Ráðherra friðunar, loftslags og járnbrauta Jónas Elíasson skrifar 22. september 2021 19:01 Umhverfisráðherra hefur búið til agerðaáætlun í loftslagsmálum sem rædd hefur verið áður. Ráðherrann skartar hverju glamuryrðinu á fætur öðru og lofar minnkandi losun upp í báðar ermar. Hann er með aðgerðaáætlun 2020 - 2024 sem á að kosta 46 milljarða en mun breyta hvorki einu eða neinu, nema ef vera skyldi til hins verra. Dæmi um það er Borgarlínan sem talin er ásamt aukinni reiðhóla- og gúmístígvélanotkun eiga að spara 16.000 tonn af CO2 losun fram til 2030. Sennilegri tala er 5000 tonna viðbót vegna fleiri strætisvagna sem Borgarlínan þarf. Hvað varðar raunverulega þróun í eldsneytismálum bifreiða má geta þess að fjölskyldubílar í dag eru léttari og sparneytnari en þeir voru fyrir um 20 árum og munar þar, um helmingi á hvern bíl. Bensíninnflutningur hefur lækkað vegna þess, en á það er ekki minnst, heldur látið í það skína að öll lækkun losunar sé vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar, sem er blekking. Sjá einnig: Ekkert að gerast í loftslagsmálum Þá hamast ráðherrann við að friða allt land þar sem virkjanir má byggja en lofar samt nægri hreinorku. Hana má fá með því að reka stóriðjuna úr landi, ef það er gert fer það litla sem Ísland leggur fram til loftslagsmála heimsins með henni. Annar möguleiki er vindorka og smávirkjanir sem er um 5 sinnum dýrara en virkja hagkvæmt vatnsafl. Það má ekki virkja því það er náttúruspjöll. Þess skulu menn minnast þegar þeir horfa á Þingvallavatn (miðlun fyrir Sogið), Mývatn (miðlun fyrir Laxá), Elliðavatn (gömul miðlun, náttúruperla í dag) og svo má lengi telja. Þá geta menn skoðað Tungnáröræfi, Langadal og fleiri staði sem eru að gróa upp á fullri ferða vegna þess að vega- og virkjunarframkvæmdir eru búnar að stórminnka eyðingarmátt vatnsflóðanna. Það er vatnastjórnun Vegagerðarinnar og Landsvirkjunar sem er lang virkasta aflið í uppgræðslu landsins. En í stað þess að vinna með þessum stofnunum kýs umhverfisráðherra að sverta aðgerðir þeirra í augum almennings. Þá er önnur grein í téðu blaði, skrifuð að Runólfi Ágústssyni. Reynt er að lífga við gamla drauma hans um járnbrautarlest og hann er tilbúinn með hlutafélag til að taka þátt í þeim. Þetta er tíu ára gamall draumur sem Rvk lagði töluvert fé í, en þegar verkfræðilegir ráðgjafar voru loks kvaddir til reyndust lestarnar margfaldar í kostnaði á við aðrar lausnir. Þá ákvað Rvk að byggja Borgarlínu, hún mundi ekki kosta nema eina milljón á hvern íbúa í Rvk. En Runólfur talar um Borgarlínu + jarðgöng + fluglest sem á samkvæmt greinni að kosta 700.000 kr/mann. Þetta er vanáætlun dauðans, svo ekki sé meira sagt. Ef kostnaðurinn hefði verið talinn jafnast á við allar fjárveitingar til nýbygginga vega næstu 50 árin væri sú tala hugsanlega nær lagi. Einkaframkvæmd er sú lausn sem höfundur bendir á. Þetta var gert fyrir Vaðlaheiðargöngin, þá var stofnað hutafélag sem byggði göngin fyrir lán sem skrifuð voru hjá ríkissjóði, sem svo situr uppi með kostnaðinn. Sama á að gera við Borgarlínu. Er það ekki nóg ? En vonandi fer enginn að leggja fé í að hanna þetta. Er ekki nóg að sitja uppi með eitt járnbrautarfélag, tilbúið í allar framkvæmdir sem skrifa má hjá ríkissjóði ? Ísland með sín bröttu fjöll hentar ekki fyrir