Þarf ekki pungapróf Guðmundur Andri Thorsson skrifar 27. febrúar 2017 08:00 Heiðrún Lind Marteinsdóttir, sem er í forsvari fyrir samtök Sjávarútvegsfyrirtækja, hefur vakið athygli fyrir vasklega framgöngu í þágu umbjóðenda sinna og þótti standa sig vel í nýlegu verkfalli sjómanna. Hún var í viðtali við helgarútgáfu Fréttablaðsins og sagði þar margt skynsamlegt um jafnréttismál, þörfina á auknum hlut kvenna í forystu atvinnulífsins, jöfn laun fyrir sömu vinnu og þar fram eftir götunum. Heiðrún talaði líka um þörfina á einkavæðingu í heilbrigðiskerfinu til þess að bæta kjör kvenna sem þar starfa. Segja má að hún vilji nýta aukna stéttaskiptingu til að hækka laun kvennastéttanna fremur en að nýta sameiginlega sjóði til þess. Samkvæmt þessum hugsjónum verða til sérstakar heilbrigðisstofnanir handa því fólki sem orðið er auðkýfingar vegna kvótakerfisins í sjávarútvegi og geymir auð sinn í skattaskjólum, meðan almennir spítalar, handa almenningi, verða látnir grotna áfram niður, því ekki viljum við fara að borga meiri skatta, er það?Líffærafræði atvinnulífsinsHeiðrún talar um að konur séu ekki nógu duglegar við að krefjast þeirra launa sem þeim ber – sem eflaust er rétt – og segir í því sambandi að konur vanti „dálítinn pung“. Ég hjó eftir þessu. Kannski er óþarfi að gera of mikið veður út af svona tali – og ekki vil ég gera lítið úr þörfinni á því að konur og karlar hljóti sanngjörn laun fyrir vinnu sína. Ég er bara ekki sammála því að konur þurfi á pung að halda. Ég er reyndar ekki heldur sammála því að fólk í forstjórastöðum eigi að hafa svona miklu hærri laun en annað fólk – og gildir þá einu hvers kyns forstjórinn er. Maður heyrir stundum talað um punginn – að maður þurfi pung í hitt og þetta – ekki síst í tengslum við karlaíþróttir, þar sem pungurinn verður nokkurs konar ímynd hreysti, harðdrægni, þolgæðis, þróttar og sókndirfsku – eitthvað svoleiðis. Maður svona lætur sér detta í hug að þetta sé komið úr amerísku bíótali, þar sem oft heyrist talað um „balls“ í svipuðu samhengi. Og er þá ekki fjarri því að yfirgangur og frekja séu gerð að karlmannlegum dyggðum, sem er fráleitt. Síst vil ég ég lasta punginn. Hann er dásamlegur – hann er dýrmætur – hann er beinlínis djásn, þessi lafandi húðpoki sem geymir framlag karlmannsins til lífsins og viðhalds þess. Það þarf ekki að hafa mörg orð um það hversu kær pungurinn er hverjum karli. Hitt er aftur á móti undrunarefni – og til marks um það hversu mikla vitleysu við karlar getum étið upp hver eftir öðrum umhugsunarlaust í okkar kynlega hópefli – hvernig pungurinn af öllum líffærum fór eiginlega að því að verða ímynd hörku og hreysti. Á gjörvöllum mannslíkamanum – karla jafnt sem kvenna – er ekki til staður sem er berskjaldaðri og viðkvæmari fyrir hnjaski. Ekkert er aumingjalegra en pungurinn. Hann þolir varla minnsta högg – varla selbita – og maður liggur óvígur og gólandi af sársauka. Pungspark er það versta sem karlmann getur hent, slíkur er sársaukinn sem af því getur hlotist. Svo sannarlega eru eistun full af spriklandi og kátum sæðisfrumum sem iða í skinninu eftir því að láta ærlega til sín taka og keppast við að ná að frjóvga egg þegar stóra stundin rennur upp en það eitt og sér getur naumast talist nægilegt tilefni til að gera punginn að svo stálslegnu tákni hörku og atgervis. Frekar glaðværðar, fyrirhyggjuleysis, lífsþorsta?… Á forsendum karla Er það ekki almennt vitað að konur hafa upp til hópa til að bera meiri styrk en karlar þegar kemur að því að þola líkamlegt harðræði og sársauka? Karlar þola víst áfengi betur, því að lifrin í konum er lengur að brjóta niður alkóhól vegna annarra starfa, og karlar hafa líka yfirleitt stærri vöðva og breiðara bak og eiga því auðveldara með að lyfta þungum hlutum. Sem er mjög skemmtilegt og full ástæða til að gleðjast yfir því. Og öll höfum við eitthvað okkur til ágætis nokkuð. Þetta pungtal er svo sem ekki stórvægilegt en það sýnir samt vissan þankagang; að konur eigi að taka þátt í samfélaginu og sækja réttindi sín á forsendum karla fremur en sínum eigin – eða öllu heldur þeim tilbúnu karlaforsendum sem svo mörgum bræðra okkar hafa reynst áþján því að okkur gengur mjög misjafnlega að lifa okkur inn í og starfa samkvæmt þeim stífu og hamlandi kröfum sem hefðbundin karlmennsku-ímynd gerir til okkar. En það er alveg óþarfi að líta til karla um fyrirmyndir þegar kemur að hörku og kappsemi. Konur hafa til dæmis leg – og skyldi vera til öflugra tákn um styrk og gefandi vald en það? Við þekkjum sögur íslenskra kvenna sem gengu í öll störf úti og inni meðan karlarnir voru að heiman. Við þekkjum sterkar konur úr okkar ættum sem stjórnuðu ekki bara heimilum heldur heilu ættunum. Við þekkjum sögur af sjósókn kvenna sem var óvenju mikil hér á landi á fyrri öldum, þegar konur réru í alls konar veðrum, jafnvel þungaðar og komnar að barnsburði. Við eigum hér á landi hefð fyrir sterkum og sjálfstæðum konum og í þessum skrifuðum orðum heyri ég fyrir mér kuldahláturinn í formæðrunum þegar þær heyra þá frétt að þær vanti pung. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Guðmundur Andri Thorsson Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Heiðrún Lind Marteinsdóttir, sem er í forsvari fyrir samtök Sjávarútvegsfyrirtækja, hefur vakið athygli fyrir vasklega framgöngu í þágu umbjóðenda sinna og þótti standa sig vel í nýlegu verkfalli sjómanna. Hún var í viðtali við helgarútgáfu Fréttablaðsins og sagði þar margt skynsamlegt um jafnréttismál, þörfina á auknum hlut kvenna í forystu atvinnulífsins, jöfn laun fyrir sömu vinnu og þar fram eftir götunum. Heiðrún talaði líka um þörfina á einkavæðingu í heilbrigðiskerfinu til þess að bæta kjör kvenna sem þar starfa. Segja má að hún vilji nýta aukna stéttaskiptingu til að hækka laun kvennastéttanna fremur en að nýta sameiginlega sjóði til þess. Samkvæmt þessum hugsjónum verða til sérstakar heilbrigðisstofnanir handa því fólki sem orðið er auðkýfingar vegna kvótakerfisins í sjávarútvegi og geymir auð sinn í skattaskjólum, meðan almennir spítalar, handa almenningi, verða látnir grotna áfram niður, því ekki viljum við fara að borga meiri skatta, er það?Líffærafræði atvinnulífsinsHeiðrún talar um að konur séu ekki nógu duglegar við að krefjast þeirra launa sem þeim ber – sem eflaust er rétt – og segir í því sambandi að konur vanti „dálítinn pung“. Ég hjó eftir þessu. Kannski er óþarfi að gera of mikið veður út af svona tali – og ekki vil ég gera lítið úr þörfinni á því að konur og karlar hljóti sanngjörn laun fyrir vinnu sína. Ég er bara ekki sammála því að konur þurfi á pung að halda. Ég er reyndar ekki heldur sammála því að fólk í forstjórastöðum eigi að hafa svona miklu hærri laun en annað fólk – og gildir þá einu hvers kyns forstjórinn er. Maður heyrir stundum talað um punginn – að maður þurfi pung í hitt og þetta – ekki síst í tengslum við karlaíþróttir, þar sem pungurinn verður nokkurs konar ímynd hreysti, harðdrægni, þolgæðis, þróttar og sókndirfsku – eitthvað svoleiðis. Maður svona lætur sér detta í hug að þetta sé komið úr amerísku bíótali, þar sem oft heyrist talað um „balls“ í svipuðu samhengi. Og er þá ekki fjarri því að yfirgangur og frekja séu gerð að karlmannlegum dyggðum, sem er fráleitt. Síst vil ég ég lasta punginn. Hann er dásamlegur – hann er dýrmætur – hann er beinlínis djásn, þessi lafandi húðpoki sem geymir framlag karlmannsins til lífsins og viðhalds þess. Það þarf ekki að hafa mörg orð um það hversu kær pungurinn er hverjum karli. Hitt er aftur á móti undrunarefni – og til marks um það hversu mikla vitleysu við karlar getum étið upp hver eftir öðrum umhugsunarlaust í okkar kynlega hópefli – hvernig pungurinn af öllum líffærum fór eiginlega að því að verða ímynd hörku og hreysti. Á gjörvöllum mannslíkamanum – karla jafnt sem kvenna – er ekki til staður sem er berskjaldaðri og viðkvæmari fyrir hnjaski. Ekkert er aumingjalegra en pungurinn. Hann þolir varla minnsta högg – varla selbita – og maður liggur óvígur og gólandi af sársauka. Pungspark er það versta sem karlmann getur hent, slíkur er sársaukinn sem af því getur hlotist. Svo sannarlega eru eistun full af spriklandi og kátum sæðisfrumum sem iða í skinninu eftir því að láta ærlega til sín taka og keppast við að ná að frjóvga egg þegar stóra stundin rennur upp en það eitt og sér getur naumast talist nægilegt tilefni til að gera punginn að svo stálslegnu tákni hörku og atgervis. Frekar glaðværðar, fyrirhyggjuleysis, lífsþorsta?… Á forsendum karla Er það ekki almennt vitað að konur hafa upp til hópa til að bera meiri styrk en karlar þegar kemur að því að þola líkamlegt harðræði og sársauka? Karlar þola víst áfengi betur, því að lifrin í konum er lengur að brjóta niður alkóhól vegna annarra starfa, og karlar hafa líka yfirleitt stærri vöðva og breiðara bak og eiga því auðveldara með að lyfta þungum hlutum. Sem er mjög skemmtilegt og full ástæða til að gleðjast yfir því. Og öll höfum við eitthvað okkur til ágætis nokkuð. Þetta pungtal er svo sem ekki stórvægilegt en það sýnir samt vissan þankagang; að konur eigi að taka þátt í samfélaginu og sækja réttindi sín á forsendum karla fremur en sínum eigin – eða öllu heldur þeim tilbúnu karlaforsendum sem svo mörgum bræðra okkar hafa reynst áþján því að okkur gengur mjög misjafnlega að lifa okkur inn í og starfa samkvæmt þeim stífu og hamlandi kröfum sem hefðbundin karlmennsku-ímynd gerir til okkar. En það er alveg óþarfi að líta til karla um fyrirmyndir þegar kemur að hörku og kappsemi. Konur hafa til dæmis leg – og skyldi vera til öflugra tákn um styrk og gefandi vald en það? Við þekkjum sögur íslenskra kvenna sem gengu í öll störf úti og inni meðan karlarnir voru að heiman. Við þekkjum sterkar konur úr okkar ættum sem stjórnuðu ekki bara heimilum heldur heilu ættunum. Við þekkjum sögur af sjósókn kvenna sem var óvenju mikil hér á landi á fyrri öldum, þegar konur réru í alls konar veðrum, jafnvel þungaðar og komnar að barnsburði. Við eigum hér á landi hefð fyrir sterkum og sjálfstæðum konum og í þessum skrifuðum orðum heyri ég fyrir mér kuldahláturinn í formæðrunum þegar þær heyra þá frétt að þær vanti pung.