Efast um að nýtt tól Seðlabankans gegn vaxtamunaviðskiptum virki ingvar haraldsson skrifar 8. júní 2016 09:45 Jón Daníelsson telur að skynsamlegra hefði verið að lækka stýrivexti til að koma í veg fyrir vaxtamunaviðskipti. vísir „Ég held að þessar reglur muni ekki virka,“ segir Jón Daníelsson, prófessor í hagfræði hjá London School of Economics, um reglugerð Seðlabankans sem byggir á nýjum lögum frá Alþingi sem ætlað er að takmarka of mikið innflæði fjármagns til landsins, svokölluð vaxtamunarviðskipti, þar sem fjárfestar nýta sér hærri vexti hér á landi miðað við erlendis. Reglugerðin kveður á að fjörutíu prósent af nýju gjaldeyrisinnstreymi verði bundin í eitt ár á núll prósent vöxtum. Heimild er í lögunum til að binda 75 prósent fjár í allt að fimm ár á núll prósent vöxtum. Erlendir aðilar keyptu ríkisskuldabréf fyrir um 80 milljarða síðasta árið þar sem margir þeirra reyna að hagnast á vaxtamuninum við útlönd. Jón segir fjölmörg lönd hafa reynt að koma böndum á fjármagnsinnflæði með svipuðum aðferðum. „Ef þetta hefur virkað annars staðar þá er það bara í einangruðum þriðja heims ríkjum en ekki í landi eins og Íslandi. Ég sé ekki að þetta geti virkað í landi sem er algjörlega í fyrsta heiminum í Norður-Evrópu með ríkustu löndum í heiminum þar sem við erum hluti af mjög virkum peninga- og efnahagsmarkaði milli landanna í kringum okkur,“ segir Jón. Jón segir að við lestur reglnanna hafi honum dottið í hug nokkrar leiðir sem hægt væri að nota til að komast fram hjá reglunum. „Eins og reglugerðin er skrifuð þá er ekki mikið mál að fara fram hjá henni,“ segir hann. Hægt væri að nýta sér afleiðusamninga eða svokallaða mismunarsamninga (e. contract for difference) þar sem tveir aðilar skiptast á vaxtatekjum af eignum hér á landi og erlendis. „Þú skiptir á peningaflæði án þess að skipta á eignarhaldinu.“ Slíkt sé mjög erfitt að hindra nema að vera með mjög íþyngjandi eftirlit með gjaldeyrismörkuðum. „Eina leiðin til að láta þetta bíta er að Seðlabankinn sé með mjög virkt eftirlit með flæði gjaldeyris inn og út úr landinu. Seðlabankastjóri verður nokkurs konar gjaldeyrislögreglustjóri Íslands. Það mun auka kostnað töluvert mikið og miklu betri leið væri einfaldlega að hafa vextina miklu lægri. Að Seðlabankinn sé í því hlutverki mun draga úr trúverðugleika bankans og möguleikum hans til að sinna sínu eðlilega starfi.“ Mest lesið Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Ráðinn framkvæmdastjóri Landssambands veiðifélaga Viðskipti innlent Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Viðskipti innlent Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Sjá meira
„Ég held að þessar reglur muni ekki virka,“ segir Jón Daníelsson, prófessor í hagfræði hjá London School of Economics, um reglugerð Seðlabankans sem byggir á nýjum lögum frá Alþingi sem ætlað er að takmarka of mikið innflæði fjármagns til landsins, svokölluð vaxtamunarviðskipti, þar sem fjárfestar nýta sér hærri vexti hér á landi miðað við erlendis. Reglugerðin kveður á að fjörutíu prósent af nýju gjaldeyrisinnstreymi verði bundin í eitt ár á núll prósent vöxtum. Heimild er í lögunum til að binda 75 prósent fjár í allt að fimm ár á núll prósent vöxtum. Erlendir aðilar keyptu ríkisskuldabréf fyrir um 80 milljarða síðasta árið þar sem margir þeirra reyna að hagnast á vaxtamuninum við útlönd. Jón segir fjölmörg lönd hafa reynt að koma böndum á fjármagnsinnflæði með svipuðum aðferðum. „Ef þetta hefur virkað annars staðar þá er það bara í einangruðum þriðja heims ríkjum en ekki í landi eins og Íslandi. Ég sé ekki að þetta geti virkað í landi sem er algjörlega í fyrsta heiminum í Norður-Evrópu með ríkustu löndum í heiminum þar sem við erum hluti af mjög virkum peninga- og efnahagsmarkaði milli landanna í kringum okkur,“ segir Jón. Jón segir að við lestur reglnanna hafi honum dottið í hug nokkrar leiðir sem hægt væri að nota til að komast fram hjá reglunum. „Eins og reglugerðin er skrifuð þá er ekki mikið mál að fara fram hjá henni,“ segir hann. Hægt væri að nýta sér afleiðusamninga eða svokallaða mismunarsamninga (e. contract for difference) þar sem tveir aðilar skiptast á vaxtatekjum af eignum hér á landi og erlendis. „Þú skiptir á peningaflæði án þess að skipta á eignarhaldinu.“ Slíkt sé mjög erfitt að hindra nema að vera með mjög íþyngjandi eftirlit með gjaldeyrismörkuðum. „Eina leiðin til að láta þetta bíta er að Seðlabankinn sé með mjög virkt eftirlit með flæði gjaldeyris inn og út úr landinu. Seðlabankastjóri verður nokkurs konar gjaldeyrislögreglustjóri Íslands. Það mun auka kostnað töluvert mikið og miklu betri leið væri einfaldlega að hafa vextina miklu lægri. Að Seðlabankinn sé í því hlutverki mun draga úr trúverðugleika bankans og möguleikum hans til að sinna sínu eðlilega starfi.“
Mest lesið Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Ráðinn framkvæmdastjóri Landssambands veiðifélaga Viðskipti innlent Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Viðskipti innlent Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Sjá meira