Krafan um að þolendur fyrirgefi geranda sínum er aldrei jafn sterk og þegar kemur að kynferðisbrotamálum. Þetta segir Tara Margrét Vilhjálmsdóttir, félagsráðgjafi og formaður Samtaka um líkamsvirðingu.

Tara gerði fyrirgefninguna að umtalsefni sínu í pistli sem hún ritaði á Facebook síðu sinni í dag. Tilefnið var grein sem lögmaðurinn Jón Steinar Gunnlaugsson skrifaði í Morgunblaðið en í greininni kemur fram að honum hafi blöskrað mjög ummæli sem voru látin falla  í Facebook-hópnum „Karlar gera merkilega hluti“ um hann sjálfan.

Tara segir að með pistli sínum hafi Jón Steinar „þóst“ koma af fjöllum vegna ummælanna og látið vera að minnast á færsluna sem hafi orðið til þess að konurnar tóku svo til orða. Jón Steinar sagði að þolendum kynferðisglæpa myndi líða betur ef þeir fyrirgæfu brotin.

Fullyrðir að þolendum líði betur fyrirgefi þeir kvalaranum

Í viðtali á Eyjunni sagði Jón Steinar að Robert Downey ætti skilið fyrirgefningu á gjörðum sínum. Róbert var dæmdur fyrir fyrir að brjóta gegn fimm unglingsstúlkum en fékk uppreist æru og endurheimti lögmannsréttindin. Í viðtalinu segir Jón Steinar:

„Ég fullyrði það að þeim sem brotið er gegn, þeim myndi líða mikið betur ef þeim tækist að þróa með sér fyrirgefningu gegn alvarlegu broti - stundum eru brot miklu alvarlegri en þetta jafnvel allt upp í það að svipta menn lífi. Þeir sem geta þróað með sér hugmynd um fyrirgefningu á slíku, þeim líður miklu betur heldur en þeim sem ætla að ganga sinn æviveg uppfullir af hatri gagnvart þeim einstaklingi sem vissulega hefur brotið af sér en afplánað refsingu sína samkvæmt lögum landsins.“

Tara segir að þetta sé ekki í fyrsta skiptið sem Jón Steinar fari langt út fyrir lögfræðilegar skyldur sínar til að verja meinta eða dæmda gerendur kynferðisafbrota og barnaníðs.
 

Krafan um fyrirgefninguna magni upp skömmina

„Við vitum að viðbrögð þolenda eru misjöfn eins og þeir eru margir (og þolendur eru allt of margir) og við vitum líka að fyrirgefningarsvipan er tól sem hefur verið notað í gegnum tíðina til að níðast á þeim. Ekki í neinum málaflokki er krafan um fyrirgefningu jafn sterk og þegar kemur að kynferðisbrotum. Þessi krafa er notuð til að yfirfæra ábyrgð brotsins frá geranda yfir á þolanda, til að magna upp skömmina og þögnina sem kynferðisbrot þrífast í,“ segir Tara sem gerir grein fyrir því í hvaða samhengi ummælin í facebook hópnum spruttu.

„Er í alvörunni það furðulegt að fólk hafi brugðist illa við? Er í alvörunni það óhugsandi að konur sem allar líkur séu á að hafi upplifað kynferðisofbeldi eða séu nákomnar einhverjum sem hafi orðið fyrir kynferðisofbeldi og fengið að heyra fyrirgefningarræðuna skrilljón sinnum fái bara nóg og setji fram orð um Jón Steinar eins og „viðbjóður?“ spyr Tara.

Segir hina valdamiklu reyna að snúa þolendavænni umræðu á hvolf og í eigin þágu

Hún spyr jafnframt að því hvort #Me too byltingin hafi ekki skilað samfélaginu betri árangur en þetta. „Þegar fólk stígur fram og segist bara ekki ná utan um það að einhver skuli segja að einhver sé viðbjóður en kýs að líta algjörlega fram hjá því sem viðgengst á kommentakerfum fjölmiðla gagnvart þolendum kynferðisofbeldis og jaðarsettum einstaklingum dags daglega. Annað sem verið er að gera hérna er að þeir valdamiklu í þjóðfélaginu eru að reyna að snúa þolendavænni umræðu sér í hag og í sína þágu og gera sjálfa sig að þolendum.“

Tara segir að þeir sem ætli sér að skamma konur sem tjái réttmæta reiði inn á lokuðu vefsvæði sé angi af nauðgunarmenningu og til þess valdið að valda þeim frekari skömm og þöggun.

„Það að Jón Steinar fyrirskipi þolendum barnaníðs að fyrirgefa geranda sínum og að hinir sömu þolendur kalli hann viðbjóð á móti er ekki það sama og má ekki leggja að jöfnu. Í fyrra tilvikinu er nefnilega valdamikill maður að beita valdi sínu og stöðu í þjóðfélaginu til að smána þolendur og senda þá aftur í forarpytt skammar og þöggunar. Í seinna tilvikinu eru þolendurnir loksins að neita því að hverfa frá, að láta slag standa og segja „hingað og ekki lengra!“

Hér að neðan er hægt að lesa pistil Töru Margrétar í heild sinni.