Að bera velferð barna fyrir brjósti – svarbréf til Kára Líf Magneudóttir skrifar 5. september 2018 13:16 Kæri Kári. Það gleður mig alltaf þegar borgarar taka þátt í opinberri umræðu og láta skoðanir sínar í ljós og gagnrýna störf stjórnmálamanna. Við sem erum í stjórnmálum eigum að vera í virku samtali við fólk um málefni líðandi stundar og þá sérstaklega um jafn mikilvæg mál eins og menntun og lýðheilsu. Lifandi umræða um sósíalisma er líka nauðsynleg til þess að ryðja braut samfélagslegs réttlætis. Ekki veitir af. Vel væri ef fleiri gerðu slíkt hið sama. Að því sögðu finnst mér ærið tilefni til að bregðast við nokkrum atriðum sem komu fram í bréfi þínu og leiðrétta leiðinlegar rangfærslur um skoðanir mínar og viðhorf. Fyrst vil ég taka fram hversu mikilvægt mér þykir að öll börn séu bólusett eins og reglugerðir gera ráð fyrir. Um þetta erum við vitaskuld hjartanlega sammála þó við kunnum að vera ósammála um þær leiðir sem fara á til að tryggja að hjarðónæmi haldist viðunandi og að þorri barna og fólks sé bólusett. Eins og þú bendir á eru mislingar óumdeilanlega hættulegur sjúkdómur og fréttirnar af hækkandi tölum mislingasmita í löndunum í kringum okkur vekja ugg. En, ef við eigum ekki að verða fórnarlömb hræðsluáróðurs, upphrópana og æsifrétta þurfum við að taka til greina faglegt álit sóttvarnalæknis sem hefur lýst því yfir að staða bólusetninga hérlendis, bæði hvað varðar afstöðu fólks til þeirra og þess hversu margir láta í raun og veru bólusetja börnin sín, gefi ekki tilefni til að beita harkalegum aðgerðum á sveitarstjórnarstiginu. Samkvæmt upplýsingum frá sóttvarnalækni kunna ýmsar skýringar að vera á því sem virðist vera lækkandi tíðni bólusetninga barna. Í fyrsta lagi kann að vera að skráning bólusetninga sé ábótavant, og að fleiri börn séu í raun bólusett en opinber tölfræði gefur til kynna. Þá bendir sóttvarnalæknir á að það þurfi að leggja ríkari áherslu á eftirfylgni, fræðslu og upplýsingagjöf til forráðamanna barna og fólks. Fólk af erlendum uppruna sem hingað kemur, t.d. flóttafólk, hefur hugsanlega ekki fengið upplýsingar sem skyldi. Að lokum kann að vera að einhver hópur foreldra sé tortrygginn gagnvart stjórnvöldum og heilbrigðiskerfinu og vilji því ekki láta bólusetja börn sín. En sá hópur er afar fámennur að mati sóttvarnalæknis. Engin þessara vandamála leysum við með einhvers konar bönnum. Mikilvægasta skrefið sem við getum stigið er að fræða foreldra og koma til þeirra upplýsingum um mikilvægi bólusetninga. Boð og bönn geta beinlínis virkað öfugt, og geta hreinlega grafið undan lýðheilsu. Þvingunaraðgerðir geta jafnvel aukið á tortryggni foreldra sem einhverra hluta vegna vilja ekki bólusetja börn sín og fjölgað þeim sem tilheyra þeim hópi. Það væri versta niðurstaðan. Eins og ég tek fram í svörum mínum í Fréttablaðinu er hreint ekki auðvelt að takmarka aðgengi barna að leikskólum. Flækjustigið er miklu meira en virðist við fyrstu sýn. Þar má t.d. nefna mat lögfræðinga Kópavogsbæjar að ekki séu lagaheimildir til staðar til þess að útiloka sum börn frá aðgangi að menntastofnunum á grundvelli ákvarðana eða aðgerðaleysis foreldra þeirra. Það er skýlaus réttur barna að hafa aðgengi að menntun, og það er ein af lögboðnum skyldum sveitarfélaga að veita börnum það. Sveitarfélögin geta ekki brugðist þessari skyldu sinni gagnvart börnunum, jafnvel ekki þótt foreldrar þeirra hafi ekki látið bólusetja þau. Röng ákvörðun foreldra, eða kæruleysi, getur ekki réttlætt að hið opinbera svipti börnin réttinum til menntunar. Þetta er ekki spurning um að einstaklingurinn eigi að leggja á sig „lágmarksfórn til þess að hlúa að hagsmunum samfélagsins“ eins og þú kemst að orði, heldur hvenær það er réttlætanlegt að stjórnvald beiti þvingunarúrræðum og jafnvel svipti fólk, í þessu tilfelli börn, réttindum til þess að aðrir, í þessu tilfelli foreldrar þeirra, færi slíka fórn. Þú talar um „sósíalisma“ í þessu sambandi, en slíkur sósíalismi á meira skylt við eggjakökusósíalisma Stalíns en félagslegt réttlæti, samhygð eða virðingu fyrir fólki og mannhelgi. Í stað þess að snúa upp á hendurnar á fólki, skipa því fyrir og tala yfir hausamótunum á því með yfirlætislegum valdboðum tel ég að það sé alltaf betra að bjóða alla velkomna, opna faðminn, fræða og hjálpa þeim sem þurfa á því að halda. Að úthýsa börnum af leikskólum er ekki í takt við þann sósíalisma sem ég þekki og aðhyllist. Nýtt verklag hefur verið tekið upp til að ráða bót á núverandi stöðu mála. Eins og margítrekað hefur komið fram er reynslan af þessu verklagi enn sem komið er takmörkuð, enda tekur tíma að sjá raunveruleg áhrif af slíkum breytingum. Í stað þess að beita strax hnefunum eða keyra upp hræðslu og tortryggni tel ég að við ættum að sjá hverju þetta nýja verklag skilar og hvort okkur takist ekki með vel yfirveguðum aðgerðum að fjölga bólusettum börnum. Það er skynsamleg nálgun og farsæl, með velferð barna í fyrirrúmi.Líf Magneudóttir er oddviti Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs í borgarstjórn Reykjavíkur og fyrrum forseti borgarstjórnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Líf Magneudóttir Tengdar fréttir Að bjarga Líf(um) – Opið bréf til borgarfulltrúa VG Ágæta Líf, pólitísk átök í okkar heimi hafa gjarnan staðið um rétt einstaklingsins í samfélaginu annars vegar og skyldur hans hins vegar; til dæmis, hversu mikið á hann að greiða í opinber gjöld og hvað á hann að fá í staðinn? 4. september 2018 07:00 Með og á móti: Eiga bólusetningar að vera skilyrði fyrir inntöku barna á leikskóla? Borgarfulltrúarnir Líf Magneudóttir, Vinstri grænum, og Hildur Björnsdóttir, Sjálfstæðisflokki, rökræða um bólusetningar sem skilyrði fyrir inntöku barna í leikskóla borgarinnar. 1. september 2018 09:00 Mest lesið Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir Skoðun Sögufölsun eytt í kyrrþey Hjörtur Hjartarson Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon Skoðun Satt og logið Bryndís Schram Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason Skoðun Breiðholt brennur Eðvarð Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Eins og sandur úr greip Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Enga saltdreifara á Bessastaði takk Skírnir Garðarsson skrifar Skoðun Hvernig forseta vilt þú? Valdís Arnarsdóttir skrifar Skoðun Spurðu fólkið Halla Tómasdóttir skrifar Skoðun Vopn, sprengjur og annað eins Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Hvar er eldhúsglugginn? Elsa Ævarsdóttir skrifar Skoðun Bakslag í streymi Silja Snædal Drífudóttir skrifar Skoðun Tímaskekkja á 21. öldinni Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Hver er pælingin? Ásgeir Brynjar Torfason skrifar Skoðun Í átt að velsæld á nokkrum mínútum Olga Björt Þórðardóttir skrifar Skoðun Er fyrirmyndarríkið Ísland í ruslflokki í sorpmálum? Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Takk fyrir vettlingana! Hópur foreldra leikskólabarna í Reykjavík skrifar Skoðun Hvað varð um samveruna? Hildur Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Listir og velferð Kristín Valsdóttir skrifar Skoðun Er forsetaframbjóðendum umhugað um dýravernd? Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Þegar þú vilt miklu meira bákn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Óbærileg léttúð VG Jakob Frímann Magnússon skrifar Skoðun Að hafa áhrif á nærumhverfi sitt Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Framtíð innri markaðarins Gunnar Bragi Sveinsson skrifar Skoðun Satt og logið Bryndís Schram skrifar Skoðun Alþjóðlegi leiðsöguhundadagurinn Sigþór U. Hallfreðsson skrifar Skoðun Framsókn leggst ekki í duftið Guðmundur Birkir Þorkelsson skrifar Skoðun Að dreyma um alheim góðvildar Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Að bjarga sex lífum á mínútu í hálfa öld Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Þegar þú ert báknið Gabríel Ingimarsson skrifar Skoðun Svik við þjóðina Alfreð Sturla Böðvarsson skrifar Skoðun Innivist er mikilvægasti þátturinn við hönnun íbúða! Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Brautryðjandinn Baldur Þóra Björk Smith skrifar Skoðun Katrín og Gunnar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ótímabundin leyfi, ótímabundið náttúruníð Elvar Örn Friðriksson skrifar Sjá meira
Kæri Kári. Það gleður mig alltaf þegar borgarar taka þátt í opinberri umræðu og láta skoðanir sínar í ljós og gagnrýna störf stjórnmálamanna. Við sem erum í stjórnmálum eigum að vera í virku samtali við fólk um málefni líðandi stundar og þá sérstaklega um jafn mikilvæg mál eins og menntun og lýðheilsu. Lifandi umræða um sósíalisma er líka nauðsynleg til þess að ryðja braut samfélagslegs réttlætis. Ekki veitir af. Vel væri ef fleiri gerðu slíkt hið sama. Að því sögðu finnst mér ærið tilefni til að bregðast við nokkrum atriðum sem komu fram í bréfi þínu og leiðrétta leiðinlegar rangfærslur um skoðanir mínar og viðhorf. Fyrst vil ég taka fram hversu mikilvægt mér þykir að öll börn séu bólusett eins og reglugerðir gera ráð fyrir. Um þetta erum við vitaskuld hjartanlega sammála þó við kunnum að vera ósammála um þær leiðir sem fara á til að tryggja að hjarðónæmi haldist viðunandi og að þorri barna og fólks sé bólusett. Eins og þú bendir á eru mislingar óumdeilanlega hættulegur sjúkdómur og fréttirnar af hækkandi tölum mislingasmita í löndunum í kringum okkur vekja ugg. En, ef við eigum ekki að verða fórnarlömb hræðsluáróðurs, upphrópana og æsifrétta þurfum við að taka til greina faglegt álit sóttvarnalæknis sem hefur lýst því yfir að staða bólusetninga hérlendis, bæði hvað varðar afstöðu fólks til þeirra og þess hversu margir láta í raun og veru bólusetja börnin sín, gefi ekki tilefni til að beita harkalegum aðgerðum á sveitarstjórnarstiginu. Samkvæmt upplýsingum frá sóttvarnalækni kunna ýmsar skýringar að vera á því sem virðist vera lækkandi tíðni bólusetninga barna. Í fyrsta lagi kann að vera að skráning bólusetninga sé ábótavant, og að fleiri börn séu í raun bólusett en opinber tölfræði gefur til kynna. Þá bendir sóttvarnalæknir á að það þurfi að leggja ríkari áherslu á eftirfylgni, fræðslu og upplýsingagjöf til forráðamanna barna og fólks. Fólk af erlendum uppruna sem hingað kemur, t.d. flóttafólk, hefur hugsanlega ekki fengið upplýsingar sem skyldi. Að lokum kann að vera að einhver hópur foreldra sé tortrygginn gagnvart stjórnvöldum og heilbrigðiskerfinu og vilji því ekki láta bólusetja börn sín. En sá hópur er afar fámennur að mati sóttvarnalæknis. Engin þessara vandamála leysum við með einhvers konar bönnum. Mikilvægasta skrefið sem við getum stigið er að fræða foreldra og koma til þeirra upplýsingum um mikilvægi bólusetninga. Boð og bönn geta beinlínis virkað öfugt, og geta hreinlega grafið undan lýðheilsu. Þvingunaraðgerðir geta jafnvel aukið á tortryggni foreldra sem einhverra hluta vegna vilja ekki bólusetja börn sín og fjölgað þeim sem tilheyra þeim hópi. Það væri versta niðurstaðan. Eins og ég tek fram í svörum mínum í Fréttablaðinu er hreint ekki auðvelt að takmarka aðgengi barna að leikskólum. Flækjustigið er miklu meira en virðist við fyrstu sýn. Þar má t.d. nefna mat lögfræðinga Kópavogsbæjar að ekki séu lagaheimildir til staðar til þess að útiloka sum börn frá aðgangi að menntastofnunum á grundvelli ákvarðana eða aðgerðaleysis foreldra þeirra. Það er skýlaus réttur barna að hafa aðgengi að menntun, og það er ein af lögboðnum skyldum sveitarfélaga að veita börnum það. Sveitarfélögin geta ekki brugðist þessari skyldu sinni gagnvart börnunum, jafnvel ekki þótt foreldrar þeirra hafi ekki látið bólusetja þau. Röng ákvörðun foreldra, eða kæruleysi, getur ekki réttlætt að hið opinbera svipti börnin réttinum til menntunar. Þetta er ekki spurning um að einstaklingurinn eigi að leggja á sig „lágmarksfórn til þess að hlúa að hagsmunum samfélagsins“ eins og þú kemst að orði, heldur hvenær það er réttlætanlegt að stjórnvald beiti þvingunarúrræðum og jafnvel svipti fólk, í þessu tilfelli börn, réttindum til þess að aðrir, í þessu tilfelli foreldrar þeirra, færi slíka fórn. Þú talar um „sósíalisma“ í þessu sambandi, en slíkur sósíalismi á meira skylt við eggjakökusósíalisma Stalíns en félagslegt réttlæti, samhygð eða virðingu fyrir fólki og mannhelgi. Í stað þess að snúa upp á hendurnar á fólki, skipa því fyrir og tala yfir hausamótunum á því með yfirlætislegum valdboðum tel ég að það sé alltaf betra að bjóða alla velkomna, opna faðminn, fræða og hjálpa þeim sem þurfa á því að halda. Að úthýsa börnum af leikskólum er ekki í takt við þann sósíalisma sem ég þekki og aðhyllist. Nýtt verklag hefur verið tekið upp til að ráða bót á núverandi stöðu mála. Eins og margítrekað hefur komið fram er reynslan af þessu verklagi enn sem komið er takmörkuð, enda tekur tíma að sjá raunveruleg áhrif af slíkum breytingum. Í stað þess að beita strax hnefunum eða keyra upp hræðslu og tortryggni tel ég að við ættum að sjá hverju þetta nýja verklag skilar og hvort okkur takist ekki með vel yfirveguðum aðgerðum að fjölga bólusettum börnum. Það er skynsamleg nálgun og farsæl, með velferð barna í fyrirrúmi.Líf Magneudóttir er oddviti Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs í borgarstjórn Reykjavíkur og fyrrum forseti borgarstjórnar.
Að bjarga Líf(um) – Opið bréf til borgarfulltrúa VG Ágæta Líf, pólitísk átök í okkar heimi hafa gjarnan staðið um rétt einstaklingsins í samfélaginu annars vegar og skyldur hans hins vegar; til dæmis, hversu mikið á hann að greiða í opinber gjöld og hvað á hann að fá í staðinn? 4. september 2018 07:00
Með og á móti: Eiga bólusetningar að vera skilyrði fyrir inntöku barna á leikskóla? Borgarfulltrúarnir Líf Magneudóttir, Vinstri grænum, og Hildur Björnsdóttir, Sjálfstæðisflokki, rökræða um bólusetningar sem skilyrði fyrir inntöku barna í leikskóla borgarinnar. 1. september 2018 09:00