járnbrautir og það eru menn búnir að vita í meir en 100 ár. Meira að segja járnbrautin sem lá frá Öskjuhlíð og út á Granda 1918 mundi ekki verða byggð í dag. Elsta járnbrautarmálið, að leggja járnbraut fyrir suðurfjöllinn og upp í Flóa hefði þó komið landbúnaðarbyggðinni í markaðssamband við þéttbýlið, báðum til hagsbóta, 150 árum of seint að byrja á því núna enda búið. En svona járnbrautir voru byggðar erlendis og þeir teinar eru notaðir áfram fyrir farþegalestar. En að fara að leggja teina á Íslandi núna mundi jafnvel Laddi telja vera bilun. Þeim sem ganga með stöðuga járnbautardrauma sem löngu er búið að hafna, er ekki hægt að ráðleggja neitt betra en fá sér eitthvað við þessu. En kannski er líka hægt að leita til umhverfisráðherra. Sparnaður í losun þungaflutninga, 14.000 tonn CO2, mun ekki skila sér fyrir 2030 eins og aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyrir. En lestar ganga ágætlega fyrir rafmagni og umhverfisráðherra telur sig eiga nóg af því. Svo á hann ofan í skúffu 46 milljarða í loftslagsumbætur sem ekkert gagn gera hvort eða er. Honum finnst e.t.v. ð þær megi eins fara í lest. Verður umhverfisráðherra frelsisengill íslenskra járnbrautalesta ? Það væri í stíl við annað. Langt virðist í að Ísland geri eitthvað raunhæft í samgöngu- og loftslagsmálum. Óþarfa eldsneytisnotkun vegna umferðartafa er nú 10 - 20.000 tonn á ári, samsvarandi 30 - 60.000 tonnum af CO2 losun og ekki annað að sjá en umhverfisráðherra gæti ekki verið meira sama um þetta. Það er ekki einu sinni að sjá að neinn vilji leggja í þær rannsóknir sem þarf til að finna rétta tölu út úr þessu. Hvað veldur ? Svo dynja á heiminum áskoranir um að setja landslagsverndina aðeins til hliðar og virkja hreinorku Íslands sem lið í baráttunni við loftslagsvandann, en samkvæmt umhverisráðherra skal það aldrei verða. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Loftslagsmál Jónas Elíasson Mest lesið Grindavík lifir Kristín María Birgisdóttir,Dagmar Valsdóttir Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Halldór 24.05.2025 Halldór Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Grindavík lifir Kristín María Birgisdóttir,Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn kaus breytingar Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Vér erum úr sömu sveit Steinþór Logi Arnarsson skrifar Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Réttlát leiðrétting veiðigjalda Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Heiðmörk: Gaddavír og girðingar Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun #blessmeta - önnur grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er lambakjöt? Hafliði Halldórsson skrifar Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar Skoðun Þjóðareign, trú og skattar Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Hamas og átökin við Ísrael – hvað er ekki sagt upphátt? Einar G Harðarson skrifar Skoðun Gjaldfrjálsar máltíðir fyrir leikskólabörn Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Næstu sólarhringar á Gaza skipta sköpum Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar Skoðun Huglæg réttlætiskennd og skattar á verðmætasköpun Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Loksins fær þyrlan heimili fyrir norðan Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Opið bréf til stjórnvalda Elín Ýr Arnar Hafdísardóttir skrifar Skoðun Við skuldum þeim að hlusta Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Sjá meira
Umhverfisráðherra hefur búið til agerðaáætlun í loftslagsmálum sem rædd hefur verið áður. Ráðherrann skartar hverju glamuryrðinu á fætur öðru og lofar minnkandi losun upp í báðar ermar. Hann er með aðgerðaáætlun 2020 - 2024 sem á að kosta 46 milljarða en mun breyta hvorki einu eða neinu, nema ef vera skyldi til hins verra. Dæmi um það er Borgarlínan sem talin er ásamt aukinni reiðhóla- og gúmístígvélanotkun eiga að spara 16.000 tonn af CO2 losun fram til 2030. Sennilegri tala er 5000 tonna viðbót vegna fleiri strætisvagna sem Borgarlínan þarf. Hvað varðar raunverulega þróun í eldsneytismálum bifreiða má geta þess að fjölskyldubílar í dag eru léttari og sparneytnari en þeir voru fyrir um 20 árum og munar þar, um helmingi á hvern bíl. Bensíninnflutningur hefur lækkað vegna þess, en á það er ekki minnst, heldur látið í það skína að öll lækkun losunar sé vegna aðgerða ríkisstjórnarinnar, sem er blekking. Sjá einnig: Ekkert að gerast í loftslagsmálum Þá hamast ráðherrann við að friða allt land þar sem virkjanir má byggja en lofar samt nægri hreinorku. Hana má fá með því að reka stóriðjuna úr landi, ef það er gert fer það litla sem Ísland leggur fram til loftslagsmála heimsins með henni. Annar möguleiki er vindorka og smávirkjanir sem er um 5 sinnum dýrara en virkja hagkvæmt vatnsafl. Það má ekki virkja því það er náttúruspjöll. Þess skulu menn minnast þegar þeir horfa á Þingvallavatn (miðlun fyrir Sogið), Mývatn (miðlun fyrir Laxá), Elliðavatn (gömul miðlun, náttúruperla í dag) og svo má lengi telja. Þá geta menn skoðað Tungnáröræfi, Langadal og fleiri staði sem eru að gróa upp á fullri ferða vegna þess að vega- og virkjunarframkvæmdir eru búnar að stórminnka eyðingarmátt vatnsflóðanna. Það er vatnastjórnun Vegagerðarinnar og Landsvirkjunar sem er lang virkasta aflið í uppgræðslu landsins. En í stað þess að vinna með þessum stofnunum kýs umhverfisráðherra að sverta aðgerðir þeirra í augum almennings. Þá er önnur grein í téðu blaði, skrifuð að Runólfi Ágústssyni. Reynt er að lífga við gamla drauma hans um járnbrautarlest og hann er tilbúinn með hlutafélag til að taka þátt í þeim. Þetta er tíu ára gamall draumur sem Rvk lagði töluvert fé í, en þegar verkfræðilegir ráðgjafar voru loks kvaddir til reyndust lestarnar margfaldar í kostnaði á við aðrar lausnir. Þá ákvað Rvk að byggja Borgarlínu, hún mundi ekki kosta nema eina milljón á hvern íbúa í Rvk. En Runólfur talar um Borgarlínu + jarðgöng + fluglest sem á samkvæmt greinni að kosta 700.000 kr/mann. Þetta er vanáætlun dauðans, svo ekki sé meira sagt. Ef kostnaðurinn hefði verið talinn jafnast á við allar fjárveitingar til nýbygginga vega næstu 50 árin væri sú tala hugsanlega nær lagi. Einkaframkvæmd er sú lausn sem höfundur bendir á. Þetta var gert fyrir Vaðlaheiðargöngin, þá var stofnað hutafélag sem byggði göngin fyrir lán sem skrifuð voru hjá ríkissjóði, sem svo situr uppi með kostnaðinn. Sama á að gera við Borgarlínu. Er það ekki nóg ? En vonandi fer enginn að leggja fé í að hanna þetta. Er ekki nóg að sitja uppi með eitt járnbrautarfélag, tilbúið í allar framkvæmdir sem skrifa má