Skera verktaka úr snörunni Jakobína Ingunn Ólafsdóttir skrifar 4. maí 2012 10:41 Prófessorinn og hagfræðingurinn Robert Z Aliber taldi byggingakrananna í borginni fyrir hrun. Hann spáði síðan hruni efnahagskerfisins en spádómar hans fengu lítinn hljómgrunn hjá valdhöfum. Draugabyggingar sem standa auðar víða á höfuðborgarsvæðinu eru minnisvarði þess æðis sem rann á menn í aðdraganda hrunsins. Þessum fasteignum er haldið af markaði vegna þess að ef að þær eru settar í sölu eða leigu hrynur fasteignaverð. Samráð virðist vera meðal fjármálastofnana um að halda þessum fasteignum af markaði. Í mínum huga þýðir þetta að verið er að ráðskast með fasteingaverð og húsaleiguverð. Því vekur þetta spurningar um hvort þetta standist samkeppninslög. Vissulega kemur það sér illa fyrir skulduga húseigendur og eiginfjárstöðu bankanna ef fasteignaverð hrynur en eins og staðan er í dag er verið að færa tap þeirra yfir á þá sem leigja og þá sem eru að kaupa húsnæði í fyrsta skipti eða skipta yfir í stærra húsnæði. Þeir sem græða þó mest á því að bólufasteignaverði sé haldið uppi með markaðsmisnotkun eru fjármálastofnanir og fasteignafélög. Stundum er minnst á húsnæðisbóluna fyrir hrun en lítið hefur þó verið fjallað um hverjir græddu á henni. Húsnæði var selt á uppsprengdu verði, fólk tók verðtryggð lán og myntkörfulán og staðgreiddi húsnæði. Fasteignasalar héngu á dyrunum hjá fólki og hvatti það til þess að kaupa nýtt húsnæði áður en það var búið að selja húsnæðið sem það var að skipta út. Margir sitja því uppi með tvær fasteignir eftir hrun sem eru óseljanlegar. Það ætti því að vera ljóst að byggingaverktakar fengu sitt en fólk situr uppi með stökkbreyttu lánin. Stjórnmálamönnum virðist vera sérstaklega annt um byggingarverktakana. Ríkisstjórnin hugar sífellt að því hvernig megi finna byggingaverktökum ný verkefni. Áætlanir eru uppi um að bora göng í gegn um fjöll, að byggja ný fangelsi, að byggja hátæknisjúkrahús og nýverið var lokið við byggingu Hörpu.Verktakaveislur ríkisstjórna Fréttir fóru af því eftir hrun að byggingarverktakar hefðu verið gjöfulir við stjórnmálamenn bæði hjá borg og ríki. Núverandi ríkisstjórn hefur fest mútusamfélagið í menningarkima stjórnmálanna í sessi með löggjöf. Stjórnmálamenn voru líka góðir við verktakana og hækkuðu fasteignamatið ólöglega til þess að auka veðhæfni eigna og skapa grundvöll fyrir hækkun fasteignaverðs. Þar sem fasteignamatið er álagningagrunnur í skattaútreikningum má ekki hækka það nema fyrir því sé sérstök heimild í lögum. En aukin veðhæfni fasteigna var grundvöllur fyrir fasteignabólunni. Stjórnmálamenn hjá bæjarfélögunum voru líka mjög liprir við byggingaverktaka og skipulögðu ný hverfi eins og þeir ættu lífið að leysa. En svo sprakk bólan og hvað gera menn þá. Jú þeir taka yfir verkefni Björgólfs Guðmundssonar sem hafði fengið miðbæinn til ráðstöfunar og kláruðu Hörpuna. Tugmilljarða framkvæmd sem kallar á þrjá milljarða í vaxta- og rekstarkostnað á ári hverju. Ég á ekki von á öðru en að verktakar hafi glaðst.Hátæknidraumar sjúkraþjálfans Siv Friðleifsdóttir sat í ríkisstjórninni sem sendi sitt fólk inn í Fasteignamat Ríkisins til þess að skrúfa upp veðhæfni fasteigna. Hún er líka voða spennt fyrir því að byggja hátæknisjúkrahús. Með því að byggja hátækni sjúkrahús er hægt að hleypa byggingarverktökum með lúkurnar í sparifjáreign launþega. En Siv segir í pistli á visir.is: „Verkefnið byggir á lögum nr. 64/2010 og viljayfirlýsingu við 25 lífeyrissjóði frá haustinu 2009 og markviss skref hafa verið tekin síðustu ár í undirbúningi. Okkur ætti því ekki að vera neitt að vanbúnaði". Stjórnendur lífeyrissjóðanna hafa tapað hundruð milljarða af sparifé launamanna. Þrátt fyrir þetta hefur stjórn þeirra ekki verið tekin úr höndum vinnuveitenda og stjórnenda sem þáðu gjafir af fyrirtækjum sem notuðu lífeyrissjóðina til þess að halda uppi gengi krónunnar með framvirkum samningum á meðan fyrirtækin voru að koma fjármagni úr landi. Með þessu móti var sparifé launþega fært viðstöðulaust til fyrirtækja í eigu fárra aðila í mörg ár. Í niðurstöðum doktorsritgerðar sinnar lýsir Herdís Baldvinsdóttir hvernig fámennur hópur íslendinga náði ítökum í fjármálakerfinu, í lífeyrissjóðum en síðan náðu þeir einnig að yfirtaka bankana. Þessir aðilar hafa stjórnað löggjöfinni í landinu í gegn um viðskiptaráð