Sá er talinn heimskur sem opnar sína sál Diljá Ámundadóttir Zoëga skrifar 1. nóvember 2021 11:30 Ég fór í Borgarleikhúsið að sjá sýninguna 9 líf á dögunum og var upprifin. Í verkinu er rakin saga okkar ástsæla Bubba Morthens, þjóðareign að gefnu tilefni. Það er hvert mannsbarn hér á landi með tengingu við hann og þá sérstaklega tónlistina hans, hvort sem við erum aðdáendur eða ekki. En svo er líka önnur tenging sem stór hópur á við söguna hans Bubba, sú tenging er kannski heldur falin. Eða jafnvel týnd? Bubbi myndi nefnilega hæglega flokkast sem hluti af hinum svokölluðu týndu drengjum í skólakerfinu. Það er búið að vera að ræða um þennan hóp í mörg ár og þeir eru að mínu mati langt frá því að vera týndir fyrir vikið. Það eina sem finnst ekki er mögulega ástæðan fyrir því af hverju þeir eru flokkaðir í þennan hóp. Við eigum það nefnilega til að benda alltaf bara á það sem er að og spyrja: “Hvað er eiginlega að honum?” - en sjaldnar er rætt um “Hvað kom fyrir hann?”30% drengja geta ekki lesið sér til gagns - 30% drengja geta ekki lesið sér til gagns - 30% drengja geta ekki lesið sér til gagns - 30% drengja geta ekki lesið sér til gagns Tónlistarmaðurinn Jónas Sig tjáði sig um þetta málefni í þættinum Okkar á milli á Rúv í febrúar 2020. Hann ræddi um skaðsemi þess að fá þennan stimpil á sig, stimpilinn að geta ekki lesið sér til gagns: „Ég var að horfa á umræðuþátt um daginn þar sem var talað um að 30% ungra drengja gætu ekki lesið til gagns. Þáttastjórnandi spurði þá hvort 30% væru á leið með að vera ónýtir þjóðfélagsþegnar,“ sagði Jónas. „Þetta var bara samþykkt viðhorf. Hugsaðu þér að þú sért ónýtur þjóðfélagsþegn því þú nærð ekki að lesa á tilteknum hraða.“ Inga Sæland, formaður Flokks fólksins, tók meira að segja svo sterklega til orða í kappræðum formanna fyrir kosningarnar í september sl. að “helmingur drengja er ólæs þegar þeir útskrifast úr grunnskóla”. Ekki lái ég henni það. Því oftar sem þú heyrir eitthvað því meira ferðu að trúa því og jafnvel býrð til þína útgáfu af því. Ég held að þessi lína um að stór hópur drengja sé týndur í skólakerfinu og geta ekki lesið sér til gagns sé orðin langt um skaðlegri en nokkurn tíma staðreyndin sem hún snýst um. Fyrir utan það að að það tiltekna læsi sem PISA er að mæla og þessar niðurstöður sem við fáum þaðan er bara ein gerð af læsi. Í sl viku hlustaði ég á viðtal við Hermund Sigmundsson, prófessor, í Morgunútvarpi Rásar 2. Honum er og hefur lengi verið hugleikið hverju sætir að svona stór hópur týndra drengja í skólakerfinu geta ekki lesið sér til gagns. Ástríða hans er hrein og hann hefur margt til sín máls og leggur til fjölmargar leiðir sem hann vill fara og geta verið árangursríkar. Hann virðist samt sem áður dvelja í vandanum sjálfum og viðbrögðum við honum. Hann nefnir aldrei möguleg orsök vandans. Er nausynlegt að skjóta þá? Bubbi var alinn upp á heimili þar sem alla jafna ríkti fárviðri og þegar hann var 14 ára varð hann fyrir áfalli sem kom með myrkrið og eitraði framtíðina, eins og hann segir sjálfur frá í ljóðabók sinni, Rof, sem kom út 2018. Þar með opinberaði hann að hann hafi orðið fyrir kynferðisofbeldi. Ofbeldi sem markaði og litaði allt líf Bubba. Hann passaði aldrei inn í ramma skólakerfisins og fékk aldrei tækifæri til að láta hæfileika sína, eða sína gerð af læsi, blómstra. Hann reyndi oft að segja frá því hvað það var sem gerði hann þjáðan en fékk ekki hlustun. Fyrir um það bil tveimur árum síðan fengum við fulltrúar í Ofbeldisvarnarnefnd Reykjavíkurborgar kynntar tölur um hversu mörg börn búa við viðvarandi og tilkynnt heimilisofbeldi í Reykjavík. Þetta voru 378 börn þá og við vitum að heimilisofbeldi hefur aukist um ca. 20% á tímum kórónuveirufaraldurs. Ofan á þessar tölur bætast við svokallaðar skuggatölur (tilvik sem eru aldrei tilkynnt) og svo búa líka enn fleiri börn við öryggisleysi, vanrækslu og í vanvirku (e. dysfunctional) fjölskyldukerfi. Ef þú rýnir inn í bergið - sérðu glitra tár Það þarf að mínu mati að fara að láta þessar tölur og staðreyndir um aðstæður barna ráða ferðinni þegar það kemur að því að ná upp árangri barna í læsi og skóla. Þetta helst allt í hendur. Við þurfum að byrja á því að grípa mun fyrr inn í þar sem börn búa við óásættanlegar aðstæður eða eiga í hvers konar vanda og þar með koma í veg fyrir afleiðingar. Það þarf að stytta ferla og útrýma biðlistum í kerfinu. Nú þegar erum við í Reykjavík komin af stað með verkefninu Betri borg fyrir börn - sem snýst um að færa þjónustuna nær börnunum sjálfum svo hægt sé að grípa fyrr inn í og veita einstaklingsmiðaðri þjónustu við þau sem þurfa helst á því að halda. Ég vona innilega að þessi vinna muni bera tiltækan árangur fyrir börnin okkar. Höfundur er fulltrúi Viðreisnar í Skóla- og frístundaráði og Ofbeldisvarnarnefnd í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Diljá Ámundadóttir Zoëga Skóla - og menntamál Reykjavík Borgarstjórn Grunnskólar Mest lesið Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen Skoðun Skoðun Skoðun Er kominn tími á Útlendingafrí? Marion Poilvez skrifar Skoðun Janus og jakkalakkarnir Óskar Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað ætlar þú að vera þegar þú verður stór? Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Samtalið um dauðann veldur okkur óöryggi Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Sköpum störf við hæfi! Unnur Hrefna Jóhannsóttir skrifar Skoðun Immigrant Women: Essential Workers, Rising Voices on Labor Day Maru Alemán skrifar Skoðun Tikkað í skipulagsboxin Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjúklingur settur í fangaklefa Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Opið bréf til fjármálaráðherra, Daða Más Kristóferssonar Íris Róbertsdóttir skrifar Skoðun Ég kalla hann Isildur; mentorinn minn er gervigreind Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað er „furry“ annars? Jóhanna Jódís Antonsdóttir skrifar Skoðun Jafnaðarmennskan og verkalýðsbaráttan Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Hljóð og mynd íslenskra varna Arnór Sigurjónsson skrifar Skoðun Kveðjur úr Grafarvogi til þeirra sem kasta steinum úr glerhúsi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Leiðsöguhundurinn Gaur gerir mig að betri manneskju Þorkell J. Steindal skrifar Skoðun Fimmtíu ár frá lokum Víetnamstríðsins Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að undirbúa börnin okkar fyrir heim sem er að hverfa Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Bókin er minn óvinur, en mig langar samt í verknám! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Ilmurinn af jarðolíu er svo lokkandi Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Hvað er að frétta af humrinum? Jónas Páll Jónasson skrifar Skoðun Þeir greiða sem njóta, eða hvað? Jóhannes Þór Skúlason,Pálmi Viðar Snorrason skrifar Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar Skoðun Sigrar og raunir íslenska hestsins Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Góðir grannar Landsvirkjunar og við hin Kjartan Ágústsson skrifar Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi orkuspáa Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Sjá meira
Ég fór í Borgarleikhúsið að sjá sýninguna 9 líf á dögunum og var upprifin. Í verkinu er rakin saga okkar ástsæla Bubba Morthens, þjóðareign að gefnu tilefni. Það er hvert mannsbarn hér á landi með tengingu við hann og þá sérstaklega tónlistina hans, hvort sem við erum aðdáendur eða ekki. En svo er líka önnur tenging sem stór hópur á við söguna hans Bubba, sú tenging er kannski heldur falin. Eða jafnvel týnd? Bubbi myndi nefnilega hæglega flokkast sem hluti af hinum svokölluðu týndu drengjum í skólakerfinu. Það er búið að vera að ræða um þennan hóp í mörg ár og þeir eru að mínu mati langt frá því að vera týndir fyrir vikið. Það eina sem finnst ekki er mögulega ástæðan fyrir því af hverju þeir eru flokkaðir í þennan hóp. Við eigum það nefnilega til að benda alltaf bara á það sem er að og spyrja: “Hvað er eiginlega að honum?” - en sjaldnar er rætt um “Hvað kom fyrir hann?”30% drengja geta ekki lesið sér til gagns - 30% drengja geta ekki lesið sér til gagns - 30% drengja geta ekki lesið sér til gagns - 30% drengja geta ekki lesið sér til gagns Tónlistarmaðurinn Jónas Sig tjáði sig um þetta málefni í þættinum Okkar á milli á Rúv í febrúar 2020. Hann ræddi um skaðsemi þess að fá þennan stimpil á sig, stimpilinn að geta ekki lesið sér til gagns: „Ég var að horfa á umræðuþátt um daginn þar sem var talað um að 30% ungra drengja gætu ekki lesið til gagns. Þáttastjórnandi spurði þá hvort 30% væru á leið með að vera ónýtir þjóðfélagsþegnar,“ sagði Jónas. „Þetta var bara samþykkt viðhorf. Hugsaðu þér að þú sért ónýtur þjóðfélagsþegn því þú nærð ekki að lesa á tilteknum hraða.“ Inga Sæland, formaður Flokks fólksins, tók meira að segja svo sterklega til orða í kappræðum formanna fyrir kosningarnar í september sl. að “helmingur drengja er ólæs þegar þeir útskrifast úr grunnskóla”. Ekki lái ég henni það. Því oftar sem þú heyrir eitthvað því meira ferðu að trúa því og jafnvel býrð til þína útgáfu af því. Ég held að þessi lína um að stór hópur drengja sé týndur í skólakerfinu og geta ekki lesið sér til gagns sé orðin langt um skaðlegri en nokkurn tíma staðreyndin sem hún snýst um. Fyrir utan það að að það tiltekna læsi sem PISA er að mæla og þessar niðurstöður sem við fáum þaðan er bara ein gerð af læsi. Í sl viku hlustaði ég á viðtal við Hermund Sigmundsson, prófessor, í Morgunútvarpi Rásar 2. Honum er og hefur lengi verið hugleikið hverju sætir að svona stór hópur týndra drengja í skólakerfinu geta ekki lesið sér til gagns. Ástríða hans er hrein og hann hefur margt til sín máls og leggur til fjölmargar leiðir sem hann vill fara og geta verið árangursríkar. Hann virðist samt sem áður dvelja í vandanum sjálfum og viðbrögðum við honum. Hann nefnir aldrei möguleg orsök vandans. Er nausynlegt að skjóta þá? Bubbi var alinn upp á heimili þar sem alla jafna ríkti fárviðri og þegar hann var 14 ára varð hann fyrir áfalli sem kom með myrkrið og eitraði framtíðina, eins og hann segir sjálfur frá í ljóðabók sinni, Rof, sem kom út 2018. Þar með opinberaði hann að hann hafi orðið fyrir kynferðisofbeldi. Ofbeldi sem markaði og litaði allt líf Bubba. Hann passaði aldrei inn í ramma skólakerfisins og fékk aldrei tækifæri til að láta hæfileika sína, eða sína gerð af læsi, blómstra. Hann reyndi oft að segja frá því hvað það var sem gerði hann þjáðan en fékk ekki hlustun. Fyrir um það bil tveimur árum síðan fengum við fulltrúar í Ofbeldisvarnarnefnd Reykjavíkurborgar kynntar tölur um hversu mörg börn búa við viðvarandi og tilkynnt heimilisofbeldi í Reykjavík. Þetta voru 378 börn þá og við vitum að heimilisofbeldi hefur aukist um ca. 20% á tímum kórónuveirufaraldurs. Ofan á þessar tölur bætast við svokallaðar skuggatölur (tilvik sem eru aldrei tilkynnt) og svo búa líka enn fleiri börn við öryggisleysi, vanrækslu og í vanvirku (e. dysfunctional) fjölskyldukerfi. Ef þú rýnir inn í bergið - sérðu glitra tár Það þarf að mínu mati að fara að láta þessar tölur og staðreyndir um aðstæður barna ráða ferðinni þegar það kemur að því að ná upp árangri barna í læsi og skóla. Þetta helst allt í hendur. Við þurfum að byrja á því að grípa mun fyrr inn í þar sem börn búa við óásættanlegar aðstæður eða eiga í hvers konar vanda og þar með koma í veg fyrir afleiðingar. Það þarf að stytta ferla og útrýma biðlistum í kerfinu. Nú þegar erum við í Reykjavík komin af stað með verkefninu Betri borg fyrir börn - sem snýst um að færa þjónustuna nær börnunum sjálfum svo hægt sé að grípa fyrr inn í og veita einstaklingsmiðaðri þjónustu við þau sem þurfa helst á því að halda. Ég vona innilega að þessi vinna muni bera tiltækan árangur fyrir börnin okkar. Höfundur er fulltrúi Viðreisnar í Skóla- og frístundaráði og Ofbeldisvarnarnefnd í Reykjavík.
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun
Skoðun Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir skrifar
Skoðun Það sem er ósagt varðandi vinnubrögð hjá Háskólanum á Akureyri Þóra Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Hollar skólamáltíðir fyrir loftslagið og líðan barna Laufey Steingrímsdóttir,Anna Sigríður Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Samskiptasáttmáli; skúffuskjal eða stórgott verkfæri Helena Katrín Hjaltadóttir,Íris Helga G. Baldursdóttir skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg á flestar félagslegar íbúðir en Garðabær rekur lestina Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Hittumst á rauðum sokkum 1. maí Finnbjörn A. Hermannsson,Kolbrún Halldórsdóttir,Magnús Þór Jónsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Jafnréttisbaráttan er brýnni en nokkru sinni fyrr Kolbrún Halldórsdóttir,Sunna Kristín Símonardóttir Skoðun