Vill Landsbankann í ríkiseign til frambúðar Þorbjörn Þórðarson skrifar 28. mars 2015 19:00 Árni Páll Árnason formaður Samfylkingarinnar og Frosti Sigurjónsson formaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis eru gestir í nýjasta þætti hlaðvarpsins Hip Hop og Pólitík 365/Jóhannes Kristjánsson „Ríkið ætti að eiga einn banka og fela honum það verkefni að skila hóflegri arðsemi og hvetja til aukinnar samkeppni á bankamarkaði. Ég held að það væri lang skynsamlegast og best fyrir þjóðina,“ segir Frosti Sigurjónsson formaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis en fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2. Frosti og Árni Páll Árnason voru jafnframt gestir í hlaðvarpsþættinum Hip hop og Pólitík þar sem talsverð umræða skapaðist um bankamarkaðinn á Íslandi sem er fákeppnismarkaður undir stjórn þriggja fyrirtækja, Arion banka, Íslandsbanka og Landsbankans sem saman eru með 90 prósent markaðshlutdeild. Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, segir það markaðsbrest þegar 3-4 stórfyrirtæki séu ráðandi. Aðgangshindranir séu miklar og virk samkeppni lítil. Frosti Sigurjónsson gagnrýndi á dögunum þau áform Landsbankans að ætla að byggja rándýrar höfuðstöðvar á einni dýrustu lóð borgarinnar á Austurhöfn við hlið Hörpu. Frosti setti þetta í samhengi við fákeppnina sem er á bankamarkaði þegar 90 prósent markaðarins er stjórnað af þremur bönkum og lýsti áhyggjum af því að bankinn myndi velta kostnaðinum af byggingunni út í verðlag til viðskiptavina með hækkandi vöru- og þjónustugjöldum. Þess má geta að þjónustugjöld stóðu undir 40 prósent af samanlögðum heildarhagnaði stóru bankanna þriggja í fyrra samkvæmt ársreikningum þeirra. Árni Páll tók undir áhyggjur Frosta í þættinum. Blasir ekki við Landsbankinn muni velta kostnaði vegna nýrra höfuðstöðva út í verðlag? „Það blasir við. Er bankastarfsemi endilega skynsamleg ofan í miðbæ? Og ef það er hægt að fá ódýrari lóðir annars staðar þá finnst mér að banki í ríkiseigu, sem veltir kostnaði út í verðlag, eiga að hugleiða það mjög alvarlega,“ sagði Árni Páll. Glapræði allra tíma að selja Landsbankann úr landiEr ekki æskilegt að þessi banki verði bara í ríkiseigu? „Engin spurning. Ég held að hvort sem það væru höft eða ekki og hvort sem einhver erlendur aðili ætti þennan banka eða ekki, þá myndi sá aðili bara ganga í klúbbinn og byrja að blóðmjólka þjóðina um leið og hann eignast þennan banka. Þá myndi bara arðurinn fara úr landi og það myndi kosta gjaldeyri á hverju ári. Þannig að við eigum alls ekki að selja bankann úr landi. Það væri glapræði allra tíma. Eigum bara þennan banka og notum hann til þess að halda hinum bönkunum að samkeppni. Ekki til að standa undir niðurgreiddu ríkistapi heldur, að hann verði rekinn á skynsamlegum forsendum í hóflegum höfuðstöðvum þar sem hagkvæmni og ráðdeild ræður ríkjum,“ sagði Frosti í þættinum. Sjúkt hugarfar bankamanna Árni Páll sagði að það væri „innbyggður sjúkdómur“ í hugarfar starfsmanna íslenska fjármálageirans. „Við erum hér bak við höft þar sem íslenskir bankar eru ekki í neinni samkeppni við aðra banka en hvaða fyrirtæki eru að leiða launaþróunina? Jú það eru bankarnir sem eru að auka launamuninn. Ef við horfum á millistjórnendur milli ólíkra atvinnugreina þá er það þarna sem bilið er að verða víðast. Mér finnst hugmyndaskekkja í þessu að það eigi allir alltaf að vera á rosalega góðum launum í fjármálafyrirtækjum. Ef við erum með þessa hugmynd sem grunn þá erum við bara að mergsjúga almenning.“ Í raun má segja að launaþróun bankamanna sé einn angi af goðsögninni um hið „sérstaka eðli banka“ að bankar séu sérstakar stofnanir í samfélaginu og um þá gildi eitthvað önnur lögmál en um önnur fyrirtæki í hagkerfinu. Hagfræðiprófessorarnir virtu Anat Admati og Martin Hellwig hafa reynt að leiðrétta þessa ranghugmynd, sem var smíðuð í fyllingu tímans af þrýstihópum fjármálageirans, í bók sinni Bankers New Clothes og samnefndri vefsíðu. Hip Hip og Pólitík er vikulegt hlaðvarp (e. podcast) sem birtist vikulega á Vísi. Hip hop og Pólitík mældist vinsælasta podcast á Íslandi á dögunum og hefur frá byrjun verið "New and noteworthy" hjá Apple iTunes undir Podcasts. Það er fáanlegt undir Podcasts í öllum tækjum frá Apple. Alþingi Tækni Mest lesið „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Sjá meira
„Ríkið ætti að eiga einn banka og fela honum það verkefni að skila hóflegri arðsemi og hvetja til aukinnar samkeppni á bankamarkaði. Ég held að það væri lang skynsamlegast og best fyrir þjóðina,“ segir Frosti Sigurjónsson formaður efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis en fjallað var um málið í fréttum Stöðvar 2. Frosti og Árni Páll Árnason voru jafnframt gestir í hlaðvarpsþættinum Hip hop og Pólitík þar sem talsverð umræða skapaðist um bankamarkaðinn á Íslandi sem er fákeppnismarkaður undir stjórn þriggja fyrirtækja, Arion banka, Íslandsbanka og Landsbankans sem saman eru með 90 prósent markaðshlutdeild. Joseph Stiglitz, nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, segir það markaðsbrest þegar 3-4 stórfyrirtæki séu ráðandi. Aðgangshindranir séu miklar og virk samkeppni lítil. Frosti Sigurjónsson gagnrýndi á dögunum þau áform Landsbankans að ætla að byggja rándýrar höfuðstöðvar á einni dýrustu lóð borgarinnar á Austurhöfn við hlið Hörpu. Frosti setti þetta í samhengi við fákeppnina sem er á bankamarkaði þegar 90 prósent markaðarins er stjórnað af þremur bönkum og lýsti áhyggjum af því að bankinn myndi velta kostnaðinum af byggingunni út í verðlag til viðskiptavina með hækkandi vöru- og þjónustugjöldum. Þess má geta að þjónustugjöld stóðu undir 40 prósent af samanlögðum heildarhagnaði stóru bankanna þriggja í fyrra samkvæmt ársreikningum þeirra. Árni Páll tók undir áhyggjur Frosta í þættinum. Blasir ekki við Landsbankinn muni velta kostnaði vegna nýrra höfuðstöðva út í verðlag? „Það blasir við. Er bankastarfsemi endilega skynsamleg ofan í miðbæ? Og ef það er hægt að fá ódýrari lóðir annars staðar þá finnst mér að banki í ríkiseigu, sem veltir kostnaði út í verðlag, eiga að hugleiða það mjög alvarlega,“ sagði Árni Páll. Glapræði allra tíma að selja Landsbankann úr landiEr ekki æskilegt að þessi banki verði bara í ríkiseigu? „Engin spurning. Ég held að hvort sem það væru höft eða ekki og hvort sem einhver erlendur aðili ætti þennan banka eða ekki, þá myndi sá aðili bara ganga í klúbbinn og byrja að blóðmjólka þjóðina um leið og hann eignast þennan banka. Þá myndi bara arðurinn fara úr landi og það myndi kosta gjaldeyri á hverju ári. Þannig að við eigum alls ekki að selja bankann úr landi. Það væri glapræði allra tíma. Eigum bara þennan banka og notum hann til þess að halda hinum bönkunum að samkeppni. Ekki til að standa undir niðurgreiddu ríkistapi heldur, að hann verði rekinn á skynsamlegum forsendum í hóflegum höfuðstöðvum þar sem hagkvæmni og ráðdeild ræður ríkjum,“ sagði Frosti í þættinum. Sjúkt hugarfar bankamanna Árni Páll sagði að það væri „innbyggður sjúkdómur“ í hugarfar starfsmanna íslenska fjármálageirans. „Við erum hér bak við höft þar sem íslenskir bankar eru ekki í neinni samkeppni við aðra banka en hvaða fyrirtæki eru að leiða launaþróunina? Jú það eru bankarnir sem eru að auka launamuninn. Ef við horfum á millistjórnendur milli ólíkra atvinnugreina þá er það þarna sem bilið er að verða víðast. Mér finnst hugmyndaskekkja í þessu að það eigi allir alltaf að vera á rosalega góðum launum í fjármálafyrirtækjum. Ef við erum með þessa hugmynd sem grunn þá erum við bara að mergsjúga almenning.“ Í raun má segja að launaþróun bankamanna sé einn angi af goðsögninni um hið „sérstaka eðli banka“ að bankar séu sérstakar stofnanir í samfélaginu og um þá gildi eitthvað önnur lögmál en um önnur fyrirtæki í hagkerfinu. Hagfræðiprófessorarnir virtu Anat Admati og Martin Hellwig hafa reynt að leiðrétta þessa ranghugmynd, sem var smíðuð í fyllingu tímans af þrýstihópum fjármálageirans, í bók sinni Bankers New Clothes og samnefndri vefsíðu. Hip Hip og Pólitík er vikulegt hlaðvarp (e. podcast) sem birtist vikulega á Vísi. Hip hop og Pólitík mældist vinsælasta podcast á Íslandi á dögunum og hefur frá byrjun verið "New and noteworthy" hjá Apple iTunes undir Podcasts. Það er fáanlegt undir Podcasts í öllum tækjum frá Apple.
Alþingi Tækni Mest lesið „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Krökkunum finnst hálf hallærislegt að mamman kunni Friends þættina utan að Atvinnulíf Snillingur í útlöndum: „Þegar vinirnir keyptu sér nammi keypti ég mér diskókúlur“ Atvinnulíf Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Viðskipti innlent Fleiri fréttir Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Íslendingar þurfi að gæta hófs í vexti efnahagslífsins Sjá meira