Verðtryggðu launin mín Róbert Björnsson skrifar 1. febrúar 2023 07:00 Síðastliðin 11 ár hef ég starfað í Lúxemborg og búið við ýmiskonar framandi forréttindi svosem efnahagslegan stöðugleika og fyrirsjáanleika. Vegna stríðsátakanna í Úkraínu hefur verðbólga og hækkandi orkuverð þó ógnað stöðugleikanum hér eins og víðast annarsstaðar og aðeins komið við budduna hjá Lúxemborgurum. Því settust menn niður í rólegheitunum í fyrravor og ræddu hvernig kaupmátturinn yrði tryggður. Ríkisstjórnin, hagsmunasamtök atvinnulífsins og stéttarfélögin (svonefnt “Tripartite”) funduðu í 7 klukkutíma og komust að eftirfarandi samkomulagi: 1. Verðtrygging launa (e. wage indexation) virkjaðist og allir launþegar og lífeyrisþegar í landinu fengu fleiri evrur í umslagið sem nam verðbólgunni. – Já þetta er samskonar verðtrygging launa og Vilhjálmur heitinn Gylfason barðist fyrir á sínum tíma og hefur komið í veg fyrir að nokkur hafi séð ástæðu til að boða til verkfalls í Lúxemborg síðan 1973 þegar stáliðnaðarmenn ArcellorMittal fóru síðast í verkfall með þeim afleiðingum að áðurnefnt “Tripartite” skrifaði undir samfélagssáttmála sem innihélt verðtryggingu launa. Í rétt 50 ár hefur enginn séð ástæðu til að boða til verkfalls í Lúxemborg. 2. Álögur á bensín, dísel og hitunarolíu voru lækkaðar um 7,5 cent (um 12 krónur) á líterinn. 3. Þak var sett á orkuverð til heimila og fyrirtækja. 4. Virðisaukaskattur var lækkaður niður í 16% (hæsta þrep). 5. Húsaleigusamningar voru frystir út árið og allar hækkanir bannaðar. Ströng lög gilda um húsaleigufélög í líkingu við ALMA og GAMMA. 6. Sértækur skattaafsláttur fyrir tekjulægstu hópana að andivirði hálfs milljarðs evra (70 milljarða króna). Ekkert rifrildi, vesen og leiðindi...bara gengið frá málunum “hviss, hvass, búmm” og allir sáttir. Engin verkföll nauðsynleg. Enginn hópur mismunandi stéttarfélaga að keppast innbyrðis og gegn hagsmunum hvers annars. Og enginn Halldór Benjamín Þorbergsson í köflóttri skyrtu að grenja í Sjónvarpinu fyrir hönd Samtaka Atvinnulífsins og FLokkseigendafélagsins. Ennfremur enginn ríkissáttasemjari að ganga erinda forsætisráðherra og félags- og vinnumarkaðsráðherra í herferð gegn kjarabótum láglaunahópa sem algerar siðlausar undirlægjur auðvaldsins. Nú er verðbólgan í Lúxemborg reyndar komin niður í 4,8% en þið hangið enn í 11% og verkföll yfirvofandi. Það má segja ýmislegt um bankasýsluna í Lúxemborg en af einhverri ástæðu dettur þeim ekki til hugar að selja ríkisbankana sína sem skila miklum arði í ríkissjóð, halda uppi öflugasta velferðarkerfi í Evrópu og eiga helstu mikilvægustu innviðina í landinu – þar á meðal ríkisflugfélögin tvö sem sömuleiðis mala gull – annað í farþegaflugi og hitt í fraktflugi. Annað þessara ríkisflugfélaga, sem var raunar stofnað af framsæknum íslenskum útrásarvíkingum fyrir rúmum 50 árum síðan en er nú sem betur fer í eigu heimamanna, skilaði hagnaði uppá 640 milljónir evra (90 milljarða króna) árið 2020 og tvöfaldaði þá upphæð árið 2021 í 1.3 milljarð Evra eftir skatt. Í samanburði var uppgefinn hagnaður Samherja einungis 53 milljónir evra og Icelandair (og lífeyrissjóðirnir ykkar) töpuðu 105 milljónum dollurum. Þrátt fyrir að í Lúxemborg séu starfrækt útibú 147 bankastofnanna eru einungis um 10 þeirra sem sinna þjónustu við almenning á meðan restin eru aðallega alþjóðlegir fjárfestingasjóðir. Um tíma mátti finna hér útibú þriggja íslenskra banka sem var stjórnað af amatörum og glæpamönnum sem stálu sparifé þúsunda evrópubúa með þeim afleiðingum að nöfnin Landsbanki, Glitnir og Kaupthing eru enn alræmd í Lúxemborg og drógu nafn Íslands niður í svaðið. Þrír stærstu bankarnir sem sinna einstaklingsþjónustu eru allir að hluta eða fullu í eigu ríkisins. Banque Générale due Luxembourg (BGL BNP Paribas), Banque Internationale de Luxembourg (BIL) og svo Sparisjóðurinn sem ég versla við Banque et Caisse d’Épargne de l’État (Spueerkees) sem hefur verið í eigu ríkisins frá stofnun árið 1852. Deutsche Bank og ING koma svo í fjórða og fimmta sæti. Einhverra hluta vegna þykir fjármálaráðherrum í sumum löndum (nefnum engin nöfn) það vera galin hugmynd að arður fjármálastofnanna renni í ríkissjóð og skynsamlegra sé að útvaldir nafnlausir einstaklingar (sem fjármálaráðherra segist raunar ekki hafa nákvæmar upplýsingar um hverjir séu!) taki „ábyrgð“ á peningum landsmanna og beini arðinum á rétta staði. Víða væri svona fjármálaráðherrum stungið beint í steininn fyrir rán og landráð...en sumsstaðar þykir fólki þetta bara eðlilegt. Við höfum auðvitað ólíka skattstofna til að leika okkur með en mér sýnist að þið þurfið að auka tekjurnar einhvernveginn ef þið viljið bæta lífskjör og standa undir nafnbótinni “velferðarsamfélag”. Bara ef þið ættuð nú einhverja auðlind… og væruð ekki með arðræningja í vasa ólígarka við stjórnvölinn. Ég vona að einhvern daginn vakni upp kynslóð íslendinga sem sættir sig ekki við allt ruglið, vanhæfnina, spillinguna og lygina sem henni er boðið uppá og Vilmundur heitinn Gylfason gafst upp á eftir hetjulega baráttu. Ísland gæti sannarlega orðið „land tækifæranna“... en ekki svo lengi sem pöpullinn heldur áfram í meðvirkni sinni og undirlægjuhætti að það sé „bara best að kjósa framsóknarsjallaíhaldið“ og að það geti „skapað tóm vandræði að spyrja þjóðina um ESB“ og upptöku Evru. Mér verður samt hugsað til ykkar þegar ég opna launaumslagið mitt um næstu mánaðarmót þegar blessuð verðtryggingin virkjast aftur og hækkar laun allra launþega og lífeyrisþega í stórhertogadæminu um sömu prósentutölu og ég þakka fyrir að búa í velferðarsamfélagi sem stendur undir nafni. Höfundur er flugvélaverkfræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir í mansalsmálum Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Holan í kerfinu Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Í dag er alþjóðlegi Lupusdagurinn Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Þrír dæmigerðir dagar skemmtiferðaskipafarþega í júlí Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Minnisleysi eða þekkingarskortur? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dáin og deyjandi dýr en engin neyð? Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Dagur til umhugsunar Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Að leysa vandann með quick fix Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Var upplýsingagjöf í covidfaraldrinum upplýsingaóreiða? Steingrímur Atlason skrifar Sjá meira
