10 umhverfisvæn skref Ingveldur Gröndal skrifar 1. október 2019 14:26 10 umhverfisvæn skref sem þú getur tekið á þessu skólaári: Munum að allir geta gert eitthvað enginn getur gert allt. Allir umhverfisvænir kostir eru betri en engir!1. Samgöngur: Taktu strætó, hjólaðu, labbaðu, sameinið í bíla, nýttu þér næturstrætó á djamminu. Það er líka svo hressandi að fá ferskt loft, hlusta jafnvel á tónlist/podcast og vera í öðru umhverfi en vanalega. Því miður var Reykjavík að mestu leyti hönnuð fyrir bíla en um leið og við verðum meðvituð um skaðsemi bílanotkun okkar þá getum við a.m.k. valið umhverfisvænni kosti oftar.2. Neysluhyggja: Ef við kaupum minna bull þá framleiða fyrirtæki minna bull! Ef þú hefur ekki notað flíkina/hlutinn síðastliðið hálfa árið þá ertu ólíklega að fara nota hana næsta hálfa árið. Prufaðu t.d. að kaupa ekki neina nýja flík/hlut í heilt ár, það er mun auðveldara en þú heldur. Sparar líka pening! Fáar fágaðar flíkur í staðin fyrir margar minna virði. Less is more. Vertu duglegri að fá lánað hjá vinum í staðin fyrir að panta nýtt á netinu fyrir hvert nýtt tilefni, það er alger óþarfi og þú veist betur. -Fjölnota pokar/bakpokar/veski/töskur er vert að nefna og mikilvægt umhverfisskref sem langflestir ættu að vera löngu búin að tileinka sér. -Geyma mat í krukkum og reyna versla sem mestan mat sem hægt er að fylla á ofan í sín eigin ílát.3. Nesti: Slepptu plastpokum og nestis ziplock pokum. Þetta þótti voða sniðugt fyrir nokkrum árum en hættu nú alveg, við vitum betur! Það eiga langflest heimili nestisbox og ef ekki þá eru þau yfirleitt hræódýr. Jafnvel fátækir námsmenn ráða við það. -Vatnsbrúsi er málið. Sem dyggur Nocco aðdáandi (líkt og hálf þjóðin) veit ég hversu erfitt það er að minnka koffínneyslu en reynum frekar að velja að fá orku frá mat og vatni í staðin fyrir að kaupa endalaust af koffíndrykkjum og öðru. Hollari kostur fyrir okkur sjálf og umhverfið. -Fjölnota kaffimál og krukkur er sniðug lausn. Tilvalið fyrir te, kaffi, kakó, jógúrt, grauta eða jafnvel súpu! -Ræktaðu heima hjá þér. Hafðu það löglegt og ferskt. Set þennan punkt inn fyrir ykkur mega metnaðarfullu sem myndu nenna að rækta t.d. spínat, basilikku eða kál. Það er geggjað! Líka sjúklega næs að tína myntuna sjálfur í kokteilana og svona frekar en að kaupa hana í plastboxi sem er í plastpoka út í búð (svo mikil óþarfa plastnotkun!). Það er umhverfisvænna og sparsamara að mæta með nesti, það kemst fljótt í vana og er oft einnig hollari kostur hvað næringu varðar. -Stálrör og fjölnota hnífapör! Flott, hagstætt, skilvirkt, til í mismunandi litum og gerðum – æði.4. Rafrænt: Veldu að fá verkefni og að taka próf rafrænt ef hægt er frekar en á pappír. Ræða rafræna kosti við kennara okkar og hvetja og vekja þá til umhugsunar, við erum öll saman í þessu.5. Flokkaðu: Nokkuð einfalt. Það ætti ekki að fara framhjá neinum að í Háskólabyggingunum eru flokkunartunnur, en eitt sem ekki allir vita þá er lífrænt rusl stundum einungis hjá Hámu (meira afsíðis en pappírs/dósa/plast tunnurnar) Reynum að forðast svörtu pokana en þangað fer blandað rusl. -Moltutunnur er ein snilld sem er mun einfaldari í notkun en ég nokkurn tíman þorði að vona! Hélt einu sinni að aðeins bændur notuðu eitthvað slíkt en moltugerð er í grófum dráttum tunna oftast utandyra þar sem lífrænum úrgangi er safnað saman (stundum bara gras og lauf en oftast setur fólk einnig matarafganga í) og verður smám saman að næringarríkri mold/áburði fyrir matjurtir og aðra ræktun. -Einnig er góður ávani að flokka námið sitt, föt, mat og annað heima (geymslupláss o.s.frv.) Það dregur úr óþarfa