Heilsa á heimsmælikvarða 25. apríl 2007 05:00 Frá upphafi hafa RAI-mælitækin verið í sífelldri þróun hjá InterRAI, í samstarfi fagaðila frá tuttugu löndum og tekur Ísland virkan þátt í því samstarfi. RAI-hugmyndafræðin hefur á undanförnum árum rutt sér til rúms sem áhrifarík leið til að auka gæði heilbrigðisþjónustu annars vegar og stýra betur fjármunum hins vegar. Á vegum alþjóðlegra samtaka, InterRAI (http://interrai.org), hefur verið skilgreindur fjöldi samhæfðra mælitækja sem öll miða að því að mæla nákvæmlega líðan og aðbúnað þeirra sem nýta sér tiltekna þjónustu heilbrigðiskerfisins.Kerfi til að auka gæði heilbrigðisþjónustuÞróun RAI-mælitækjanna hófst árið 1986 í BNA. Í fyrstu var RAI eingöngu hugsað sem matskerfi til að auka gæði þjónustu á hjúkrunarheimilum en með tímanum hefur aðferðafræðin verið víkkuð út á fleiri tegundir heilbrigðisþjónustu. Skammstöfunin RAI er stytting á ensku orðunum, „Residential Assessment Instrument“, sem á íslensku hefur verið þýtt sem raunverulegur aðbúnaður íbúa.Á Íslandi starfar RAI-stýrihópur, IceRAI, á vegum heilbrigðs- og tryggingamálaráðuneytisins auk þess sem skilgreindir hafa verið tæknilegir stýrihópar sem stýra tæknilegri þróun hinna mismunandi RAI-mælitækja. Landlæknir hefur eftirlitsskyldu með skráningu gagna auk þess að gæta að samræmingarhlutverki mælitækjanna. Rekstraraðilar heilbrigðisþjónustunnar nýta sér mælitækin til að mæla kostnað þjónustunnar og heilbrigðisstarfsmenn nýta sér þau til að bæta gæði þjónustunnar.Alþjóðleg mælitæki notuð í Kína og á ÍslandiRAI-mælitækin samastanda af ellefu sérhæfðum mælitækjum sem byggja á sameiginlegum grunni. Þetta eru mælitæki fyrir dvalar- og hjúkrunarheimili, heimaþjónustu, geðheilbrigðisþjónustu, öldrunarlækningar, skimun, notendur þjónustuíbúða, líknarþjónustu, bráðasjúkrahús, samfélagsog geðheilbrigðisþjónustu, fatlaða og þroskahefta.Hvert mælitæki samanstendur af mati á líðan og aðbúnaði einstaklinga annars vegar og niðurstöðum fyrirfram skilgreindra útreikninga hins vegar. Mat er framkvæmt með þeim hætti að heilbrigðisstarfsmaður safnar upplýsingum um einstakling, með því að spyrja hann eða þá sem honum eru nákomnir, og fyllir út matseyðublað viðkomandi mælitækis. Út frá matinu eru framkvæmdir útreikningar sem skila niðurstöðum sem segja til um aðbúnað sem og líkamlegt og andlegt atgervi einstaklings. Út frá niðurstöðunum er síðan mögulegt að skipuleggja þjónustuna þannig að hverjum og einum sé sinnt miðað við eigin þarfir. Þar með aukast gæði þjónustunnar. Eins geta upplýsingar um hópa einstaklinga gefið vísbendingar um hvar skórinn kreppir og þar með haft áhrif á þjónustu við smærri og stærri hópa einstaklinga. Út frá niðurstöðum má einnig sjá kostnað við þjónustuna, hvort sem það er fyrir einstaklinga eða smærri eða stærri hópa.Til að nýta sem best þær upplýsingar sem mælitækin innihalda og auka gæðin með skilvirkum hætti kom fljótt í ljós að þróa þyrfti hugbúnað til að halda utan um upplýsingar RAI-mælitækjanna. Á Íslandi hefur þróun þess hugbúnaðar verið í höndum Stika ehf.Samstarf hins opinbera og sveitarfélagaTvö mælitæki hafa verið tekin í notkun á Íslandi nú þegar og innan skamms verða önnur tvö tekin í notkun. Annars vegar RAI-mælitækið fyrir dvalar- og hjúkrunarheimili en það hefur verið í notkun á Íslandi frá 2002. Árið 2004 hófst þróun á RAI-mælitæki fyrir heimaþjónustu og hét verkefnið samstarfsverkefni Félagsþjónustunnar- og Heilsugæslunnar í Reykjavík. Haustið 2006 fór af stað hönnunarvinna fyrir næstu tvö RAI-mælitækin þ.e. fyrir geðheilbrigðisþjónustu og öldrunarlækningar. Mikilvægur þátturÖll mælitækin eiga sér sameiginlegan kjarna. Við hönnun kerfisins var því leitast við að láta hugbúnaðinn og skráningu gagna endurspegla þann kjarna. Öll kerfin hafa því staðlaðan máta við skráningu og birtingu gagna og samþætting mismunandi RAI-kerfa verður mun auðveldari. Gert hefur verið ráð fyrir því að auðvelt sé að samþætta RAI-kerfið við ýmis önnur kerfi. Jafnframt er hægt að flytja og yfirfæra skráningar úr einu RAI-kerfi yfir í annað til dæmis frá heimaþjónustukerfi yfir í dvalar- og hjúkrunarheimili þegar einstaklingur flyst á hjúkrunarheimili úr heimaþjónustu. Að auki má nefna að þar sem mælitækin eru þróuð með stöðluðum hætti auðveldar það allan samanburð á upplýsingum milli landa.Ekki hefur verið tekin ákvörðun um frekari útbreiðslu núverandi kerfa eða þróun þeirra mælitækja sem ekki hafa verið innleidd á Íslandi en vafalaust yrði það til að bæta þjónustu og eins til að bæta áætlanir og mælingar á kostnaði við umönnun og þjónustu í mismunandi tegundum heilbrigðisþjónustu.Höfundur er stærðfræðingur og tæknilegur framkvæmdastjóri Stiku ehf. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir Skoðun Skoðun Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Umburðarlyndi og kærleikur Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Kolbrún og Kafka Pétur Orri Pétursson skrifar Skoðun Brottvísanir sem öllum var sama um Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Mamma er gulur góð einkunn? Díana Dögg Víglundsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í vinnunni: Frá hamri til heilabús Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Engu slaufað Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? II. Viðurkenning og höfnun Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Krabbameinsfélagið í stafni í aðdraganda storms Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Lénsherratímabilið er hafið Einar G Harðarson skrifar Sjá meira
Frá upphafi hafa RAI-mælitækin verið í sífelldri þróun hjá InterRAI, í samstarfi fagaðila frá tuttugu löndum og tekur Ísland virkan þátt í því samstarfi. RAI-hugmyndafræðin hefur á undanförnum árum rutt sér til rúms sem áhrifarík leið til að auka gæði heilbrigðisþjónustu annars vegar og stýra betur fjármunum hins vegar. Á vegum alþjóðlegra samtaka, InterRAI (http://interrai.org), hefur verið skilgreindur fjöldi samhæfðra mælitækja sem öll miða að því að mæla nákvæmlega líðan og aðbúnað þeirra sem nýta sér tiltekna þjónustu heilbrigðiskerfisins.Kerfi til að auka gæði heilbrigðisþjónustuÞróun RAI-mælitækjanna hófst árið 1986 í BNA. Í fyrstu var RAI eingöngu hugsað sem matskerfi til að auka gæði þjónustu á hjúkrunarheimilum en með tímanum hefur aðferðafræðin verið víkkuð út á fleiri tegundir heilbrigðisþjónustu. Skammstöfunin RAI er stytting á ensku orðunum, „Residential Assessment Instrument“, sem á íslensku hefur verið þýtt sem raunverulegur aðbúnaður íbúa.Á Íslandi starfar RAI-stýrihópur, IceRAI, á vegum heilbrigðs- og tryggingamálaráðuneytisins auk þess sem skilgreindir hafa verið tæknilegir stýrihópar sem stýra tæknilegri þróun hinna mismunandi RAI-mælitækja. Landlæknir hefur eftirlitsskyldu með skráningu gagna auk þess að gæta að samræmingarhlutverki mælitækjanna. Rekstraraðilar heilbrigðisþjónustunnar nýta sér mælitækin til að mæla kostnað þjónustunnar og heilbrigðisstarfsmenn nýta sér þau til að bæta gæði þjónustunnar.Alþjóðleg mælitæki notuð í Kína og á ÍslandiRAI-mælitækin samastanda af ellefu sérhæfðum mælitækjum sem byggja á sameiginlegum grunni. Þetta eru mælitæki fyrir dvalar- og hjúkrunarheimili, heimaþjónustu, geðheilbrigðisþjónustu, öldrunarlækningar, skimun, notendur þjónustuíbúða, líknarþjónustu, bráðasjúkrahús, samfélagsog geðheilbrigðisþjónustu, fatlaða og þroskahefta.Hvert mælitæki samanstendur af mati á líðan og aðbúnaði einstaklinga annars vegar og niðurstöðum fyrirfram skilgreindra útreikninga hins vegar. Mat er framkvæmt með þeim hætti að heilbrigðisstarfsmaður safnar upplýsingum um einstakling, með því að spyrja hann eða þá sem honum eru nákomnir, og fyllir út matseyðublað viðkomandi mælitækis. Út frá matinu eru framkvæmdir útreikningar sem skila niðurstöðum sem segja til um aðbúnað sem og líkamlegt og andlegt atgervi einstaklings. Út frá niðurstöðunum er síðan mögulegt að skipuleggja þjónustuna þannig að hverjum og einum sé sinnt miðað við eigin þarfir. Þar með aukast gæði þjónustunnar. Eins geta upplýsingar um hópa einstaklinga gefið vísbendingar um hvar skórinn kreppir og þar með haft áhrif á þjónustu við smærri og stærri hópa einstaklinga. Út frá niðurstöðum má einnig sjá kostnað við þjónustuna, hvort sem það er fyrir einstaklinga eða smærri eða stærri hópa.Til að nýta sem best þær upplýsingar sem mælitækin innihalda og auka gæðin með skilvirkum hætti kom fljótt í ljós að þróa þyrfti hugbúnað til að halda utan um upplýsingar RAI-mælitækjanna. Á Íslandi hefur þróun þess hugbúnaðar verið í höndum Stika ehf.Samstarf hins opinbera og sveitarfélagaTvö mælitæki hafa verið tekin í notkun á Íslandi nú þegar og innan skamms verða önnur tvö tekin í notkun. Annars vegar RAI-mælitækið fyrir dvalar- og hjúkrunarheimili en það hefur verið í notkun á Íslandi frá 2002. Árið 2004 hófst þróun á RAI-mælitæki fyrir heimaþjónustu og hét verkefnið samstarfsverkefni Félagsþjónustunnar- og Heilsugæslunnar í Reykjavík. Haustið 2006 fór af stað hönnunarvinna fyrir næstu tvö RAI-mælitækin þ.e. fyrir geðheilbrigðisþjónustu og öldrunarlækningar. Mikilvægur þátturÖll mælitækin eiga sér sameiginlegan kjarna. Við hönnun kerfisins var því leitast við að láta hugbúnaðinn og skráningu gagna endurspegla þann kjarna. Öll kerfin hafa því staðlaðan máta við skráningu og birtingu gagna og samþætting mismunandi RAI-kerfa verður mun auðveldari. Gert hefur verið ráð fyrir því að auðvelt sé að samþætta RAI-kerfið við ýmis önnur kerfi. Jafnframt er hægt að flytja og yfirfæra skráningar úr einu RAI-kerfi yfir í annað til dæmis frá heimaþjónustukerfi yfir í dvalar- og hjúkrunarheimili þegar einstaklingur flyst á hjúkrunarheimili úr heimaþjónustu. Að auki má nefna að þar sem mælitækin eru þróuð með stöðluðum hætti auðveldar það allan samanburð á upplýsingum milli landa.Ekki hefur verið tekin ákvörðun um frekari útbreiðslu núverandi kerfa eða þróun þeirra mælitækja sem ekki hafa verið innleidd á Íslandi en vafalaust yrði það til að bæta þjónustu og eins til að bæta áætlanir og mælingar á kostnaði við umönnun og þjónustu í mismunandi tegundum heilbrigðisþjónustu.Höfundur er stærðfræðingur og tæknilegur framkvæmdastjóri Stiku ehf.
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Fagmennska, fræðileg þekking, samráð, samvinna, þarfir og vilji barna og ungmenna eru grundvallaratriði Árni Guðmundsson skrifar
Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson Skoðun
Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson Skoðun