sem lýst hefur því yfir að 90% af tilmælum þeirra til ríkisstjórnarinnar voru innleidd sem lög. Þetta þýðir að á Íslandi er hreint auðræði og enn leggur fnykinn af sérhagsmunagæslu neðan af Austurvelli. Siv Friðleifsdóttir skrifar réttlætingarpistil um byggingu hátæknisjúkrahúss undir yfirskriftinni: „Nýr LSH fyrir alla". Hin þverpólitíska samstaða fjórflokksins er enn eitt dæmi um það hvernig flokkarnir starfa saman gegn velferð þeirra sem byggja landið. Sérhagsmunagæsla og kjördæmapot er túlkað sem þjónusta við almannaheill en almenningi er meira annt um að fá góða þjónustu en að skattar þeirra sem notaðir í vaxtagreiðslur vegna stórframkvæmda. Nú þegar er ríkissjóður að greiða meira en sem nemur rekstrarkostnaði Landsspítalans á ári hverju í vaxtakostnað vegna gerræðilegra ákvarðanna og viðstöðulausra árása fyrri valdhafa á velferð almennings. Jakobína Ingunn Ólafsdóttir, stjórnsýslufræðingur Höfundur er félagi í SAMSTÖÐU, flokks lýðræðis og velferðar Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið „Glæpir“ Íslendinga Árni Davíðsson Skoðun Varst þú að kaupa gallaða fasteign? Sara Bryndís Þórsdóttir Skoðun Ef eitthvað væri að marka Bjarna Gunnar Smári Egilsson Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun Viljum við stjórnarandstöðu sem þvælist ekki fyrir? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Hlúum að persónumiðaðri nálgun í öldrunarþjónustu Margrét Guðnadóttir Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Skólar hafa stigið skrefið með góðum árangri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Farsæld barna í fyrirrúmi Bragi Bjarnason Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun Skoðun Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Farsæld barna í fyrirrúmi Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Hlúum að persónumiðaðri nálgun í öldrunarþjónustu Margrét Guðnadóttir skrifar Skoðun Viljum við stjórnarandstöðu sem þvælist ekki fyrir? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Skólar hafa stigið skrefið með góðum árangri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Varst þú að kaupa gallaða fasteign? Sara Bryndís Þórsdóttir skrifar Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun „Glæpir“ Íslendinga Árni Davíðsson skrifar Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar Skoðun Fleiri átök = verri útkoma í lestri? Birgir Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Biðin sem (enn) veikir og tekur Guðlaugur Eyjólfsson skrifar Skoðun Stafrænt netöryggisbelti Hrannar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Free tuition Colin Fisher skrifar Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick skrifar Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson skrifar Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Lokun Leo Seafood - Afleiðing tvöföldunar veiðigjalda Sigurgeir B. Kristgeirsson skrifar Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Allir geta hjálpað einhverjum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Við erum ekki valdalausar. Við erum óbrjótandi Noorina Khalikyar skrifar Skoðun Vægið eftir sem áður dropi í hafið Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson skrifar Sjá meira
Prófessorinn og hagfræðingurinn Robert Z Aliber taldi byggingakrananna í borginni fyrir hrun. Hann spáði síðan hruni efnahagskerfisins en spádómar hans fengu lítinn hljómgrunn hjá valdhöfum. Draugabyggingar sem standa auðar víða á höfuðborgarsvæðinu eru minnisvarði þess æðis sem rann á menn í aðdraganda hrunsins. Þessum fasteignum er haldið af markaði vegna þess að ef að þær eru settar í sölu eða leigu hrynur fasteignaverð. Samráð virðist vera meðal fjármálastofnana um að halda þessum fasteignum af markaði. Í mínum huga þýðir þetta að verið er að ráðskast með fasteingaverð og húsaleiguverð. Því vekur þetta spurningar um hvort þetta standist samkeppninslög. Vissulega kemur það sér illa fyrir skulduga húseigendur og eiginfjárstöðu bankanna ef fasteignaverð hrynur en eins og staðan er í dag er verið að færa tap þeirra yfir á þá sem leigja og þá sem eru að kaupa húsnæði í fyrsta skipti eða skipta yfir í stærra húsnæði. Þeir sem græða þó mest á því að bólufasteignaverði sé haldið uppi með markaðsmisnotkun eru fjármálastofnanir og fasteignafélög. Stundum er minnst á húsnæðisbóluna fyrir hrun en lítið hefur þó verið fjallað um hverjir græddu á henni. Húsnæði var selt á uppsprengdu verði, fólk tók verðtryggð lán og myntkörfulán og staðgreiddi húsnæði. Fasteignasalar héngu á dyrunum hjá fólki og hvatti það til þess að kaupa nýtt húsnæði áður en það var búið að selja húsnæðið sem það var að skipta út. Margir sitja því uppi með tvær fasteignir eftir hrun sem eru óseljanlegar. Það ætti því að vera ljóst að byggingaverktakar fengu sitt en fólk situr uppi með stökkbreyttu lánin. Stjórnmálamönnum virðist vera sérstaklega annt um byggingarverktakana. Ríkisstjórnin hugar sífellt að því hvernig megi finna byggingaverktökum ný verkefni. Áætlanir eru uppi um að bora göng í gegn um fjöll, að byggja ný fangelsi, að byggja hátæknisjúkrahús og nýverið var lokið við byggingu Hörpu.Verktakaveislur ríkisstjórna Fréttir fóru af því eftir hrun að byggingarverktakar hefðu verið gjöfulir við stjórnmálamenn bæði hjá borg og ríki. Núverandi ríkisstjórn hefur fest mútusamfélagið í menningarkima stjórnmálanna í sessi með löggjöf. Stjórnmálamenn voru líka góðir við verktakana og hækkuðu fasteignamatið ólöglega til þess að auka veðhæfni eigna og skapa grundvöll fyrir hækkun fasteignaverðs. Þar sem fasteignamatið er álagningagrunnur í skattaútreikningum má ekki hækka það nema fyrir því sé sérstök heimild í lögum. En aukin veðhæfni fasteigna var grundvöllur fyrir fasteignabólunni. Stjórnmálamenn hjá bæjarfélögunum voru líka mjög liprir við byggingaverktaka og skipulögðu ný hverfi eins og þeir ættu lífið að leysa. En svo sprakk bólan og hvað gera menn þá. Jú þeir taka yfir verkefni Björgólfs Guðmundssonar sem hafði fengið miðbæinn til ráðstöfunar og kláruðu Hörpuna. Tugmilljarða framkvæmd sem kallar á þrjá milljarða í vaxta- og rekstarkostnað á ári hverju. Ég á ekki von á öðru en að verktakar hafi glaðst.Hátæknidraumar sjúkraþjálfans Siv Friðleifsdóttir sat í ríkisstjórninni sem sendi sitt fólk inn í Fasteignamat Ríkisins til þess að skrúfa upp veðhæfni fasteigna. Hún er líka voða spennt fyrir því að byggja hátæknisjúkrahús. Með því að byggja hátækni sjúkrahús er hægt að hleypa byggingarverktökum með lúkurnar í sparifjáreign launþega. En Siv segir í pistli á visir.is: „Verkefnið byggir á lögum nr. 64/2010 og viljayfirlýsingu við 25 lífeyrissjóði frá haustinu 2009 og markviss skref hafa verið tekin síðustu ár í undirbúningi. Okkur ætti því ekki að vera neitt að vanbúnaði". Stjórnendur lífeyrissjóðanna hafa tapað hundruð milljarða af sparifé launamanna. Þrátt fyrir þetta hefur stjórn þeirra ekki verið tekin úr höndum vinnuveitenda og stjórnenda sem þáðu gjafir af fyrirtækjum sem notuðu lífeyrissjóðina til þess að halda uppi gengi krónunnar með framvirkum samningum á meðan fyrirtækin voru að koma fjármagni úr landi. Með þessu móti var sparifé launþega fært viðstöðulaust til fyrirtækja í eigu fárra aðila í mörg ár. Í niðurstöðum doktorsritgerðar sinnar lýsir Herdís Baldvinsdóttir hvernig fámennur hópur íslendinga náði ítökum í fjármálakerfinu, í lífeyrissjóðum en síðan náðu þeir einnig að yfirtaka bankana. Þessir aðilar hafa stjórnað löggjöfinni í landinu í gegn um viðskiptaráð sem lýst hefur því yfir að 90% af tilmælum þeirra til ríkisstjórnarinnar voru innleidd sem lög. Þetta þýðir að á Íslandi er hreint auðræði og enn leggur fnykinn af sérhagsmunagæslu neðan af Austurvelli. Siv Friðleifsdóttir skrifar réttlætingarpistil um byggingu hátæknisjúkrahúss undir yfirskriftinni: „Nýr LSH fyrir alla". Hin þverpólitíska samstaða fjórflokksins er enn eitt dæmi um það hvernig flokkarnir starfa saman gegn velferð þeirra sem byggja landið. Sérhagsmunagæsla og kjördæmapot er túlkað sem þjónusta við almannaheill en almenningi er meira annt um að fá góða þjónustu en að skattar þeirra sem notaðir í vaxtagreiðslur vegna stórframkvæmda. Nú þegar er ríkissjóður að greiða meira en sem nemur rekstrarkostnaði Landsspítalans á ári hverju í vaxtakostnað vegna gerræðilegra ákvarðanna og viðstöðulausra árása fyrri valdhafa á velferð almennings. Jakobína Ingunn Ólafsdóttir, stjórnsýslufræðingur Höfundur er félagi í SAMSTÖÐU, flokks lýðræðis og velferðar
Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun
Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar
Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar
Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun