GAMMA: Vaxtakostnaður dýrkeyptur fyrir ríkissjóð 29. október 2010 13:08 Vaxtaákvarðanir eru í höndum Peningastefnunefndar Seðlabankans. „Að okkar mati leiða háir vextir Seðlabankansbankans til aukins þrýstings á krónuna þar sem útlendingar hafa haldið á bilinu 400-600 milljörðum kr. í skammtímaeignum í krónum sem hafa hlaðið upp á sig vöxtum og þar með ýtt undir vandann við að losa gjaldeyrishöftin." Þetta kemur fram í nýju áliti frá fjármálafyrirtækinu GAMMA en þar segir að það fari lítið fyrir umræðu um það hvort háir vextir seðlabankans séu ástæða styrkingar krónunnar á árinu. Það mátti vera ljóst um leið og hagkefið hrundi að hér þyrftu raunvextir að vera lágir, mjög lágir, en niðurstaðan er hins vegar þveröfug. Afleiðingarnar hafa verið miklar og dýrkeyptar og má þá einkum nefna: „ Eignir útlendinga hafa hlaðið á sig tugum milljarða af vöxtum í boði ríkis og seðlabankans, og þá skattgreiðenda á endanum, algerlega að óþörfu. Ríkissjóður hefur gefið út um 740 milljarða kr. af skuldabréfum í krónum eftir hrun, innlendar skuldir ríkissjóðs fóru úr 180 milljarða kr. í 920 milljarða kr. Þótt erfiðara sé að mæla raunkostnað ríkis við að fjármagna löng bréf á of háum vöxtum en styttri, ætti umfram kostnaður ríkisins vegna vaxtastigs Seðlabankans eftir hrun að hlaupa á bilinu 70-80 milljarða kr. samkvæmt okkar útreikningum, miðað við að raunvextir bankans hefðu verið núll. Auk þess er ríkissjóður að fjármagna í dag um 390 milljarða kr. í víxlum og ríkisbréfum með líftíma styttri en hálft ár. Hvert prósent í lægri vöxtum Seðlabankans minnkar því halla ríkissjóðs beint um 4 milljarða kr. á ári horft fram á veginn, svo ekki sé talað um jákvæð veltuáhrif á hagkerfið," segir í áliti GAMMA. „Seðlabankinn er í dag rekinn með miklum undirliggjandi halla í krónum. Seðlabankinn greiðir innlánsvexti og innistæðubréfavexti á um 140 milljarða kr. eign fjármálafyrirtækja, auk þess að greiða ríkissjóði vexti á um 160 milljarða kr. eign hans í Seðlabankanum. Á móti eru eignir Seðlabankans í krónum sem eru fyrst og fremst skuldabréf útgefið af ríkissjóði að upphæð 160 milljarða kr. á 2,5% verðtryggðum vöxtum og aðrar kröfur sem bankinn tók yfir og er eftir atvikum að fá vexti á, verðtryggða og óverðtryggða. Á seinasta ári leit þetta vel út þegar verðbólga var 7,5% en í ár stefnir í að verðbólga verði um 2% og því tap af rekstri Seðlabankans." Þá segir að ástæðan sé að Seðlabankinn lánar út veðlán á talsvert hærri vöxtum en en hann greiðir í formi innlánsvaxta. Eftir hrun hafa umsvif veðlána dregist mikið saman og því hefur Seðlabankinn einfaldlega ekki efni á að greiða þessa háu vexti þegar verðbólga hefur hjaðnað. Ef undirliggjandi taprekstur Seðlabankans verður langvinnur gæti afleiðingin verið sú að traust á bankanum þverri. „Aðrar afleiðingar munu verða skýrari á næstu misserum þegar erlend lán verða í auknum mæli færð yfir í íslenskar krónur, beintengdar við vexti Seðlabankans. Greiðslubyrði heimila og fyrirtækja með slík lán mun að óþörfu verða hærri en nauðsyn ber til og leiða til enn frekari samdráttar og uppsagna. Mesta lækkun væntingavísitölunnar frá hruni í s.l. mánuði slær vonandi á væntingar Seðlabankans um að jafnvægi sé að nást og að marktækur hagvöxtur sé að hefjast, því myndin sem gæti blasað við eftir áramót gæti sagt talsvert aðra sögu," segir í álitinu. Mest lesið 134 sagt upp í þremur hópuppsögnum Viðskipti innlent Lausnamiðuð ferilskrá og að þora Atvinnulíf „Það fyrsta sem ég segi er „Góða morgun““ Atvinnulíf Íslensk fyrirtæki geti endurheimt verulegar fjárhæðir Viðskipti innlent Ferjuleiðir taka við rekstri ferjunnar Baldurs Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Ingvi Steinn frá Arion til Defend Iceland Viðskipti innlent Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Tvöfaldar tolla á innflutt stál og ál Viðskipti erlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Fleiri fréttir 134 sagt upp í þremur hópuppsögnum Ingvi Steinn frá Arion til Defend Iceland Ferjuleiðir taka við rekstri ferjunnar Baldurs Nýr verslunarkjarni opnaður á Selfossi Íslensk fyrirtæki geti endurheimt verulegar fjárhæðir Í hópi þeirra sem hlutu Viator Experience-verðlaunin Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum Sigurður Jökull stýrir Cruise Iceland Taka við nýjum forstöðumannastöðum hjá Krónunni Dolores ráðin forstöðumaður hjá OK Shein ginni neytendur til skyndikaupa Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma „Grindavíkuráhrifin“ leiða til talsverðrar hækkunar hjá nágrönnum Indó skoraði hæst í Sjálfbærniásnum Fasteignamat hækkar um 9,2 prósent á milli ára Bein útsending: Fasteignamat 2026 kynnt Verðbólga lækkar um 0,4 stig Kvika vinsælasta stelpan á ballinu Bein útsending: Viðurkenningarhátíð Sjálfbærniássins Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Vextir lækka hjá Íslandsbanka Lokun kísilvers á Bakka: „Þetta er grátbölvað“ Arion vill sameinast Kviku Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Bein útsending: Ársfundur Samáls Vilja að stjórnvöld greiði leið kísilversins á Bakka Play tekur flugið til Agadir Sjá meira
„Að okkar mati leiða háir vextir Seðlabankansbankans til aukins þrýstings á krónuna þar sem útlendingar hafa haldið á bilinu 400-600 milljörðum kr. í skammtímaeignum í krónum sem hafa hlaðið upp á sig vöxtum og þar með ýtt undir vandann við að losa gjaldeyrishöftin." Þetta kemur fram í nýju áliti frá fjármálafyrirtækinu GAMMA en þar segir að það fari lítið fyrir umræðu um það hvort háir vextir seðlabankans séu ástæða styrkingar krónunnar á árinu. Það mátti vera ljóst um leið og hagkefið hrundi að hér þyrftu raunvextir að vera lágir, mjög lágir, en niðurstaðan er hins vegar þveröfug. Afleiðingarnar hafa verið miklar og dýrkeyptar og má þá einkum nefna: „ Eignir útlendinga hafa hlaðið á sig tugum milljarða af vöxtum í boði ríkis og seðlabankans, og þá skattgreiðenda á endanum, algerlega að óþörfu. Ríkissjóður hefur gefið út um 740 milljarða kr. af skuldabréfum í krónum eftir hrun, innlendar skuldir ríkissjóðs fóru úr 180 milljarða kr. í 920 milljarða kr. Þótt erfiðara sé að mæla raunkostnað ríkis við að fjármagna löng bréf á of háum vöxtum en styttri, ætti umfram kostnaður ríkisins vegna vaxtastigs Seðlabankans eftir hrun að hlaupa á bilinu 70-80 milljarða kr. samkvæmt okkar útreikningum, miðað við að raunvextir bankans hefðu verið núll. Auk þess er ríkissjóður að fjármagna í dag um 390 milljarða kr. í víxlum og ríkisbréfum með líftíma styttri en hálft ár. Hvert prósent í lægri vöxtum Seðlabankans minnkar því halla ríkissjóðs beint um 4 milljarða kr. á ári horft fram á veginn, svo ekki sé talað um jákvæð veltuáhrif á hagkerfið," segir í áliti GAMMA. „Seðlabankinn er í dag rekinn með miklum undirliggjandi halla í krónum. Seðlabankinn greiðir innlánsvexti og innistæðubréfavexti á um 140 milljarða kr. eign