Ég, veiðiþjófurinn Einar S. Ólafsson stangveiðimaður skrifar 1. maí 2014 07:00 Ég, veiðiþjófurinn, ætla að leggja hérna nokkur orð í belg. Ég hef verið að velta því fyrir mér síðan þetta mál kom upp, hvernig á því gæti staðið að þjóðgarðsvörður legði svona mikið upp úr því að kæra veiðimann með nokkra urriða. Mér fannst undarlegt að úr því yrði svona mikið fár. Mér fannst líka undarlegt að það var komið í fjölmiðla áður en ég, hinn kærði, heyrði af því. Einhverja hagsmuni virtist þjóðgarðsvörður hafa af því að gera málið að fjölmiðlamáli. Það gerðist ekki bara fyrir tilviljun. Þannig að ég sannfærðist mjög fljótlega um það að hér héngi eitthvað meira á spýtunni. Enda kom í ljós að í kæru lögfræðings Þingvallanefndar, þar sem ég er kærður fyrir „meintar ólöglegar veiðar“, er setning sem er forsenda kærunnar og afhjúpar raunverulegan tilgang hennar, að ég tel. Setningin er eitthvað á þessa leið að lögmaður Þingvallanefndar efast um lögmæti veiðileyfasölu Kárastaða í Þingvallasveit. Á íslensku: Þingvallanefnd ásælist veiðirétt ábúenda á Kárastöðum. Í þessu samhengi langar mig að rifja það upp þegar Laxveiðilögin vöru sett á sínum tíma. Þau eru í grunninn mjög einföld, og hljóma svona: Laxveiðar í sjó eru bannaðar. En þó er þeim lögbýlum sem hafa haft hlunnindi af slíkum veiðum og skapast hefur hefð fyrir, heimilt að halda þeim áfram. Það vill segja, að löggjafaþing Íslendinga setti lög, en hefðin fyrir hlunnindaveiðum var sterkari en lögin. Nú, ef við yfirfærum þessa réttarfarslegu staðreynd yfir á þetta mál sem hér er upp komið, setjum það svo í samhengi við setninguna sem er í fyrrgreindri kæru, þar sem dreginn er í efa ótvíræður og óskilyrtur og þar að auki framseljanlegur veiðiréttur Kárastaða, gefur augaleið að ef löggjafinn hafði ekki vald til þess að svipta lögbýli réttinum til að veiða lax í sjó, þeirra sem hefðin hafði skapast hjá, þá verður erfitt held ég fyrir Þingvallanefnd eða þjóðgarðsvörð að finna þann dómara sem mundi dæma þann veiðirétt af Kárastöðum. Sjáiði til, samhengið er þetta. Ef dómari kæmist að þeirri niðurstöðu að ég væri sekur, þrátt fyrir að hafa keypt veiðileyfi á Kárastöðum, sem þjóðgarðsverði var raunar fullkunnugt um, hefði hann um leið samþykkt það sjónarmið Þingvallanefndar að veiðileyfasala Kárastaða væri markleysa. Fyrir einhverjum árum var þjóðgarðurinn á Þingvöllum stækkaður og nær í dag, allavega að einhverju leyti, yfir jörðina á lögbýlinu Kárastaðir. Sjálfsagt er það á þeim forsendum sem þjóðgarðsvörður telur sig geta ráðskast með veiðirétt umrædds lögbýlis. En stækkun þjóðgarðs getur ekkert frekar en lög um laxveiðar í sjó skert með nokkru móti veiðirétt eða veiðihefð fyrir löndum lögbýla. Þjóðgarðurinn getur sett reglur um veiði fyrir sínu landi, og hefur gert, en getur aldrei seilst með það regluverk inn á landsvæði skráðra lögbýla. Þar eru það eigendur eða ábúendur sem einir geta sett reglur um það hvernig veiðum skuli háttað innan sinna landamerkja. Um Þingvallavatn er ekki eiginlegt veiðifélag, í almennum skilningi. Það heitir Veiðifélag Þingvallavatns en er í raun félagskapur veiðiréttarhafa við Þingvallavatn. Og setur því ekki almennar reglur um veiðar í vatninu. Það er á hendi hvers og eins veiðirétthafa með hvaða hætti veiðar eru stundaðar. Þetta mál snýst afskaplega lítið um mína persónu, þó svo að nafnið mitt sé í kærunni. Hér er, með óttalega subbulegri stjórnsýslu, verið að reyna að stækka áhrifasvæði sitt. Þjóðgarðsvörður hefur látið út úr sér setningar sem allar bera þess keim að til standi að víkka út tjaldhælana, eins og: Ætli það sé ekki best að kaupa upp netaveiðirétt bænda í vatninu, og: Ef að það reynist rétt að verið sé að drepa urriða veiddan í net og á stöng í stórum stíl í vatninu, verður að bregðast við því. Í báðum ofangreindum setningum talar hann eins og sá sem valdið hefur. Hann setti ekki fram spurningu um það hvort bændur myndu hugsanlega vilja selja netaveiðirétt sinn, heldur