Vestmannaeyjar gætu orðið af 5,8 milljarða króna útflutningstekjum, bregðist loðnuvertíð annað árið í röð. Þetta kemur fram í greiningu hagfræðideildar Landsbankans, sem birt var í gær.
Þar er niðurstaðan sú að afleiðing loðnubrests kæmi harðast niður á Vestmannaeyjum, miðað við þær tekjur sem loðnuveiðar og vinnsla hafa verið að skila á síðustu árum. Útflutningsverðmæti loðnu á ári yfir landið í heild var að meðaltali 18,1 milljarður króna á árabilinu 2016-2018.
Loðnuvertíðum hefur venjulega lokið um eða upp úr miðjum marsmánuði. Því má ætla að ef allt færi á besta veg, og stórar loðnutorfur fyndust á allra næstu dögum, sem gæfu tilefni til að heimila veiðar, myndu vart gefast nema í mesta lagi fimmtíu til sextíu veiðidagar. Fyrir Vestmannaeyjar, sem er stærsta löndunarhöfnin, með 29 prósenta hlutdeild, gætu loðnuveiðar þannig þýtt yfir eitthundrað milljónir króna í tekjur á dag.
Neskaupstaður, með um þriðjung af íbúafjölda Vestmannaeyja, yrði fyrir hlutfallslega enn meira höggi. Hagfræðideild Landsbankans reiknast til að Norðfjörður hafi að meðaltali haft 2,9 milljarða króna útflutningstekjur af loðnuvertíð undanfarin ár. Það mætti umreikna í fimmtíu milljónir króna á dag, sem samfélagið þar á undir að loðnuleitarleiðangurinn, sem nú stendur yfir, hitti á vænar loðnutorfur næstu daga.
Núgildandi veiðiregla gerir ráð fyrir að ekki megi leyfa veiðar nema stofnstærð loðnu mælist 400 þúsund tonn. Allt umfram það má veiða.
Birkir Bárðarson, fiskifræðingur og leiðangursstjóri Hafrannsóknastofnunar, kvaðst í viðtali við Stöð 2 við brottför rannsóknarskipsins Árna Friðrikssonar síðastliðinn mánudag ekki bjartsýnn á loðnuvertíð í ár en vildi þó lifa í voninni.
Sjá hér: Lagðir af stað í loðnuleitina
Í hagsjá Landsbankans er saga loðnuveiðanna rakin en engin veiðar voru í fyrra í fyrsta sinn frá því byrjað var að veiða loðnu hér við land árið 1963.
„Frá því að veiðar á loðnu hófust árið 1963 hefur það ekki áður gerst að loðnubrestur kæmi til tvö ár í röð. Það hafa komið ár þar sem veiðar hafa verið afar litlar en ekki hefur það áður gerst að engin loðna hafi verið veidd eins og raun varð á í fyrra,“ segir í greiningu Landsbankans.
„Það yrði mikill missir fyrir íslenskan sjávarútveg ef loðnan fyndist ekki í veiðanlegu magni á ný. Ekki bara vegna beinna útflutningstekna af loðnu heldur einnig vegna þess að hún er mikilvæg fæða fyrir ýmsar botnfisktegundir svo sem þorsk. Hvarf loðnu eða verulega minnkandi stofnstærð gæti því haft bein áhrif á stofnstærðir annarra tegunda og þannig dregið úr útflutningsverðmæti sjávarafurða frá landinu,“ segir hagfræðideild Landsbankans.
Fjallað var um loðnuleitina í frétt Stöðvar 2 í gærkvöldi, sem sjá má hér:
