Frumbernskan áhrifameiri en áður var talið Una Sighvatsdóttir skrifar 28. ágúst 2016 19:45 Fæstir eiga nokkrar minningar af lífinu fyrir tveggja ára aldur, en rannsóknir leiða sífellt betur í ljóst að þetta fyrsta tímabil mannsævinnar leggur grunninn að því sem koma skal og þar skiptir tengslamyndun við foreldra lykilmáli. Bresk stjórnvöld vinna nú að því að innleiða aukna geðheilbrigðisþjónustu við foreldra ungbarna, en á Íslandi er sambærileg þjónusta af skornum skammti og ekki á fjárlögum. Dr. Amanda Jones er sérfræðingur hjá bresku heilbrigðisþjónustunni og var fenginn sem ráðgjafi ríkisstjórnar Bretlands við að innleiða nýja stefnuna, þar sem sjónum er beint að geðheilbrigði foreldra strax frá fyrstu stigum meðgöngu.Heilinn þroskast mikið í frumbernsku „Fyrstu mótunarár barnsins er þegar það lærir samskipti, finnur að það sé metið og lærir sjálft að eiga samskipti. Heilinn tekur út afa mikilvægan þroska á þessum fyrstu árum æviskeiðs barnsins," segir Amanda. „Ef barn er vanrækt, verður fyrir áfalli eða er misnotað með einhverjum hætti, eða ef móðirin á við andleg veikindi að stríða og verður í kjölfarið mjög veik, þá fer barnið óhjákvæmilega á mis við það flókna, andlega öryggi sem það þarf á að halda."Andleg veikindi þróast oft á meðgöngu eða eftir fæðingu Rannsóknir sýna að allt að 20% kvenna þróa með sér andleg veikindi á meðgöngu eða fyrstu mánuðina eftir fæðingu en allt að helmingur þeirra er aldrei greindur og fær því enga hjálp, sem getur haft langvarandi áhrif á fjölskyldulífið og á barnið sjálft „Það er nógu erfitt að annast barn hafi maður flensu, líkamlega flensu. Stríði móðir við andleg veikindi og þarf um leið að annast ungbarn segir sig sjálft að það er afar erfitt," segir Amanda.Afleiddur kostnaður milljarðar á ári vegna seinni tíma vandamála Ný skýrsla frá London School of Economics kortleggur efnahagslegar afleiðingar af andlegum veikindum móður án inngrips á þessum mótunartíma barnsins og er þar áætlað að vanræksla við þennan málaflokk kosti breskt samfélag yfir 8 milljarða punda á hverju ári. Sá kostnaður kemur að mestu til vegna vandamála sem barnið verður fyrir síðar á ævinni. Yfirfært á Ísland má ætla að samfélagslegur kostnaður hér nemi 7 milljörðum króna á ári.Bretar setja fordæmið Bresk stjórnvöld hafa brugðist við skýrslunni með því að fjárfesta í aukinni geðheilbrigðisþjónustu við foreldra ungbarna. „Það er brýnt að grípa snemma í taumana. Og það fer eftir því hvar við setjum viðmiðunarmörkin, en ef við miðum þau við tímabilið frá getnaði og fyrstu ár lífsins þá er augljóst að við þurfum að breyta því hvernig við högum okkar heilbrigðisþjónustu," segir Amanda. Hér á landi veita Landspítalinn og Miðstöð foreldra og barna geðhjálp fyrir foreldra ungbarna en þjónustan er takmörkuð og ekki á föstum fjárlögum. Amanda er hér á landi í þeirra boði til að ræða við íslenska ráðamenn um hvernig innleiða mætti breska módelið á Íslandi. Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Innlent Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ Innlent „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Innlent Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa Innlent Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent Fleiri fréttir Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Slasaðist á buggy-bíl í Básum í Goðalandi Bláa lónið opnar aftur á morgun Sjómannadagsfjör á Skagaströnd Margir góðir frambjóðendur í boði Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ „Held ég fari bara að sofa upp úr miðnætti“ Rolluhótel sárabót fyrir að missa gistiheimilið „Væta í minni sveit boðaði heldur betur grósku“ „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Kjörsókn víða ívið betri en í síðustu kosningum Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Fólk kasti atkvæði sínu á stríðsbálið „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Sjá meira