gefur það í skyn með orðavalinu að það sé á hans valdi að einfaldlega framkvæma kaupin. Nú í seinni setningunni talar hann eins og hann einn eigi urriðann í vatninu. Hvað ef landeigendur og aðrir veiðirétthafar hafa bara engan áhuga á því að bregðast við urriðadrápi?? Af setningunni mætti ætla að hann einn ætti eða gæti ráðstafað öllum urriða í Þingvallavatni, stærsta náttúrulega stöðuvatni Íslands. Land þjóðgarðsins, það land sem þjóðgarðurinn raunverulega á, er einungis lítill hluti af því landsvæði sem að vatninu liggur og er það einlæg ráðlegging mín til allra sem að eiga hagsmuna að gæta, að spyrna við því karlmannlega fótum að áhrif þjóðgarðsmanna verði meiri við vatnið en sem nemur því hlutfalli. Gætum okkar vel á því að leggjast ekki á sveif með friðunarsinnum sem sýna af sér tilburði offara. Slíkir tilburðir hafa oftast forspárgildi. Sá dagur gæti nefnilega komið að friðunarsinnar fengju heldur meira í gegn en við ætluðum okkur. Með bestu veiðikveðjum, hinn kærði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 28.06.2025 Halldór Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Raforkuverð: Stórnotendur og almenningur Ingvar Júlíus Baldursson skrifar Skoðun Hætt við að hækka ekki skatta á almenning Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Skattafíkn í skjóli réttlætis: Tímavélin stillt á 2012 Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Hver borgar brúsann? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Hvers vegna berðu kross? Hrafnhildur Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þannig gerum við þetta? Ísak Ernir Kristinsson skrifar Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Falleinkunn skólakerfis? Helga Þórisdóttir skrifar Skoðun Þjónusta sem gleður – skilar sér beint í kassann Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Hvar er auðlindarentan? Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Miðflokkurinn – Rödd skynseminnar í borginni Ómar Már Jónsson skrifar Skoðun Virði barna og ungmenna Álfhildur Leifsdóttir,Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sættir þú þig við þetta? Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Alþingi gleymir aftur fötluðum börnum Lúðvík Júlíusson skrifar Skoðun Lægri gjöld, fleiri tækifæri Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tölum um stóra valdaframsalsmálið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar Skoðun Öflugar varnir krefjast stöndugra fréttamiðla Sigríður Dögg Auðunsdóttir skrifar Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson skrifar Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Sjá meira
Ég, veiðiþjófurinn, ætla að leggja hérna nokkur orð í belg. Ég hef verið að velta því fyrir mér síðan þetta mál kom upp, hvernig á því gæti staðið að þjóðgarðsvörður legði svona mikið upp úr því að kæra veiðimann með nokkra urriða. Mér fannst undarlegt að úr því yrði svona mikið fár. Mér fannst líka undarlegt að það var komið í fjölmiðla áður en ég, hinn kærði, heyrði af því. Einhverja hagsmuni virtist þjóðgarðsvörður hafa af því að gera málið að fjölmiðlamáli. Það gerðist ekki bara fyrir tilviljun. Þannig að ég sannfærðist mjög fljótlega um það að hér héngi eitthvað meira á spýtunni. Enda kom í ljós að í kæru lögfræðings Þingvallanefndar, þar sem ég er kærður fyrir „meintar ólöglegar veiðar“, er setning sem er forsenda kærunnar og afhjúpar raunverulegan tilgang hennar, að ég tel. Setningin er eitthvað á þessa leið að lögmaður Þingvallanefndar efast um lögmæti veiðileyfasölu Kárastaða í Þingvallasveit. Á íslensku: Þingvallanefnd ásælist veiðirétt ábúenda á Kárastöðum. Í þessu samhengi langar mig að rifja það upp þegar Laxveiðilögin vöru sett á sínum tíma. Þau eru í grunninn mjög einföld, og hljóma svona: Laxveiðar í sjó eru bannaðar. En þó er þeim lögbýlum sem hafa haft hlunnindi af slíkum veiðum og skapast hefur hefð fyrir, heimilt að halda þeim áfram. Það vill segja, að löggjafaþing Íslendinga