Þegar valdakarlar iðrast Hildur Lilliendahl skrifar 4. nóvember 2021 08:30 „Við þurfum réttlæti, sanngirni og viðurlög við lögbrotum en líka umræðu, fræðslu og leiðir til að leyfa fólki að bæta ráð sitt, sýni það iðrun og eftirsjá.“ Á þessum orðum forseta Íslands undir dramatískri tónlist Sigur Rósar hófst Kveiksþáttur þessarar viku. Við tók svo það sem mætti kalla 35 mínútna atvinnuauglýsingu þar sem tárvotur Þórir Sæmundsson lýsti því að hann væri í raun ekki vondur maður, hann hefði gerst sekur um þennan dómgreindarbrest þarna einu sinni (að senda stúlkum á grunnskólaaldri mynd af tippinu á sér) en í raun hefði hann bara verið leiddur í gildru. Nú upplifði hann sig útskúfaðan úr samfélaginu og sagði að sakleysi barna sinna hefði verið rænt. Þessi óþægilegi útúrsnúningur á orðum forsetans er eitthvað sem ritstjórn Kveiks verður að eiga við sig en það kom fram í þessu viðtali var eitthvað allt annað en lýsing manns sem sýndi „iðrun og eftirsjá“. Ég get ekki annað en spurt ykkur sem hafið tapað ykkur á Facebook og kaffistofum yfir því að þessar fimmtán ára gálur eigi nú allt illt skilið og þessi gulldrengur hafi gert hreint fyrir sínum dyrum; munið þið eftir þessu? Þegar biskup Íslands mætti í drottningarviðtal hjá RÚV fyrir aldarfjórðungi, hvar stóðuð þið þá og hvernig hefur sagan farið með þá afstöðu sem þið tókuð þá vikuna eða það árið? Reyndar sagðist Þórir Sæmundsson einnig, með sínum eigin orðum í þessu viðtali við Þóru Arnórsdóttur, vera viss um að hafa farið yfir mörk samstarfskvenna sinna þegar hann vann í Borgarleikhúsinu enda hafi hann jú verið í neyslu og konurnar sem hann var að vinna með hafi bæði verið ungar og dansarar. (Og eins og við vitum er 2+2=kynferðisleg áreitni, ég meina, þær voru ungar og DANSANDI.) Aðspurður jánkaði Þórir því að hafa ekki viljað flytja burt vegna þess að í því myndi felast einhverskonar viðurkenning á sekt. Með öðrum orðum; hann vill ekki gangast við sekt. Enda sagði hann sjálfur að samfélagið sem hann býr í sé bara klikkað af því að hann fær ekki vinnu við þjónustu- eða umönnunarstörf. Ekkert af ofangreindu lýsir manni sem sýnir iðrun og eftirsjá. Þetta lýsir manni sem finnst hann eiga heimtingu á því sem honum hentar óháð því hvað kann að leynast í fortíðinni hans. Ekkert okkar veit fyrir víst hversu margir þolendur Þóris Sæmundssonar eru. Miðað við frásögn hans sjálfs er óvíst að hann viti það. En hvísluleikur kvenna á internetinu, síðan viðtalið birtist og reyndar lengi áður, hefur enn og aftur sannað gildi sitt. Nokkrar konur hafa komið fram undir nafni og sagt frá reynslu sinni af honum. Ein segist hafa verið 16 ára, tuttugu árum yngri en hann, hann hafi vitað það og notfært sér aldursmuninn. Önnur segist hafa verið 15 ára þegar hún fékk sendingar frá honum og að hann hafi áreitt hana í nokkur ár. Margar segjast þekkja konur sem hafi „lent í honum“ mjög ungar. Sumar segja frá því að þetta hafi verið alþekkt í ákveðnum hópum, mjög ungum konum hafi verið kennt að forðast hann. Konurnar sem ekki hafa stigið fram opinberlega eru í lokuðum hópum að deila reynslu sinni og sumar þeirra frásagna eru skelfilegri en orð fá lýst. Ég veit persónulega af nokkrum ungum konum sem hágrétu yfir sjónvarpinu í gær í fangi foreldra sinna en geta ekki stigið fram enda koma konur almennt ekki vel út úr slíku. Þóru Arnórsdóttur hefði verið í lófa lagið að leita að þolendum Þóris áður en hún tók við hann 35 mínútna grátandi atvinnuviðtal. Það gerði hún ekki. Í lok þáttarins sagði hún að þegar Kveikur hefði leitað til annarra viðmælenda til að ræða þetta „stóra samfélagsmál“ hefðu viðbrögðin iðulega verið á þá leið að fólk þyrði ekki að taka áhættuna á að „lenda í hakkavélinni“, enda væri umræðan „jarðsprengjusvæði“ og þetta var vitaskuld myndskreytt með hinum þjakaða Þóri að ganga um jarðhitasvæði í náttúru Íslands undir dramatískri tónlist. Þetta segir okkur ekkert annað en það að hún leitaði aðeins til viðmælenda sem hefðu viljað fordæma hina svokölluðu slaufunarmenningu. Það hefur ekki hvarflað að henni að leita til talsfólks þolenda kynbundins ofbeldis, þrátt fyrir að það sé staðreynd að fjöldi kvenna hafi horfið af vinnumarkaði og/eða þurft að flýja land vegna þess að gerendur þeirra voru fyrirferðarmiklir í nærsamfélagi þeirra og engin undankomuleið fyrir þær. Vitanlega hefði fjöldi fagfólks og þolenda getað vitnað um þetta en til þess fólks var ekki leitað. Það hefur reyndar ekki reynst erfitt fyrir annaðfjölmiðlafólk að finna viðmælendur . Þessi Kveiksþáttur olli umtalsverðum skaða. Ekki bara fyrir þolendur viðmælandans (ýmist þá sem minnst var á, eða þau sem ekki var fjallað um) heldur fyrir þolendur kynbundins ofbeldis almennt. Með því að draga fram einn hálfsannleik sem túlkaður er af iðrunarlausum geranda og halda að það varpi einhverju ljósi á hvernig samfélagið tekur á gerendum almennt er alið á þolendaskömm og gerendameðvirkni sem var feykinóg af fyrir. Umfjöllun um úrvinnslu og meðferð mála er mikilvæg og getur leitt til góðs en þessi þáttur gerði ekkert nema auka á átök, sársauka og niðurlægingu þolenda. Bæði þolenda Þóris og annarra þolenda kynbundins ofbeldis. Hugsum okkur aðeins um. Rifjum upp viðtalið við Ólaf Skúlason biskup frá árinu 1996. Þegar þetta nýjasta viðtal verður skoðað í ljósi sögunnar, hvaða afstöðu hefðir þú viljað hafa tekið, svona eftir á að hyggja? Höfundur er kynjafræðinemi og feminískur aktívisti. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kynferðisofbeldi Fjölmiðlar Mál Þóris Sæmundssonar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth Skoðun Skoðun Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Sjá meira
„Við þurfum réttlæti, sanngirni og viðurlög við lögbrotum en líka umræðu, fræðslu og leiðir til að leyfa fólki að bæta ráð sitt, sýni það iðrun og eftirsjá.“ Á þessum orðum forseta Íslands undir dramatískri tónlist Sigur Rósar hófst Kveiksþáttur þessarar viku. Við tók svo það sem mætti kalla 35 mínútna atvinnuauglýsingu þar sem tárvotur Þórir Sæmundsson lýsti því að hann væri í raun ekki vondur maður, hann hefði gerst sekur um þennan dómgreindarbrest þarna einu sinni (að senda stúlkum á grunnskólaaldri mynd af tippinu á sér) en í raun hefði hann bara verið leiddur í gildru. Nú upplifði hann sig útskúfaðan úr samfélaginu og sagði að sakleysi barna sinna hefði verið rænt. Þessi óþægilegi útúrsnúningur á orðum forsetans er eitthvað sem ritstjórn Kveiks verður að eiga við sig en það kom fram í þessu viðtali var eitthvað allt annað en lýsing manns sem sýndi „iðrun og eftirsjá“. Ég get ekki annað en spurt ykkur sem hafið tapað ykkur á Facebook og kaffistofum yfir því að þessar fimmtán ára gálur eigi nú allt illt skilið og þessi gulldrengur hafi gert hreint fyrir sínum dyrum; munið þið eftir þessu? Þegar biskup Íslands mætti í drottningarviðtal hjá RÚV fyrir aldarfjórðungi, hvar stóðuð þið þá og hvernig hefur sagan farið með þá afstöðu sem þið tókuð þá vikuna eða það árið? Reyndar sagðist Þórir Sæmundsson einnig, með sínum eigin orðum í þessu viðtali við Þóru Arnórsdóttur, vera viss um að hafa farið yfir mörk samstarfskvenna sinna þegar hann vann í Borgarleikhúsinu enda hafi hann jú verið í neyslu og konurnar sem hann var að vinna með hafi bæði verið ungar og dansarar. (Og eins og við vitum er 2+2=kynferðisleg áreitni, ég meina, þær voru ungar og DANSANDI.) Aðspurður jánkaði Þórir því að hafa ekki viljað flytja burt vegna þess að í því myndi felast einhverskonar viðurkenning á sekt. Með öðrum orðum; hann vill ekki gangast við sekt. Enda sagði hann sjálfur að samfélagið sem hann býr í sé bara klikkað af því að hann fær ekki vinnu við þjónustu- eða umönnunarstörf. Ekkert af ofangreindu lýsir manni sem sýnir iðrun og eftirsjá. Þetta lýsir manni sem finnst hann eiga heimtingu á því sem honum hentar óháð því hvað kann að leynast í fortíðinni hans. Ekkert okkar veit fyrir víst hversu margir þolendur Þóris Sæmundssonar eru. Miðað við frásögn hans sjálfs er óvíst að hann viti það. En hvísluleikur kvenna á internetinu, síðan viðtalið birtist og reyndar lengi áður, hefur enn og aftur sannað gildi sitt. Nokkrar konur hafa komið fram undir nafni og sagt frá reynslu sinni af honum. Ein segist hafa verið 16 ára, tuttugu árum yngri en hann, hann hafi vitað það og notfært sér aldursmuninn. Önnur segist hafa verið 15 ára þegar hún fékk sendingar frá honum og að hann hafi áreitt hana í nokkur ár. Margar segjast þekkja konur sem hafi „lent í honum“ mjög ungar. Sumar segja frá því að þetta hafi verið alþekkt í ákveðnum hópum, mjög ungum konum hafi verið kennt að forðast hann. Konurnar sem ekki hafa stigið fram opinberlega eru í lokuðum hópum að deila reynslu sinni og sumar þeirra frásagna eru skelfilegri en orð fá lýst. Ég veit persónulega af nokkrum ungum konum sem hágrétu yfir sjónvarpinu í gær í fangi foreldra sinna en geta ekki stigið fram enda koma konur almennt ekki vel út úr slíku. Þóru Arnórsdóttur hefði verið í lófa lagið að leita að þolendum Þóris áður en hún tók við hann 35 mínútna grátandi atvinnuviðtal. Það gerði hún ekki. Í lok þáttarins sagði hún að þegar Kveikur hefði leitað til annarra viðmælenda til að ræða þetta „stóra samfélagsmál“ hefðu viðbrögðin iðulega verið á þá leið að fólk þyrði ekki að taka áhættuna á að „lenda í hakkavélinni“, enda væri umræðan „jarðsprengjusvæði“ og þetta var vitaskuld myndskreytt með hinum þjakaða Þóri að ganga um jarðhitasvæði í náttúru Íslands undir dramatískri tónlist. Þetta segir okkur ekkert annað en það að hún leitaði aðeins til viðmælenda sem hefðu viljað fordæma hina svokölluðu slaufunarmenningu. Það hefur ekki hvarflað að henni að leita til talsfólks þolenda kynbundins ofbeldis, þrátt fyrir að það sé staðreynd að fjöldi kvenna hafi horfið af vinnumarkaði og/eða þurft að flýja land vegna þess að gerendur þeirra voru fyrirferðarmiklir í nærsamfélagi þeirra og engin undankomuleið fyrir þær. Vitanlega hefði fjöldi fagfólks og þolenda getað vitnað um þetta en til þess fólks var ekki leitað. Það hefur reyndar ekki reynst erfitt fyrir annaðfjölmiðlafólk að finna viðmælendur . Þessi Kveiksþáttur olli umtalsverðum skaða. Ekki bara fyrir þolendur viðmælandans (ýmist þá sem minnst var á, eða þau sem ekki var fjallað um) heldur fyrir þolendur kynbundins ofbeldis almennt. Með því að draga fram einn hálfsannleik sem túlkaður er af iðrunarlausum geranda og halda að það varpi einhverju ljósi á hvernig samfélagið tekur á gerendum almennt er alið á þolendaskömm og gerendameðvirkni sem var feykinóg af fyrir. Umfjöllun um úrvinnslu og meðferð mála er mikilvæg og getur leitt til góðs en þessi þáttur gerði ekkert nema auka á átök, sársauka og niðurlægingu þolenda. Bæði þolenda Þóris og annarra þolenda kynbundins ofbeldis. Hugsum okkur aðeins um. Rifjum upp viðtalið við Ólaf Skúlason biskup frá árinu 1996. Þegar þetta nýjasta viðtal verður skoðað í ljósi sögunnar, hvaða afstöðu hefðir þú viljað hafa tekið, svona eftir á að hyggja? Höfundur er kynjafræðinemi og feminískur aktívisti.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun