Prófessor segir orð forsætisráðherra á þingi ekki standast Kjartan Atli Kjartansson skrifar 10. apríl 2014 16:22 Helgi Hjörvar, Sigmundur Davíð og Eiríkur Bergmann. Eiríkur Bergmann Einarsson stjórnmálafræðingur og prófessor við Háskólann á Bifröst segir þessi orð forsætisráðherra á þinginu í dag ekki standast. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson var spurður hvort að varanleg höft á krónunni væru brot á EES-samningnum og hvort hægt væri að tryggja frjálsan útflutning á sjávarafurðum, ef ekki væri hægt að tryggja frjálst flæði fjármagns.„Mun halda gildi sínu“ „EES-samningurinn mun halda gildi sínu og við munum geta nýtt okkur hann áfram með krónu, sem jú hugsanlega verður háð einhverjum takmörkunum á flæði,“ sagði Sigmundur Davíð í svari við óundirbúinni fyrirspurn frá Helga Hjörvar, þingmanni Samfylkingarinnar. Helgi vakti athygli á því að ríkisstjórnin legði áherslu á að krónan yrði gjaldmiðill landsins til frambúðar og að bæði fjármálaráðuneytið og Seðlabankinn telji að krónan þurfi að vera í „varanlegum höftum“, þó takist að leysa snjóhengjuna svokölluðu „Getum við tryggt frjálst flæði fisks en ekki fjármagns?“ spurði þingmaðurinn. Helgi spurði einnig hvort þær varanlegu takmarkanir sem líklega þyrfti að setja á viðskipti með krónuna stæðust EES-samninginn. Sigmundur Davíð svaraði því þannig að viðskipti með krónuna yrðu hugsanlega háð takmörkunum og bætti við „Evrópusambandið sjálft er að fara í gegnum það hvort hið algjörlega takmarkalausa flæði fjármagns milli landa kunni ekki að vera hættulegt og rótin af fjármálakrísunni sem stóð frá árinu 2007 og jafnvel fram á þennan dag.“„Þetta er rangt“ Eiríkur Bergmann Einarsson stjórnmálafræðingur og prófessor við Háskólann á Bifröst segir þessi orð forsætisráðherra ekki standast. „Þetta er rangt. Eina sem verið er að tala um – og er í vinnslu - er að koma á miklu öflugra samræmdu eftirliti með bönkum. Það hefur enginn áhrifamaður innan Evrópusambandsiins hreyft við því grundvallar prinsippi að fjármagn fái að flæða frjálst á milli aðildarríkjanna,“ segir hann og bætir við: „Það er einn af fjórum hornsteinum Evrópusambandsins og takmörk á frjálsu flæði fjármagns er pólitískt útilokað mál. Það eru engir pólitískir straumar sem nokkru nema í þá átt innan ESB.“„Efnahagsleg dauðagildra“ Helgi og Sigmundur tókust á um krónuna og þau höft sem nú eru á henni. Sigmundur Davíð sagði svarið við efnahagsvanda Íslendinga ekki liggja í því að taka upp Evru. Hann beindi orðum sínum til höfunda Evrópuskýrslu Alþjóðastofnunar Háskóla Íslands, sem kom út fyrr í vikunni. „Sú leið sem við getum alls ekki leyft okkur að fara og væri einhverskonar efnahagsleg dauðagildra og kynnt er til sögunnar, meðal annars í skýrslu Alþjóðastofnunar Háskólans – það er að segja að Ísland fari aftur inn í einhverskonar AGS-prógram og tæki gríðar há lán til þess að borga út meðal annars þessa erlendu kröfuhafa, sem eru fastir með kröfur hérna innanlands, og reyna síðan að vinna landið út úr þeim skuldum á næstu árum og áratugum, til þess að geta tekið upp Evru,“ sagði Sigmundur Davíð. Helgi Hjörvar spurði hvort ríkisstjórnin hefði kannað málin – hvort að þetta hefði áhrif á útflutning íslensku þjóðarinnar á sjávarafurðum. „Hefur ríkisstjórnin kannað það hvort að það – að við getum ekki tryggt frjálst flæði fjármagns með íslensku krónuna og þessi takmörk sem á viðskiptum hennar verða að vera, geti ógnað samningnum um Evrópska efnahagssvæðið og þar með megin útflutningshagsmunum íslensku þjóðarinnar, tollfrjálsum aðgangi fyrir sjávarafurðir, inn á helstu markaði okkar – lönd Evrópu.