setti lög, en hefðin fyrir hlunnindaveiðum var sterkari en lögin. Nú, ef við yfirfærum þessa réttarfarslegu staðreynd yfir á þetta mál sem hér er upp komið, setjum það svo í samhengi við setninguna sem er í fyrrgreindri kæru, þar sem dreginn er í efa ótvíræður og óskilyrtur og þar að auki framseljanlegur veiðiréttur Kárastaða, gefur augaleið að ef löggjafinn hafði ekki vald til þess að svipta lögbýli réttinum til að veiða lax í sjó, þeirra sem hefðin hafði skapast hjá, þá verður erfitt held ég fyrir Þingvallanefnd eða þjóðgarðsvörð að finna þann dómara sem mundi dæma þann veiðirétt af Kárastöðum. Sjáiði til, samhengið er þetta. Ef dómari kæmist að þeirri niðurstöðu að ég væri sekur, þrátt fyrir að hafa keypt veiðileyfi á Kárastöðum, sem þjóðgarðsverði var raunar fullkunnugt um, hefði hann um leið samþykkt það sjónarmið Þingvallanefndar að veiðileyfasala Kárastaða væri markleysa. Fyrir einhverjum árum var þjóðgarðurinn á Þingvöllum stækkaður og nær í dag, allavega að einhverju leyti, yfir jörðina á lögbýlinu Kárastaðir. Sjálfsagt er það á þeim forsendum sem þjóðgarðsvörður telur sig geta ráðskast með veiðirétt umrædds lögbýlis. En stækkun þjóðgarðs getur ekkert frekar en lög um laxveiðar í sjó skert með nokkru móti veiðirétt eða veiðihefð fyrir löndum lögbýla. Þjóðgarðurinn getur sett reglur um veiði fyrir sínu landi, og hefur gert, en getur aldrei seilst með það regluverk inn á landsvæði skráðra lögbýla. Þar eru það eigendur eða ábúendur sem einir geta sett reglur um það hvernig veiðum skuli háttað innan sinna landamerkja. Um Þingvallavatn er ekki eiginlegt veiðifélag, í almennum skilningi. Það heitir Veiðifélag Þingvallavatns en er í raun félagskapur veiðiréttarhafa við Þingvallavatn. Og setur því ekki almennar reglur um veiðar í vatninu. Það er á hendi hvers og eins veiðirétthafa með hvaða hætti veiðar eru stundaðar. Þetta mál snýst afskaplega lítið um mína persónu, þó svo að nafnið mitt sé í kærunni. Hér er, með óttalega subbulegri stjórnsýslu, verið að reyna að stækka áhrifasvæði sitt. Þjóðgarðsvörður hefur látið út úr sér setningar sem allar bera þess keim að til standi að víkka út tjaldhælana, eins og: Ætli það sé ekki best að kaupa upp netaveiðirétt bænda í vatninu, og: Ef að það reynist rétt að verið sé að drepa urriða veiddan í net og á stöng í stórum stíl í vatninu, verður að bregðast við því. Í báðum ofangreindum setningum talar hann eins og sá sem valdið hefur. Hann setti ekki fram spurningu um það hvort bændur myndu hugsanlega vilja selja netaveiðirétt sinn, heldur gefur það í skyn með orðavalinu að það sé á hans valdi að einfaldlega framkvæma kaupin. Nú í seinni setningunni talar hann eins og hann einn eigi urriðann í vatninu. Hvað ef landeigendur og aðrir veiðirétthafar hafa bara engan áhuga á því að bregðast við urriðadrápi?? Af setningunni mætti ætla að hann einn ætti eða gæti ráðstafað öllum urriða í Þingvallavatni, stærsta náttúrulega stöðuvatni Íslands. Land þjóðgarðsins, það land sem þjóðgarðurinn raunverulega á, er einungis lítill hluti af því landsvæði sem að vatninu liggur og er það einlæg ráðlegging mín til allra sem að eiga hagsmuna að gæta, að spyrna við því karlmannlega fótum að áhrif þjóðgarðsmanna verði meiri við vatnið en sem nemur því hlutfalli. Gætum okkar vel á því að leggjast ekki á sveif með friðunarsinnum sem sýna af sér tilburði offara. Slíkir tilburðir hafa oftast forspárgildi. Sá dagur gæti nefnilega komið að friðunarsinnar fengju heldur meira í gegn en við ætluðum okkur. Með bestu veiðikveðjum, hinn kærði.
Skoðun Stærsta framfaraskref í námsmati íslenskra barna í áratugi Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar
Skoðun Litla landið sem kennir heiminum – Ísland og þróunarsamvinna í gegnum menntun GRÓ skólanna Verena Karlsdóttir,Hreiðar Þór Valtýsson,Þór Heiðar Ásgeirsson skrifar
Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir skrifar
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar