Íslenskur landbúnaður – uppbygging til framtíðar Ragnheiður I. Þórarinsdóttir skrifar 13. október 2020 11:31 Framtíð og tækifæri í íslenskum landbúnaði eru fjölmörg Framtíð og tækifæri í íslenskum landbúnaði eru fjölmörg, framþróun í tækni hefur verið hröð á undanförnum árum og brýnt að við eflum innviði okkar til þess að Ísland verði í forystu á þessu sviði. Landbúnaðarháskóli Íslands samþykkti nýja stefnu til fimm ára fyrir rúmu ári síðan sem m.a. byggir á sáttmála ríkissstjórnarinnar, enda gegnir Landbúnaðarháskólinn lykilhlutverki á þeim sviðum sem varða helstu áskoranir heimsbyggðarinnar, fæðuöryggi, nýtingu náttúruauðlinda, skipulagsmál, umhverfis- og loftslagsmál. Í kjölfarið var nýtt skipurit skólans samþykkt og þrjár fagdeildir stofnaðar, Ræktun & fæða, Náttúra & skógur og Skipulag & hönnun. Allar þrjár deildir bjóða upp á starfsmenntanám á framhaldsskólastigi, grunnnám til BSc gráðu og framhaldsnám til MSc og PhD gráðu. Rannsóknir, menntun og nýsköpunarstarf á sviði sjálfbærrar mætvælaframleiðslu, ræktunar, skipulags, nýtingar lands, sem og verndun umhverfis eru órjúfanlegir þættir í því að takast á við áskoranir nútímans og er vegferð í átt að betri framtíð. Nýting þeirra tækifæra sem felast í framsókn skólans eru því afar mikilvæg fyrir land og þjóð. Fjölgun nemenda og sérfræðinga við Landbúnaðarháskóla Íslands Í nýrri stefnu Landbúnaðarháskóla Íslands er lögð áhersla á að stórauka rannsóknir, nýsköpun, alþjóðlegt samstarf og samstarf við hagaðila í því skyni að efla kennslu og innviði skólans. Áhersla hefur verið á verkefni sem snúa að sjálfbærni, fjölgun nemenda og vísindamanna við skólann og eflingu stoðþjónustu. Alþjóðlegir samkeppnissjóðir sem bjóða styrki til rannsókna og nýsköpunar á ofangreindum lykilsviðum eru að stækka og Landbúnaðarháskólinn er hér í mikilli framsókn. Umsóknum um rannsókna- og nýsköpunarstyrki frá starfsmönnum skólans hefur fjölgað jafnt og þétt og hafa skilað umtalsverðum árangri. Þeir styrkir hafa m.a. nýst til þess að fjölga doktorsnemendum við skólann, samhliða því sem nýir sérfræðingar hafa verið ráðnir til starfa og stoðþjónustan hefur verið efld. Nemendum hefur fjölgað jafnt og þétt á öllum skólastigum. Haustið 2019 varð mesta fjölgunin á sviði umhverfisvísinda og skógfræði og haustið 2020 fjölgaði nemendum á öllum brautum. Þetta er sérstaklega jákvæð þróun og nú er brýnt fyrir skólann að fá stuðning ríkisstjórnarinnar til að styðja við uppbyggingu innviða. Sterkir innviðir eru forsenda þess að Landbúnaðarháskólinn sé samkeppnisfær og geti nýtt sér þau sóknarfæri sem standa til boða. Með góðri aðstöðu löðum við að okkur unga fólkið til náms, fáum nýja sérfræðinga til starfa, byggjum upp samstarf og nýsköpun og fáum til þess fjármagn sem oftar en ekki er í formi gjaldeyristekna. Unnið er að fjölmörgum verkefnum og verkefnahugmyndum innan Landbúnaðarháskólans en hér eru dregin upp þrjú brýn verkefni til uppbyggingar innviða sem lögð hefur verið áhersla á. Jarðræktarmiðstöð á Hvanneyri Brýn þörf er á uppbyggingu á aðstöðu til jarðræktarrannsókna. Hér eru miklir hagsmunir í húfi enda um undirstöðu landbúnaðar að ræða. Á undanförnum misserum hafa fengist styrkir frá Innviðasjóði Rannís og fyrrum nemendum skólans til endurnýjunar á tækjabúnaði. Nú þarf nauðsynlega að byggja nýtt hús undir jarðræktarmiðstöð og bæta tækjabúnað enn frekar ekki síst með áherslu á útiræktun grænmetis. Landbúnaðarháskólinn fékk nýverið myndarlegan arf frá fyrrum kennara skólans, Magnúsi Óskarssyni, til að byggja aðstöðu fyrir jarðræktarrannsóknir. Kallað hefur verið eftir stuðningi frá ríkinu til að það geti orðið að veruleika strax á næsta ári. Hestamiðstöð á Mið-Fossum Íslenski hesturinn er mikilvæg stoð í íslenskum landbúnaði. Frá árinu 2006 hefur Landbúnaðarháskólinn leigt reiðhöll og tengda aðstöðu á Mið-Fossum sem er í 5 mínútna akstursfjarlægð frá Hvanneyri. Þar er úrvals aðstaða til kennslu og annarrar starfsemi skólans á sviði reiðmennsku og umhirðu hrossa. Aðstaðan er afar vel nýtt af nemendum skólans og sóknarfæri mikil þegar búið er að tryggja umráðarétt skólans til framtíðar. Garðyrkja á Reykjum í Ölfusi Með aukinni áherslu á hollustu og lýðheilsu verður vægi garðyrkjuframleiðslu sífellt mikilvægara. Efla þarf til stórsóknar á þessu sviði og koma þekkingu, tækninýtingu og nýsköpun á par við það sem best þekkist í heiminum. Innviðir að Reykjum í Ölfusi hafa ekki hlotið viðhald sem skyldi og uppbygging aðstöðu til garðyrkjurannsókna hefur verið afar takmörkuð síðustu tvo áratugi. Að undanförnu hefur verið unnið að því að bæta húsakost á Reykjum, en mikið vatnstjón varð þar síðsumars sem eyðilagði skólastofur og mötuneyti. Auk þess eru mörg hús á Reykjum afar gömul og að hruni komin. Bráðnauðsynlegt er að fé verði sett til þess að ljúka þeim lagfæringum og til áframhaldandi uppbyggingar á sviði garðyrkju, en það er trú margra að íslensk garðyrkja geti orðið ein af útflutningsstoðum okkar til framtíðar. Áhrif Covid-19 Þessi þrjú brýnu uppbyggingarverkefni voru ásamt fleirum lögð fram nokkuð áður en Covid-19 skall á og þeir ráðherrar og þingmenn sem heimsóttu skólann lýstu yfir ánægju sinni og stuðningi við þessar hugmyndir. Það er skiljanlegt að Covid-19 hafi síðan haft áhrif. Við höfum hins vegar lært það af Covid-19 að undirstaða búsetu okkar á Íslandi og helstu tækifæri okkar til framtíðar liggja í landbúnaði og matvælaframleiðslu. Hér þurfum við því að standa saman og tryggja að stefnumörkun og aðgerðir haldist í hendur í gegnum alla virðiskeðjuna. Stuðningur við uppbyggingu innviða við Landbúnaðarháskóla Íslands mun skila sér margfalt tilbaka í aukinni samkeppnishæfni og verðmætasköpun lands og þjóðar. Höfundur er rektor Landbúnaðarháskóla Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Landbúnaður Skóla - og menntamál Borgarbyggð Ölfus Mest lesið Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson Skoðun Herra, má ég fá meiri graut? Magnús Þór Jónsson Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði Ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Undirbúum börnin fyrir skólann með hjálp gervigreindar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Enginn skilinn eftir á götunni Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson skrifar Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar Skoðun Málþóf á kostnað ungs fólks Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Sjá meira
Framtíð og tækifæri í íslenskum landbúnaði eru fjölmörg Framtíð og tækifæri í íslenskum landbúnaði eru fjölmörg, framþróun í tækni hefur verið hröð á undanförnum árum og brýnt að við eflum innviði okkar til þess að Ísland verði í forystu á þessu sviði. Landbúnaðarháskóli Íslands samþykkti nýja stefnu til fimm ára fyrir rúmu ári síðan sem m.a. byggir á sáttmála ríkissstjórnarinnar, enda gegnir Landbúnaðarháskólinn lykilhlutverki á þeim sviðum sem varða helstu áskoranir heimsbyggðarinnar, fæðuöryggi, nýtingu náttúruauðlinda, skipulagsmál, umhverfis- og loftslagsmál. Í kjölfarið var nýtt skipurit skólans samþykkt og þrjár fagdeildir stofnaðar, Ræktun & fæða, Náttúra & skógur og Skipulag & hönnun. Allar þrjár deildir bjóða upp á starfsmenntanám á framhaldsskólastigi, grunnnám til BSc gráðu og framhaldsnám til MSc og PhD gráðu. Rannsóknir, menntun og nýsköpunarstarf á sviði sjálfbærrar mætvælaframleiðslu, ræktunar, skipulags, nýtingar lands, sem og verndun umhverfis eru órjúfanlegir þættir í því að takast á við áskoranir nútímans og er vegferð í átt að betri framtíð. Nýting þeirra tækifæra sem felast í framsókn skólans eru því afar mikilvæg fyrir land og þjóð. Fjölgun nemenda og sérfræðinga við Landbúnaðarháskóla Íslands Í nýrri stefnu Landbúnaðarháskóla Íslands er lögð áhersla á að stórauka rannsóknir, nýsköpun, alþjóðlegt samstarf og samstarf við hagaðila í því skyni að efla kennslu og innviði skólans. Áhersla hefur verið á verkefni sem snúa að sjálfbærni, fjölgun nemenda og vísindamanna við skólann og eflingu stoðþjónustu. Alþjóðlegir samkeppnissjóðir sem bjóða styrki til rannsókna og nýsköpunar á ofangreindum lykilsviðum eru að stækka og Landbúnaðarháskólinn er hér í mikilli framsókn. Umsóknum um rannsókna- og nýsköpunarstyrki frá starfsmönnum skólans hefur fjölgað jafnt og þétt og hafa skilað umtalsverðum árangri. Þeir styrkir hafa m.a. nýst til þess að fjölga doktorsnemendum við skólann, samhliða því sem nýir sérfræðingar hafa verið ráðnir til starfa og stoðþjónustan hefur verið efld. Nemendum hefur fjölgað jafnt og þétt á öllum skólastigum. Haustið 2019 varð mesta fjölgunin á sviði umhverfisvísinda og skógfræði og haustið 2020 fjölgaði nemendum á öllum brautum. Þetta er sérstaklega jákvæð þróun og nú er brýnt fyrir skólann að fá stuðning ríkisstjórnarinnar til að styðja við uppbyggingu innviða. Sterkir innviðir eru forsenda þess að Landbúnaðarháskólinn sé samkeppnisfær og geti nýtt sér þau sóknarfæri sem standa til boða. Með góðri aðstöðu löðum við að okkur unga fólkið til náms, fáum nýja sérfræðinga til starfa, byggjum upp samstarf og nýsköpun og fáum til þess fjármagn sem oftar en ekki er í formi gjaldeyristekna. Unnið er að fjölmörgum verkefnum og verkefnahugmyndum innan Landbúnaðarháskólans en hér eru dregin upp þrjú brýn verkefni til uppbyggingar innviða sem lögð hefur verið áhersla á. Jarðræktarmiðstöð á Hvanneyri Brýn þörf er á uppbyggingu á aðstöðu til jarðræktarrannsókna. Hér eru miklir hagsmunir í húfi enda um undirstöðu landbúnaðar að ræða. Á undanförnum misserum hafa fengist styrkir frá Innviðasjóði Rannís og fyrrum nemendum skólans til endurnýjunar á tækjabúnaði. Nú þarf nauðsynlega að byggja nýtt hús undir jarðræktarmiðstöð og bæta tækjabúnað enn frekar ekki síst með áherslu á útiræktun grænmetis. Landbúnaðarháskólinn fékk nýverið myndarlegan arf frá fyrrum kennara skólans, Magnúsi Óskarssyni, til að byggja aðstöðu fyrir jarðræktarrannsóknir. Kallað hefur verið eftir stuðningi frá ríkinu til að það geti orðið að veruleika strax á næsta ári. Hestamiðstöð á Mið-Fossum Íslenski hesturinn er mikilvæg stoð í íslenskum landbúnaði. Frá árinu 2006 hefur Landbúnaðarháskólinn leigt reiðhöll og tengda aðstöðu á Mið-Fossum sem er í 5 mínútna akstursfjarlægð frá Hvanneyri. Þar er úrvals aðstaða til kennslu og annarrar starfsemi skólans á sviði reiðmennsku og umhirðu hrossa. Aðstaðan er afar vel nýtt af nemendum skólans og sóknarfæri mikil þegar búið er að tryggja umráðarétt skólans til framtíðar. Garðyrkja á Reykjum í Ölfusi Með aukinni áherslu á hollustu og lýðheilsu verður vægi garðyrkjuframleiðslu sífellt mikilvægara. Efla þarf til stórsóknar á þessu sviði og koma þekkingu, tækninýtingu og nýsköpun á par við það sem best þekkist í heiminum. Innviðir að Reykjum í Ölfusi hafa ekki hlotið viðhald sem skyldi og uppbygging aðstöðu til garðyrkjurannsókna hefur verið afar takmörkuð síðustu tvo áratugi. Að undanförnu hefur verið unnið að því að bæta húsakost á Reykjum, en mikið vatnstjón varð þar síðsumars sem eyðilagði skólastofur og mötuneyti. Auk þess eru mörg hús á Reykjum afar gömul og að hruni komin. Bráðnauðsynlegt er að fé verði sett til þess að ljúka þeim lagfæringum og til áframhaldandi uppbyggingar á sviði garðyrkju, en það er trú margra að íslensk garðyrkja geti orðið ein af útflutningsstoðum okkar til framtíðar. Áhrif Covid-19 Þessi þrjú brýnu uppbyggingarverkefni voru ásamt fleirum lögð fram nokkuð áður en Covid-19 skall á og þeir ráðherrar og þingmenn sem heimsóttu skólann lýstu yfir ánægju sinni og stuðningi við þessar hugmyndir. Það er skiljanlegt að Covid-19 hafi síðan haft áhrif. Við höfum hins vegar lært það af Covid-19 að undirstaða búsetu okkar á Íslandi og helstu tækifæri okkar til framtíðar liggja í landbúnaði og matvælaframleiðslu. Hér þurfum við því að standa saman og tryggja að stefnumörkun og aðgerðir haldist í hendur í gegnum alla virðiskeðjuna. Stuðningur við uppbyggingu innviða við Landbúnaðarháskóla Íslands mun skila sér margfalt tilbaka í aukinni samkeppnishæfni og verðmætasköpun lands og þjóðar. Höfundur er rektor Landbúnaðarháskóla Íslands.
Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar
Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar
Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir Skoðun