Sjórnarformaður Samherja segir að félagið undirbúi nú skaðbótamál á hendur Seðlabanka Íslands. Hann segir erfitt að sitja undir yfirlýsingum um að mál Seðlabankans á hendur Samherja hafi fallið á tæknilegum atriðum þegar saksóknari hafi hreinsað félagið af sök.

Hinn 8. nóvember felldi Hæstiréttur Íslands úr gildi 15 milljóna króna stjórnvaldssekt sem Seðlabanki Íslands lagði á Samherja. Niðurstaðan var reist á því að Samherji hefði haft „réttmætar væntingar“ um að Seðlabankinn hefði fellt málið niður, eigi síðar en á 24. apríl 2015. Í dómi Héraðsdóms Reykjavíkur sem staðfestur var af Hæstarétti segir: „Eins og málið liggur fyrir verður því litið svo á að eigi síðar en með umræddu bréfi stefnda hafi legið fyrir afstaða hans um niðurfellingu máls stefnanda, sem hann mátti binda réttmætar væntingar við, og verði þannig jafnað til bindandi stjórnvaldsákvörðunar um þetta atriði.“

Bæði seðlabankastjóri og forsætisráðherra hafa sagt opinberlega að annmarkar hafi verið á málatilbúnaði Seðlabankans vegna „formsatriða“ eða af lagatæknilegum ástæðum. Már Guðmundsson seðlabankastjóri talaði ítrekað á þessum nótum áður en dómur Hæstaréttar um ógildingu sektarinnar var kveðinn upp. Þá sagði Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra í fréttum RÚV 10. nóvember síðastliðinn  að Seðlabankinn hefði tapað málinu „fyrst og fremst vegna formsatriða“ og að málið væri „ekki þannig vaxið að það hefði nein áhrif á stöðu seðlabankastjóra“ en lagði á það áherslu að gerðar yrðu úrbætur á stjórnsýslu Seðlabankans. Daginn eftir óskaði hún svo eftir skýringum frá bankaráðinu vegna dómsins. 

Eiríkur S. Jóhannsson stjórnarformaður Samherja segir mjög erfitt að sitja undir þessari umræðu um að málið hafi brotnað á einhverjum formsatriðum og Samherjamenn hafi sloppið af þeim sökum því málið hafði fengið ítarlega efnislega athugun hjá sérstökum saksóknara sem hafi fellt kærur Seðlabankans niður.

„Fyrir okkur Samherjamenn er mjög sárt að hlusta á þennan málflutning því málið fékk efnislega athugun hjá sérstökum saksóknara. Í þessari athugun kemur fram að Samherji gerði ekkert af sér. Heldur skilaði gjaldeyri af kostgæfni og skilaði öllum gjaldeyri heim. Þess vegna er erfitt að hlusta á þetta að málið hafi fallið á tæknilegum atriðum,“ segir Eiríkur.

Samherji gætti þess „af kostgæfni“ að senda heim erlendan gjaldeyri

Sérstakur saksóknari felldi í tvígang niður kærur á hendur Samherja og starfsmönnum fyrirtækisins. Síðari kæran var felld niður með 28 bls. bréfi sérstaks saksóknara til Seðlabankans hinn 4. september 2015.

Í bréfinu segir:  „Í meginatriðum bendir rannsókn embættisins til þess að Samherji hf. hafi skilað til Íslands langstærstum hluta þess erlenda gjaldeyris sem barst inn á reikninga félagsins frá viðskiptavinum vegna vörusölu. Slíkar inngreiðslur sem ekki var hægt að para við heimsendingar á erlendum gjaldeyri áttu það sameiginlegt að vera frá fyrstu vikum gjaldeyrishaftanna og nema lágum fjárhæðum í heildarsamhenginu.“

Síðar segir í bréfinu: 

„Embættið telur styðja þann framburð að félagið virðist samkvæmt fyrirliggjandi gögnum hafa gætt þess á sama tíma af kostgæfni að senda heim erlendan gjaldeyri sem var endurgjald félagsins vegna sölu og vöru eða þjónustu og uppfylla þannig skilaskyldureglur hvað þann erlenda gjaldeyri varðaði.“

Eiríkur segir að málinu sé hvergi nærri lokið af hálfu Samherja. Félagið sé nú að skoða næstu skref. 

„Að mínu mati er réttast fyrir Samherja að fara í viðurkenningarmál á bótaskyldu Seðlabankans. Og kanna þannig grundvöll okkar fyrir því að höfða skaðabótamál á hendur bankanum. Þessu máli er ekki lokið af okkar hálfu,“ segir Eiríkur.

Már Guðmundsson seðlabankastjóri hefur ekki komið í viðtal um Samherjamálið síðan dómur Hæstaréttar var kveðinn upp hinn 8. nóvember síðastliðinn en hann var erlendis þegar niðurstaðan lá fyrir.

Már hefur því ekkert tjáð sig um niðurstöðuna en Seðlabankinn sendi frá sér yfirlýsingu eftir að dómurinn var kveðinn upp. Þar segir að Seðlabankinn „muni meta verklag vegna málsmeðferðar innan bankans í kjölfar dómsins í tilvikum sem þessum.“

Fréttastofan óskaði eftir viðtali við Má vegna málsins en hann hafði ekki tök á slíku í dag samkvæmt upplýsingum frá Seðlabankanum.