Notar reynsluna frá Harvard til að móta frumkvöðla framtíðarinnar

„Þegar þú stofnar frumkvöðlafyrirtæki þarftu að geta leitt saman hæfasta fólkið á sínu sviði og við ætlum að búa til umhverfi þar sem nemendur eiga í samskiptum við fólk með mismunandi bakgrunn og þekkingu,“ segir Magnús Þór Torfason, lektor við Harvard Business School og verðandi umsjónarmaður nýs meistaranáms í nýsköpun og viðskiptaþróun við Háskóla Íslands. Námið mun meðal annars byggjast á reynslu Magnúsar af kennslu og rannsóknum á sviði frumkvöðlastarfsemi og tengslaneta og rekstri hugbúnaðarfyrirtækisins Handpoint.

Frá Handpoint til Harvard

Magnús lauk doktorsprófi í stjórnun frá Columbia-háskólanum í New York árið 2010. Hann lærði áður rafmagnsverkfræði og tölvunarfræði við Háskóla Íslands og stofnaði Handpoint árið 1999 með félögum úr háskólanum, þeim Davíð Guðjónssyni og Þórði Heiðari Þórarinssyni.

„Við fórum mjög snemma út í að þróa forrit fyrir handtölvur sem væru núna kölluð öpp. Forritin tengdust öðrum kerfum á flókinn hátt og voru mikið notuð í alls kyns ferlum eins og vörutalningum og verðkönnunum bæði á Íslandi sem og erlendis,“ segir Magnús.

Hann situr í dag í stjórn fyrirtækisins. Höfuðstöðvar þess eru í Cambridge á Englandi en Handpoint þróar lausnir fyrir greiðslumiðlun sem hægt er að nota í snjallsímum og spjaldtölvum.

„Eftir námið í Columbia tóku við fjögur ár í Boston. Ég sótti um nokkrar kennslustöður við bandaríska háskóla og endaði í frumkvöðladeild Harvard Business School þar sem ég kenndi í MBA-námi skólans og byggði kennsluna meðal annars á minni eigin reynslu.“

Frumkvöðlanámið í Harvard byggist að sögn Magnúsar að miklu leyti á þeirri hugmyndafræði að frumkvöðlar nái árangri með því að vinna að verkefnum með fólki af öðrum fagsviðum.

„Fólk í MBA-náminu er að vinna verkefni með nemendum úr verkfræði, tölvunarfræði eða af öðrum sviðum. Þessir nemendur vinna oft saman við að koma sínum eigin fyrirtækjum á koppinn og oft verða einmitt mjög áhugaverð fyrirtæki til úr samvinnu nemenda úr Harvard Business School og úr verkfræðideild MIT-háskólans,“ segir Magnús.

Nýr kafli í Háskóla Íslands

Hann hefur ásamt öðrum unnið að skipulagningu nýs meistaranáms í nýsköpun og viðskiptaþróun við HÍ. Skipulag námsins byggist að hluta til á reynslu Magnúsar og námið mun gefa nemendum úr ólíkum deildum tækifæri til að vinna saman að verkefnum þar sem áhersla verður lögð á tengingu við atvinnulífið.

„Mig langaði til að koma heim eftir átta ár í Bandaríkjunum og þetta er gott tækifæri til að byggja á því sem ég var að gera úti. Þetta verður blanda af fræðilegu og verklegu námi.“

Margir stjórnendur bandarískra fyrirtækja koma að MBA-náminu í Harvard með því að hitta nemendur skólans og miðla sinni reynslu og þekkingu. Magnús og aðrir skipuleggjendur meistaranámsins við HÍ ætla einnig að nýta sér þekkingu og reynslu íslensku fyrirtækjanna; Actavis, Alvogen, Landsbankinn, Marel, Meniga og Össur.

Magnús verður umsjónarmaður námsins fyrir hönd viðskiptafræðideildar en Rögnvaldur Sæmundsson, lektor í iðnaðarverkfræði, fyrir hönd iðnaðarverkfræðideildar.

