Falin skattheimta í skjóli samningsleysis Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar 19. nóvember 2022 07:01 Undanfarin ár hafa samningar Sjúkratrygginga Íslands og sérgreinalækna annars vegar og hins vegar sjúkraþjálfara ekki verið endurnýjaðir. Í fyrstu mátti ætla að kostnaðarliðir yrðu áfram uppfærðir samkvæmt verðlagsleiðréttingum, en svo hefur þó ekki verið raunin um langa hríð. Á meðan er þessum heilbrigðisstéttum greinilega ætlað að vinna eftir löngu úreltri gjaldskrá og mæta sínum aukna rekstrarkostnaði eftir öðrum leiðum. Það gerist helst með tvennum hætti. Þjónustuaðili getur ákveðið hærra tímagjald vegna vinnu læknis eða sjúkraþjálfara. Sumir reyna að forðast þetta fram í lengstu lög, en komi til slíks ber sjúklingur allan þann kostnað og þá án kostnaðarþáttöku hins opinbera. Hin leiðin er að leggja á komugjald til að dekka annan kostnað, svo sem rekstur húsnæðis, móttöku o.s.frv. Aftur skal ítrekað að komugjöld falla ekki undir kostnaðarþátttöku hins opinbera og er því hreint út sagt um falda skattheimtu að ræða sem hvergi kemur fram sem kostnaður almennings vegna heilbrigðisþjónustu. Efist einhver um alvarleika málsins má benda á nýlegt dæmi af öryrkja sem fór í ristils- og magaspeglun. Aðgerðin sem slík er ekki gefins, en vegna örorkumats greiddi þessi aðili rétt yfir 3000 krónur. Reikningur fyrir komugjöldum reyndist þó öllu hærri eða 18.000 krónur! Reyndar fékkst afsláttur því verið var að rukka komugjöld fyrir sitt hvora speglunina. Annars hefði upphæðin skriðið yfir í þriðja tugþúsundið. ÖBÍ kynnti í fyrra úttekt fyrir árið 2020 á umfangi komugjalda í heilbrigðiskerfinu. Niðurstaðan var 1,7 milljarður. Þetta er hreint og beint falinn kostnaður sem lendir á landsmönnum óháð fjárhag hvers og eins. Færa má sterk rök fyrir að stór hópur öryrkja, sem þurfi eðli máls samkvæmt að sækja sér og sínum meiri þjónustu en gengur og gerist, beri hér margfalda byrði. Eins gefur augaleið að efnaminna fólk samfélagsins hreinlega veigri sér við að sækja lífsnauðsynlega heilbrigðisþjónustu. Um síðustu áramót hækkuðu svo komugjöld um 40%-50% og þar með nálgast árlegur kostnaður 3,4 milljarða. Til að bæta gráu ofan á svart sáust hækkanir á miðju sumri sem tekur þá tölu yfir 5 milljarða. Segi og skrifa yfir fimm þúsund milljónir krónan af falinni skattheimtu. Þegar málið var borið undir ráðuneyti heilbrigðismála á liðnu sumri var svarið að án gildandi samnings SÍ og þessara fagstétta hefði ráðuneytið enga beina lagalega aðkomu hvað komugjöld varðar. Fyrir skömmu hittum við fulltrúar ÖBÍ forstóra SÍ, sem kvaðst aldeilis reiðubúin til samninga, svo fremi sem slíkt væri á forsendum gildandi fjárlaga. Vandinn væri bara að fagstéttirnar vilji ekki ræða málin. Fulltrúi sérgreinalækna hafði aðra sögu að segja. Læknafélag Reykjavíkur hefði lagt fram ítarlega greinargerð byggða á klínískum forsendum ásamt öðrum gögnum, en þegar kom að fundi með SÍ tók við tveggja tíma einræða sem ekki leiddi til neins. Saga sjúkraþjálfara er á sama veg. Hvar er litla gula hænan þegar allir segja nei, því hér þarf að taka af skarið ekki seinna en strax? Og nei, í þessu tilfelli er strax ekki teygjanlegt hugtak. Málið snýst að mestu um pólitískt val og fjármagn. Til lausnar þarf aðkomu ráherra heilbrigðismála og stjórnvalda ásamt fjárveitingarvaldinu. Til að ýta eftir viðbrögðum stendur Málefnahópur ÖBÍ um heilbrigðismál til pallborðsumræðu miðvikudaginn 23. nóvember á Grand Hótel kl. 13:00. Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra mun ávarpa gesti. Næst fylgja stutt erindi frá fulltrúum Sjúkratrygginga Íslands, Læknafélags Reykjavíkur, Félagi sjúkraþjálfara og ÖBÍ. Seinni hluti felst svo í pallborðsumræðum undir skeleggri stjórn Sigmundar Ernis, fréttamanns með meiru. Verið velkomin. Höfundur er formaður ADHD samtakanna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vilhjálmur Hjálmarsson Heilbrigðismál Mest lesið Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson Skoðun Skoðun Skoðun Að þröngva lífsskoðun upp á annað fólk Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Um fundarstjórn forseta Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hjálpartæki – fyrir hverja? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Menntasjóður námsmanna og ECTS einingar Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland skrifar Skoðun Í 1.129 daga hefur Alþingi hunsað jaðarsettasta hóp samfélagsins Grímur Atlason skrifar Skoðun Tekur ný ríkisstjórn af skarið? Árni Einarsson skrifar Skoðun Strandveiðar í gíslingu – Alþingi sveltir sjávarbyggðir Árni Björn Kristbjörnsson skrifar Skoðun Rölt að botninum Smári McCarthy skrifar Skoðun Að fortíð skal hyggja þegar framtíð skal byggja Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Málþóf spillingar og græðgi á Alþingi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Lýðskrum Skattfylkingarinnar Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Krabbamein – reddast þetta? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Valdið yfir sjávarútvegsmálunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Lummuleg áform heilbrigðisráðherra Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Hver á að fá súrefnisgrímuna fyrst? Davíð Bergmann. skrifar Skoðun Baráttan um kjör eldra fólks Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Elsku Íslendingar, styðjum saman Grindavík Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Svigrúm Eydísar á fölskum grunni Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Betri vegur til Þorlákshafnar er samkeppnismál Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Lík brennd í Grafarvogi Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Er handahlaup valdeflandi? Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Á jaðrinum með Jesú Daníel Ágúst Gautason skrifar Skoðun Þeir sem verja stórútgerðina – og heimsvaldastefnuna Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Gervigreindin beisluð Hanna Kristín Skaftadóttir,Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Kúnstin að vera ósammála sjálfum sér Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar Skoðun Geislameðferð sem lífsbjörg Ingibjörg Isaksen skrifar Sjá meira
Undanfarin ár hafa samningar Sjúkratrygginga Íslands og sérgreinalækna annars vegar og hins vegar sjúkraþjálfara ekki verið endurnýjaðir. Í fyrstu mátti ætla að kostnaðarliðir yrðu áfram uppfærðir samkvæmt verðlagsleiðréttingum, en svo hefur þó ekki verið raunin um langa hríð. Á meðan er þessum heilbrigðisstéttum greinilega ætlað að vinna eftir löngu úreltri gjaldskrá og mæta sínum aukna rekstrarkostnaði eftir öðrum leiðum. Það gerist helst með tvennum hætti. Þjónustuaðili getur ákveðið hærra tímagjald vegna vinnu læknis eða sjúkraþjálfara. Sumir reyna að forðast þetta fram í lengstu lög, en komi til slíks ber sjúklingur allan þann kostnað og þá án kostnaðarþáttöku hins opinbera. Hin leiðin er að leggja á komugjald til að dekka annan kostnað, svo sem rekstur húsnæðis, móttöku o.s.frv. Aftur skal ítrekað að komugjöld falla ekki undir kostnaðarþátttöku hins opinbera og er því hreint út sagt um falda skattheimtu að ræða sem hvergi kemur fram sem kostnaður almennings vegna heilbrigðisþjónustu. Efist einhver um alvarleika málsins má benda á nýlegt dæmi af öryrkja sem fór í ristils- og magaspeglun. Aðgerðin sem slík er ekki gefins, en vegna örorkumats greiddi þessi aðili rétt yfir 3000 krónur. Reikningur fyrir komugjöldum reyndist þó öllu hærri eða 18.000 krónur! Reyndar fékkst afsláttur því verið var að rukka komugjöld fyrir sitt hvora speglunina. Annars hefði upphæðin skriðið yfir í þriðja tugþúsundið. ÖBÍ kynnti í fyrra úttekt fyrir árið 2020 á umfangi komugjalda í heilbrigðiskerfinu. Niðurstaðan var 1,7 milljarður. Þetta er hreint og beint falinn kostnaður sem lendir á landsmönnum óháð fjárhag hvers og eins. Færa má sterk rök fyrir að stór hópur öryrkja, sem þurfi eðli máls samkvæmt að sækja sér og sínum meiri þjónustu en gengur og gerist, beri hér margfalda byrði. Eins gefur augaleið að efnaminna fólk samfélagsins hreinlega veigri sér við að sækja lífsnauðsynlega heilbrigðisþjónustu. Um síðustu áramót hækkuðu svo komugjöld um 40%-50% og þar með nálgast árlegur kostnaður 3,4 milljarða. Til að bæta gráu ofan á svart sáust hækkanir á miðju sumri sem tekur þá tölu yfir 5 milljarða. Segi og skrifa yfir fimm þúsund milljónir krónan af falinni skattheimtu. Þegar málið var borið undir ráðuneyti heilbrigðismála á liðnu sumri var svarið að án gildandi samnings SÍ og þessara fagstétta hefði ráðuneytið enga beina lagalega aðkomu hvað komugjöld varðar. Fyrir skömmu hittum við fulltrúar ÖBÍ forstóra SÍ, sem kvaðst aldeilis reiðubúin til samninga, svo fremi sem slíkt væri á forsendum gildandi fjárlaga. Vandinn væri bara að fagstéttirnar vilji ekki ræða málin. Fulltrúi sérgreinalækna hafði aðra sögu að segja. Læknafélag Reykjavíkur hefði lagt fram ítarlega greinargerð byggða á klínískum forsendum ásamt öðrum gögnum, en þegar kom að fundi með SÍ tók við tveggja tíma einræða sem ekki leiddi til neins. Saga sjúkraþjálfara er á sama veg. Hvar er litla gula hænan þegar allir segja nei, því hér þarf að taka af skarið ekki seinna en strax? Og nei, í þessu tilfelli er strax ekki teygjanlegt hugtak. Málið snýst að mestu um pólitískt val og fjármagn. Til lausnar þarf aðkomu ráherra heilbrigðismála og stjórnvalda ásamt fjárveitingarvaldinu. Til að ýta eftir viðbrögðum stendur Málefnahópur ÖBÍ um heilbrigðismál til pallborðsumræðu miðvikudaginn 23. nóvember á Grand Hótel kl. 13:00. Willum Þór Þórsson heilbrigðisráðherra mun ávarpa gesti. Næst fylgja stutt erindi frá fulltrúum Sjúkratrygginga Íslands, Læknafélags Reykjavíkur, Félagi sjúkraþjálfara og ÖBÍ. Seinni hluti felst svo í pallborðsumræðum undir skeleggri stjórn Sigmundar Ernis, fréttamanns með meiru. Verið velkomin. Höfundur er formaður ADHD samtakanna.
Skoðun Menntamál íslenskra grunnskólabarna hafa verið til umfjöllunar – sem er vel. Miklu verra er tilefnið Karen Rúnarsdóttir skrifar
Skoðun Óvirðing við lýðræðislegar hefðir, gegn stjórnarskrá, trúnaðarbrot gagnvart kjósendum Arnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Óboðlegt ástand á Landspítala – okkar sjónarhorn Hildur Jónsdóttir,Einar Freyr Ingason,Þórir Bergsson skrifar