Sjálfbærni íslenskra fyrirtækja er ekki lengur valkostur Ísabella Ósk Másdóttir, Guðni Þór Þórsson og Arent Orri J. Claessen skrifa 6. febrúar 2025 08:32 Það er ekkert nýtt af nálinni að ungt fólk vilji breyta heiminum og ætlist til þess að stjórnvöld og atvinnulíf taki ábyrgð með því að takast á við framtíðaráskoranir í tengslum við umhverfis og samfélagsmál fyrir núverandi og komandi kynslóðir. Um árabil hefur ungt fólk á alþjóðavísu verið spurt út í þessar áherslur í könnun Deloitte og þar hefur komið í ljós að þessi mál skipta þau miklu máli. Nú, í fyrsta sinn, höfum við gögn og upplýsingar sem gefa í skyn að þessi hugsunarháttur eigi svo sannarlega einnig við um ungt fólk á Íslandi. Afgerandi niðurstöður könnunar á meðal íslensku Z- og aldamótakynslóðarinnar Meirihluti Z-kynslóðarinnar og aldamótakynslóðarinnar á Íslandi kallar eftir því að fyrirtæki axli ábyrgð í umhverfis- og samfélagsmálum. Í nýrri kynslóðakönnun um sjálfbærni kemur í ljós að heil 80% þátttakenda telja stefnu fyrirtækja í þessum málum vera mikilvægt þegar þau velja sér vinnustað. Þetta er skýrt merki um breytta forgangsröðun þar sem ungt fólk vill starfa hjá fyrirtækjum sem setja sjálfbærni í öndvegi. Niðurstöðurnar sýna jafnframt að meirihluti þátttakenda telur að bæði atvinnulífið og stjórnvöld geri ekki nóg til að bregðast við loftslagsbreytingum. Auk þess sögðust 73% þátttakenda forðast að versla hraðtísku, sem undirstrikar vaxandi vitund ungu kynslóðanna um áhrif neysluhegðunar á umhverfið. Þessi niðurstaða er skýr áminning til fyrirtækja: sjálfbærni er ekki bara góð markaðsstefna – hún er orðin æ mikilvægara atriði hjá þessum hópi. Tæplega 90% þátttakenda í kynslóðakönnuninni, sem Deloitte, Festa - miðstöð um sjálfbærni og Stúdentaráð Háskóla Íslands létu gera, reyna eftir fremsta megni að lágmarka neikvæð áhrif sín á umhverfið og samfélagið. Það ætti að vekja stjórnendur fyrirtækja til vitundar að 70% ungs fólks er tilbúið að greiða meira fyrir sjálfbærar vörur og þjónustu. Íslensk ungmenni vilja vinna hjá fyrirtækjum sem setja sjálfbærni ofarlega í stefnu sinni og mörg hver eru tilbúin að beita þrýstingi til að tryggja að fyrirtæki taki þennan málaflokk alvarlega. Þrýstingur á atvinnulífið að breyta um stefnu Í könnuninni var spurt hversu mikilvægt þessum hópum finnist að það sem þau vinna við skipti máli og hafi tilgang. Svörin koma ekki á óvart. Ungu fólki á Íslandi finnst nánast öllu mikilvægt að þau finni fyrir tilgangi í vinnunni. Þau vilja mörg hver hafa áhrif og beina kröftum sínum að betri vinnustöðum sem láta sig sjálfbærni varða. Könnunin leiðir til að mynda í ljós að 22% Z-kynslóðarinnar og 29% aldamótakynslóðarinnar á Íslandi hafa þegar þrýst á vinnuveitanda sinn að grípa til aðgerða í loftslagsmálum. Þá horfir stór hluti unga fólksins til umhverfisáhrifa fyrirtækja þegar kemur að starfstengdum ákvörðunum, þar á meðal við val á framtíðarvinnustað. Fyrirtæki sem ekki aðlaga sig að viðhorfum stórs hluta Z- og aldamótakynslóðarinnar til sjálfbærni, eiga jafnvel á hættu að missa verðmæta starfskrafta sem vilja vinna hjá ábyrgum og framsýnum vinnustöðum. Tækifæri til aðgerða Unga fólkið telur að fyrirtæki geti gert betur í loftslagsmálum, meðal annars með því að fræða starfsfólk um sjálfbærni, styðja sjálfbæra valkosti með hvatakerfum, skuldbinda sig til að ná nettólosun gróðurhúsalofttegunda og gera sjálfbærni að að lykilþætti í viðskiptamódelinu. Þetta sýnir að ungt fólk væntir þess að fyrirtæki og stjórnvöld taki raunveruleg skref í átt að sjálfbærri framtíð – og það ætlar sér ekki að vera þögull áhorfandi á þeirri vegferð. Viðhorf ungu kynslóðanna um mikilvægi umhverfis- og samfélagsmála eru skýr. Fyrirtæki þurfa að aðlaga sig að breyttum áherslum ungs fólks og leggja áherslu á mikilvægi þessara þátta í rekstri sínum. Ungar kynslóðir eru tilbúnar að bregðast við með neysluhegðun sinni, starfstengdum ákvörðunum og þrýstingi innan vinnustaða. Fyrirtæki sem ekki tileinka sér skýra stefnu, markmið og aðgerðir á sviði sjálfbærni eiga á hættu að missa ekki aðeins traust neytenda, heldur einnig mikilvægan mannauð. _________________________ Til hliðsjónar og samanburðar í úrvinnslu könnunarinnar voru hafðar niðurstöður sambærilegrar alþjóðlegrar könnunar frá árinu 2024 sem framkvæmd var af Deloitte og náði til 44 landa. Á Íslandi var könnunin send út rafrænt tímabilið október til nóvember 2024 á alla nemendur Háskóla Íslands, Háskólans í Reykjavík, Háskólans á Bifröst, Listaháskóla Íslands, Háskólans á Akureyri, Landbúnaðarháskóla Íslands og SÍNE, samtök íslenskra námsmanna erlendis. Þátttakendur voru 240 talsins og var hlutfall Z-kynslóðarinnar 65% á móti 35% hlutfalli aldamótakynslóðarinnar Linkur á íslensku könnunina. Þar má einnig finna link á alþjóðlegu könnunina. Höfundar greinarinnar eru allt ungt fólk: Ísabella Ósk Másdóttir, samskiptastjóri hjá Festu Guðni Þór Þórsson, sérfræðingur Deloitte ehf. Arent Orri J. Claessen, forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sjálfbærni Mest lesið Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson Skoðun Skoðun Skoðun Von í Vonarskarði Þuríður Helga Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Þjóð gegn þjóðarmorði Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hvað er eiginlega málið með þessa þéttingu?? Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Eitt próf á ári – er það snemmtæk íhlutun? Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Þegar öllu er á botninn hvolft Ingólfur Sverrisson skrifar Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Viltu finna milljarð? - Frá gráu svæði í gagnsæi Gunnar Pétur Haraldsson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum – tækifæri eða hliðarskref? Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Á hvaða ári er Inga Sæland stödd? Snorri Másson skrifar Skoðun Eru börn innviðir? Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Háskólaþorpið Bifröst og fólkið sem gleymdist Margrét Jónsdóttir Njarðvík skrifar Skoðun Körfubolti á tímum þjóðarmorðs Bjarni Þór Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Draugagangur í Alaska Hannes Pétursson skrifar Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar Skoðun 76 dagar Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Í minningu körfuboltahetja Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Húsnæðisbæturnar sem hurfu Ragnar Sigurður Kristjánsson skrifar Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar Skoðun Hjartans mál í kennslu Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Hunsuðu menntamálin – en ætla nú að bjarga þeim Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Sporin þín Valtýr Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Sjá meira
Það er ekkert nýtt af nálinni að ungt fólk vilji breyta heiminum og ætlist til þess að stjórnvöld og atvinnulíf taki ábyrgð með því að takast á við framtíðaráskoranir í tengslum við umhverfis og samfélagsmál fyrir núverandi og komandi kynslóðir. Um árabil hefur ungt fólk á alþjóðavísu verið spurt út í þessar áherslur í könnun Deloitte og þar hefur komið í ljós að þessi mál skipta þau miklu máli. Nú, í fyrsta sinn, höfum við gögn og upplýsingar sem gefa í skyn að þessi hugsunarháttur eigi svo sannarlega einnig við um ungt fólk á Íslandi. Afgerandi niðurstöður könnunar á meðal íslensku Z- og aldamótakynslóðarinnar Meirihluti Z-kynslóðarinnar og aldamótakynslóðarinnar á Íslandi kallar eftir því að fyrirtæki axli ábyrgð í umhverfis- og samfélagsmálum. Í nýrri kynslóðakönnun um sjálfbærni kemur í ljós að heil 80% þátttakenda telja stefnu fyrirtækja í þessum málum vera mikilvægt þegar þau velja sér vinnustað. Þetta er skýrt merki um breytta forgangsröðun þar sem ungt fólk vill starfa hjá fyrirtækjum sem setja sjálfbærni í öndvegi. Niðurstöðurnar sýna jafnframt að meirihluti þátttakenda telur að bæði atvinnulífið og stjórnvöld geri ekki nóg til að bregðast við loftslagsbreytingum. Auk þess sögðust 73% þátttakenda forðast að versla hraðtísku, sem undirstrikar vaxandi vitund ungu kynslóðanna um áhrif neysluhegðunar á umhverfið. Þessi niðurstaða er skýr áminning til fyrirtækja: sjálfbærni er ekki bara góð markaðsstefna – hún er orðin æ mikilvægara atriði hjá þessum hópi. Tæplega 90% þátttakenda í kynslóðakönnuninni, sem Deloitte, Festa - miðstöð um sjálfbærni og Stúdentaráð Háskóla Íslands létu gera, reyna eftir fremsta megni að lágmarka neikvæð áhrif sín á umhverfið og samfélagið. Það ætti að vekja stjórnendur fyrirtækja til vitundar að 70% ungs fólks er tilbúið að greiða meira fyrir sjálfbærar vörur og þjónustu. Íslensk ungmenni vilja vinna hjá fyrirtækjum sem setja sjálfbærni ofarlega í stefnu sinni og mörg hver eru tilbúin að beita þrýstingi til að tryggja að fyrirtæki taki þennan málaflokk alvarlega. Þrýstingur á atvinnulífið að breyta um stefnu Í könnuninni var spurt hversu mikilvægt þessum hópum finnist að það sem þau vinna við skipti máli og hafi tilgang. Svörin koma ekki á óvart. Ungu fólki á Íslandi finnst nánast öllu mikilvægt að þau finni fyrir tilgangi í vinnunni. Þau vilja mörg hver hafa áhrif og beina kröftum sínum að betri vinnustöðum sem láta sig sjálfbærni varða. Könnunin leiðir til að mynda í ljós að 22% Z-kynslóðarinnar og 29% aldamótakynslóðarinnar á Íslandi hafa þegar þrýst á vinnuveitanda sinn að grípa til aðgerða í loftslagsmálum. Þá horfir stór hluti unga fólksins til umhverfisáhrifa fyrirtækja þegar kemur að starfstengdum ákvörðunum, þar á meðal við val á framtíðarvinnustað. Fyrirtæki sem ekki aðlaga sig að viðhorfum stórs hluta Z- og aldamótakynslóðarinnar til sjálfbærni, eiga jafnvel á hættu að missa verðmæta starfskrafta sem vilja vinna hjá ábyrgum og framsýnum vinnustöðum. Tækifæri til aðgerða Unga fólkið telur að fyrirtæki geti gert betur í loftslagsmálum, meðal annars með því að fræða starfsfólk um sjálfbærni, styðja sjálfbæra valkosti með hvatakerfum, skuldbinda sig til að ná nettólosun gróðurhúsalofttegunda og gera sjálfbærni að að lykilþætti í viðskiptamódelinu. Þetta sýnir að ungt fólk væntir þess að fyrirtæki og stjórnvöld taki raunveruleg skref í átt að sjálfbærri framtíð – og það ætlar sér ekki að vera þögull áhorfandi á þeirri vegferð. Viðhorf ungu kynslóðanna um mikilvægi umhverfis- og samfélagsmála eru skýr. Fyrirtæki þurfa að aðlaga sig að breyttum áherslum ungs fólks og leggja áherslu á mikilvægi þessara þátta í rekstri sínum. Ungar kynslóðir eru tilbúnar að bregðast við með neysluhegðun sinni, starfstengdum ákvörðunum og þrýstingi innan vinnustaða. Fyrirtæki sem ekki tileinka sér skýra stefnu, markmið og aðgerðir á sviði sjálfbærni eiga á hættu að missa ekki aðeins traust neytenda, heldur einnig mikilvægan mannauð. _________________________ Til hliðsjónar og samanburðar í úrvinnslu könnunarinnar voru hafðar niðurstöður sambærilegrar alþjóðlegrar könnunar frá árinu 2024 sem framkvæmd var af Deloitte og náði til 44 landa. Á Íslandi var könnunin send út rafrænt tímabilið október til nóvember 2024 á alla nemendur Háskóla Íslands, Háskólans í Reykjavík, Háskólans á Bifröst, Listaháskóla Íslands, Háskólans á Akureyri, Landbúnaðarháskóla Íslands og SÍNE, samtök íslenskra námsmanna erlendis. Þátttakendur voru 240 talsins og var hlutfall Z-kynslóðarinnar 65% á móti 35% hlutfalli aldamótakynslóðarinnar Linkur á íslensku könnunina. Þar má einnig finna link á alþjóðlegu könnunina. Höfundar greinarinnar eru allt ungt fólk: Ísabella Ósk Másdóttir, samskiptastjóri hjá Festu Guðni Þór Þórsson, sérfræðingur Deloitte ehf. Arent Orri J. Claessen, forseti Stúdentaráðs Háskóla Íslands
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Kynbundin áhrif barneigna á atvinnuþátttöku og tekjur Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson skrifar
Skoðun Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson skrifar
Skoðun Er kominn tími til að láta endurmeta brunabótamatið á þínu húsnæði? Heiðrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir skrifar
Skoðun Að saga rótina undan trénu og halda að stofninn vaxi hraðar: hugleiðing um tillögur Viðskiptaráðs Birgir Orri Ásgrímsson skrifar
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Hoppað í drullipolli við hliðina á Snorra Mássyni. Um allskonar fólk, líka í Miðflokknum Ægir Lúðvíksson Skoðun
Loftslagsverkfræði: Verkefni sem borgar sig ekki að láta bíða Snjólaug Árnadóttir,Páll Gunnarsson Skoðun
Ákall til KKÍ og íslensku íþróttahreyfingarinnar Ragnhildur Hólmgeirsdóttir,Oddný Björg Rafnsdóttir,Svanhildur Anja Ástþórsdóttir,Guðjón Magnússon,Margrét Rut Eddudóttir Skoðun