Síðastliðin 11 ár hef ég starfað í Lúxemborg og búið við ýmiskonar framandi forréttindi svosem efnahagslegan stöðugleika og fyrirsjáanleika. Vegna stríðsátakanna í Úkraínu hefur verðbólga og hækkandi orkuverð þó ógnað stöðugleikanum hér eins og víðast annarsstaðar og aðeins komið við budduna hjá Lúxemborgurum. Því settust menn niður í rólegheitunum í fyrravor og ræddu hvernig kaupmátturinn yrði tryggður. Ríkisstjórnin, hagsmunasamtök atvinnulífsins og stéttarfélögin (svonefnt “Tripartite”) funduðu í 7 klukkutíma og komust að eftirfarandi samkomulagi: 1. Verðtrygging launa (e. wage indexation) virkjaðist og allir launþegar og lífeyrisþegar í landinu fengu fleiri evrur í umslagið sem nam verðbólgunni. – Já þetta er samskonar verðtrygging launa og Vilhjálmur heitinn Gylfason barðist fyrir á sínum tíma og hefur komið í veg fyrir að nokkur hafi séð ástæðu til að boða til verkfalls í Lúxemborg síðan 1973 þegar stáliðnaðarmenn ArcellorMittal fóru síðast í verkfall með þeim afleiðingum að áðurnefnt “Tripartite” skrifaði undir samfélagssáttmála sem innihélt verðtryggingu launa. Í rétt 50 ár hefur enginn séð ástæðu til að boða til verkfalls í Lúxemborg. 2. Álögur á bensín, dísel og hitunarolíu voru lækkaðar um 7,5 cent (um 12 krónur) á líterinn. 3. Þak var sett á orkuverð til heimila og fyrirtækja. 4. Virðisaukaskattur var lækkaður niður í 16% (hæsta þrep). 5. Húsaleigusamningar voru frystir út árið og allar hækkanir bannaðar. Ströng lög gilda um húsaleigufélög í líkingu við ALMA og GAMMA. 6. Sértækur skattaafsláttur fyrir tekjulægstu hópana að andivirði hálfs milljarðs evra (70 milljarða króna). Ekkert rifrildi, vesen og leiðindi...bara gengið frá málunum “hviss, hvass, búmm” og allir sáttir. Engin verkföll nauðsynleg. Enginn hópur mismunandi stéttarfélaga að keppast innbyrðis og gegn hagsmunum hvers annars. Og enginn Halldór Benjamín Þorbergsson í köflóttri skyrtu að grenja í Sjónvarpinu fyrir hönd Samtaka Atvinnulífsins og FLokkseigendafélagsins. Ennfremur enginn ríkissáttasemjari að ganga erinda forsætisráðherra og félags- og vinnumarkaðsráðherra í herferð gegn kjarabótum láglaunahópa sem algerar siðlausar undirlægjur auðvaldsins. Nú er verðbólgan í Lúxemborg reyndar komin niður í 4,8% en þið hangið enn í 11% og verkföll yfirvofandi. Það má segja ýmislegt um bankasýsluna í Lúxemborg en af einhverri ástæðu dettur þeim ekki til hugar að selja ríkisbankana sína sem skila miklum arði í ríkissjóð, halda uppi öflugasta velferðarkerfi í Evrópu og eiga helstu mikilvægustu innviðina í landinu – þar á meðal ríkisflugfélögin tvö sem sömuleiðis mala gull – annað í farþegaflugi og hitt í fraktflugi. Annað þessara ríkisflugfélaga, sem var raunar stofnað af framsæknum íslenskum útrásarvíkingum fyrir rúmum 50 árum síðan en er nú sem betur fer í eigu heimamanna, skilaði hagnaði uppá 640 milljónir evra (90 milljarða króna) árið 2020 og tvöfaldaði þá upphæð árið 2021 í 1.3 milljarð Evra eftir skatt. Í samanburði var uppgefinn hagnaður Samherja einungis 53 milljónir evra og Icelandair (og lífeyrissjóðirnir ykkar) töpuðu 105 milljónum dollurum. Þrátt fyrir að í Lúxemborg séu starfrækt útibú 147 bankastofnanna eru einungis um 10 þeirra sem sinna þjónustu við almenning á meðan restin eru aðallega alþjóðlegir fjárfestingasjóðir. Um tíma mátti finna hér útibú þriggja íslenskra banka sem var stjórnað af amatörum og glæpamönnum sem stálu sparifé þúsunda evrópubúa með þeim afleiðingum að nöfnin Landsbanki, Glitnir og Kaupthing eru enn alræmd í Lúxemborg og drógu nafn Íslands niður í svaðið. Þrír stærstu bankarnir sem sinna einstaklingsþjónustu eru allir að hluta eða fullu í eigu ríkisins. Banque Générale due Luxembourg (BGL BNP Paribas), Banque Internationale de Luxembourg (BIL) og svo Sparisjóðurinn sem ég versla við Banque et Caisse d’Épargne de l’État (Spueerkees) sem hefur verið í eigu ríkisins frá stofnun árið 1852. Deutsche Bank og ING koma svo í fjórða og fimmta sæti. Einhverra hluta vegna þykir fjármálaráðherrum í sumum löndum (nefnum engin nöfn) það vera galin hugmynd að arður fjármálastofnanna renni í ríkissjóð og skynsamlegra sé að útvaldir nafnlausir einstaklingar (sem fjármálaráðherra segist raunar ekki hafa nákvæmar upplýsingar um hverjir séu!) taki „ábyrgð“ á peningum landsmanna og beini arðinum á rétta staði. Víða væri svona fjármálaráðherrum stungið beint í steininn fyrir rán og landráð...en sumsstaðar þykir fólki þetta bara eðlilegt. Við höfum auðvitað ólíka skattstofna til að leika okkur með en mér sýnist að þið þurfið að auka tekjurnar einhvernveginn ef þið viljið bæta lífskjör og standa undir nafnbótinni “velferðarsamfélag”. Bara ef þið ættuð nú einhverja auðlind… og væruð ekki með arðræningja í vasa ólígarka við stjórnvölinn. Ég vona að einhvern daginn vakni upp kynslóð íslendinga sem sættir sig ekki við allt ruglið, vanhæfnina, spillinguna og lygina sem henni er boðið uppá og Vilmundur heitinn Gylfason gafst upp á eftir hetjulega baráttu. Ísland gæti sannarlega orðið „land tækifæranna“... en ekki svo lengi sem pöpullinn heldur áfram í meðvirkni sinni og undirlægjuhætti að það sé „bara best að kjósa framsóknarsjallaíhaldið“ og að það geti „skapað tóm vandræði að spyrja þjóðina um ESB“ og upptöku Evru. Mér verður samt hugsað til ykkar þegar ég opna launaumslagið mitt um næstu mánaðarmót þegar blessuð verðtryggingin virkjast aftur og hækkar laun allra launþega og lífeyrisþega í stórhertogadæminu um sömu prósentutölu og ég þakka fyrir að búa í velferðarsamfélagi sem stendur undir nafni. Höfundur er flugvélaverkfræðingur.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun „Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur skrifar
Skoðun Siðferðileg heilindi Háskóla Íslands á tímum þjóðarmorðs Háskólafólk fyrir Palestínu skrifar
Skoðun Stórhættulegir ágallar á örorkufrumvarpi ríkisstjórnarinnar Jóhann Páll Jóhannsson skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
„Fyrstur kemur fyrstur fær“: Börnum mismunað í aðgengi að sumarnámskeiðum á vegum Reykjavíkurborgar Foreldrar barna á starfsstöð í Vesturbæ Reykjavíkur Skoðun