Vill Landsbankann í ríkiseign til frambúðar Þorbjörn Þórðarson skrifar 28. mars 2015 19:00 Árni Páll Árnason formaður Samfylkingarinnar og Frosti Sigurjónsson formaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis eru gestir í nýjasta þætti hlaðvarpsins Hip Hop og Pólitík 365/Jóhannes Kristjánsson „Ríkið ætti að eiga einn banka og fela honum það verkefni að skila hóflegri arðsemi og hvetja til aukinnar samkeppni á bankamarkaði. Ég held að það væri lang skynsamlegast og best fyrir þjóðina,“ segir Frosti Sigurjónsson formaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis en fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2. Frosti og Árni Páll Árnason voru jafnframt gestir í hlaðvarpsþættinum Hip hop og Pólitík þar sem talsverð umræða skapaðist um bankamarkaðinn á Íslandi sem er fákeppnismarkaður undir stjórn þriggja fyrirtækja, Arion banka, Íslandsbanka og Landsbankans sem saman eru með 90 prósent markaðshlutdeild. Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, segir það markaðsbrest þegar 3-4 stórfyrirtæki séu ráðandi. Aðgangshindranir séu miklar og virk samkeppni lítil. Frosti Sigurjónsson gagnrýndi á dögunum þau áform Landsbankans að ætla að byggja rándýrar höfuðstöðvar á einni dýrustu lóð borgarinnar á Austurhöfn við hlið Hörpu. Frosti setti þetta í samhengi við fákeppnina sem er á bankamarkaði þegar 90 prósent markaðarins er stjórnað af þremur bönkum og lýsti áhyggjum af því að bankinn myndi velta kostnaðinum af byggingunni út í verðlag til viðskiptavina með hækkandi vöru- og þjónustugjöldum. Þess má geta að þjónustugjöld stóðu undir 40 prósent af samanlögðum heildarhagnaði stóru bankanna þriggja í fyrra samkvæmt ársreikningum þeirra. Árni Páll tók undir áhyggjur Frosta í þættinum. Blasir ekki við Landsbankinn muni velta kostnaði vegna nýrra höfuðstöðva út í verðlag? „Það blasir við. Er bankastarfsemi endilega skynsamleg ofan í miðbæ? Og ef það er hægt að fá ódýrari lóðir annars staðar þá finnst mér að banki í ríkiseigu, sem veltir kostnaði út í verðlag, eiga að hugleiða það mjög alvarlega,“ sagði Árni Páll. Glapræði allra tíma að selja Landsbankann úr landiEr ekki æskilegt að þessi banki verði bara í ríkiseigu? „Engin spurning. Ég held að hvort sem það væru höft eða ekki og hvort sem einhver erlendur aðili ætti þennan banka eða ekki, þá myndi sá aðili bara ganga í klúbbinn og byrja að blóðmjólka þjóðina um leið og hann eignast þennan banka. Þá myndi bara arðurinn fara úr landi og það myndi kosta gjaldeyri á hverju ári. Þannig að við eigum alls ekki að selja bankann úr landi. Það væri glapræði allra tíma. Eigum bara þennan banka og notum hann til þess að halda hinum bönkunum að samkeppni. Ekki til að standa undir niðurgreiddu ríkistapi heldur, að hann verði rekinn á skynsamlegum forsendum í hóflegum höfuðstöðvum þar sem hagkvæmni og ráðdeild ræður ríkjum,“ sagði Frosti í þættinum. Sjúkt hugarfar bankamanna Árni Páll sagði að það væri „innbyggður sjúkdómur“ í hugarfar starfsmanna íslenska fjármálageirans. „Við erum hér bak við höft þar sem íslenskir bankar eru ekki í neinni samkeppni við aðra banka en hvaða fyrirtæki eru að leiða launaþróunina? Jú það eru bankarnir sem eru að auka launamuninn. Ef við horfum á millistjórnendur milli ólíkra atvinnugreina þá er það þarna sem bilið er að verða víðast. Mér finnst hugmyndaskekkja í þessu að það eigi allir alltaf að vera á rosalega góðum launum í fjármálafyrirtækjum. Ef við erum með þessa hugmynd sem grunn þá erum við bara að mergsjúga almenning.