„Við munum vinna að þessu saman og þannig búa til tengingu yfir Suðurgötuna. En með þessu námi erum við ekki að reyna að steypa alla í sama mót heldur nota það til að tengja saman fólk með ólíkar hugmyndir. Enda er helsta merki góðra frumkvöðla ekki að þeir séu sérfræðingar í öllu heldur að þeir eigi auðvelt með að vinna með fólki með annan bakgrunn.“

Tengslanet taugakerfi fyrirtækja

Magnús hefur sérhæft sig í tengslanetarannsóknum þar sem sjónum er meðal annars beint að því hvernig hægt er að nýta tengsl við stofnun og rekstur frumkvöðlafyrirtækja. Doktorsverkefni hans við Columbia fjallaði um tengslanet í tölvuleiknum EVE Online og hann hefur einnig rannsakað alþjóðleg tengslanet og net fjárfestingarsjóða.

„Ef skipuritið er beinagrind fyrirtækis þá er tengslanetið taugakerfið. Skipuritið er formlegur þáttur stjórnskipunar og skipulags fyrirtækis en tengslanetið er óformlegi þátturinn. Það er mjög einfalt að breyta skipuriti á pappír en það er miklu erfiðara að breyta tengslaneti.

Það er ekki síst mikilvægt atriði í frumkvöðlafyrirtæki þar sem þú þarft oft að nýta ekki bara það sem þú ert með innan fyrirtækisins. Frumkvöðlafyrirtæki eru oft ekki með nauðsynlegar rannsóknarstofur eða markaðsdeildir. Stjórnendur þeirra þurfa því að vera lunknir við að safna að sér aðföngum og nota til þess tengslanetið,“ segir Magnús og bendir á fleiri kosti þess að skoða tengslanet.

„Ef þú þekkir tengslanet einhvers geturðu spáð um hversu góðar hugmyndir viðkomandi á eftir að fá. Í Harvard lagði ég áherslu á að nemendur nýttu sér þetta og það hvernig tengslanetið getur hjálpað fyrirtækjum að ná markmiðum sínum og einstaklingum að nýta og skapa tækifæri.“

Kostir og gallar Íslands

Á árunum fjórum sem Magnús bjó í Boston fékk hann að kynnast öflugu frumkvöðlastarfi fyrirtækja á austurströnd Bandaríkjanna. Hann segir þau fyrirtæki eiga til að gleymast þegar fjallað sé um spennandi bandaríska frumkvöðla á uppleið.

„Vesturströndin er sterk í að búa til neytendalausnir en oft er meiri áhersla lögð á tæknilausnir á austurströndinni.“

Íslenskt frumkvöðlaumhverfi hefur að sögn Magnúsar sína kosti og galla.

„Það er ýmislegt sem er að vinna á móti okkur eins og fjarlægðir og smæð samfélagsins. Við erum svolítið langt frá mörkuðunum og langt frá fjármagni líka. En ég tel að við höfum náð að vinna alveg rosalega vel úr því sem við þó höfum. Íslenski markaðurinn er lítill en við höfum náð að nýta það samt sem áður sem styrkleika. Hér er mikil gróska eins og sést í hlutum eins og Gullegginu og Startup Reykjavík,“ segir Magnús.

„Hins vegar er þetta alltaf erfiðara þegar fyrirtækin eru komin aðeins lengra og farin að þurfa áhættufjármögnun til að fjármagna markaðsstarf og annað. Þá er mikilvægt að vera með tengingar til Evrópu og Bandaríkjanna svo fyrirtækin geti betur sótt fjármagn erlendis. Það er stórt skref að byrja að taka fjármagn erlendis frá og þeir sem eru að vinna í íslensku frumkvöðlaumhverfi ættu að einbeita sér að því að gera það ferli aðeins smurðara.“