Þeir leyna sem eiga að upplýsa – opið bréf til BÍ Ragnhildur Sverrisdóttir skrifar 4. febrúar 2011 11:00 Blaðamannafélag Íslands starfrækir siðanefnd, sem veitir blaða- og fréttamönnum aðhald. Félagið sýnir þar með vilja til að tryggja að þeir, sem telja á sér brotið í fjölmiðlum á einhvern hátt, geti leitað réttar síns án þess að fara fyrir dómstóla. Þrátt fyrir að hafa setið í stjórn Blaðamannafélagsins um tíma hafði ég ekki gert mér grein fyrir að reglur um störf siðanefndar væru jafn gallaðar og raun ber vitni. Í viðleitni til að benda félagi mínu til áratuga á þessa galla vil ég rekja feril máls sem var vísað til nefndarinnar fyrir skömmu. Í kjölfar birtingar fréttar, þar sem ranglega var lesið úr rannsóknarskýrslu Alþingis, var leitað leiðréttingar hjá viðkomandi fjölmiðli. Eftir nokkur tölvupóstsamskipti viðurkenndu fréttastjóri og viðkomandi fréttamaður að farið hefði verið með rangt mál. Þeir töldu þó ekki ástæðu til leiðréttingar, þar sem rangfærslurnar hefðu ekki verið aðalatriði fréttarinnar. Sá sem fréttin fjallaði m.a. um var ekki sama sinnis; taldi ályktanir sem dregnar höfðu verið af þessu ranga atriði meiðandi og sætti sig ekki við að vitleysan lifði í gagnasöfnum um aldur og ævi. Hann leitaði því til siðanefndar og lét fylgja með öll gögn um málið, þ. á m. tölvupóstana þar sem starfsmenn fjölmiðilsins viðurkenndu að hafa farið rangt með, en neituðu leiðréttingu. Siðanefnd tók málið til meðferðar. Samkvæmt starfsreglum hennar kannar hún hæfi nefndarmanna. Einn þeirra vék réttilega sæti, svo mér sé kunnugt, enda tengdur starfsmanni hins kærða fjölmiðils fjölskylduböndum. Ekki virðist siðanefnd þó hafa haft efasemdir um setu annars nefndarmanns, sem hefur varið drjúgum tíma í það á bloggi sínu að reyna að sýna fram á að kærandi sé hvorki sannsögull né almennt nokkurs trausts verður. Þar sem ég hafði tekið að mér að reka málið fyrir siðanefnd átti ég von á að verða kvödd fyrir siðanefndina, enda segir í vinnureglum hennar að hún skuli bjóða báðum aðilum máls að skýra mál sitt á fundum nefndarinnar. Hún skal einnig óska eftir skriflegri greinargerð beggja aðila. Ég heyrði hins vegar fyrst frá siðanefnd þegar úrskurður hennar lá fyrir. Í honum kom fram að siðanefnd hefði borist greinargerð hinna kærðu. Lesa má úr úrskurðinum að siðanefnd hafi þótt nóg að gert af því að fjölmiðillinn hafði birt ódagsetta athugasemd á vef sínum. Í kærunni hafði þó komið skýrt fram, að engin leiðrétting hafði fengist á þeim tíma sem kæran var lögð fram. Er hugsanlegt að fréttin hafi ekki verið leiðrétt fyrr en málið hafði verið kært? Það upplýsir siðanefnd ekki – og tekur því ekki afstöðu til þeirrar ákvörðunar fjölmiðilsins að neita kæranda um leiðréttingu. Þá telur siðanefnd það fjölmiðlinum til bóta, að nafn kæranda hafði ekki verið nefnt sérstaklega í hinni röngu tilvísun, heldur félag sem hann átti. Hafði þó, fyrr í þessari sömu frétt, verið tekið skýrt fram hver átti félagið og hefur aldrei verið launungarmál. Í kjölfar úrskurðarins óskaði ég eftir að fá að sjá greinargerð kærðu. Siðanefnd hafnaði því, „enda tíðkast ekki að senda slík gögn út, auk þess sem málinu er lokið af hálfu siðanefndar“. Í kjölfarið leitaði ég beint til fjölmiðilsins, en fékk þau svör að ekki sæist ástæða til að afhenda greinargerðina og ég yrði að una niðurstöðu siðanefndar. Reglurnar þarf að endurskoðaMér er til efs að blaðamenn séu almennt sáttir við þessa málsmeðferð. Hún er ekki til þess fallin að auka trú á málefnalega og hlutlæga meðferð mála. Hvers vegna tekur siðanefnd ekki á málum í samræmi við stöðuna þegar kært er, þ.e. eftir ítrekaða neitun fjölmiðils að birta leiðréttingu? Hvernig á sá sem kærir að átta sig á hvernig siðanefnd kemst að niðurstöðu sinni, ef hann fær ekki að sjá forsendur þeirrar niðurstöðu? Hvers vegna segir í vinnureglum siðanefndar að hún skuli bjóða aðilum máls að skýra mál sitt á fundum nefndarinnar ef það er mat hennar hverju sinni hvort það eigi að gera, byggt á því hvort hún telji mál nægilega upplýst samkvæmt gögnum, sem eru ekki báðum aðilum máls ljós? Hér með óska ég eftir að stjórn Blaðamannafélags Íslands svari eftirfarandi spurningum:1. Telur stjórn BÍ eðlilegt að siðanefnd félagsins taki að sér að túlka afdráttarlausar reglur um að hún skuli kalla málsaðila fyrir nefndina á þann veg að hún geri það aðeins þegar henni þykir ástæða til?2. Telur stjórn BÍ eðlilegt að siðanefndarmaður, sem ítrekað hefur dregið heilindi málsaðila í efa á opinberum vettvangi, taki þátt í afgreiðslu máls?3. Telur stjórn BÍ það þjóna tilgangi siðanefndar að málsgögn og forsendur úrskurðar nefndarinnar séu málsaðilum ekki aðgengileg, sem hefur í för með sér að niðurstaða nefndarinnar verður ávallt ógagnsæ? Blaðamannafélagið brást snöfurmannlega við skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis og fjallaði ítarlega um hvernig fjölmiðlar gætu staðið sig betur í umfjöllun um þjóðfélagsmál. Það endurmat þyrfti einnig að ná til vinnubragða siðanefndar félagsins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Blaðamannafélag Íslands starfrækir siðanefnd, sem veitir blaða- og fréttamönnum aðhald. Félagið sýnir þar með vilja til að tryggja að þeir, sem telja á sér brotið í fjölmiðlum á einhvern hátt, geti leitað réttar síns án þess að fara fyrir dómstóla. Þrátt fyrir að hafa setið í stjórn Blaðamannafélagsins um tíma hafði ég ekki gert mér grein fyrir að reglur um störf siðanefndar væru jafn gallaðar og raun ber vitni. Í viðleitni til að benda félagi mínu til áratuga á þessa galla vil ég rekja feril máls sem var vísað til nefndarinnar fyrir skömmu. Í kjölfar birtingar fréttar, þar sem ranglega var lesið úr rannsóknarskýrslu Alþingis, var leitað leiðréttingar hjá viðkomandi fjölmiðli. Eftir nokkur tölvupóstsamskipti viðurkenndu fréttastjóri og viðkomandi fréttamaður að farið hefði verið með rangt mál. Þeir töldu þó ekki ástæðu til leiðréttingar, þar sem rangfærslurnar hefðu ekki verið aðalatriði fréttarinnar. Sá sem fréttin fjallaði m.a. um var ekki sama sinnis; taldi ályktanir sem dregnar höfðu verið af þessu ranga atriði meiðandi og sætti sig ekki við að vitleysan lifði í gagnasöfnum um aldur og ævi. Hann leitaði því til siðanefndar og lét fylgja með öll gögn um málið, þ. á m. tölvupóstana þar sem starfsmenn fjölmiðilsins viðurkenndu að hafa farið rangt með, en neituðu leiðréttingu. Siðanefnd tók málið til meðferðar. Samkvæmt starfsreglum hennar kannar hún hæfi nefndarmanna. Einn þeirra vék réttilega sæti, svo mér sé kunnugt, enda tengdur starfsmanni hins kærða fjölmiðils fjölskylduböndum. Ekki virðist siðanefnd þó hafa haft efasemdir um setu annars nefndarmanns, sem hefur varið drjúgum tíma í það á bloggi sínu að reyna að sýna fram á að kærandi sé hvorki sannsögull né almennt nokkurs trausts verður. Þar sem ég hafði tekið að mér að reka málið fyrir siðanefnd átti ég von á að verða kvödd fyrir siðanefndina, enda segir í vinnureglum hennar að hún skuli bjóða báðum aðilum máls að skýra mál sitt á fundum nefndarinnar. Hún skal einnig óska eftir skriflegri greinargerð beggja aðila. Ég heyrði hins vegar fyrst frá siðanefnd þegar úrskurður hennar lá fyrir. Í honum kom fram að siðanefnd hefði borist greinargerð hinna kærðu. Lesa má úr úrskurðinum að siðanefnd hafi þótt nóg að gert af því að fjölmiðillinn hafði birt ódagsetta athugasemd á vef sínum. Í kærunni hafði þó komið skýrt fram, að engin leiðrétting hafði fengist á þeim tíma sem kæran var lögð fram. Er hugsanlegt að fréttin hafi ekki verið leiðrétt fyrr en málið hafði verið kært? Það upplýsir siðanefnd ekki – og tekur því ekki afstöðu til þeirrar ákvörðunar fjölmiðilsins að neita kæranda um leiðréttingu. Þá telur siðanefnd það fjölmiðlinum til bóta, að nafn kæranda hafði ekki verið nefnt sérstaklega í hinni röngu tilvísun, heldur félag sem hann átti. Hafði þó, fyrr í þessari sömu frétt, verið tekið skýrt fram hver átti félagið og hefur aldrei verið launungarmál. Í kjölfar úrskurðarins óskaði ég eftir að fá að sjá greinargerð kærðu. Siðanefnd hafnaði því, „enda tíðkast ekki að senda slík gögn út, auk þess sem málinu er lokið af hálfu siðanefndar“. Í kjölfarið leitaði ég beint til fjölmiðilsins, en fékk þau svör að ekki sæist ástæða til að afhenda greinargerðina og ég yrði að una niðurstöðu siðanefndar. Reglurnar þarf að endurskoðaMér er til efs að blaðamenn séu almennt sáttir við þessa málsmeðferð. Hún er ekki til þess fallin að auka trú á málefnalega og hlutlæga meðferð mála. Hvers vegna tekur siðanefnd ekki á málum í samræmi við stöðuna þegar kært er, þ.e. eftir ítrekaða neitun fjölmiðils að birta leiðréttingu? Hvernig á sá sem kærir að átta sig á hvernig siðanefnd kemst að niðurstöðu sinni, ef hann fær ekki að sjá forsendur þeirrar niðurstöðu? Hvers vegna segir í vinnureglum siðanefndar að hún skuli bjóða aðilum máls að skýra mál sitt á fundum nefndarinnar ef það er mat hennar hverju sinni hvort það eigi að gera, byggt á því hvort hún telji mál nægilega upplýst samkvæmt gögnum, sem eru ekki báðum aðilum máls ljós? Hér með óska ég eftir að stjórn Blaðamannafélags Íslands svari eftirfarandi spurningum:1. Telur stjórn BÍ eðlilegt að siðanefnd félagsins taki að sér að túlka afdráttarlausar reglur um að hún skuli kalla málsaðila fyrir nefndina á þann veg að hún geri það aðeins þegar henni þykir ástæða til?2. Telur stjórn BÍ eðlilegt að siðanefndarmaður, sem ítrekað hefur dregið heilindi málsaðila í efa á opinberum vettvangi, taki þátt í afgreiðslu máls?3. Telur stjórn BÍ það þjóna tilgangi siðanefndar að málsgögn og forsendur úrskurðar nefndarinnar séu málsaðilum ekki aðgengileg, sem hefur í för með sér að niðurstaða nefndarinnar verður ávallt ógagnsæ? Blaðamannafélagið brást snöfurmannlega við skýrslu rannsóknarnefndar Alþingis og fjallaði ítarlega um hvernig fjölmiðlar gætu staðið sig betur í umfjöllun um þjóðfélagsmál. Það endurmat þyrfti einnig að ná til vinnubragða siðanefndar félagsins.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun