Efast um að nýtt tól Seðlabankans gegn vaxtamunaviðskiptum virki ingvar haraldsson skrifar 8. júní 2016 09:45 Jón Daníelsson telur að skynsamlegra hefði verið að lækka stýrivexti til að koma í veg fyrir vaxtamunaviðskipti. vísir „Ég held að þessar reglur muni ekki virka,“ segir Jón Daníelsson, prófessor í hagfræði hjá London School of Economics, um reglugerð Seðlabankans sem byggir á nýjum lögum frá Alþingi sem ætlað er að takmarka of mikið innflæði fjármagns til landsins, svokölluð vaxtamunarviðskipti, þar sem fjárfestar nýta sér hærri vexti hér á landi miðað við erlendis. Reglugerðin kveður á að fjörutíu prósent af nýju gjaldeyrisinnstreymi verði bundin í eitt ár á núll prósent vöxtum. Heimild er í lögunum til að binda 75 prósent fjár í allt að fimm ár á núll prósent vöxtum. Erlendir aðilar keyptu ríkisskuldabréf fyrir um 80 milljarða síðasta árið þar sem margir þeirra reyna að hagnast á vaxtamuninum við útlönd. Jón segir fjölmörg lönd hafa reynt að koma böndum á fjármagnsinnflæði með svipuðum aðferðum. „Ef þetta hefur virkað annars staðar þá er það bara í einangruðum þriðja heims ríkjum en ekki í landi eins og Íslandi. Ég sé ekki að þetta geti virkað í landi sem er algjörlega í fyrsta heiminum í Norður-Evrópu með ríkustu löndum í heiminum þar sem við erum hluti af mjög virkum peninga- og efnahagsmarkaði milli landanna í kringum okkur,“ segir Jón. Jón segir að við lestur reglnanna hafi honum dottið í hug nokkrar leiðir sem hægt væri að nota til að komast fram hjá reglunum. „Eins og reglugerðin er skrifuð þá er ekki mikið mál að fara fram hjá henni,“ segir hann. Hægt væri að nýta sér afleiðusamninga eða svokallaða mismunarsamninga (e. contract for difference) þar sem tveir aðilar skiptast á vaxtatekjum af eignum hér á landi og erlendis. „Þú skiptir á peningaflæði án þess að skipta á eignarhaldinu.“ Slíkt sé mjög erfitt að hindra nema að vera með mjög íþyngjandi eftirlit með gjaldeyrismörkuðum. „Eina leiðin til að láta þetta bíta er að Seðlabankinn sé með mjög virkt eftirlit með flæði gjaldeyris inn og út úr landinu. Seðlabankastjóri verður nokkurs konar gjaldeyrislögreglustjóri Íslands. Það mun auka kostnað töluvert mikið og miklu betri leið væri einfaldlega að hafa vextina miklu lægri. Að Seðlabankinn sé í því hlutverki mun draga úr trúverðugleika bankans og möguleikum hans til að sinna sínu eðlilega starfi.“ Mest lesið Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Neytendur kunna að meta Landlaxinn og Landbleikjuna Samstarf Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Sjá meira
„Ég held að þessar reglur muni ekki virka,“ segir Jón Daníelsson, prófessor í hagfræði hjá London School of Economics, um reglugerð Seðlabankans sem byggir á nýjum lögum frá Alþingi sem ætlað er að takmarka of mikið innflæði fjármagns til landsins, svokölluð vaxtamunarviðskipti, þar sem fjárfestar nýta sér hærri vexti hér á landi miðað við erlendis. Reglugerðin kveður á að fjörutíu prósent af nýju gjaldeyrisinnstreymi verði bundin í eitt ár á núll prósent vöxtum. Heimild er í lögunum til að binda 75 prósent fjár í allt að fimm ár á núll prósent vöxtum. Erlendir aðilar keyptu ríkisskuldabréf fyrir um 80 milljarða síðasta árið þar sem margir þeirra reyna að hagnast á vaxtamuninum við útlönd. Jón segir fjölmörg lönd hafa reynt að koma böndum á fjármagnsinnflæði með svipuðum aðferðum. „Ef þetta hefur virkað annars staðar þá er það bara í einangruðum þriðja heims ríkjum en ekki í landi eins og Íslandi. Ég sé ekki að þetta geti virkað í landi sem er algjörlega í fyrsta heiminum í Norður-Evrópu með ríkustu löndum í heiminum þar sem við erum hluti af mjög virkum peninga- og efnahagsmarkaði milli landanna í kringum okkur,“ segir Jón. Jón segir að við lestur reglnanna hafi honum dottið í hug nokkrar leiðir sem hægt væri að nota til að komast fram hjá reglunum. „Eins og reglugerðin er skrifuð þá er ekki mikið mál að fara fram hjá henni,“ segir hann. Hægt væri að nýta sér afleiðusamninga eða svokallaða mismunarsamninga (e. contract for difference) þar sem tveir aðilar skiptast á vaxtatekjum af eignum hér á landi og erlendis. „Þú skiptir á peningaflæði án þess að skipta á eignarhaldinu.“ Slíkt sé mjög erfitt að hindra nema að vera með mjög íþyngjandi eftirlit með gjaldeyrismörkuðum. „Eina leiðin til að láta þetta bíta er að Seðlabankinn sé með mjög virkt eftirlit með flæði gjaldeyris inn og út úr landinu. Seðlabankastjóri verður nokkurs konar gjaldeyrislögreglustjóri Íslands. Það mun auka kostnað töluvert mikið og miklu betri leið væri einfaldlega að hafa vextina miklu lægri. Að Seðlabankinn sé í því hlutverki mun draga úr trúverðugleika bankans og möguleikum hans til að sinna sínu eðlilega starfi.“
Mest lesið Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur „Ég var skíthrædd að senda þessa tölvupósta“ Atvinnulíf Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Neytendur kunna að meta Landlaxinn og Landbleikjuna Samstarf Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Sjá meira