Hálf flugvél er ekki nóg Benjamín Julian, Elínborg Harpa Önundardóttir, Sema Erla Serdar og Eyrún Ólöf Sigurðardóttir skrifa 27. ágúst 2021 13:31 Á síðustu árum hafa meira en hundrað manns flutt hingað frá Afganistan eða úr flóttamannabyggðum umhverfis landið. Það hefur lengi verið erfitt að búa þar, nú er það orðið stórhættulegt. Það er því eðlilegt að íslenskir Afganar vilji fá fjölskyldur sínar hingað, og að Afganar í hælisferli hér óttist að vera sendir þangað. Vegna þessa er sérstaklega leiðinlegt að sjá þau undanbrögð sem ríkisstjórnin beitir nú, á úrslitastundu. Í tilkynningu sem var sett beint í fyrirsagnir var því lofað að „tekið yrði á móti … allt að 120 manns.“ Þessi staðhæfing hefur harðnað aðeins í sólarljósinu og er nú víða um bæ talað um að 120 manns séu á leiðinni hingað. Það er leiður misskilningur, því margir þröskuldar og hængar voru settir í áætlun stjórnvalda. Í fyrsta lagi munu einungis sumir fá aðstoð til að komast til Íslands, aðrir ekki. Til að mynda hefur nemendum, sem komu til Íslands í jafnréttisskóla og var sagt að fara heim aftur með þekkinguna, verið „boðið“ hingað aftur. Það gæti hinsvegar orðið þrautin þyngri að komast hingað hjálparlaust. Það fólk sem mun fá aðstoð samkvæmt áætluninni, er fólk sem þegar hafði rétt á að koma til Íslands -- fólk sem er með dvalarleyfi, til dæmis, eða á rétt á fjölskyldusameiningu. Loks, ef til vill til að hækka „allt að 120“-töluna, eru líka taldar með þær fjölskyldusameiningar sem þegar eru í bígerð, en sem verður flýtt. Þegar ráðherra kom í sjónvarp að ræða þessa aðgerðaáætlun benti hann á að talan væri ekki endanleg -- það hefðu jú rétt í þessu komið nokkrar fjölskyldur til landsins. Og hverjar voru þær? Samkvæmt Fréttablaðinu var það „fólk sem er ýmist með íslenskan ríkisborgararétt eða dvalarleyfi hér.“ Íslenskir ríkisborgarar! Eru þau talin með í flóttamannahjálpinni, 120-menningunum? Þetta er ekki léttvægt mál. Hér eru meira en hundrað afganskir Íslendingar, með ættir að rekja til Afganistan, með fólk þar sem þeim þykir vænt um, og megnið af þessum ættingjum er útilokað af þröngum reglum um fjölskyldusameiningu. Hversu þröngum? Fullorðin manneskja má sækja eigin maka og börn - ef börnin eru yngri en 18 ára, annars ekki. Ef barnið er 19 ára er það greinilega ekki í jafn mikilli hættu - samkvæmt reglum yfirvalda. Ef foreldrin eru eldri en 67 ára, þá mega þau koma líka, ekki ef þau eru 66 ára, eða yngri. Þá eru þau óheppin. Ekki bræður og systur, ekki afa og ömmu, ekki vini eða frændmenni. Líkt og íslensk kona af afgönskum uppruna orðaði það: „Ímyndaðu þér að þú standir á eyju, umkringd systkinum þínum sem þú elskar. Það eina er að þú ert á eyjunni sálfri, en þau eru öll að drukkna í sjónum í kring. Ímyndaðu þér það.“ Á sama tíma og þessi mál eru rædd er svo eilífðarvélin sjálf, Útlendingastofnun, með mál Afgana til meðferðar hjá sér. Það hljómar fjarstæðukennt, en afganskir hælisleitendur gætu verið sendir í ófremdina í Afganistan á sama tíma og við sendum öðrum boðsmiða þaðan út. Þennan möguleika þarf að taka fyrir strax. Ef íslenskum yfirvöldum er alvara með yfirlýsingum um vilja til að „leggja sitt af mörkum nú þegar“ væri eðlilegt að þær aðgerðir hæfust strax hér á landi og þeim Afgönum sem þegar eru staddir á Íslandi, og bíða úrlausnar sinna mála hjá Útlendingastofnun, væri veitt alþjóðleg vernd án tafar. Samkvæmt tölum Útlendingastofnunar telur þessi hópur tólf manns sem með þessum hætti væri hægt að búa öryggi tafarlaust. Fjölskyldusameining þarf svo að ná til fleiri aðila, til þess að sem flestir landflótta Afganir með fjölskyldutengingu við Ísland geti sameinast fjölskyldumeðlimum sínum hér á landi og lifað í öryggi. Þessi skref eru á meðal þess sem íslensk yfirvöld geta gripið til án frestunar ef ætlunin er að bregðast við af ábyrgð, réttsýni og röggsemi. Við skorum á íslensk stjórnvöld að beita sér tafarlaust og eindregið fyrir flutningi afganskra borgara á flótta undan því hættuástandi sem ríkir í heimalandi þeirra og tryggja á sama tíma öryggi þeirra Afgana sem nú þegar eru á Íslandi og fjölskyldu þeirra. Við hvetjum öll til þess að skrifa undir slíka áskorun til íslenskra stjórnvalda og mæta á alþjóðlegan samstöðufund með afgönsku þjóðinniá Hlemmi á morgun, laugardaginn 28. ágúst 2021, klukkan 14.30. Afganska þjóðin getur ekki beðið! Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttafólk á Íslandi Afganistan Flóttamenn Sema Erla Serdar Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Á síðustu árum hafa meira en hundrað manns flutt hingað frá Afganistan eða úr flóttamannabyggðum umhverfis landið. Það hefur lengi verið erfitt að búa þar, nú er það orðið stórhættulegt. Það er því eðlilegt að íslenskir Afganar vilji fá fjölskyldur sínar hingað, og að Afganar í hælisferli hér óttist að vera sendir þangað. Vegna þessa er sérstaklega leiðinlegt að sjá þau undanbrögð sem ríkisstjórnin beitir nú, á úrslitastundu. Í tilkynningu sem var sett beint í fyrirsagnir var því lofað að „tekið yrði á móti … allt að 120 manns.“ Þessi staðhæfing hefur harðnað aðeins í sólarljósinu og er nú víða um bæ talað um að 120 manns séu á leiðinni hingað. Það er leiður misskilningur, því margir þröskuldar og hængar voru settir í áætlun stjórnvalda. Í fyrsta lagi munu einungis sumir fá aðstoð til að komast til Íslands, aðrir ekki. Til að mynda hefur nemendum, sem komu til Íslands í jafnréttisskóla og var sagt að fara heim aftur með þekkinguna, verið „boðið“ hingað aftur. Það gæti hinsvegar orðið þrautin þyngri að komast hingað hjálparlaust. Það fólk sem mun fá aðstoð samkvæmt áætluninni, er fólk sem þegar hafði rétt á að koma til Íslands -- fólk sem er með dvalarleyfi, til dæmis, eða á rétt á fjölskyldusameiningu. Loks, ef til vill til að hækka „allt að 120“-töluna, eru líka taldar með þær fjölskyldusameiningar sem þegar eru í bígerð, en sem verður flýtt. Þegar ráðherra kom í sjónvarp að ræða þessa aðgerðaáætlun benti hann á að talan væri ekki endanleg -- það hefðu jú rétt í þessu komið nokkrar fjölskyldur til landsins. Og hverjar voru þær? Samkvæmt Fréttablaðinu var það „fólk sem er ýmist með íslenskan ríkisborgararétt eða dvalarleyfi hér.“ Íslenskir ríkisborgarar! Eru þau talin með í flóttamannahjálpinni, 120-menningunum? Þetta er ekki léttvægt mál. Hér eru meira en hundrað afganskir Íslendingar, með ættir að rekja til Afganistan, með fólk þar sem þeim þykir vænt um, og megnið af þessum ættingjum er útilokað af þröngum reglum um fjölskyldusameiningu. Hversu þröngum? Fullorðin manneskja má sækja eigin maka og börn - ef börnin eru yngri en 18 ára, annars ekki. Ef barnið er 19 ára er það greinilega ekki í jafn mikilli hættu - samkvæmt reglum yfirvalda. Ef foreldrin eru eldri en 67 ára, þá mega þau koma líka, ekki ef þau eru 66 ára, eða yngri. Þá eru þau óheppin. Ekki bræður og systur, ekki afa og ömmu, ekki vini eða frændmenni. Líkt og íslensk kona af afgönskum uppruna orðaði það: „Ímyndaðu þér að þú standir á eyju, umkringd systkinum þínum sem þú elskar. Það eina er að þú ert á eyjunni sálfri, en þau eru öll að drukkna í sjónum í kring. Ímyndaðu þér það.“ Á sama tíma og þessi mál eru rædd er svo eilífðarvélin sjálf, Útlendingastofnun, með mál Afgana til meðferðar hjá sér. Það hljómar fjarstæðukennt, en afganskir hælisleitendur gætu verið sendir í ófremdina í Afganistan á sama tíma og við sendum öðrum boðsmiða þaðan út. Þennan möguleika þarf að taka fyrir strax. Ef íslenskum yfirvöldum er alvara með yfirlýsingum um vilja til að „leggja sitt af mörkum nú þegar“ væri eðlilegt að þær aðgerðir hæfust strax hér á landi og þeim Afgönum sem þegar eru staddir á Íslandi, og bíða úrlausnar sinna mála hjá Útlendingastofnun, væri veitt alþjóðleg vernd án tafar. Samkvæmt tölum Útlendingastofnunar telur þessi hópur tólf manns sem með þessum hætti væri hægt að búa öryggi tafarlaust. Fjölskyldusameining þarf svo að ná til fleiri aðila, til þess að sem flestir landflótta Afganir með fjölskyldutengingu við Ísland geti sameinast fjölskyldumeðlimum sínum hér á landi og lifað í öryggi. Þessi skref eru á meðal þess sem íslensk yfirvöld geta gripið til án frestunar ef ætlunin er að bregðast við af ábyrgð, réttsýni og röggsemi. Við skorum á íslensk stjórnvöld að beita sér tafarlaust og eindregið fyrir flutningi afganskra borgara á flótta undan því hættuástandi sem ríkir í heimalandi þeirra og tryggja á sama tíma öryggi þeirra Afgana sem nú þegar eru á Íslandi og fjölskyldu þeirra. Við hvetjum öll til þess að skrifa undir slíka áskorun til íslenskra stjórnvalda og mæta á alþjóðlegan samstöðufund með afgönsku þjóðinniá Hlemmi á morgun, laugardaginn 28. ágúst 2021, klukkan 14.30. Afganska þjóðin getur ekki beðið!
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar