Sóknarfæri í íslenskri hönnun Birna Bragadóttir skrifar 16. maí 2022 12:31 Nýlega klæddi ég dóttur mína í upphlut langalangömmu hennar sem var fædd 1893. Hún saumaði búninginn sjálf eins og konur af hennar kynslóð gerðu. Þetta voru líklegast hennar einu spariföt sem hún klæddist á tyllidögum, út ævina. Mér fannst merkilegt að dóttir mín gæti klæðst sömu sparifötum svona löngu seinna. Og þau pössuðu henni vel. Tímalaus íslensk hönnun Tímalaus íslensk hönnun, var það sem ég hugsaði. Hönnun sem endist og gerir ráð fyrir því að við breytumst í vextinum með aldrinum. Hönnun sem gengur á milli kynslóða, vandað handbragð þar sem lögð var alúð í verkið og það nýtt sem til var. Ekkert bruðlað. Hver búningur þó einstakur og með sín sérkenni. Það er gaman að tengja við upprunann og söguna. Það er fegurð í því þegar gamlir hlutir öðlast nýtt líf, nýtt hlutverk, nýjan tilgang. Hvort sem það eru spariföt, hús, svæði, hvað sem er.. Þegar ég set upphlutinn í samhengi við þær stóru áskoranir sem við tökumst á við í umhverfis- og loftlagsmálum, þá blasir við að við þurfum að fara betur með. Nýta það sem við höfum í nærumhverfinu, neyta minna, finna nýjar snjallar lausnir til að draga úr vistspori og vernda náttúruna. Þegar ég hugsa til íslenskra hönnuða og arkitekta sem hafa náð árangri þá koma þessi atriði upp í hugann. Þeir vanda til verka. Setja gæðin í fyrirrúm. Hugsa fram í tímann. Bjóða upp á snjallar notendavænar lausnir. Eru þátttakendur í hringrásarhagkerfinu, bera virðingu fyrir, íslenskri náttúru en hagnýta náttúruleg íslensk hráefni af kostgæfni. Íslenskri hönnun klæðist maður líka með stolti. Það er gaman að eiga fallegan grip úr íslenskri hönnun og njóta hönnunarupplifunar. Hönnunar sem bætir líf okkar, eflir lýðheilsu, gleður og fegrar. Hönnunarsjóður í 10 ár Hönnunarsjóður fagnar nú 10 starfsári sínu. Hlutverk sjóðsins er að efla þekkingu, atvinnu- og verðmætasköpun á sviði hönnunar og arkitektúrs með fjárhagslegum stuðningi. Sjóðurinn hefur árlega fengið 50 milljóna fjárveitingu til úthlutunar en sjóðurinn heyrir nú undir menningar- og viðskiptaráðuneytið. Fyrir það framlag ber að þakka. Mikil aðsókn hefur verið í styrki úr Hönnunarsjóði. Gæði umsókna sýnir þá miklu grósku sem er til staðar. Á COVID árinu 2020 var fjármagn til sjóðsins aukið um 50 milljónir og voru því 100 milljónir króna til úthlutunar það árið. Var auknu fjárframlagi tekið einkar vel og var eftirspurn eftir styrkjum úr honum langt umfram það sem sjóðurinn hafði til ráðstöfunar. Fjöldi umsókna hefur farið stigvaxandi frá stofnun sjóðsins. Á þessu 10 ára tímabili hafa yfir 2.000 hönnuðir og arkitektar sótt um styrki, samtals að fjárhæð 4.316.380.000 kr. Hönnunarsjóður hefur á þessum árum úthlutað 413.280.000 kr. til 366 verkefna. Að auki hafa 357 ferðstyrkir verið veittir á tímabilinu. Það er gleðiefni að hönnuðir og arkitektar séu farnir að ferðast aftur og taka þátt í alþjóðlegu samtali. Tækifæri til að efla hlut kvenna í aðgengi að styrkjum Sérstaða Hönnunarsjóðs er ekki síst sú að hlutfall kvenna meðal umsækjenda og styrkþega úr Hönnunarsjóði er mun hærra er þekkist hjá mörgum opinberum sjóðum. Það sýnir rannsókn sem gerð var fyrir atvinnu- og nýsköpunarráðuneytið, þegar sjóðurinn heyrði undir það ráðuneyti. Árið 2020 voru konur um 60% þeirra sem hlutu styrki. Minna fjármagni er hins vegar veitt til Hönnunarsjóðs en til annarra sambærilegra sjóða. Hér felast tækifæri til að gera betur, jafna leikinn og efla hlut kvenna í aðgengi að styrkjum til nýsköpunar. Á sama tíma felast í því tækifæri til að efla hönnunardrifna nýsköpun og frumkvöðlastarfsemi sem styður við sjálfbærni. Á þessum árum hef ég starfað fyrir sjóðinn hef ég lært að við Íslendingar eigum miklu meira af framúrskarandi fagfólki en mig