neyslu að hafa heimilið vel skipulagt. Vel skipulögðmatarinnkaup (fjölnota pokar undir grænmeti og ávexti, forðast óumhverfisvænar umbúðir) og skipulagður fataskápur eykur líkurnar á heilbrigðari lífsstíl almennt og tíminn nýtist betur.6. Skólabækur: Fáðu lánaðar bækur eða kauptu notaðar frá öðrum. Rafrænir skiptibókamarkaðarhópar eru aðgengilegir t.d. á Facebook, stundum skipt eftir sviðum Háskólans meira að segja!7. Kjötneysla: Minnkaðu eða jafnvel slepptu kjöti og dýraafurðum alveg. Sama lögmál gildir um þetta og neysluhyggju almennt. Óumhverfisvæn neysla sem allir geta minnkað til muna. Hvert umhverfisvænt skref skiptir máli. Einnig finna margir mikinn mun á líðan og orku almennt ef kjötneysla er minnkuð. Fjölbreytt og hreint matarræði er frábært fyrir líkama og sál (og umhverfið!).8. Þrif: Matarsódi & edik, takk Sólrún Diego! Er yfirleitt ekki mikill aðdáandi „Gamla skólans“ en stundum er nóg og jafnvel fljótlegra að þvo í höndunum! Minni plastnotkun þar sem umbúðirnar af þrifvörum eru yfirleitt ekki umhverfisvænar. -Minni snyrtivöruinnkaup og notkun helst í hendur við það að þurfa þ.a.l ekki að kaupa snyrtivöruhreinsi, bómullarskífur, hreinsiklúta o.s.frv. -Sápustykki frekar en nýr og nýr brúsi af sápu/hárvörum (sem oftast er úr plasti).9. Gjafakaup: Hugsum okkur vel um við gjafainnkaup almennt (ekki bara um jólin). -Gefðu upplifun eða umhverfisvænar vörur! Gjöf sem gefur er einnig frábær kostur sem styrkir þá sem á þurfa að halda. -Plöntur lífga upp á heimilið, bæta og kæta andrúmsloftið. Sumar lifa vel inni á baði en aðrar er betra að geyma í stofuglugganum. Kaktus er klassísk byrjun sem yfirleitt þarf að vökva lítið. -Vert er að nefna nokkrar frábærar verslanir/félög/fyrirtæki sem bjóða upp á umhverfisvænni gjafahugmyndir: -Tropic, MORSK, Vistvera, UN Women, Heilsuhúsið, Klaran, Mena, Mistur, Ethic og fleiri.10. Baðherbergisvörur: Kynntu þér umhverfisvænni baðvörur. Skiptu yfir í bambustannbursta, tannkremstöflur, margnota rakvélar, margnota skífur (hægt að hekla sjálfur) í staðin fyrir bómullarskífur, silki tannþráð úr áfyllanlegu boxi, og bambus eyrnapinna. -Umhverfisvænni tíðarvörur eru mega þægilegar eins og t.d. álfabikar og túrnærbuxur. Fjárfesting sem þú munt ekki sjá eftir!Höfundur er varafulltrúi á menntavísindasviði í stúdentaráð fyrir Vöku og situr í Jafnréttisnefnd SHÍ. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Umhverfismál Mest lesið Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun Hálfrar aldar svívirða Stefán Pálsson Skoðun Óvenjulegt fólk Helgi Brynjarsson Skoðun Við erum búin að missa tökin Ása Berglind Hjálmarsdóttir Skoðun Hver greiðir fyrir breytingarnar? Svanfríður G. Bergvinsdóttir Skoðun Stöndum vörð um Héraðsvötnin! Rakel Hinriksdóttir Skoðun Hrekkjavaka á Landakoti Kristófer Ingi Svavarsson Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun Rýr húsnæðispakki Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dauðsföll í Gaza-stríðinu og Mogginn Egill Þórir Einarsson skrifar Skoðun Eyðum óvissunni Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Opinberi geirinn og stjórnunarráðgjafar: ástarsaga Adeel Akmal skrifar Skoðun Ættbálkahegðun á stafrænu formi Martha Árnadóttir skrifar Skoðun Kirkjurnar standa en stoðirnar eru sveltar Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar Skoðun Stytta þarf veiðitíma svartfugla strax Hólmfríður Arnardóttir,Helga Ögmundardóttir skrifar Skoðun Hver greiðir fyrir breytingarnar? Svanfríður G. Bergvinsdóttir skrifar Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Stöndum vörð um Héraðsvötnin! Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Við erum búin að missa tökin Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir skrifar Skoðun Stöðug uppbygging orkuinnviða Adrian Pike,Bjarni Þórður Bjarnason,Tómas Már Sigurðsson skrifar Skoðun Rýr húsnæðispakki Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hrekkjavaka á Landakoti Kristófer Ingi Svavarsson skrifar Skoðun Óvenjulegt fólk Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Hálfrar aldar svívirða Stefán Pálsson skrifar Skoðun $€tjum í$lensku á (mat) $€ðilinn! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Sjá meira
10 umhverfisvæn skref sem þú getur tekið á þessu skólaári: Munum að allir geta gert eitthvað enginn getur gert allt. Allir umhverfisvænir kostir eru betri en engir!1. Samgöngur: Taktu strætó, hjólaðu, labbaðu, sameinið í bíla, nýttu þér næturstrætó á djamminu. Það er líka svo hressandi að fá ferskt loft, hlusta jafnvel á tónlist/podcast og vera í öðru umhverfi en vanalega. Því miður var Reykjavík að mestu leyti hönnuð fyrir bíla en um leið og við verðum meðvituð um skaðsemi bílanotkun okkar þá getum við a.m.k. valið umhverfisvænni kosti oftar.2. Neysluhyggja: Ef við kaupum minna bull þá framleiða fyrirtæki minna bull! Ef þú hefur ekki notað flíkina/hlutinn síðastliðið hálfa árið þá ertu ólíklega að fara nota hana næsta hálfa árið. Prufaðu t.d. að kaupa ekki neina nýja flík/hlut í heilt ár, það er mun auðveldara en þú heldur. Sparar líka pening! Fáar fágaðar flíkur í staðin fyrir margar minna virði. Less is more. Vertu duglegri að fá lánað hjá vinum í staðin fyrir að panta nýtt á netinu fyrir hvert nýtt tilefni, það er alger óþarfi og þú veist betur. -Fjölnota pokar/bakpokar/veski/töskur er vert að nefna og mikilvægt umhverfisskref sem langflestir ættu að vera löngu búin að tileinka sér. -Geyma mat í krukkum og reyna versla sem mestan mat sem hægt er að fylla á ofan í sín eigin ílát.3. Nesti: Slepptu plastpokum og nestis ziplock pokum. Þetta þótti voða sniðugt fyrir nokkrum árum en hættu nú alveg, við vitum betur! Það eiga langflest heimili nestisbox og ef ekki þá eru þau yfirleitt hræódýr. Jafnvel fátækir námsmenn ráða við það. -Vatnsbrúsi er málið. Sem dyggur Nocco aðdáandi (líkt og hálf þjóðin) veit ég hversu erfitt það er að minnka koffínneyslu en reynum frekar að velja að fá orku frá mat og vatni í staðin fyrir að kaupa endalaust af koffíndrykkjum og öðru. Hollari kostur fyrir okkur sjálf og umhverfið. -Fjölnota kaffimál og krukkur er sniðug lausn. Tilvalið fyrir te, kaffi, kakó, jógúrt, grauta eða jafnvel súpu! -Ræktaðu heima hjá þér. Hafðu það löglegt og ferskt. Set þennan punkt inn fyrir ykkur mega metnaðarfullu sem myndu nenna að rækta t.d. spínat, basilikku eða kál. Það er geggjað! Líka sjúklega næs að tína myntuna sjálfur í kokteilana og svona frekar en að kaupa hana í plastboxi sem er í plastpoka út í búð (svo mikil óþarfa plastnotkun!). Það er umhverfisvænna og sparsamara að mæta með nesti, það kemst fljótt í vana og er oft einnig hollari kostur hvað næringu varðar. -Stálrör og fjölnota hnífapör! Flott, hagstætt, skilvirkt, til í mismunandi litum og gerðum – æði.4. Rafrænt: Veldu að fá verkefni og að taka próf rafrænt ef hægt er frekar en á pappír. Ræða rafræna kosti við kennara okkar og hvetja og vekja þá til umhugsunar, við erum öll saman í þessu.5. Flokkaðu: Nokkuð einfalt. Það ætti ekki að fara framhjá neinum að í Háskólabyggingunum eru flokkunartunnur, en eitt sem ekki allir vita þá er lífrænt rusl stundum einungis hjá Hámu (meira afsíðis en pappírs/dósa/plast tunnurnar) Reynum að forðast svörtu pokana en þangað fer blandað rusl. -Moltutunnur er ein snilld sem er mun einfaldari í notkun en ég nokkurn tíman þorði að vona! Hélt einu sinni að aðeins bændur notuðu eitthvað slíkt en moltugerð er í grófum dráttum tunna oftast utandyra þar sem lífrænum úrgangi er safnað saman (stundum bara gras og lauf en oftast setur fólk einnig matarafganga í) og verður smám saman að næringarríkri mold/áburði fyrir matjurtir og aðra ræktun. -Einnig er góður ávani að flokka námið sitt, föt, mat og annað heima (geymslupláss o.s.frv.) Það dregur úr óþarfa neyslu að hafa heimilið vel skipulagt. Vel skipulögðmatarinnkaup (fjölnota pokar undir grænmeti og ávexti, forðast óumhverfisvænar umbúðir) og skipulagður fataskápur eykur líkurnar á heilbrigðari lífsstíl almennt og tíminn nýtist betur.6. Skólabækur: Fáðu lánaðar bækur eða kauptu notaðar frá öðrum. Rafrænir skiptibókamarkaðarhópar eru aðgengilegir t.d. á Facebook, stundum skipt eftir sviðum Háskólans meira að segja!7. Kjötneysla: Minnkaðu eða jafnvel slepptu kjöti og dýraafurðum alveg. Sama lögmál gildir um þetta og neysluhyggju almennt. Óumhverfisvæn neysla sem allir geta minnkað til muna. Hvert umhverfisvænt skref skiptir máli. Einnig finna margir mikinn mun á líðan og orku almennt ef kjötneysla er minnkuð. Fjölbreytt og hreint matarræði er frábært fyrir líkama og sál (og umhverfið!).8. Þrif: Matarsódi & edik, takk Sólrún Diego! Er yfirleitt ekki mikill aðdáandi „Gamla skólans“ en stundum er nóg og jafnvel fljótlegra að þvo í höndunum! Minni plastnotkun þar sem umbúðirnar af þrifvörum eru yfirleitt ekki umhverfisvænar. -Minni snyrtivöruinnkaup og notkun helst í hendur við það að þurfa þ.a.l ekki að kaupa snyrtivöruhreinsi, bómullarskífur, hreinsiklúta o.s.frv. -Sápustykki frekar en nýr og nýr brúsi af sápu/hárvörum (sem oftast er úr plasti).9. Gjafakaup: Hugsum okkur vel um við gjafainnkaup almennt (ekki bara um jólin). -Gefðu upplifun eða umhverfisvænar vörur! Gjöf sem gefur er einnig frábær kostur sem styrkir þá sem á þurfa að halda. -Plöntur lífga upp á heimilið, bæta og kæta andrúmsloftið. Sumar lifa vel inni á baði en aðrar er betra að geyma í stofuglugganum. Kaktus er klassísk byrjun sem yfirleitt þarf að vökva lítið. -Vert er að nefna nokkrar frábærar verslanir/félög/fyrirtæki sem bjóða upp á umhverfisvænni gjafahugmyndir: -Tropic, MORSK, Vistvera, UN Women, Heilsuhúsið, Klaran, Mena, Mistur, Ethic og fleiri.10. Baðherbergisvörur: Kynntu þér umhverfisvænni baðvörur. Skiptu yfir í bambustannbursta, tannkremstöflur, margnota rakvélar, margnota skífur (hægt að hekla sjálfur) í staðin fyrir bómullarskífur, silki tannþráð úr áfyllanlegu boxi, og bambus eyrnapinna. -Umhverfisvænni tíðarvörur eru mega þægilegar eins og t.d. álfabikar og túrnærbuxur. Fjárfesting sem þú munt ekki sjá eftir!Höfundur er varafulltrúi á menntavísindasviði í stúdentaráð fyrir Vöku og situr í Jafnréttisnefnd SHÍ.
Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun
Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar
Skoðun Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir skrifar
Skoðun Stöðug uppbygging orkuinnviða Adrian Pike,Bjarni Þórður Bjarnason,Tómas Már Sigurðsson skrifar
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Hjúkrunarheimili í Þorlákshöfn Gestur Þór Kristjánsson,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson,Erla Sif Markúsdóttir Skoðun
Um Liverpool, Diogo Jota, áföll og sorgina – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson Skoðun
Martin bakari flýgur heim með látum frá leikvelli auðmanna í Vatnsmýrinni Daði Rafnsson,Haukur Magnússon,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir Skoðun