Land tækifæranna? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar 12. september 2021 15:30 Smálánatakandi, ofurþreytta, lágtekjufólkið býr ekki í landi tækifæranna sem birtast okkur í bláum brosandi skilaboðum stjórnmálafólks á strætóskýlum. Skilaboðin leitast við að telja okkur trú um að hér sé allt fullt af tækifærum sem megi ná fram með skattalækkunum sem muni virkja kraftinn í fólki og fyrirtækjum. Krafturinn hefur eitthvað klikkað á því að trítla niður til hinna efnaminni, þar sem land tækifæranna miðar við þarfir hinna eignamestu. Hér er haldið vel utan um ríkustu 10% fjölskyldurnar sem eiga 56% af heildareignum heimilanna. Land tækifæranna færði skattbyrði af hæstu tekjuhópunum til milli- og lágtekjuhópa. Fyrir 30 árum greiddi manneskja á lágmarkslaunum ekkert í skatt en greiðir nú rúmar 55 þúsund krónur. Á meðan skattbyrði hinna tekjuhæstu lækkar eftir því sem tekjur aukast, tekur land tækifæranna skatta af öryrkjum sem er gert að lifa af tekjum sem duga ekki. Sem dæmi greiðast tæpar 25 þúsund krónur í skatt af lægstu örorkubótum. Land tækifæranna gefur ríkasta fólkinu brauð, bakarí og nóg af hveiti en brauðmolarnir skila sér ekki til öryrkja sem margir þurfa að treysta á matarúthlutanir hjálparsamtaka. Í samfélaginu sem við búum við í dag mega öryrkjar ekki fá tekjur sem duga út mánuðinn, mega ekki vinna án skerðinga og fá ekki greitt fyrir hlutastarf sem þeir missa. Til þess þarf viðkomandi að hafa verið í að lágmarki 25% starfshlutfalli. Þrátt fyrir að sama hlutfall af launum öryrkja og alls annars starfsfólks, fari í Atvinnuleysistryggingasjóð, eiga öryrkjar ekki rétt á að fá áðurnefndan atvinnumissi bættan hjá Vinnumálastofnun. Skerðingar mæta öryrkjum sem afla sér einhverra tekna og þeim öryrkjum sem leyfa börnum sínum eldri en 18 ára með innkomu að búa hjá sér. Við búum í samfélagi sem er gegnsýrt af einstaklingshyggju, þar sem réttur til félagslegs stuðnings, líkt og húsnæðisstuðnings, fellur niður um leið og ákveðnu tekjuþaki er náð. Ekkert tillit er tekið til aðstæðna eða þarfa fjölskyldunnar. Völundarhús er það sem ég upplifi við að reyna að skilja það regluverk sem réttindi, eða frekar réttindaleysi öryrkja byggja á. Augljóst er að kerfið er svo sannarlega ekki hannað til að auðvelda fólki fyrir. Mánaðarlegar greiðslur vegna örorku eru settar saman úr fleiri en einum lið og margir þættir hafa áhrif á endanlegar tekjur, líkt og möguleg réttindi úr lífeyrissjóði. Niðurstaðan er samt sem áður ávallt sú sama: Öryrkjum er gert að lifa við skerta efnahagslega stöðu. Innheimtufyrirtæki fá síðan tækifæri til að græða á þeim sem ekki geta greitt reikninga sína, þar eru öryrkjar hópur í samfélaginu sem er sífellt refsað fyrir að eiga ekki pening. Sé litið til Reykjavíkurborgar má sjá að ef leigjandi hjá Félagsbústöðum, fyrirtækis sem sér um rekstur félagslegs húsnæðis getur ekki greitt leiguna, þá fer hún í innheimtu til Motus. Slíkt leiðir til versnandi lánshæfismats hjá Creditinfo, sem svo leiðir af sér að ekki er hægt að fá fyrirframgreiðslu hjá banka. Þrátt fyrir þetta teljast öryrkjar oft of tekjuháir til að fá lán hjá félagsþjónustunni og aðstoð til að greiða skuldir og er gert að reiða sig á fjölskyldu og/eða matarstofnanir. Skaðlegar afleiðingar nýfrjálshyggjunnar á stjórnkerfi og samfélag, birtast okkur víða. Einstaklingurinn er gerður ábyrgur fyrir andstreymi í lífi sínu og þar með er ekkert tillit tekið til undirliggjandi samfélagslegra þátta sem skapa ójöfnuð og vítahring fátæktar. Rannsóknir hafa sýnt fram á hversu skaðlegt það er á heilsu þegar einstaklingar upplifa að ábyrgðin sé öll þeirra vegna skuldastöðu þar sem hugmyndir um skömm og misbresti eru algengar tilfinningar. Innheimtuaðgerðir með tilheyrandi kostnaði er ekki leiðin til að vinna gegn skuldavanda. Að refsa fólki fyrir aðstæður sem það kom sér ekki í, er ekki leiðin til að vinna gegn óréttlæti og ójöfnuði. Sósíalistar vilja byggja hagkerfið upp af kærleik og hverfa frá því að auður hinna ríku vaxi á byrðum hinna fátæku. Byggjum upp kærleikshagkerfi þar sem fólki er ekki haldið við afkomuótta og gert ókleift að nýta hæfileika sína og sköpunarkraft til að bæta líf sitt og samfélag. Kjósum kærleik. Setjum x við J í komandi Alþingiskosningum. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Sósíalistaflokkurinn Sanna Magdalena Mörtudóttir Mest lesið Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Smálánatakandi, ofurþreytta, lágtekjufólkið býr ekki í landi tækifæranna sem birtast okkur í bláum brosandi skilaboðum stjórnmálafólks á strætóskýlum. Skilaboðin leitast við að telja okkur trú um að hér sé allt fullt af tækifærum sem megi ná fram með skattalækkunum sem muni virkja kraftinn í fólki og fyrirtækjum. Krafturinn hefur eitthvað klikkað á því að trítla niður til hinna efnaminni, þar sem land tækifæranna miðar við þarfir hinna eignamestu. Hér er haldið vel utan um ríkustu 10% fjölskyldurnar sem eiga 56% af heildareignum heimilanna. Land tækifæranna færði skattbyrði af hæstu tekjuhópunum til milli- og lágtekjuhópa. Fyrir 30 árum greiddi manneskja á lágmarkslaunum ekkert í skatt en greiðir nú rúmar 55 þúsund krónur. Á meðan skattbyrði hinna tekjuhæstu lækkar eftir því sem tekjur aukast, tekur land tækifæranna skatta af öryrkjum sem er gert að lifa af tekjum sem duga ekki. Sem dæmi greiðast tæpar 25 þúsund krónur í skatt af lægstu örorkubótum. Land tækifæranna gefur ríkasta fólkinu brauð, bakarí og nóg af hveiti en brauðmolarnir skila sér ekki til öryrkja sem margir þurfa að treysta á matarúthlutanir hjálparsamtaka. Í samfélaginu sem við búum við í dag mega öryrkjar ekki fá tekjur sem duga út mánuðinn, mega ekki vinna án skerðinga og fá ekki greitt fyrir hlutastarf sem þeir missa. Til þess þarf viðkomandi að hafa verið í að lágmarki 25% starfshlutfalli. Þrátt fyrir að sama hlutfall af launum öryrkja og alls annars starfsfólks, fari í Atvinnuleysistryggingasjóð, eiga öryrkjar ekki rétt á að fá áðurnefndan atvinnumissi bættan hjá Vinnumálastofnun. Skerðingar mæta öryrkjum sem afla sér einhverra tekna og þeim öryrkjum sem leyfa börnum sínum eldri en 18 ára með innkomu að búa hjá sér. Við búum í samfélagi sem er gegnsýrt af einstaklingshyggju, þar sem réttur til félagslegs stuðnings, líkt og húsnæðisstuðnings, fellur niður um leið og ákveðnu tekjuþaki er náð. Ekkert tillit er tekið til aðstæðna eða þarfa fjölskyldunnar. Völundarhús er það sem ég upplifi við að reyna að skilja það regluverk sem réttindi, eða frekar réttindaleysi öryrkja byggja á. Augljóst er að kerfið er svo sannarlega ekki hannað til að auðvelda fólki fyrir. Mánaðarlegar greiðslur vegna örorku eru settar saman úr fleiri en einum lið og margir þættir hafa áhrif á endanlegar tekjur, líkt og möguleg réttindi úr lífeyrissjóði. Niðurstaðan er samt sem áður ávallt sú sama: Öryrkjum er gert að lifa við skerta efnahagslega stöðu. Innheimtufyrirtæki fá síðan tækifæri til að græða á þeim sem ekki geta greitt reikninga sína, þar eru öryrkjar hópur í samfélaginu sem er sífellt refsað fyrir að eiga ekki pening. Sé litið til Reykjavíkurborgar má sjá að ef leigjandi hjá Félagsbústöðum, fyrirtækis sem sér um rekstur félagslegs húsnæðis getur ekki greitt leiguna, þá fer hún í innheimtu til Motus. Slíkt leiðir til versnandi lánshæfismats hjá Creditinfo, sem svo leiðir af sér að ekki er hægt að fá fyrirframgreiðslu hjá banka. Þrátt fyrir þetta teljast öryrkjar oft of tekjuháir til að fá lán hjá félagsþjónustunni og aðstoð til að greiða skuldir og er gert að reiða sig á fjölskyldu og/eða matarstofnanir. Skaðlegar afleiðingar nýfrjálshyggjunnar á stjórnkerfi og samfélag, birtast okkur víða. Einstaklingurinn er gerður ábyrgur fyrir andstreymi í lífi sínu og þar með er ekkert tillit tekið til undirliggjandi samfélagslegra þátta sem skapa ójöfnuð og vítahring fátæktar. Rannsóknir hafa sýnt fram á hversu skaðlegt það er á heilsu þegar einstaklingar upplifa að ábyrgðin sé öll þeirra vegna skuldastöðu þar sem hugmyndir um skömm og misbresti eru algengar tilfinningar. Innheimtuaðgerðir með tilheyrandi kostnaði er ekki leiðin til að vinna gegn skuldavanda. Að refsa fólki fyrir aðstæður sem það kom sér ekki í, er ekki leiðin til að vinna gegn óréttlæti og ójöfnuði. Sósíalistar vilja byggja hagkerfið upp af kærleik og hverfa frá því að auður hinna ríku vaxi á byrðum hinna fátæku. Byggjum upp kærleikshagkerfi þar sem fólki er ekki haldið við afkomuótta og gert ókleift að nýta hæfileika sína og sköpunarkraft til að bæta líf sitt og samfélag. Kjósum kærleik. Setjum x við J í komandi Alþingiskosningum. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun