Mannúð og hugrekki - gegn stríðsglæpum og þjóðarmorði Ólafur Ingólfsson skrifar 1. apríl 2025 15:30 Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Á uppgjör frá TR að koma eldri borgurum á óvart? Björn Snæbjörnsson Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Tíðaheilbrigði er lykilatriði í jafnrétti kynjanna Berit Mueller skrifar Skoðun Þjóðarmorð – frá orðfræðilegu sjónarmiði Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Þakkir til starfsfólk Janusar Sigrún Ósk Bergmann skrifar Skoðun Mun gervigreindin senda konur heim? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Frá, frá, frá. Fúsa liggur á Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Nokkur orð um stöðuna Dögg Þrastardóttir skrifar Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun #blessmeta – þriðja grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvernig tryggir þú stærstu fjárfestingu lífins? Berglind Halla Elíasdóttir skrifar Skoðun Ritunarramminn - verkfæri fyrir kennara! Katrín Ósk Þráinsdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar Skoðun Feluleikur Þorgerðar Katrínar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Ráðalaus ráðherra Högni Elfar Gylfason skrifar Skoðun Spólum til baka Snævar Ingi Sveinsson skrifar Skoðun Sögulegur dómur Hæstaréttar – staðfestir sjálfstæði Alþingis Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Að vera fatlaður á Íslandi er full vinna Birna Ösp Traustadóttir skrifar Skoðun Sæluríkið Ísland Einar Helgason skrifar Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Stormurinn gegn stóðhryssunni Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Kallið þið þetta fjölbreytni? Hermann Borgar Jakobsson skrifar Skoðun Til varnar Eyjafjöllum - og Íslandi öllu Pétur Jónasson skrifar Skoðun Réttlætið sem refsar Jóni Hjálmar Vilhjálmsson skrifar Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm með titrandi tár Katrín Matthíasdóttir skrifar Sjá meira
Það þarf ekki að vefjast fyrir neinum að Ísrael er sekt um stríðsglæpi og þjóðarmorð á Gaza. Það er ekki tæknileg spurning hvort svo sé, því sennilega er ekkert þjóðarmorð í sögunni stutt jafn miklum og margvíslegum gögnum: miskunnarlausar árásir á óbreytta borgara á Gaza, varpað á þá sprengjum og þeir sveltir og myrtir af leyniskyttum. Árásir á sjúkrahús og sjúkraflutningabíla, morð á blaðamönnum, læknum og öðru heilbrigðisstarfsfólki, aftökur án dóms og laga. Alger eyðilegging samfélagsins með árásum á háskóla, bókasöfn, moskur og kirkjur, söfn, vatnsveitur og íþróttamannvirki. Innviðir sem snúa að dreifingu vatns og rafmagns hafa verið eyðilagðir, og fráveitukerfin sprengd í tætlur. Þá stundar Ísraelsher ólögmætar handtökur óbreyttra borgara, pyntingar og morð. Fréttirnar sem daglega berast frá Gaza eru skelfilegar, og nú er svo komið að staðfest er að yfir 50 þúsund manns hafi verið drepin, og þar af yfir 17 þúsund börn. Þá eru ótalin þau fórnarlömb sem enn eru grafin í rústum húsa, svo fjöldi drepinna getur verið helmingi hærri. Þá eru tugir þúsunda særð og limlest. Ísrael kemur í veg fyrir að mannúðaraðstoð berist, svo fjöldi manns deyr á hverjum degi af sárum sínum, og börn og gamalmenni deyja úr hungri, og skorti á næringu og lyfjum. Heilu stórfjölskyldurnar hafa verið drepnar, og fjöldi barna og unglinga glímir við alvarlega áfallastreyturöskun sem mun marka þau fyrir lífstíð. Stór hluti Gaza minnir í dag helst á Hiroshima eftir kjarnorkusprengjuna í ágúst 1945, og yfir tvær milljónir íbúa eru á vergangi og flótta. Hörmungarnar sem grimmd og miskunnarleysi