fjármálafyrirtækja, auk þess að greiða ríkissjóði vexti á um 160 milljarða kr. eign hans í Seðlabankanum. Á móti eru eignir Seðlabankans í krónum sem eru fyrst og fremst skuldabréf útgefið af ríkissjóði að upphæð 160 milljarða kr. á 2,5% verðtryggðum vöxtum og aðrar kröfur sem bankinn tók yfir og er eftir atvikum að fá vexti á, verðtryggða og óverðtryggða. Á seinasta ári leit þetta vel út þegar verðbólga var 7,5% en í ár stefnir í að verðbólga verði um 2% og því tap af rekstri Seðlabankans." Þá segir að ástæðan sé að Seðlabankinn lánar út veðlán á talsvert hærri vöxtum en en hann greiðir í formi innlánsvaxta. Eftir hrun hafa umsvif veðlána dregist mikið saman og því hefur Seðlabankinn einfaldlega ekki efni á að greiða þessa háu vexti þegar verðbólga hefur hjaðnað. Ef undirliggjandi taprekstur Seðlabankans verður langvinnur gæti afleiðingin verið sú að traust á bankanum þverri. „Aðrar afleiðingar munu verða skýrari á næstu misserum þegar erlend lán verða í auknum mæli færð yfir í íslenskar krónur, beintengdar við vexti Seðlabankans. Greiðslubyrði heimila og fyrirtækja með slík lán mun að óþörfu verða hærri en nauðsyn ber til og leiða til enn frekari samdráttar og uppsagna. Mesta lækkun væntingavísitölunnar frá hruni í s.l. mánuði slær vonandi á væntingar Seðlabankans um að jafnvægi sé að nást og að marktækur hagvöxtur sé að hefjast, því myndin sem gæti blasað við eftir áramót gæti sagt talsvert aðra sögu," segir í álitinu.
Mest lesið 134 sagt upp í þremur hópuppsögnum Viðskipti innlent Lausnamiðuð ferilskrá og að þora Atvinnulíf „Það fyrsta sem ég segi er „Góða morgun““ Atvinnulíf Íslensk fyrirtæki geti endurheimt verulegar fjárhæðir Viðskipti innlent Ferjuleiðir taka við rekstri ferjunnar Baldurs Viðskipti innlent Fyrsta íslenska grænkera ostagerðin í hættu Viðskipti innlent Ingvi Steinn frá Arion til Defend Iceland Viðskipti innlent Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Viðskipti innlent Tvöfaldar tolla á innflutt stál og ál Viðskipti erlent Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Viðskipti innlent Fleiri fréttir 134 sagt upp í þremur hópuppsögnum Ingvi Steinn frá Arion til Defend Iceland Ferjuleiðir taka við rekstri ferjunnar Baldurs Nýr verslunarkjarni opnaður á Selfossi Íslensk fyrirtæki geti endurheimt verulegar fjárhæðir Í hópi þeirra sem hlutu Viator Experience-verðlaunin Heiður Björk tekur við eftir brotthvarf Gunnars Egils GeoSilica hefur framleiðslu á Þeistareykjum Sigurður Jökull stýrir Cruise Iceland Taka við nýjum forstöðumannastöðum hjá Krónunni Dolores ráðin forstöðumaður hjá OK Shein ginni neytendur til skyndikaupa Annar banki býður betra verð en hinn með sömu eigendur Þau keyptu fyrir tuttugu milljónir í útboðinu Sameining við Kviku banka mun taka langan tíma „Grindavíkuráhrifin“ leiða til talsverðrar hækkunar hjá nágrönnum Indó skoraði hæst í Sjálfbærniásnum Fasteignamat hækkar um 9,2 prósent á milli ára Bein útsending: Fasteignamat 2026 kynnt Verðbólga lækkar um 0,4 stig Kvika vinsælasta stelpan á ballinu Bein útsending: Viðurkenningarhátíð Sjálfbærniássins Auður hefur innreið sína á húsnæðislánamarkað Vextir lækka hjá Íslandsbanka Lokun kísilvers á Bakka: „Þetta er grátbölvað“ Arion vill sameinast Kviku Birta lista yfir kaupendur: Á annað þúsund keypti fyrir tuttugu milljónir Bein útsending: Ársfundur Samáls Vilja að stjórnvöld greiði leið kísilversins á Bakka Play tekur flugið til Agadir Sjá meira