Nýtt jökulsker skýtur upp kollinum á Breiðamerkurjökli Kjartan Kjartansson skrifar 30. apríl 2020 09:00 Jökulsker sem er komið undan ís við Mávabyggðarrönd á Breiðamerkurjökli. Myndin var tekin þriðjudaginn 28. apríl 2020. Náttúrustofa Suðausturlands/Snævarr Guðmundsson Um kílómetra langur kambur utan í Mávabyggðarrönd er nýjasta jökulskerið í Breiðamerkurjökli. Skerið hefur smám saman verið að birtast undanfarin þrjú til fjögur ár en það mun að öllum líkindum enda á að kljúfa jökulinn í tvo strauma á þessari öld. Nokkur svonefnd jökulsker hafa birst á Breiðamerkurjökli síðustu öldina. Kárasker er talið hafa komið fram upp úr ísnum á milli 1930 og 1940 en síðar skutu Bræðrasker, Systrasker og Maríusker upp kollinum. Ástæðan er sú að Breiðamerkujökull er að minnka, rýrna og þynnast eins og aðrir íslenskir jöklar vegna hnattrænnar hlýnunar af völdum manna. Aron Franklín Jónsson, annar eiganda jöklaleiðsögufyrirtækisins Local Guide í Freysnesi, var á leið upp í Esjufjöll á sunnudag þegar hann varð var við klettanibbu vestanmegin við Mávabyggðarrönd sem hann hafði ekki tekið eftir áður á ferðum sínum þar. Þar sem Aron vinnur meðal annars við það að finna íshella hugsaði hann sér gott til glóðarinnar að einn slíkur gæti myndast við hliðina á klettinum. Hann kom dróna á loft og kom þá í ljós að nibban var í raun risastór klettur. Vestan við hann var svo uppistöðulón sem Aron áætlar að séu um 400 metra langt. Hugboð hans um að íshelli væri að finna þar sem vatn rennur meðfram klettinum reyndist á rökum reist. Með Aroni í för var félagi hans Hlynur Axelsson. Þeir hafa báðir farið með börnin sín upp á jökulinn undanfarin ár og ákváðu þeir að nefna jökulskerið Krakkakamb. „Þetta er mjög stórt. Þegar þú ert búinn að standa á þessu þá geturðu auðveldlega séð þetta frá þjóðveginum frá vissum sjónarhornum,“ segir Aron og nefnir til dæmis afleggjarann að Fjallsárlóni. Loftmynd af jökulskerinu og lóni vestan við það á Breiðamerkurjökli sem Aron Franklín og Hlynur tóku á sunnudag.Aron Franklín Jónsson Hefur verið illsjáanlegt í röndinni Snævarr Guðmundsson, náttúrulandfræðingur hjá Náttúrustofu Suðausturlands sem hefur fylgst með Breiðamerkurjökli um árabil, segir að merkja hafi mátt jökulskerið á loftmyndum frá árinu 2016. Það hafi þó verið illsjáanlegt vegna þess að það er utan í urðarrananum í jöklinum sem nefnist Mávabyggðarrönd og fellur inn í hana. Röndin er bergurð ofan á ísnum sem jökullinn rífur með sér úr klettum. „Það sem hefur gerst núna er þegar jökullinn rýrnar frekar hækkar kamburinn og þá fer að sjást í klöppina og þá verður þetta auðvitað miklu skýrara að þarna sé um land að ræða en ekki urðarrana í jöklinum,“ segir Snævarr. Nýja jökulskerið er kambslaga samhliða Mávabyggðarrönd vestan við hana og um þrjá til fjóra kílómetra frá jaðri jökulsins. Það er nú um 1,1 kílómetri að lengd og um 150 metrar á breidd, að sögn Snævarr sem fór og skoðaði hana á þriðjudag. Aron og Hlynur áætluðu að kamburinn væri um 60 metrar á hæð. Líklegt er að kamburinn hafi síðast litið dagsins ljós fyrir nokkrum öldum, mögulega á 17. eða 18. öld, að mati Snævars. Lónið við skerið er um hektari að flatarmáli. Snævarr segir ekki hægt að segja hversu lengi það verði til staðar. Það eigi mögulega eftir að tæma sig. Aron Franklín Jónsson (t.v.) og Hlynur Axelsson (t.h.) á Breiðamerkurjökli sunnudaginn 26. apríl 2020.Aron Franklín Jónsson Mun skipta jöklinum upp í tvær tungur Breiðamerkurjökull hopar nú um 70-80 metra að meðaltali á ári og enn meira við Jökulsárlón. Því hefur verið spáð að með tímanum muni fjallsranar skipta honum upp í aðskildar tungur. Nýja jökulskerið mun þannig að líkindum skilja að tvo jökulstrauma einn daginn. „Kannski má segja að kambur eins og þessi sem er svona neðarlega í jöklinum eigi kannski fyrr eftir að aðskilja jökulinn í tungur,“ segir Snævarr. Hversu langt er í að það gerist er erfitt að segja. Miðað við hophraðann undanfarin tíu ár eru að minnsta kosti einhverjir áratugir og jafnvel hundrað ár í það, að mati Snævars. Sjálfur spáir hann því að skerið gæti skipt jöklinum upp eftir um fimmtíu ár. „En þegar maður spáir einhverju þá stenst það aldrei þannig að það er ekki gott að segja frá því,“ segir Snævarr kíminn. Loftslagsmál Hornafjörður Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Innlent Batt á sig klút til heiðurs Höllu Innlent Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Innlent Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Innlent Segir klútabyltinguna vera hafna Innlent Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Innlent Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Innlent Fleiri fréttir Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Batt á sig klút til heiðurs Höllu Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Katrín ávarpaði stuðningsmenn: „Ég sé ekki eftir þessu“ Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Fyrstu tölur úr Norðvesturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Fyrstu tölur úr Reykjavík norður: Halla Tómasdóttir er efst Katrín sér ekki eftir framboði sínu Fyrstu tölur úr Reykjavík suður: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Segir klútabyltinguna vera hafna Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Sjá meira
Um kílómetra langur kambur utan í Mávabyggðarrönd er nýjasta jökulskerið í Breiðamerkurjökli. Skerið hefur smám saman verið að birtast undanfarin þrjú til fjögur ár en það mun að öllum líkindum enda á að kljúfa jökulinn í tvo strauma á þessari öld. Nokkur svonefnd jökulsker hafa birst á Breiðamerkurjökli síðustu öldina. Kárasker er talið hafa komið fram upp úr ísnum á milli 1930 og 1940 en síðar skutu Bræðrasker, Systrasker og Maríusker upp kollinum. Ástæðan er sú að Breiðamerkujökull er að minnka, rýrna og þynnast eins og aðrir íslenskir jöklar vegna hnattrænnar hlýnunar af völdum manna. Aron Franklín Jónsson, annar eiganda jöklaleiðsögufyrirtækisins Local Guide í Freysnesi, var á leið upp í Esjufjöll á sunnudag þegar hann varð var við klettanibbu vestanmegin við Mávabyggðarrönd sem hann hafði ekki tekið eftir áður á ferðum sínum þar. Þar sem Aron vinnur meðal annars við það að finna íshella hugsaði hann sér gott til glóðarinnar að einn slíkur gæti myndast við hliðina á klettinum. Hann kom dróna á loft og kom þá í ljós að nibban var í raun risastór klettur. Vestan við hann var svo uppistöðulón sem Aron áætlar að séu um 400 metra langt. Hugboð hans um að íshelli væri að finna þar sem vatn rennur meðfram klettinum reyndist á rökum reist. Með Aroni í för var félagi hans Hlynur Axelsson. Þeir hafa báðir farið með börnin sín upp á jökulinn undanfarin ár og ákváðu þeir að nefna jökulskerið Krakkakamb. „Þetta er mjög stórt. Þegar þú ert búinn að standa á þessu þá geturðu auðveldlega séð þetta frá þjóðveginum frá vissum sjónarhornum,“ segir Aron og nefnir til dæmis afleggjarann að Fjallsárlóni. Loftmynd af jökulskerinu og lóni vestan við það á Breiðamerkurjökli sem Aron Franklín og Hlynur tóku á sunnudag.Aron Franklín Jónsson Hefur verið illsjáanlegt í röndinni Snævarr Guðmundsson, náttúrulandfræðingur hjá Náttúrustofu Suðausturlands sem hefur fylgst með Breiðamerkurjökli um árabil, segir að merkja hafi mátt jökulskerið á loftmyndum frá árinu 2016. Það hafi þó verið illsjáanlegt vegna þess að það er utan í urðarrananum í jöklinum sem nefnist Mávabyggðarrönd og fellur inn í hana. Röndin er bergurð ofan á ísnum sem jökullinn rífur með sér úr klettum. „Það sem hefur gerst núna er þegar jökullinn rýrnar frekar hækkar kamburinn og þá fer að sjást í klöppina og þá verður þetta auðvitað miklu skýrara að þarna sé um land að ræða en ekki urðarrana í jöklinum,“ segir Snævarr. Nýja jökulskerið er kambslaga samhliða Mávabyggðarrönd vestan við hana og um þrjá til fjóra kílómetra frá jaðri jökulsins. Það er nú um 1,1 kílómetri að lengd og um 150 metrar á breidd, að sögn Snævarr sem fór og skoðaði hana á þriðjudag. Aron og Hlynur áætluðu að kamburinn væri um 60 metrar á hæð. Líklegt er að kamburinn hafi síðast litið dagsins ljós fyrir nokkrum öldum, mögulega á 17. eða 18. öld, að mati Snævars. Lónið við skerið er um hektari að flatarmáli. Snævarr segir ekki hægt að segja hversu lengi það verði til staðar. Það eigi mögulega eftir að tæma sig. Aron Franklín Jónsson (t.v.) og Hlynur Axelsson (t.h.) á Breiðamerkurjökli sunnudaginn 26. apríl 2020.Aron Franklín Jónsson Mun skipta jöklinum upp í tvær tungur Breiðamerkurjökull hopar nú um 70-80 metra að meðaltali á ári og enn meira við Jökulsárlón. Því hefur verið spáð að með tímanum muni fjallsranar skipta honum upp í aðskildar tungur. Nýja jökulskerið mun þannig að líkindum skilja að tvo jökulstrauma einn daginn. „Kannski má segja að kambur eins og þessi sem er svona neðarlega í jöklinum eigi kannski fyrr eftir að aðskilja jökulinn í tungur,“ segir Snævarr. Hversu langt er í að það gerist er erfitt að segja. Miðað við hophraðann undanfarin tíu ár eru að minnsta kosti einhverjir áratugir og jafnvel hundrað ár í það, að mati Snævars. Sjálfur spáir hann því að skerið gæti skipt jöklinum upp eftir um fimmtíu ár. „En þegar maður spáir einhverju þá stenst það aldrei þannig að það er ekki gott að segja frá því,“ segir Snævarr kíminn.
Loftslagsmál Hornafjörður Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Innlent Batt á sig klút til heiðurs Höllu Innlent Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Innlent Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Innlent Segir klútabyltinguna vera hafna Innlent Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Innlent Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Innlent Fleiri fréttir Hópur ungmenna réðst á starfsmann veitingastaðar Batt á sig klút til heiðurs Höllu Fólk hafi kosið taktískt gegn Katrínu Augljóst að kjósendur vilja konu sem næsta forseta Segir allt stefna í að Halla Tómasdóttir verði forseti Fyrstu tölur úr Suðvesturkjördæmi: Minnsti munurinn á Höllu og Katrínu hingað til Katrín ávarpaði stuðningsmenn: „Ég sé ekki eftir þessu“ Telur fylgið hafa farið á dreifingu vegna fjölda frambjóðenda Fyrstu tölur úr Norðvesturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Fyrstu tölur úr Reykjavík norður: Halla Tómasdóttir er efst Katrín sér ekki eftir framboði sínu Fyrstu tölur úr Reykjavík suður: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Telur taktíska kosningu hafa unnið gegn sér Segir klútabyltinguna vera hafna Fyrstu tölur úr Suðurkjördæmi: Halla Tómasdóttir með flest atkvæði Fyrstu tölur úr Norðausturkjördæmi: Halla Tómasdóttir efst Halla Hrund: „Þetta ferðalag mun binda okkur saman út ævina“ Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Sjá meira