Ísraelsmanna hafa orsakað eru ólýsanlegar. Alþjóðadómstóllinn skipaði fyrir ári síðan, 28. mars 2024, að Ísrael eigi að láta af árásum á óbreytta borgara og tryggja aðflutning vista og nauðsynja til að koma í veg fyrir hungursneyð og frekari þjáningar. Ísrael hefur látið þetta sem vind um eyru þjóta og hert árásir sínar, ítrekað komið í veg fyrir vopnahlé og brotið alla vopnahlésskilmála. Alþjóðastofnanir eins og Sameinuðu þjóðirnar, Amnesty International, Rauði krossinn og Mannréttindavaktin hafa fordæmt framferði Ísraels og krafist þess að Ísrael láti af hernaði sínum gegn óbreyttum borgurum. Alþjóða glæpadómstóllinn (International Criminal Court) gaf 2024 út handtökutilskipun á forsætisráðherra Ísraels, Benjamin Netanyahu, fyrir stríðsglæpi. Netanyahu hefur nýlega lýst yfir að hann stefni að brottrekstri Palestínumanna frá Gaza og yfirráðum Ísraels yfir svæðinu. Þetta er skýlaust brot á alþjóðalögum. Ísland er smáríki, og á allt undir því að alþjóðalög og sáttmálar séu virt – lög og sáttmálar sem Ísrael þverbrýtur og virðir einskis. Hvað getum við gert til að þrýsta á Ísrael um að stöðva þjóðarmorðið? Við getum gert ýmislegt. Við getum gerst aðili að kæru Suður Afríku gegn Ísrael sem Alþjóðadómstóllinn hefur til meðferðar – og fylgt þar fordæmi Íra. Við getum slitið stjórnmálasambandi við Ísrael, á þeim forsendum að við viljum ekki vera í sambandi við ríki sem stundar þjóðarmorð. Við getum krafist þess að Ísrael verði útilokað frá þátttöku í alþjóðlegum íþrótta- og menningarviðburðum eins og Heimsmeistarakeppni í knattspyrnu, Ólympíuleikum og Söngvakeppni evrópskra sjónvarpsstöðva. Við getum stöðvað alla verslun og viðskipti við Ísrael, og meinað ferðamönnum frá Ísrael komu til landsins ef þeir hafa gegnt herþjónustu eða tekið á annan hátt þátt í þjóðarmorðinu. Jafnframt þessu þurfum við líka að stórauka mannúðaraðstoð til íbúa Gaza. Ísrael á öfluga bakhjarla sem sjálfsagt munu taka því illa ef Ísland tekur afgerandi skref eins og lýst er hér að framan. Það kostar hugrekki að standa fyrir mannúð í heimi sem virðist vera að ganga af göflunum. Í sögu Astrid Lindgren, Bróðir minn Ljónshjarta, segir stóri bróðir (Jónatan) við litla bróðir sinn (Kalla) að stundum þurfi maður að gera hluti sem maður varla þorir, því annars sé maður ekki manneskja heldur bara lítið skítseyði. Verum hugrökk og sýnum mannúð í verki - að við ætlum ekki að horfa þegjandi á þjóðarmorðið á Gaza heldur gera allt sem hægt er til að stöðva það! Það dugar ekki lengur að bara fordæma athafnir Ísraels og stjórnar Netanyahu í orði - það þarf að grípa til aðgerða sem bíta, og sýna að við viljum ekki vera samsek um þjóðarmorð með þögn og meðvirkni. Það er núna sem stjórnmálamenn á Íslandi geta stigið fram og sýnt að þeir séu manneskjur með mannúð að leiðarljósi! Höfundur er prófessor emiritus í jarðfræði.
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Borgarlína, barnleysi og bíllaus lífstíll – hentar það Kópavogi? Einar Jóhannes Guðnason skrifar
Skoðun Kynbundinn munur í tekjum á efri árum Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Hvalveiðar eru ekki mannréttindi. Þetta er atvinnugrein sem hefur mistekist Ed Goodall skrifar
Skoðun Áskorun til Alþingis: Tryggið almannahagsmuni - afnemið samkeppnisundanþágu afurðastöðvanna Benedikt S. Benediktsson,Breki Karlsson,Halla Gunnarsdóttir,Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Guðmundur Hrafn Arngrímsson er maður sem hefur aldrei rúllað sexum Kristján Blöndal skrifar
Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir Skoðun