“„Skil ekki þessa tilburði“Sigmundur Davíð sagði áhyggjur og athugasemdir Helga og annarra þingmanna vera óþarfar: „Virðulegur forseti. Ég skil ekki alveg þessa tilburði sem ég hef orðið var við að undanförnu hjá þingmönnum stjórnarandstöðunnar, að fara allt í einu að gera lítið úr EES-samningnum, sem að minnsta kosti gamli Alþýðuflokkurinn taldi sitt helsta afrek. „Allt fyrir ekkert,“ sagði Jón Baldvin Hannibalsson, ef ég man rétt. Nú er þessi EES-samningur orðinn mjög takmarkaður og ómögulegur á ýmsan hátt og auðvitað grunar mann að það tengist því að nú langi menn lengra og vilji þar af leiðandi gera alla valkosti aðra en aðild að Evrópusambandinu tortryggilega. Þessar áhyggjur og athugsemdir eru háttvirtra þingmanna eru óþarfar EES-samningurinn mun halda gildi sínu og við munum geta nýtt okkur hann áfram.“„Króna í höftum er andstætt EES-samningnum“ Eiríkur Bergmann segir að takmörkun á frjálsu flæði fjármagns sé á skjön við EES-samninginn. En það er ekki þar með sagt að ESA [Eftirlitsstofnun EFTA] fari í þá vegferð að ýta okkur útaf Evrópska Efnahagssvæðinu, fyrir það að vera með takmarkanir á viðskipti með krónuna. En þau geta vissulega velgt okkur undir uggum. En það er ekkert sem segir að hún muni gera það.“„Þrengst verulega um samninginn“ „Hinsvegar hefur þrengst verulega um samninginn. Aðgangur okkar að ákvörðunum hefur minnkað og allar líkur á að sú þróun haldi áfram. Norðmenn hafa reynt að sporna við þessu sífellt minnkandi mikilvægi samningsins en hefur ekki tekist það, þrátt fyrir allan sinn auð.“ Eiríkur segir að stefna Evrópusambandsins sé að minnka vægi EES-samningsins. „Já, Þar til hann verður að veigalitlum þætti. Þetta er þróun sem hefur verið í tuttugu ár og hefur ágerst á seinustu tíu árum. Þá tók Evrópusambandið ákvörðun að falla endanlega frá því sem kallað er „Europe á la carte“ –að ríki geti handvalið þau atriði sem þau vilja taka þátt í, í Evrópusambandinu. Í staðinn var tekin meðvituð ákvörðun að allir taki þátt í öllu. Og innan Framkvæmdastjórninnar, að minnsta kosti, líta menn svo á að EES-samningurinn sé dæmi um „Europe á la carte“ – semsagt eitthvað sem menn hafa fallið frá og hætt við.“ ESB-málið Mest lesið Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Myndir: Hágrátið og hlegið þegar fréttir bárust af friðarsamkomulagi Erlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent „Þykjustuleikur“ að Ísland fái annan díl Innlent Fleiri fréttir Bein útsending: Dagur landbúnaðarins Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað „Alls ekki og engan veginn“ sé hægt að hagga ESB Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Meirihluti hlynntur þátttöku ef Ísrael er ekki með Varnargarðar hækkaðir við Grindavík Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum „Auðvitað er ég hrædd um hana“ Ford vörubíll árgerð 1930 gefinn Byggðasafni Árnesinga „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Mamma Möggu Stínu gerir upp erfiðan dag Útlendingastofnun: Ekkert bendi til ómannúðlegrar meðferðar í Króatíu Hitnar undir feldi Lilju Játaði að hafa stolið tugum milljóna úr dánarbúi móður sinnar Játaði áralangt kynferðisofbeldi gegn stjúpdóttur sinni Bein útsending: Mótmæla handtöku Möggu Stínu Fékk aðsvif og missti bílinn yfir á annan vegarhelming Hefur áhyggjur af unga fólkinu Ungir Sjálfstæðismenn vilja stöðva hælisveitingar Sjá meira
Eiríkur Bergmann Einarsson stjórnmálafræðingur og prófessor við Háskólann á Bifröst segir þessi orð forsætisráðherra á þinginu í dag ekki standast. Sigmundur Davíð Gunnlaugsson var spurður hvort að varanleg höft á krónunni væru brot á EES-samningnum og hvort hægt væri að tryggja frjálsan útflutning á sjávarafurðum, ef ekki væri hægt að tryggja frjálst flæði fjármagns.„Mun halda gildi sínu“ „EES-samningurinn mun halda gildi sínu og við munum geta nýtt okkur hann áfram með krónu, sem jú hugsanlega verður háð einhverjum takmörkunum á flæði,“ sagði Sigmundur Davíð í svari við óundirbúinni fyrirspurn frá Helga Hjörvar, þingmanni Samfylkingarinnar. Helgi vakti athygli á því að ríkisstjórnin legði áherslu á að krónan yrði gjaldmiðill landsins til frambúðar og að bæði fjármálaráðuneytið og Seðlabankinn telji að krónan þurfi að vera í „varanlegum höftum“, þó takist að leysa snjóhengjuna svokölluðu „Getum við tryggt frjálst flæði fisks en ekki fjármagns?“ spurði þingmaðurinn. Helgi spurði einnig hvort þær varanlegu takmarkanir sem líklega þyrfti að setja á viðskipti með krónuna stæðust EES-samninginn. Sigmundur Davíð svaraði því þannig að viðskipti með krónuna yrðu hugsanlega háð takmörkunum og bætti við „Evrópusambandið sjálft er að fara í gegnum það hvort hið algjörlega takmarkalausa flæði fjármagns milli landa kunni ekki að vera hættulegt og rótin af fjármálakrísunni sem stóð frá árinu 2007 og jafnvel fram á þennan dag.“„Þetta er rangt“ Eiríkur Bergmann Einarsson stjórnmálafræðingur og prófessor við Háskólann á Bifröst segir þessi orð forsætisráðherra ekki standast. „Þetta er rangt. Eina sem verið er að tala um – og er í vinnslu - er að koma á miklu öflugra samræmdu eftirliti með bönkum. Það hefur enginn áhrifamaður innan Evrópusambandsiins hreyft við því grundvallar prinsippi að fjármagn fái að flæða frjálst á milli aðildarríkjanna,“ segir hann og bætir við: „Það er einn af fjórum hornsteinum Evrópusambandsins og takmörk á frjálsu flæði fjármagns er pólitískt útilokað mál. Það eru engir pólitískir straumar sem nokkru nema í þá átt innan ESB.“„Efnahagsleg dauðagildra“ Helgi og Sigmundur tókust á um krónuna og þau höft sem nú eru á henni. Sigmundur Davíð sagði svarið við efnahagsvanda Íslendinga ekki liggja í því að taka upp Evru. Hann beindi orðum sínum til höfunda Evrópuskýrslu Alþjóðastofnunar Háskóla Íslands, sem kom út fyrr í vikunni. „Sú leið sem við getum alls ekki leyft okkur að fara og væri einhverskonar efnahagsleg dauðagildra og kynnt er til sögunnar, meðal annars í skýrslu Alþjóðastofnunar Háskólans – það er að segja að Ísland fari aftur inn í einhverskonar AGS-prógram og tæki gríðar há lán til þess að borga út meðal annars þessa erlendu kröfuhafa, sem eru fastir með kröfur hérna innanlands, og reyna síðan að vinna landið út úr þeim skuldum á næstu árum og áratugum, til þess að geta tekið upp Evru,“ sagði Sigmundur Davíð. Helgi Hjörvar spurði hvort ríkisstjórnin hefði kannað málin – hvort að þetta hefði áhrif á útflutning íslensku þjóðarinnar á sjávarafurðum. „Hefur ríkisstjórnin kannað það hvort að það – að við getum ekki tryggt frjálst flæði fjármagns með íslensku krónuna og þessi takmörk sem á viðskiptum hennar verða að vera, geti ógnað samningnum um Evrópska efnahagssvæðið og þar með megin útflutningshagsmunum íslensku þjóðarinnar, tollfrjálsum aðgangi fyrir sjávarafurðir, inn á helstu markaði okkar – lönd Evrópu.