“ Í raun má segja að launaþróun bankamanna sé einn angi af goðsögninni um hið „sérstaka eðli banka“ að bankar séu sérstakar stofnanir í samfélaginu og um þá gildi eitthvað önnur lögmál en um önnur fyrirtæki í hagkerfinu. Hagfræðiprófessorarnir virtu Anat Admati og Martin Hellwig hafa reynt að leiðrétta þessa ranghugmynd, sem var smíðuð í fyllingu tímans af þrýstihópum fjármálageirans, í bók sinni Bankers New Clothes og samnefndri vefsíðu. Hip Hip og Pólitík er vikulegt hlaðvarp (e. podcast) sem birtist vikulega á Vísi. Hip hop og Pólitík mældist vinsælasta podcast á Íslandi á dögunum og hefur frá byrjun verið "New and noteworthy" hjá Apple iTunes undir Podcasts. Það er fáanlegt undir Podcasts í öllum tækjum frá Apple. Alþingi Tækni Mest lesið Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Sjá meira
„Ríkið ætti að eiga einn banka og fela honum það verkefni að skila hóflegri arðsemi og hvetja til aukinnar samkeppni á bankamarkaði. Ég held að það væri lang skynsamlegast og best fyrir þjóðina,“ segir Frosti Sigurjónsson formaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis en fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2. Frosti og Árni Páll Árnason voru jafnframt gestir í hlaðvarpsþættinum Hip hop og Pólitík þar sem talsverð umræða skapaðist um bankamarkaðinn á Íslandi sem er fákeppnismarkaður undir stjórn þriggja fyrirtækja, Arion banka, Íslandsbanka og Landsbankans sem saman eru með 90 prósent markaðshlutdeild. Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, segir það markaðsbrest þegar 3-4 stórfyrirtæki séu ráðandi. Aðgangshindranir séu miklar og virk samkeppni lítil. Frosti Sigurjónsson gagnrýndi á dögunum þau áform Landsbankans að ætla að byggja rándýrar höfuðstöðvar á einni dýrustu lóð borgarinnar á Austurhöfn við hlið Hörpu. Frosti setti þetta í samhengi við fákeppnina sem er á bankamarkaði þegar 90 prósent markaðarins er stjórnað af þremur bönkum og lýsti áhyggjum af því að bankinn myndi velta kostnaðinum af byggingunni út í verðlag til viðskiptavina með hækkandi vöru- og þjónustugjöldum. Þess má geta að þjónustugjöld stóðu undir 40 prósent af samanlögðum heildarhagnaði stóru bankanna þriggja í fyrra samkvæmt ársreikningum þeirra. Árni Páll tók undir áhyggjur Frosta í þættinum. Blasir ekki við Landsbankinn muni velta kostnaði vegna nýrra höfuðstöðva út í verðlag? „Það blasir við. Er bankastarfsemi endilega skynsamleg ofan í miðbæ? Og ef það er hægt að fá ódýrari lóðir annars staðar þá finnst mér að banki í ríkiseigu, sem veltir kostnaði út í verðlag, eiga að hugleiða það mjög alvarlega,“ sagði Árni Páll. Glapræði allra tíma að selja Landsbankann úr landiEr ekki æskilegt að þessi banki verði bara í ríkiseigu? „Engin spurning. Ég held að hvort sem það væru höft eða ekki og hvort sem einhver erlendur aðili ætti þennan banka eða ekki, þá myndi sá aðili bara ganga í klúbbinn og byrja að blóðmjólka þjóðina um leið og hann eignast þennan banka. Þá myndi bara arðurinn fara úr landi og það myndi kosta gjaldeyri á hverju ári. Þannig að við eigum alls ekki að selja bankann úr landi. Það væri glapræði allra tíma. Eigum bara þennan banka og notum hann til þess að halda hinum bönkunum að samkeppni. Ekki til að standa undir niðurgreiddu ríkistapi heldur, að hann verði rekinn á skynsamlegum forsendum í hóflegum höfuðstöðvum þar sem hagkvæmni og ráðdeild ræður ríkjum,“ sagði Frosti í þættinum. Sjúkt hugarfar bankamanna Árni Páll sagði að það væri „innbyggður sjúkdómur“ í hugarfar starfsmanna íslenska fjármálageirans. „Við erum hér bak við höft þar sem íslenskir bankar eru ekki í neinni samkeppni við aðra banka en hvaða fyrirtæki eru að leiða launaþróunina? Jú það eru bankarnir sem eru að auka launamuninn. Ef við horfum á millistjórnendur milli ólíkra atvinnugreina þá er það þarna sem bilið er að verða víðast. Mér finnst hugmyndaskekkja í þessu að það eigi allir alltaf að vera á rosalega góðum launum í fjármálafyrirtækjum. Ef við erum með þessa hugmynd sem grunn þá erum við bara að mergsjúga almenning.“ Í raun má segja að launaþróun bankamanna sé einn angi af goðsögninni um hið „sérstaka eðli banka“ að bankar séu sérstakar stofnanir í samfélaginu og um þá gildi eitthvað önnur lögmál en um önnur fyrirtæki í hagkerfinu. Hagfræðiprófessorarnir virtu Anat Admati og Martin Hellwig hafa reynt að leiðrétta þessa ranghugmynd, sem var smíðuð í fyllingu tímans af þrýstihópum fjármálageirans, í bók sinni Bankers New Clothes og samnefndri vefsíðu. Hip Hip og Pólitík er vikulegt hlaðvarp (e. podcast) sem birtist vikulega á Vísi. Hip hop og Pólitík mældist vinsælasta podcast á Íslandi á dögunum og hefur frá byrjun verið "New and noteworthy" hjá Apple iTunes undir Podcasts. Það er fáanlegt undir Podcasts í öllum tækjum frá Apple.
Alþingi Tækni Mest lesið Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Viðskipti innlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Dýrmætustu og sjaldgæfustu Mustang bílar landsins á afmælissýningu Mustang Samstarf Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Viðskipti innlent Þarf að greiða kortareikninginn og meira til í málskostnað Neytendur Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Viðskipti innlent Krónísk óstundvísi: Skýringar og góð ráð Atvinnulíf Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viðskipti innlent Tekjur Apple drógust saman enn eina ferðina Viðskipti erlent Stofnandi Binance dæmdur fyrir peningaþvætti Viðskipti erlent Fleiri fréttir Matvöruverslun og íbúðir steinsnar frá Keflavíkurflugvelli Röntgen Domus og Orkuhúsið fá ekki að sameinast Viljinn tekinn til gjaldþrotaskipta Spá því að stýrivextir haldist óbreyttir Bein útsending: Ársfundur SFS – Best í heimi? Mun bjóða upp á sömu flugáætlun og Bláfugl áður Grindvíkingar borgi allt að þriðjungi hærri leigu en aðrir Guðný og Sigurður Helgi til SI Tekur við stöðu sviðsstjóra Netöryggismiðstöðvar Íslands Hagnaður Íslandsbanka 5,4 milljarðar á fyrsta fjórðungi Arnar Már nýr aðstoðarforstjóri Vinnunetföng algeng leið fyrir hakkara til að brjótast inn í íslensk fyrirtæki Sjö vilja taka við af Gunnari Hagnaður Landsbankans nam 7,2 milljörðum á fyrstu þremur mánuðum ársins Frumkvöðlar koma saman í Kolaportinu Hefja sölu á íbúðum á Orkureitnum Bein útsending: Stærri styrktækifæri í mannvirkjaiðnaði Lokar Önnu Jónu og segir það mikinn létti Hagnaður Arion dróst saman um tvo milljarða Hefja úthlutun lóða í Vatnsendahvarfi Ráðherra bað um tíu milljarða króna í viðbót í arð Bein útsending: Eftirfylgni við Stöðugleikasamninginn Landa stórum sölusamningi Reginn afturkallar samrunatilkynningu við Eik Vextir verði ekki lækkaðir fyrr en í haust Hafa tryggt útgáfu íslenska tölvuleiksins Island of Winds Verðbólgan úr sex prósentum í ár í 3,5 prósent árið 2026 Vilja gera tilraunir með orkuframleiðslu í geimnum á Íslandi Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Fjármálastjóri Play segir upp Sjá meira