hafði órað fyrir. Frábært fagfólk sem vert er að styðja við bakið á. Við eigum að gera meira af því. Það liggja augljós sóknarfæri í íslenskri hönnun sem þarf að nýta og þannig ýta undir þróun atvinnulífs og skapandi greina í samfélaginu, með áherslu á jafnvægi milli umhverfis, lífsgæða, mannlífs og verðmætasköpunar. Framsýni og nýsköpun borgar sig alltaf. Höfundur er formaður stjórnar Hönnunarsjóðs og forstöðukona Elliðaárstöðvar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Tíska og hönnun Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 20.04.2024 Halldór Laskað stýri, léleg vél og lekur bátur Sigurður Páll Jónsson Skoðun Fé, fæða og fjármálaáætlun Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson Skoðun Skoðun Skoðun Fé, fæða og fjármálaáætlun Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Laskað stýri, léleg vél og lekur bátur Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun #Katrín er minn forseti Elín Hirst skrifar Skoðun Svart er það og yfirgangur mikill Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Um sjálfstæði þjóðar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Skapandi ónákvæmni tveggja hagfræðinga Sirrý Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Af hverju Helgu Þórisdóttur? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Kjósum Helgu Þórisdóttur Ragnheiður Stefánsdóttir skrifar Skoðun Má brjóta lög? Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Að skilja íslenskt félagslegt viðmið Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Traust og gagnsæi Halldór Auðar Svansson skrifar Skoðun Framtíð Dalanna heillar Garðar Freyr Vilhjálmsson skrifar Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Öryggisógnir í breyttum heimi Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Höfnum óeðlilegri hagnýtingu sjálfboðaliða Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Að skilja faglega Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Áttu efnaða foreldra eða ekki? Thelma Lind Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Farsæl hagræðing í kjötiðnaði innan ramma samkeppnislaga Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar – á hraðbraut í kulnun Rakel Linda Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands – horfum til framtíðar Egill Steinar Ágústsson skrifar Skoðun Er of mikill hiti í hleðslunni hjá þér? Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Varnargarðar utan um fólkið í Grindavík Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Meiri pening, takk Gunnar Úlfarsson skrifar Skoðun Gervigreind og máttur tungumálsins Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Sameinum 2. og 3. deild karla í knattspyrnu Bergvin Oddsson skrifar Skoðun Skynsamlegt að selja Íslandsbanka Teitur Björn Einarsson skrifar Sjá meira
Nýlega klæddi ég dóttur mína í upphlut langalangömmu hennar sem var fædd 1893. Hún saumaði búninginn sjálf eins og konur af hennar kynslóð gerðu. Þetta voru líklegast hennar einu spariföt sem hún klæddist á tyllidögum, út ævina. Mér fannst merkilegt að dóttir mín gæti klæðst sömu sparifötum svona löngu seinna. Og þau pössuðu henni vel. Tímalaus íslensk hönnun Tímalaus íslensk hönnun, var það sem ég hugsaði. Hönnun sem endist og gerir ráð fyrir því að við breytumst í vextinum með aldrinum. Hönnun sem gengur á milli kynslóða, vandað handbragð þar sem lögð var alúð í verkið og það nýtt sem til var. Ekkert bruðlað. Hver búningur þó einstakur og með sín sérkenni. Það er gaman að tengja við upprunann og söguna. Það er fegurð í því þegar gamlir hlutir öðlast nýtt líf, nýtt hlutverk, nýjan tilgang. Hvort sem það eru spariföt, hús, svæði, hvað sem er.. Þegar ég set upphlutinn í samhengi við þær stóru áskoranir sem við tökumst á við í umhverfis- og loftlagsmálum, þá blasir við að við þurfum að fara betur með. Nýta það sem við höfum í nærumhverfinu, neyta minna, finna nýjar snjallar lausnir til að draga úr vistspori og vernda náttúruna. Þegar ég hugsa til íslenskra hönnuða og arkitekta sem hafa náð árangri þá koma þessi atriði upp í hugann. Þeir vanda til verka. Setja gæðin í fyrirrúm. Hugsa fram í tímann. Bjóða upp á snjallar notendavænar lausnir. Eru þátttakendur í hringrásarhagkerfinu, bera virðingu fyrir, íslenskri náttúru en hagnýta náttúruleg íslensk hráefni af kostgæfni. Íslenskri hönnun klæðist maður líka með stolti. Það er gaman að eiga fallegan grip úr íslenskri hönnun og njóta hönnunarupplifunar. Hönnunar sem bætir líf okkar, eflir lýðheilsu, gleður og fegrar. Hönnunarsjóður í 10 ár Hönnunarsjóður fagnar nú 10 starfsári sínu. Hlutverk sjóðsins er að efla þekkingu, atvinnu- og verðmætasköpun á sviði hönnunar og arkitektúrs með fjárhagslegum stuðningi. Sjóðurinn hefur árlega fengið 50 milljóna fjárveitingu til úthlutunar en sjóðurinn heyrir nú undir menningar- og viðskiptaráðuneytið. Fyrir það framlag ber að þakka. Mikil aðsókn hefur verið í styrki úr Hönnunarsjóði. Gæði umsókna sýnir þá miklu grósku sem er til staðar. Á COVID árinu 2020 var fjármagn til sjóðsins aukið um 50 milljónir og voru því 100 milljónir króna til úthlutunar það árið. Var auknu fjárframlagi tekið einkar vel og var eftirspurn eftir styrkjum úr honum langt umfram það sem sjóðurinn hafði til ráðstöfunar. Fjöldi umsókna hefur farið stigvaxandi frá stofnun sjóðsins. Á þessu 10 ára tímabili hafa yfir 2.000 hönnuðir og arkitektar sótt um styrki, samtals að fjárhæð 4.316.380.000 kr. Hönnunarsjóður hefur á þessum árum úthlutað 413.280.000 kr. til 366 verkefna. Að auki hafa 357 ferðstyrkir verið veittir á tímabilinu. Það er gleðiefni að hönnuðir og arkitektar séu farnir að ferðast aftur og taka þátt í alþjóðlegu samtali. Tækifæri til að efla hlut kvenna í aðgengi að styrkjum Sérstaða Hönnunarsjóðs er ekki síst sú að hlutfall kvenna meðal umsækjenda og styrkþega úr Hönnunarsjóði er mun hærra er þekkist hjá mörgum opinberum sjóðum. Það sýnir rannsókn sem gerð var fyrir atvinnu- og nýsköpunarráðuneytið, þegar sjóðurinn heyrði undir það ráðuneyti. Árið 2020 voru konur um 60% þeirra sem hlutu styrki. Minna fjármagni er hins vegar veitt til Hönnunarsjóðs en til annarra sambærilegra sjóða. Hér felast tækifæri til að gera betur, jafna leikinn og efla hlut kvenna í aðgengi að styrkjum til nýsköpunar. Á sama tíma felast í því tækifæri til að efla hönnunardrifna nýsköpun og frumkvöðlastarfsemi sem styður við sjálfbærni. Á þessum árum hef ég starfað fyrir sjóðinn hef ég lært að við Íslendingar eigum miklu meira af framúrskarandi fagfólki en mig hafði órað fyrir. Frábært fagfólk sem vert er að styðja við bakið á. Við eigum að gera meira af því. Það liggja augljós sóknarfæri í íslenskri hönnun sem þarf að nýta og þannig ýta undir þróun atvinnulífs og skapandi greina í samfélaginu, með áherslu á jafnvægi milli umhverfis, lífsgæða, mannlífs og verðmætasköpunar. Framsýni og nýsköpun borgar sig alltaf. Höfundur er formaður stjórnar Hönnunarsjóðs og forstöðukona Elliðaárstöðvar.
Skoðun Grunnskóli á krossgötum Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Árnadóttir,Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar
Skoðun Dánaraðstoð: Læknafélag Íslands skilar ekki auðu Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Hvað felst í frumvarpi til laga um breytingu á húsaleigulögum? Hildur Ýr Viðarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju eru kaupin á TM ekki á dagskrá aðalfundar Landsbankans? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar
Skoðun Skortur á möguleikanum á dánaraðstoð leiðir til þess að fólk tekur eigið líf Ingrid Kuhlman skrifar