“„Skil ekki þessa tilburði“Sigmundur Davíð sagði áhyggjur og athugasemdir Helga og annarra þingmanna vera óþarfar: „Virðulegur forseti. Ég skil ekki alveg þessa tilburði sem ég hef orðið var við að undanförnu hjá þingmönnum stjórnarandstöðunnar, að fara allt í einu að gera lítið úr EES-samningnum, sem að minnsta kosti gamli Alþýðuflokkurinn taldi sitt helsta afrek. „Allt fyrir ekkert,“ sagði Jón Baldvin Hannibalsson, ef ég man rétt. Nú er þessi EES-samningur orðinn mjög takmarkaður og ómögulegur á ýmsan hátt og auðvitað grunar mann að það tengist því að nú langi menn lengra og vilji þar af leiðandi gera alla valkosti aðra en aðild að Evrópusambandinu tortryggilega. Þessar áhyggjur og athugsemdir eru háttvirtra þingmanna eru óþarfar EES-samningurinn mun halda gildi sínu og við munum geta nýtt okkur hann áfram.“„Króna í höftum er andstætt EES-samningnum“ Eiríkur Bergmann segir að takmörkun á frjálsu flæði fjármagns sé á skjön við EES-samninginn. En það er ekki þar með sagt að ESA [Eftirlitsstofnun EFTA] fari í þá vegferð að ýta okkur útaf Evrópska Efnahagssvæðinu, fyrir það að vera með takmarkanir á viðskipti með krónuna. En þau geta vissulega velgt okkur undir uggum. En það er ekkert sem segir að hún muni gera það.“„Þrengst verulega um samninginn“ „Hinsvegar hefur þrengst verulega um samninginn. Aðgangur okkar að ákvörðunum hefur minnkað og allar líkur á að sú þróun haldi áfram. Norðmenn hafa reynt að sporna við þessu sífellt minnkandi mikilvægi samningsins en hefur ekki tekist það, þrátt fyrir allan sinn auð.“ Eiríkur segir að stefna Evrópusambandsins sé að minnka vægi EES-samningsins. „Já, Þar til hann verður að veigalitlum þætti. Þetta er þróun sem hefur verið í tuttugu ár og hefur ágerst á seinustu tíu árum. Þá tók Evrópusambandið ákvörðun að falla endanlega frá því sem kallað er „Europe á la carte“ –að ríki geti handvalið þau atriði sem þau vilja taka þátt í, í Evrópusambandinu. Í staðinn var tekin meðvituð ákvörðun að allir taki þátt í öllu. Og innan Framkvæmdastjórninnar, að minnsta kosti, líta menn svo á að EES-samningurinn sé dæmi um „Europe á la carte“ – semsagt eitthvað sem menn hafa fallið frá og hætt við.“
ESB-málið Mest lesið Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Innlent Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman Innlent Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Innlent Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Innlent „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Innlent Myndir: Hágrátið og hlegið þegar fréttir bárust af friðarsamkomulagi Erlent Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Innlent „Þykjustuleikur“ að Ísland fái annan díl Innlent Fleiri fréttir Bein útsending: Dagur landbúnaðarins Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað „Alls ekki og engan veginn“ sé hægt að hagga ESB Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Utanríkisráðherra Palestínu á Íslandi á sögulegum tímum Leit að meintum brennuvargi engu skilað Boða aftur til kvennaverkfalls fimmtíu árum eftir það fyrsta Lagði við Hverfisgötu eftir allt saman „Ég held að það sé sterk friðarvon núna“ Ástæða til að hafa áhyggjur af vanfjármögnun spítalans Meirihluti hlynntur þátttöku ef Ísrael er ekki með Varnargarðar hækkaðir við Grindavík Skýr afstaða landsmanna um hvort einkunnir eigi að vera í tölum eða bókstöfum „Auðvitað er ég hrædd um hana“ Ford vörubíll árgerð 1930 gefinn Byggðasafni Árnesinga „Ég ætla ekki að jarða hann, ég ætla að hafa hann á lífi“ Mamma Möggu Stínu gerir upp erfiðan dag Útlendingastofnun: Ekkert bendi til ómannúðlegrar meðferðar í Króatíu Hitnar undir feldi Lilju Játaði að hafa stolið tugum milljóna úr dánarbúi móður sinnar Játaði áralangt kynferðisofbeldi gegn stjúpdóttur sinni Bein útsending: Mótmæla handtöku Möggu Stínu Fékk aðsvif og missti bílinn yfir á annan vegarhelming Hefur áhyggjur af unga fólkinu Ungir Sjálfstæðismenn vilja stöðva hælisveitingar Sjá meira