hjá ríkissjóði ? Ísland með sín bröttu fjöll hentar ekki fyrir járnbrautir og það eru menn búnir að vita í meir en 100 ár. Meira að segja járnbrautin sem lá frá Öskjuhlíð og út á Granda 1918 mundi ekki verða byggð í dag. Elsta járnbrautarmálið, að leggja járnbraut fyrir suðurfjöllinn og upp í Flóa hefði þó komið landbúnaðarbyggðinni í markaðssamband við þéttbýlið, báðum til hagsbóta, 150 árum of seint að byrja á því núna enda búið. En svona járnbrautir voru byggðar erlendis og þeir teinar eru notaðir áfram fyrir farþegalestar. En að fara að leggja teina á Íslandi núna mundi jafnvel Laddi telja vera bilun. Þeim sem ganga með stöðuga járnbautardrauma sem löngu er búið að hafna, er ekki hægt að ráðleggja neitt betra en fá sér eitthvað við þessu. En kannski er líka hægt að leita til umhverfisráðherra. Sparnaður í losun þungaflutninga, 14.000 tonn CO2, mun ekki skila sér fyrir 2030 eins og aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar gerir ráð fyrir. En lestar ganga ágætlega fyrir rafmagni og umhverfisráðherra telur sig eiga nóg af því. Svo á hann ofan í skúffu 46 milljarða í loftslagsumbætur sem ekkert gagn gera hvort eða er. Honum finnst e.t.v. ð þær megi eins fara í lest. Verður umhverfisráðherra frelsisengill íslenskra járnbrautalesta ? Það væri í stíl við annað. Langt virðist í að Ísland geri eitthvað raunhæft í samgöngu- og loftslagsmálum. Óþarfa eldsneytisnotkun vegna umferðartafa er nú 10 - 20.000 tonn á ári, samsvarandi 30 - 60.000 tonnum af CO2 losun og ekki annað að sjá en umhverfisráðherra gæti ekki verið meira sama um þetta. Það er ekki einu sinni að sjá að neinn vilji leggja í þær rannsóknir sem þarf til að finna rétta tölu út úr þessu. Hvað veldur ? Svo dynja á heiminum áskoranir um að setja landslagsverndina aðeins til hliðar og virkja hreinorku Íslands sem lið í baráttunni við loftslagsvandann, en samkvæmt umhverisráðherra skal það aldrei verða.
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun
Skoðun „Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir skrifar
Skoðun Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson skrifar
Skoðun Tuttugu ár af röddum sem áður voru þaggaðar, og framtíðin er okkar Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Lífið er eins og konfektkassi, þú veist aldrei hvernig mola þú færð Elín Íris Fanndal skrifar
Skoðun Hvernig gengur nýjum kennurum í grunnskólakennslu? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Aðalheiður Anna Erlingsdóttir,Andri Rafn Ottesen,Maríanna Jónsdóttir Maríudóttir,Valgerður S. Bjarnadóttir skrifar
Skoðun „Litla stúlkan og ruddarnir“ - Hugleiðing um stöðu Íslands á alþj.vettv. Flosi Þorgeirsson skrifar
Skoðun Mikilvæg gagnrýni eða tilraun til valdayfirtöku í Sósíalistaflokknum? Ása Lind Finnbogadóttir skrifar
Skoðun Matvælaverð hefur nær þrefaldast frá stofnun Viðskiptaráðs! Sigríður Ingibjörg Ingadóttir skrifar
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Er sanngjarnt að hækka virðisaukaskatt á mat og gistingu til að láta erlenda ferðamenn borga meira? Þórir Garðarsson Skoðun
„Ef hún hefði haft val, hefði konan mín þá kosið að láta heilabilunina hafa sinn gang?” Ingrid Kuhlman Skoðun
Að vera eða ekki vera – hvað er raunverulegur árangur? Ásta Kristín Sigurjónsdóttir,Inga Hlín Pálsdóttir Skoðun