslu eins og hópstarfið gekk út á hjá mér og þá meina ég vettvangsfræðslu þar sem þeir/þær þurfa að uppfylla ákveðin verkefni og fá skilning hvað afbrot eru í raun og veru. Hérna er það bara hugmyndaflugið sem ræður för og ekkert annað og það er hægt að útfæra þetta á marga vegu. Við verðum að byrja á því að skapa hefð fyrir að setja ábyrgðina á rétta staði og hún er hjá einstaklingum fyrst og fremst sem brýtur af sér og það gerum við með því að fræða hann, ekki bara refsa honum/henni. Höfundur er starfsmaður Fjölsmiðjunnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fíkn Börn og uppeldi Lögreglumál Davíð Bergmann Mest lesið Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson Skoðun Skoðun Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Til að fylgja eftir greininni sem ég skrifaði „Lögreglunemar með Lúlla/Lúllu lúser í tilsjón“ langar mig að koma inn á þegar ungmenni er dæmd fyrir dómstólum landsins og hvað við eigum að hafa í huga þegar þau eru dæmd að mínu mati. Ég hef verið skrifa um forvarnir eins og hópastarf; þá eru málin ekki komin á það alvarlegt stig að dómstólar landsins séu farnir að hafa afskipti af þessum krökkum. En er hægt að koma með nýja nálgun þegar það er verið að dæma ungmenni, þá meina ég á aldrinum 15-25 ára? Ungmenni í hópastarfi kynnast störfum slökkviliðs.Aðsend Já, ég er þeirra skoðunar. Ég er ekki talsmaður harðari refsinga eða að fara að beita sektagreiðslum, nei alls ekki. Ég er hins vegar talsmaður þess að fræða og dæma til meðferðar og það þarf ekkert endilega að vera innan veggja fangelsa eða stofnana. Af hverju? Jú, vegna þess það að herða á refsingum skilar engu að mínu mati og rannsóknir hafa sýnt fram á það ítrekað. Ef til þess kemur að það þurfi að dæma til fangelsis á það að vera til að betrumbæta einstaklingana en ekki eingöngu refsa. Þá verður líka að vera þannig þjónusta til staðar innan veggja fangelsanna. Ég sé ótal sóknarfæri í því og við þurfum ekkert að finna upp hjólið í þeim efnum. Af hverju? Jú, vegna þess að það þarf engum lögum að breyta því þetta rúmast allt innan 57. greinar hegningarlaga. Það sem þarf að gera er að fullnýta 57. greinina og skapa hefð fyrir því að dæma ungt fólk til ábyrgðar og gefa þeim tækifæri til að bæta fyrir misgjörðir sínar með markvissum hætti. Ég er sannfærður að með því að fara í þessa nálgun muni það spara ríkissjóði milljarða til lengri tíma litið, bjarga mannslífum og skila nýtum þjóðfélagsþegnum út í samfélagið. Í 57. greininni segir eftirfarandi: Að aðili sæti á skilorðstímanum umsjón einstakra manna, félags eða stofnunar. Aðili skal jafnan sæta slíkri umsjón, ef honum eru sett skilyrði samkvæmt 2.– 5. tölul. hér á eftir. Að aðili hlíti fyrirmælum umsjónarmanns um dvalarstaði, menntun, vinnu, umgengni við aðra menn og notkun tómstunda. Að aðili neyti ekki á skilorðstímanum áfengis né deyfilyfja. Að aðili gangist undir dvöl á hæli tiltekinn tíma, ef nauðsyn þykir til bera, allt að 18 mánuðum, ef venja þarf hann af notkun áfengis eða deyfilyfja, en ella allt að einu ári. Að aðili gangist undir að þola takmarkanir á umráðum yfir tekjum sínum eða öðru er fjárhag hans varðar. Að aðili greiði eftir getu fébætur fyrir tjón, sem hann hefur valdið með broti sínu. Þarna liggja sóknarfærin segi ég fullum fetum. Eftir að hafa kynnt mér málin líst mér best á hvernig Bretarnir gera þetta. Við getum verið með vísi að því eins og þeir gera og ég er hrifnastur af dómstólnum „youth offending team“; YOT. Til að setja þig kæri lesandi inn í hvernig hann virkar langar mig að koma með lítið sýnishorn. Lítil sönn dæmisaga drengs sem var dæmdur innan „youth offending teams“. Drengur var staðinn að því að kveikja í gámi fyrir utan skólabyggingu. Það hlaust töluvert tjón af því; kalla þurfti út slökkvilið og einn varð fyrir reykeitrun. Fjallað um tryggingamál og veltibíll prófaður.Aðsend Hvernig hljómaði svo dómur yfir viðkomandi? Jú, hann þurfti að skila af sér ákveðni vinnu í klukkutímum talið með húsverði skólans. Hann þurfti að sækja sér fræðslu um brunavarnir hjá slökkviliði og almenna fræðslu um skaðsemi elds og hitta lækna og fórnarlambið sem fékk reykeitrunina og standa skil gagnvart honum. Hann varð að fara í ákveðinn fjölda viðtala hjá sálfræðingi og að lokum þurfti hann að skila af sér ritgerð til dómsins þar sem hann þurfti að gera grein fyrir sinni iðrun, sem hann gerði í samvinnu með foreldrum sínum og hans tilsjónarmanni sem honum var skipaður af dómstólnum YOT. Hins vegar, ef drengurinn uppfyllti ekki skilyrði dómsins, tók við hárkollu-dómari í skikkju og það var dæmt með harðari viðurlögum, jafnvel með fangelsisvist að hætti fullorðinna einstaklinga. Ef drengurinn uppfyllti öll skilyrði var málið úr sögunni og var sett í tættara með viðhöfn og mun aldrei trufla hans tilveru meira á hans líftíma og er hvergi til í kerfinu meir. Þannig að hann gæti haft sömu tækifæri og aðrir í framtíðinni. Þetta er vel hægt að gera hér á landi og sóknarfærin eru óteljandi eins og nýta það að dæma til fræðslu eins og hópstarfið gekk út á hjá mér og þá meina ég vettvangsfræðslu þar sem þeir/þær þurfa að uppfylla ákveðin verkefni og fá skilning hvað afbrot eru í raun og veru. Hérna er það bara hugmyndaflugið sem ræður för og ekkert annað og það er hægt að útfæra þetta á marga vegu. Við verðum að byrja á því að skapa hefð fyrir að setja ábyrgðina á rétta staði og hún er hjá einstaklingum fyrst og fremst sem brýtur af sér og það gerum við með því að fræða hann, ekki bara refsa honum/henni. Höfundur er starfsmaður Fjölsmiðjunnar.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun
Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson Skoðun