Fæstir eiga nokkrar minningar af lífinu fyrir tveggja ára aldur, en rannsóknir leiða sífellt betur í ljóst að þetta fyrsta tímabil mannsævinnar leggur grunninn að því sem koma skal og þar skiptir tengslamyndun við foreldra lykilmáli. Bresk stjórnvöld vinna nú að því að innleiða aukna geðheilbrigðisþjónustu við foreldra ungbarna, en á Íslandi er sambærileg þjónusta af skornum skammti og ekki á fjárlögum. Dr. Amanda Jones er sérfræðingur hjá bresku heilbrigðisþjónustunni og var fenginn sem ráðgjafi ríkisstjórnar Bretlands við að innleiða nýja stefnuna, þar sem sjónum er beint að geðheilbrigði foreldra strax frá fyrstu stigum meðgöngu.Heilinn þroskast mikið í frumbernsku „Fyrstu mótunarár barnsins er þegar það lærir samskipti, finnur að það sé metið og lærir sjálft að eiga samskipti. Heilinn tekur út afa mikilvægan þroska á þessum fyrstu árum æviskeiðs barnsins," segir Amanda. „Ef barn er vanrækt, verður fyrir áfalli eða er misnotað með einhverjum hætti, eða ef móðirin á við andleg veikindi að stríða og verður í kjölfarið mjög veik, þá fer barnið óhjákvæmilega á mis við það flókna, andlega öryggi sem það þarf á að halda."Andleg veikindi þróast oft á meðgöngu eða eftir fæðingu Rannsóknir sýna að allt að 20% kvenna þróa með sér andleg veikindi á meðgöngu eða fyrstu mánuðina eftir fæðingu en allt að helmingur þeirra er aldrei greindur og fær því enga hjálp, sem getur haft langvarandi áhrif á fjölskyldulífið og á barnið sjálft „Það er nógu erfitt að annast barn hafi maður flensu, líkamlega flensu. Stríði móðir við andleg veikindi og þarf um leið að annast ungbarn segir sig sjálft að það er afar erfitt," segir Amanda.Afleiddur kostnaður milljarðar á ári vegna seinni tíma vandamála Ný skýrsla frá London School of Economics kortleggur efnahagslegar afleiðingar af andlegum veikindum móður án inngrips á þessum mótunartíma barnsins og er þar áætlað að vanræksla við þennan málaflokk kosti breskt samfélag yfir 8 milljarða punda á hverju ári. Sá kostnaður kemur að mestu til vegna vandamála sem barnið verður fyrir síðar á ævinni. Yfirfært á Ísland má ætla að samfélagslegur kostnaður hér nemi 7 milljörðum króna á ári.Bretar setja fordæmið Bresk stjórnvöld hafa brugðist við skýrslunni með því að fjárfesta í aukinni geðheilbrigðisþjónustu við foreldra ungbarna. „Það er brýnt að grípa snemma í taumana. Og það fer eftir því hvar við setjum viðmiðunarmörkin, en ef við miðum þau við tímabilið frá getnaði og fyrstu ár lífsins þá er augljóst að við þurfum að breyta því hvernig við högum okkar heilbrigðisþjónustu," segir Amanda. Hér á landi veita Landspítalinn og Miðstöð foreldra og barna geðhjálp fyrir foreldra ungbarna en þjónustan er takmörkuð og ekki á föstum fjárlögum. Amanda er hér á landi í þeirra boði til að ræða við íslenska ráðamenn um hvernig innleiða mætti breska módelið á Íslandi.
Mest lesið Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Innlent Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Innlent Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ Innlent „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Innlent Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Innlent Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Innlent „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Innlent „Við höfum ekki séð þetta á Íslandi áður“ Innlent Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa Innlent Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna Innlent Fleiri fréttir Bein útsending: Kosningasjónvarp Stöðvar 2 Alls konar dýnamík geti komið inn við myndun tveggja turna Beið í klukkustund eftir að fá að kjósa „Galið! Kosningar eru greinilega ekki fyrir öll!“ Mætti á kjörstað en fékk þau svör að hún væri búin að kjósa Ráðinn slökkviliðsstjóri á Suðurnesjum Skipuð í embætti fiskistofustjóra Kjörsókn utankjörfundar minni en 2020 Sársvekktur að hafa ekki getað kosið í Mývatnssveit Allt um æsispennandi forsetakosningar og leik ársins í fótboltanum Skili embættinu þannig að nýr forseti og þjóðin geti vel við unað Kosningarnar þær mest spennandi síðan 1980 Veðurspá slæm fyrir vikuna og bændur hvattir til að huga að búfénaði Slasaðist á buggy-bíl í Básum í Goðalandi Bláa lónið opnar aftur á morgun Sjómannadagsfjör á Skagaströnd Margir góðir frambjóðendur í boði Jón Gnarr mjög bjartsýnn: „Fyrsti krúnurakaði rauðhærði forsetinn“ „Held ég fari bara að sofa upp úr miðnætti“ Rolluhótel sárabót fyrir að missa gistiheimilið „Væta í minni sveit boðaði heldur betur grósku“ „Unga fólkið er klárlega að velja okkar framboð“ Kjörsókn víða ívið betri en í síðustu kosningum Fékk „gríðarlega góð“ viðbrögð eftir kappræðurnar Fólk kasti atkvæði sínu á stríðsbálið „Ég held að þetta verði mjög spennandi“ Forsetavaktin: Sjöundi forseti lýðveldisins verður kjörinn Tívolíbomba hefði getað skapað stórhættu Ólík sýn á hvort Ísland eigi að styðja vörn Úkraínumanna „Við útrýmum ekki ofbeldi með hatri“ Sjá meira