Hefjum störf breytir lífi fólks: Þakkir og hvatning til Vinnumálastofnunnar Sveinn Waage skrifar 8. mars 2022 07:01 Merkilegt hvernig mismunandi hlutir sitja eftir úr skólagöngunni. Á meðan ótrúlega lítið situr eftir af algebrunni urðu önnur atriði naglföst í langtímaminninu. Eitt af því sem sat eftir úr framhaldsskólanum á síðustu öld var eldfim umræða í sálfræði 203 um hvaða atburðir í lífi fólks hefði mestu áhrif andlega á það til langframa. Að missa elskandi maka var efst á listanum og gátu flestir tengt við það. En svo kom að atriði nr.2 og þá vandaðist málið. „Langtíma atvinnuleysi“ var næst á listanum. Ha!? Hvernig gat það verið framar í röðinni en allar hugsanlegar hörmungar og sorg, sem á fólk er lagt í daglegu lífi? Ekki séns. Fyrir 18 ára peyja úr Eyjum sem upplifði að vinna væri næg fyrir alla, alltaf, var þetta of stór fullyrðing til að meðtaka. En þegar heimurinn stækkaði og árin færðust yfir fór þessi furðulega ályktun úr sálfræðibókinni, að útskýrast betur og betur. Heilu kynslóðirnar erlendis brennimerktar í vítahring atvinnuleysis og hér heima sá maður betur með aldrinum hvaða eyðileggjandi áhrif það hafði á fólk að vera án vinnu í lengri tíma. Hver svo sem ástæðan var. Svo var það líklega ekki fyrr en í svokölluðu hruni og seinna í covid sem miðaldra Sveinn fyllilega náði að meðtaka sjálfur að líklega var eitthvað að marka þessa kennslubók í sálfræði 203. En ég er heppinn. Ég á góða að, vini, fjölskyldu og tengslanet. Og málin hafa þróast þannig að ég hef fengið að vinna við fjölbreytt verkefni samhliða öðrum störfum sem hafa svo gripið mig þegar aðstæður breytast. Nóg um það. Talandi um heppni. Ég fékk tækifæri í haust að taka að mér ráðgjafaverkefni sem hefur verið ótrúleg reynsla sem vert er að deila áfram og vekja athygli á. Það hefur a.m.k. ekki mikið borið á vitnisburði og fréttum af fólkinu sjálfu sem hefur hreinlega LIFNAÐ VIÐ í átakinu „Hefjum störf“ hjá Vinnumálastofnun. Hér skal sú saga sögð. Spennandi og þörf hugmynd kviknaði hjá Góðgerðarfélaginu Gleipni í haust að leggja af stað og þróa hugbúnað og tölvuleik með því markmiði að leikjavæða lærdóm með áherslu á íslenskt mál og menningu. Viðtöl og vinna með kennurum í grunnskólum út um allt land átti eftir að sýna enn betur fram á brýna þörfina á að viðhalda móðurmálinu okkar. Mikill áhugi og vilji til samstarfs, var auðsýndur, samstarf sem þegar er byrjað, þegar þetta er skrifað. Stefnt er að því að hugbúnaðurinn verði öllum aðgengilegur að kostnaðarlausu. Það sem kannski var og er óvenjulegt við þetta verkefni er að fengið var, í samvinnu með Vinnumálastofnun, tugir manns til að vinna að verkefninu í það minnsta í sex mánuði undir átakinu „Hefjum störf“. Starfsfólkið sem hefur unnið að þessu undanfarna mánuði var allt búið að vera án fastrar atvinnu í ár eða lengur. Hér eftir verður það mikil áskorun að missa sig ekki í lýsingarorðum á því sem gerst hefur síðan við byrjuðum, en byrjum á að henda í eitt gott útlenskt ó-mæ-god! Til að byrja með eru orðið fjarstæðukennt kannski besta orðið til að lýsa ráðningarferlinu. Fjöldinn af hæfu vel menntuðu fólki á skrá hjá VMST er sláandi. Við þurftum forritara, hönnuði, markaðsfólk, mannauðs- og skrifstofufólk. Í draumaheimi fyndum við svo líka hæft fólk sem hefði reynslu og þekkingu á að sækja styrki og samstarfsaðila fyrir slíkt verkefni. Allt þetta tókst og gott betur. Við gátum valið úr hæfu fólki. Að sjá síðan kraftinn, gleðina og afköstin sem þetta verkefni hefur leyst úr læðingi er lygilegt. Að sjá fólk sem mætti með hettuna á hausnum og þorði ekki augnsambandi, skara fram úr í forritun, hugmyndavinnu og samskiptum við hagaðila er hreinlega magnað. Þetta verkefni er að gefa svo hæfu fólki aftur trú á sjálft sig og maður á erfitt með að trúa því að þessi öflugi mannauður hafi staðið ónýttur í allan þennan tíma. Þvílík sóun. Við áttum svo von á því fljótlega að þessi kraftur leystur úr læðingi myndi kasta fólki í önnur föst langtímastörf og það er raunin. Að sjá þau fara í önnur störf er bæði gefandi og dásamlegt þrátt fyrir að missinn úr teyminu okkar. Hvað sem verður, hversu langt sem við náum, verður alltaf hægt að líta til baka og þakka fyrir allt þetta fólk sem fór á flug með okkur í Gleipni. Markmiðið með þessum orðum er að veita innsýn í hvernig átak eins og „Hefjum störf“ virkar í raun og veru. Við viljum fyrst þakka Vinnumálastofnun kærlega fyrir traustið og samstarfið en jafnframt skora á VMST og stjórnvöld að endurskoða ákvörðun um að leggja átakið til hliðar. Við erum til vitnis og umræðu um virknina og hvernig þetta átak hreinlega breytir lífi fólks. Ekkert minna. Ég sá svo sjálfur í vikunni að 170 manns sóttu um eitt 50% starf á næturvaktir á hóteli. Langflest með mikla menntun og reynslu. Ónýttur mannauður. Ónýtt tækifæri í verðmætasköpun fyrir samfélagið allt. Nánar um verkefnið Lækjavæðum Lærdóm á www.gleipnir.org Höfundur er ráðgjafi og leiðbeinandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Vinnumarkaður Sveinn Waage Mest lesið Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Merkilegt hvernig mismunandi hlutir sitja eftir úr skólagöngunni. Á meðan ótrúlega lítið situr eftir af algebrunni urðu önnur atriði naglföst í langtímaminninu. Eitt af því sem sat eftir úr framhaldsskólanum á síðustu öld var eldfim umræða í sálfræði 203 um hvaða atburðir í lífi fólks hefði mestu áhrif andlega á það til langframa. Að missa elskandi maka var efst á listanum og gátu flestir tengt við það. En svo kom að atriði nr.2 og þá vandaðist málið. „Langtíma atvinnuleysi“ var næst á listanum. Ha!? Hvernig gat það verið framar í röðinni en allar hugsanlegar hörmungar og sorg, sem á fólk er lagt í daglegu lífi? Ekki séns. Fyrir 18 ára peyja úr Eyjum sem upplifði að vinna væri næg fyrir alla, alltaf, var þetta of stór fullyrðing til að meðtaka. En þegar heimurinn stækkaði og árin færðust yfir fór þessi furðulega ályktun úr sálfræðibókinni, að útskýrast betur og betur. Heilu kynslóðirnar erlendis brennimerktar í vítahring atvinnuleysis og hér heima sá maður betur með aldrinum hvaða eyðileggjandi áhrif það hafði á fólk að vera án vinnu í lengri tíma. Hver svo sem ástæðan var. Svo var það líklega ekki fyrr en í svokölluðu hruni og seinna í covid sem miðaldra Sveinn fyllilega náði að meðtaka sjálfur að líklega var eitthvað að marka þessa kennslubók í sálfræði 203. En ég er heppinn. Ég á góða að, vini, fjölskyldu og tengslanet. Og málin hafa þróast þannig að ég hef fengið að vinna við fjölbreytt verkefni samhliða öðrum störfum sem hafa svo gripið mig þegar aðstæður breytast. Nóg um það. Talandi um heppni. Ég fékk tækifæri í haust að taka að mér ráðgjafaverkefni sem hefur verið ótrúleg reynsla sem vert er að deila áfram og vekja athygli á. Það hefur a.m.k. ekki mikið borið á vitnisburði og fréttum af fólkinu sjálfu sem hefur hreinlega LIFNAÐ VIÐ í átakinu „Hefjum störf“ hjá Vinnumálastofnun. Hér skal sú saga sögð. Spennandi og þörf hugmynd kviknaði hjá Góðgerðarfélaginu Gleipni í haust að leggja af stað og þróa hugbúnað og tölvuleik með því markmiði að leikjavæða lærdóm með áherslu á íslenskt mál og menningu. Viðtöl og vinna með kennurum í grunnskólum út um allt land átti eftir að sýna enn betur fram á brýna þörfina á að viðhalda móðurmálinu okkar. Mikill áhugi og vilji til samstarfs, var auðsýndur, samstarf sem þegar er byrjað, þegar þetta er skrifað. Stefnt er að því að hugbúnaðurinn verði öllum aðgengilegur að kostnaðarlausu. Það sem kannski var og er óvenjulegt við þetta verkefni er að fengið var, í samvinnu með Vinnumálastofnun, tugir manns til að vinna að verkefninu í það minnsta í sex mánuði undir átakinu „Hefjum störf“. Starfsfólkið sem hefur unnið að þessu undanfarna mánuði var allt búið að vera án fastrar atvinnu í ár eða lengur. Hér eftir verður það mikil áskorun að missa sig ekki í lýsingarorðum á því sem gerst hefur síðan við byrjuðum, en byrjum á að henda í eitt gott útlenskt ó-mæ-god! Til að byrja með eru orðið fjarstæðukennt kannski besta orðið til að lýsa ráðningarferlinu. Fjöldinn af hæfu vel menntuðu fólki á skrá hjá VMST er sláandi. Við þurftum forritara, hönnuði, markaðsfólk, mannauðs- og skrifstofufólk. Í draumaheimi fyndum við svo líka hæft fólk sem hefði reynslu og þekkingu á að sækja styrki og samstarfsaðila fyrir slíkt verkefni. Allt þetta tókst og gott betur. Við gátum valið úr hæfu fólki. Að sjá síðan kraftinn, gleðina og afköstin sem þetta verkefni hefur leyst úr læðingi er lygilegt. Að sjá fólk sem mætti með hettuna á hausnum og þorði ekki augnsambandi, skara fram úr í forritun, hugmyndavinnu og samskiptum við hagaðila er hreinlega magnað. Þetta verkefni er að gefa svo hæfu fólki aftur trú á sjálft sig og maður á erfitt með að trúa því að þessi öflugi mannauður hafi staðið ónýttur í allan þennan tíma. Þvílík sóun. Við áttum svo von á því fljótlega að þessi kraftur leystur úr læðingi myndi kasta fólki í önnur föst langtímastörf og það er raunin. Að sjá þau fara í önnur störf er bæði gefandi og dásamlegt þrátt fyrir að missinn úr teyminu okkar. Hvað sem verður, hversu langt sem við náum, verður alltaf hægt að líta til baka og þakka fyrir allt þetta fólk sem fór á flug með okkur í Gleipni. Markmiðið með þessum orðum er að veita innsýn í hvernig átak eins og „Hefjum störf“ virkar í raun og veru. Við viljum fyrst þakka Vinnumálastofnun kærlega fyrir traustið og samstarfið en jafnframt skora á VMST og stjórnvöld að endurskoða ákvörðun um að leggja átakið til hliðar. Við erum til vitnis og umræðu um virknina og hvernig þetta átak hreinlega breytir lífi fólks. Ekkert minna. Ég sá svo sjálfur í vikunni að 170 manns sóttu um eitt 50% starf á næturvaktir á hóteli. Langflest með mikla menntun og reynslu. Ónýttur mannauður. Ónýtt tækifæri í verðmætasköpun fyrir samfélagið allt. Nánar um verkefnið Lækjavæðum Lærdóm á www.gleipnir.org Höfundur er ráðgjafi og leiðbeinandi.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun