Rafmagnað jafnrétti Halla Hrund Logadóttir skrifar 2. júlí 2015 07:00 Við erum stödd í Tógó árið 2009. „Gjörðu svo vel“, segi ég við tógósku „systur“ mína og rétti henni fartölvuna mína. „Nýttu þetta nú sem allra best fyrir þig og þína.“ „Takk,“ segir hún og brosir hringinn. Þetta er mér góð minning. Minning um að gefa gjöf sem gat breytt miklu fyrir viðtakanda, í landi þar sem lífsgæði eru takmörkuð. Skapað aðgang að þekkingu og menntun. Notkun tölvunnar reyndist þó vera vandkvæðum bundin því ekki var sjálfsagt að komast í rafmagn til að hlaða hana. Hinn rafmagnslausi veruleiki Þessi saga er alls ekki einstök – hún er veruleiki margra í Tógó. Árið 2010 höfðu einungis um 35% íbúa í landinu aðgang að rafmagni og svipaða sögu er að segja frá mörgum þróunarríkjum. Störf kvenna í mörgum þessara landa eru oft að miklu leyti bundin við heimilið. Þvottur, þrif og eldamennska skipa gjarnan stóran sess, eins og hjá hinni tógósku „móður“ minni. Verkefnin eru yfirleitt knúin af handafli og tímarammi þeirra stýrist oft af dagsbirtu. Rafmagn og efling stöðu kvenna Nú á dögum hugsum við sjaldnast um það hversu mikið rafmagn eflir okkur í daglegu lífi í gegnum tækni og þekkingu sem það veitir okkur aðgang að. Án rafmagns er allt stopp. Við tengjum rafmagn enn sjaldnar við jafnrétti kynjanna. Staðreyndin er þó sú að aðgangur að rafmagni og rafmagnsknúnum tækjum hefur í áratugi hjálpað konum á Vesturlöndum að fá tíma frá „hefðbundnu hlutverkum“ til að sækja störf og menntun utan heimilisins – og efla þannig stöðu sína í samfélaginu. Í Bandaríkjunum er t.d. oft rætt hvernig rafmagnsknúna þvottavélin veitti konum sveigjanleika til vinnu utan heimilis og þar með aukin fjárráð. Margslungið samband Þótt aðgangurinn að rafmagni gagnist báðum kynjum og samfélögum í heild er sambandið á milli rafmagns og eflingu kvenna í vanþróaðri ríkjum margslungið eins og SÞ, OECD, og fleiri fjalla um. Að spara tíma við heimilisstörf til að geta sinnt öðrum verkefnum utan heimilisins er eitt. Að geta leitað upplýsinga og þekkingar í gegnum útvarp, sjónvarp og internetið, til að berjast gegn kúgun er annað. Einnig lengir rafmagn daginn þar sem lýsingu skortir og getur aukið öryggi kvenna sem vilja sækja þjónustu eða vinnu utan heimilisins. Að auki getur rafmagn haft áhrif á heilsu kvenna, en mengun innandyra sökum notkunar eldiviðar og lífræns úrgangs til hitunar og eldamennsku er stórt heilsufarsvandamál í mörgum fátækari löndum. Ísland leiðandi á heimsvísu Að undanförnu höfum við á Íslandi fagnað 100 ára afmæli kosningaréttar kvenna með ýmsum viðburðum. Einn af þeim var ráðstefnan WEinpsirally sem haldin var á dögunum. Þar voru fluttir frábærir fyrirlestrar af ýmsum leikmönnum á Vesturlöndum sem deildu sinni sýn á hvernig hægt er að stuðla að frekari þátttöku kvenna, s.s. auka fjölda þeirra í framkvæmdastjórastöðum. Orðræða ráðstefnunnar sýndi hversu margt hefur áunnist á Íslandi í jafnréttisbaráttunni, og þótt veruleikinn sé ekki enn þá fullkominn er Ísland leiðandi á heimsvísu þessu sviði. Orku- og jafnréttismál: Samlegðaráhrif? Árangur Íslands á sviði jafnréttismála er að mörgu leyti sambærilegur árangri okkar í orkumálum. Við erum þekkt á báðum sviðum sem veitir okkur trúverðugleika og áhrif. Mögulega gæti Ísland náð fram samlegðaráhrifum þegar við beitum okkur á þessum tveimur sviðum erlendis s.s. í gegnum utanríkisþjónustu og einkaverkefni. Stöldrum við og hugsum hversu mikill fjöldi kvenna gæti notið þess ef orkuverkefni í vanþróaðri löndum væru hugsuð að einhverjum hluta, með eflingu kvenna í huga. Aðgengileg orka gæti breytt stöðu systur minnar í Tógó og fjölda annarra. Deilum ávöxtunum: Lítum okkur fjær Heilt á litið er mikilvægt í jafnréttisumræðunni að hugsa á skapandi hátt hvernig við getum lagt baráttu annarra kvenna í heiminum lið. Þar hafa íslenskar konur og íslenskt samfélag svo sannarlega margt fram að færa. Ræktum garðinn heima en lítum okkur ekki síður fjær. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Halla Hrund Logadóttir Mest lesið Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Áhugaverðar ákvarðanir Sigurður Ingi Friðleifsson Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Við erum stödd í Tógó árið 2009. „Gjörðu svo vel“, segi ég við tógósku „systur“ mína og rétti henni fartölvuna mína. „Nýttu þetta nú sem allra best fyrir þig og þína.“ „Takk,“ segir hún og brosir hringinn. Þetta er mér góð minning. Minning um að gefa gjöf sem gat breytt miklu fyrir viðtakanda, í landi þar sem lífsgæði eru takmörkuð. Skapað aðgang að þekkingu og menntun. Notkun tölvunnar reyndist þó vera vandkvæðum bundin því ekki var sjálfsagt að komast í rafmagn til að hlaða hana. Hinn rafmagnslausi veruleiki Þessi saga er alls ekki einstök – hún er veruleiki margra í Tógó. Árið 2010 höfðu einungis um 35% íbúa í landinu aðgang að rafmagni og svipaða sögu er að segja frá mörgum þróunarríkjum. Störf kvenna í mörgum þessara landa eru oft að miklu leyti bundin við heimilið. Þvottur, þrif og eldamennska skipa gjarnan stóran sess, eins og hjá hinni tógósku „móður“ minni. Verkefnin eru yfirleitt knúin af handafli og tímarammi þeirra stýrist oft af dagsbirtu. Rafmagn og efling stöðu kvenna Nú á dögum hugsum við sjaldnast um það hversu mikið rafmagn eflir okkur í daglegu lífi í gegnum tækni og þekkingu sem það veitir okkur aðgang að. Án rafmagns er allt stopp. Við tengjum rafmagn enn sjaldnar við jafnrétti kynjanna. Staðreyndin er þó sú að aðgangur að rafmagni og rafmagnsknúnum tækjum hefur í áratugi hjálpað konum á Vesturlöndum að fá tíma frá „hefðbundnu hlutverkum“ til að sækja störf og menntun utan heimilisins – og efla þannig stöðu sína í samfélaginu. Í Bandaríkjunum er t.d. oft rætt hvernig rafmagnsknúna þvottavélin veitti konum sveigjanleika til vinnu utan heimilis og þar með aukin fjárráð. Margslungið samband Þótt aðgangurinn að rafmagni gagnist báðum kynjum og samfélögum í heild er sambandið á milli rafmagns og eflingu kvenna í vanþróaðri ríkjum margslungið eins og SÞ, OECD, og fleiri fjalla um. Að spara tíma við heimilisstörf til að geta sinnt öðrum verkefnum utan heimilisins er eitt. Að geta leitað upplýsinga og þekkingar í gegnum útvarp, sjónvarp og internetið, til að berjast gegn kúgun er annað. Einnig lengir rafmagn daginn þar sem lýsingu skortir og getur aukið öryggi kvenna sem vilja sækja þjónustu eða vinnu utan heimilisins. Að auki getur rafmagn haft áhrif á heilsu kvenna, en mengun innandyra sökum notkunar eldiviðar og lífræns úrgangs til hitunar og eldamennsku er stórt heilsufarsvandamál í mörgum fátækari löndum. Ísland leiðandi á heimsvísu Að undanförnu höfum við á Íslandi fagnað 100 ára afmæli kosningaréttar kvenna með ýmsum viðburðum. Einn af þeim var ráðstefnan WEinpsirally sem haldin var á dögunum. Þar voru fluttir frábærir fyrirlestrar af ýmsum leikmönnum á Vesturlöndum sem deildu sinni sýn á hvernig hægt er að stuðla að frekari þátttöku kvenna, s.s. auka fjölda þeirra í framkvæmdastjórastöðum. Orðræða ráðstefnunnar sýndi hversu margt hefur áunnist á Íslandi í jafnréttisbaráttunni, og þótt veruleikinn sé ekki enn þá fullkominn er Ísland leiðandi á heimsvísu þessu sviði. Orku- og jafnréttismál: Samlegðaráhrif? Árangur Íslands á sviði jafnréttismála er að mörgu leyti sambærilegur árangri okkar í orkumálum. Við erum þekkt á báðum sviðum sem veitir okkur trúverðugleika og áhrif. Mögulega gæti Ísland náð fram samlegðaráhrifum þegar við beitum okkur á þessum tveimur sviðum erlendis s.s. í gegnum utanríkisþjónustu og einkaverkefni. Stöldrum við og hugsum hversu mikill fjöldi kvenna gæti notið þess ef orkuverkefni í vanþróaðri löndum væru hugsuð að einhverjum hluta, með eflingu kvenna í huga. Aðgengileg orka gæti breytt stöðu systur minnar í Tógó og fjölda annarra. Deilum ávöxtunum: Lítum okkur fjær Heilt á litið er mikilvægt í jafnréttisumræðunni að hugsa á skapandi hátt hvernig við getum lagt baráttu annarra kvenna í heiminum lið. Þar hafa íslenskar konur og íslenskt samfélag svo sannarlega margt fram að færa. Ræktum garðinn heima en lítum okkur ekki síður fjær.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun