Börn og foreldrar eru besta fjárfestingin! Ásmundur Einar Daðason skrifar 19. ágúst 2021 08:01 Vellíðan og velsæld barna ættu alltaf að vera okkar helsta keppikefli. Þótt við séum flest sammála um það eru kappsmálin hins vegar fleiri og áherslan á börnin á það til að vera víkjandi í önnum okkar og amstri. Við eigum það líka til að ruglast á velmegun og velsæld. Velmegun snýst um neyslu, tekjur, auð og efnislegar þarfir. Velsældin ristir dýpra og snertir ást og umhyggju í uppeldi, andlegt jafnvægi, sjálfstraust og aðstæður til þess að þroskast og takast á við lífið. Velferð sem felst í góðu atlæti og örvun er auðlind sem hefur mikil áhrif á þjóðarhag til lengri tíma . Ný velferðarþjónusta fyrir börn og foreldra Hugsuðurinn Benjamín Franklín sagði eitt sinn að fjárfesting í menntun skilaði mesta arðinum. Það er ein leið til þess að segja að fjárfesting í fólki sé sú arðbærasta sem völ er á. Um þetta er ég sannfærður og hef því leitt vinnu undanfarin þrjú árvið að reisa undirstöður nýrrar velsældarþjónustu fyrir börn á Íslandi. Markmið hennar er að tryggja börnum og fjölskyldum stuðning um leið og vandi kemur fram og einfalda leið þeirra að úrlausn. Hljómar auðvelt en er í raun risavaxið verkefni. Hér tel ég óhætt að fullyrða að um sé að ræða mestu umbætur í þessum málaflokki í áratugi. Áföll í æsku kosta 100 milljarða árlega Það segir sig sjálft að lífsgæði barna aukast með því að þau fái þjónustu við hæfi, þegar á þarf að halda. En hefur slíkt inngrip mögulega einnig fjárhagslegan ávinning fyrir samfélagið? Við létum meta fyrirhugaðar breytingar á velferðarþjónustu og auknum snemmtækum stuðningi fyrir börn með tilliti til kostnaðar og ávinnings til lengri tíma. Niðurstöður utanaðkomandi hagfræðings voru sláandi: Kostnaður samfélags okkar af því, sem rekja má til áfalla í æsku, nemur tæplega 100 milljörðum króna árlega. Slík áföll geta haft mikil áhrif á börn. Rannsóknir sýna að þau geta orsakað sjúkdóma og örorku síðar á lífsleiðinni ásamt því að valda öðrum samfélagslegum vandamálum og jafnvel ótímabærum dauðsföllum. Áfallakostnaður sést í auknum útgjöldum opinberrar þjónustu. Þar er um að ræða allt að 45 milljarða króna árlega í ýmsum þjónustukerfum. Auknar tilfærslur í félagslega kerfinu nema um 20 milljörðum króna árlega. Þessu til viðbótar má ætla að fjarvera þeirra sem orðið hafa fyrir áföllum í æsku, frá vinnumarkaði, leiði til lægri skatttekna sem talið er að nemi um 30 milljörðum króna árlega. Með fyrirbyggjandi aðgerðum og forvörnum, sem miða að því að koma í veg fyrir áföll og erfiðleika í uppvexti, getum við dregið verulega úr þessum gríðarlega 100 milljarða króna kostnaði á ári. Í sjálfu sér ætti umhyggja og metnaður fyrir velsæld barna að vera nægur rökstuðningur fyrir því að verja meira fé til nýrrar velferðarþjónustu í þágu þeirra. En nú bætist það við að hægt er að sýna svart á hvítu fram á að um er að ræða eina bestu fjárfestingu sem við sem samfélag eigum kost á. Við þurfum breytta hugsun! Þörf er fyrir umbyltingu á nálgun okkar við velferðarmál. Við þurfum að nálgast velferðarkerfið okkar út frá fjárfestingahugsun, viðurkenna að betri og árangursríkari þjónusta sé fjárfesting sem skilar sér margfalt til samfélagsins með margvíslegum hætti. Um leið þurfum við að endurskoða hvernig við mælum árangur samfélagsins og þá er ekki nóg að líta eingöngu til efnislegra þátta líkt og vikið var að í upphafi þessarar greinar. Stjórnmál 21. aldarinnar þurfa að snúast um fjárfestingu í fólki, um að tryggja því fullnægjandi þjónustu, valdeflingu og aukið sjálfstæði. Við höfum stigið fyrstu skrefin á kjörtímabilinu en betur má ef duga skal. Það er mikilvægt að við breytum um stefnu að þessu leyti. Ísland hefur alla burði til að vera leiðandi á þessu sviði, í því liggja gríðarleg verðmæti bæði fyrir einstaklingana sjálfa og samfélagið allt. Við erum nefnilega rétt að byrja! Höfundur er félags- og barnamálaráðherra og oddviti Framsóknarflokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður við næstu Alþingiskosningar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ásmundur Einar Daðason Skoðun: Kosningar 2021 Alþingiskosningar 2021 Framsóknarflokkurinn Börn og uppeldi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 18.05.2024 Halldór Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Sjá meira
Vellíðan og velsæld barna ættu alltaf að vera okkar helsta keppikefli. Þótt við séum flest sammála um það eru kappsmálin hins vegar fleiri og áherslan á börnin á það til að vera víkjandi í önnum okkar og amstri. Við eigum það líka til að ruglast á velmegun og velsæld. Velmegun snýst um neyslu, tekjur, auð og efnislegar þarfir. Velsældin ristir dýpra og snertir ást og umhyggju í uppeldi, andlegt jafnvægi, sjálfstraust og aðstæður til þess að þroskast og takast á við lífið. Velferð sem felst í góðu atlæti og örvun er auðlind sem hefur mikil áhrif á þjóðarhag til lengri tíma . Ný velferðarþjónusta fyrir börn og foreldra Hugsuðurinn Benjamín Franklín sagði eitt sinn að fjárfesting í menntun skilaði mesta arðinum. Það er ein leið til þess að segja að fjárfesting í fólki sé sú arðbærasta sem völ er á. Um þetta er ég sannfærður og hef því leitt vinnu undanfarin þrjú árvið að reisa undirstöður nýrrar velsældarþjónustu fyrir börn á Íslandi. Markmið hennar er að tryggja börnum og fjölskyldum stuðning um leið og vandi kemur fram og einfalda leið þeirra að úrlausn. Hljómar auðvelt en er í raun risavaxið verkefni. Hér tel ég óhætt að fullyrða að um sé að ræða mestu umbætur í þessum málaflokki í áratugi. Áföll í æsku kosta 100 milljarða árlega Það segir sig sjálft að lífsgæði barna aukast með því að þau fái þjónustu við hæfi, þegar á þarf að halda. En hefur slíkt inngrip mögulega einnig fjárhagslegan ávinning fyrir samfélagið? Við létum meta fyrirhugaðar breytingar á velferðarþjónustu og auknum snemmtækum stuðningi fyrir börn með tilliti til kostnaðar og ávinnings til lengri tíma. Niðurstöður utanaðkomandi hagfræðings voru sláandi: Kostnaður samfélags okkar af því, sem rekja má til áfalla í æsku, nemur tæplega 100 milljörðum króna árlega. Slík áföll geta haft mikil áhrif á börn. Rannsóknir sýna að þau geta orsakað sjúkdóma og örorku síðar á lífsleiðinni ásamt því að valda öðrum samfélagslegum vandamálum og jafnvel ótímabærum dauðsföllum. Áfallakostnaður sést í auknum útgjöldum opinberrar þjónustu. Þar er um að ræða allt að 45 milljarða króna árlega í ýmsum þjónustukerfum. Auknar tilfærslur í félagslega kerfinu nema um 20 milljörðum króna árlega. Þessu til viðbótar má ætla að fjarvera þeirra sem orðið hafa fyrir áföllum í æsku, frá vinnumarkaði, leiði til lægri skatttekna sem talið er að nemi um 30 milljörðum króna árlega. Með fyrirbyggjandi aðgerðum og forvörnum, sem miða að því að koma í veg fyrir áföll og erfiðleika í uppvexti, getum við dregið verulega úr þessum gríðarlega 100 milljarða króna kostnaði á ári. Í sjálfu sér ætti umhyggja og metnaður fyrir velsæld barna að vera nægur rökstuðningur fyrir því að verja meira fé til nýrrar velferðarþjónustu í þágu þeirra. En nú bætist það við að hægt er að sýna svart á hvítu fram á að um er að ræða eina bestu fjárfestingu sem við sem samfélag eigum kost á. Við þurfum breytta hugsun! Þörf er fyrir umbyltingu á nálgun okkar við velferðarmál. Við þurfum að nálgast velferðarkerfið okkar út frá fjárfestingahugsun, viðurkenna að betri og árangursríkari þjónusta sé fjárfesting sem skilar sér margfalt til samfélagsins með margvíslegum hætti. Um leið þurfum við að endurskoða hvernig við mælum árangur samfélagsins og þá er ekki nóg að líta eingöngu til efnislegra þátta líkt og vikið var að í upphafi þessarar greinar. Stjórnmál 21. aldarinnar þurfa að snúast um fjárfestingu í fólki, um að tryggja því fullnægjandi þjónustu, valdeflingu og aukið sjálfstæði. Við höfum stigið fyrstu skrefin á kjörtímabilinu en betur má ef duga skal. Það er mikilvægt að við breytum um stefnu að þessu leyti. Ísland hefur alla burði til að vera leiðandi á þessu sviði, í því liggja gríðarleg verðmæti bæði fyrir einstaklingana sjálfa og samfélagið allt. Við erum nefnilega rétt að byrja! Höfundur er félags- og barnamálaráðherra og oddviti Framsóknarflokksins í Reykjavíkurkjördæmi norður við næstu Alþingiskosningar.
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson Skoðun