Hvers vegna Evrópusinni? Einar Helgason skrifar 29. janúar 2025 14:30 „Hvers vegna í ósköpunum ert þú svona hlynntur því að við göngum í þetta samband?“ Ég var spurður þessarar spurningar ekki alls fyrir löngu af góðum kunningja sem furðaði sig á þeirri afstöðu minni að við Íslendingar ættum að ganga í Evrópusambandið. Reyndar bætti hann við áður, en ég gat svarað, hvort ég væri svona mikið barn að ég sæi það ekki að þetta samband væri ein rjúkandi rúst og aðeins tímaspursmál hvenær það liðaðist í sundur. Hann hvessti á mig augun eins og hann vildi bæta við spurningunni um það hverskonar hálfviti ég væri. Að fá svona spurningu frá manni sem hertist alltaf í andstöðu sinni við Evrópusambandið þess meira sem hann talaði um það, var ekki til þess að út úr því kæmu neinar vitrænar samræður. Enda fór það svo þegar ég ætlaði að reyna svara þessari spurningu, flæddu frá honum fleiri spurningar. Greinilegt var að þær voru ekki settar fram í því augnamiði að fá svör, heldur til þess að sýna fram á hverskonar auli ég væri. „Sérðu ekki að það er allt að hrynja í þessu Evrópusambandi?“ „Veistu ekki að það er búið að svifta þessar þjóðir sem þarna eru innanborðs sjálfstæði.“ „Viltu virkilega að við fáum þrjátíu til fjörutíu prósent atvinnuleysi á Íslandi.“ Í stuttu máli þá fóru þessar umræður um kosti og galla á því hvort Ísland væri betur eða ver sett með því að ganga í þetta samband eða spurninguna sem þessi ágæti maður varpaði til mín í upphafi til þess að ég lagðist í djúpar pælingar um það hvers vegna ég gerðist talsmaður þess að Ísland gengi í Evrópusambandið. Þegar ég heyrði fyrst af þessu ríkjasambandi og ástæðuna fyrir því að þau voru stofnuð, þá varð ég strax mjög hlynntur þeirri hugsjón sem þar lá að baki. Kannski var ástæðan sú að hér fyrr á árum hafði ég töluvert lagt mig eftir því að lesa um síðustu heimstyrjöld og allan þann viðbjóð sem henni fylgdi. Sá mannlegi harmleikur sem þar átti sér stað er nær ólýsanlegur og nægir að nefna helförina í því sambandi þar sem milljónir manna voru kerfisbundið teknar af lífi. Einnig er hægt að tína til þúsundir af einstökum hryllingssögum sem áttu sér stað á meðan stríðið geisaði. Sögur eins og um gyðingafjölskylduna sem reyndi að fela sig fyrir SS sveitum nasista í einhverjum húsarústum þar sem faðirinn hélt á kornabarni sínu í fanginu. Á ögurstundu brast barnið í grát og í trylltri örvæntingu reyndi faðirinn að kæfa grátinn með þeim afleiðingum að barnið kafnaði í fangi hans. Þetta er bara ein saga af þúsundum sem til eru af þeim mannlega harmleik sem áttu sér stað í seinni heimstyrjöldinni. Á Íslandi hafa umræður um aðild að Evrópusambandinu ekki snúist um þetta. Oftar hafa heyrst þær raddir að við myndum missa sjálfstæðið, eða, að við hefðum ekki fjárhagslegan gróða af því að vera fullgildir aðilar í sambandinu. Það hefur lítið farið fyrir umræðum um friðarhugsjónina eða þeirri staðreynd að friður hafi haldist í Evrópu frá lokum heimstyrjaldar. Þá er ég að tala um meðal þeirra þjóða sem mynda sambandið. Og mín skoðun er sú að þessi valdainnrás Rússa á Úkraínu hefði fullkomlega gengið upp ef samstaða Evrópuþjóða hefði ekki verið svona sterk. Og ég hef jafnvel trú á því að þessi klikkhaus þarna í Rússlandi sé með plan um hvaða land hann gæti tekið næst eftir að hafa sölsað undir sig Úkraínu. Það er þessi mikilsverði þáttur sem ég tel að sé sterkasta ástæðan fyrir því að Evrópusambandið varð til. Ég hef jafnvel fengið þau viðbrögð þegar ég hef minnst á þetta að ég sé barnalegur og okkur komi þetta ekki við, vegna þess að við Íslendingar höfum ekki átt í stríði við aðrar þjóðir. En og aftur heyrir maður þau viðhorf að við Íslendingar séum svo sérstakir að okkur komi ekki umheimurinn við. Nema auðvita þegar við getum grætt á honum. Kannski trúir stór hluti fólks hér á landi að við höfum lagt til okkar skerf með því að fleyta kertum á Reykjavíkurtjörn eða beina ljósgeisla til himins út í Viðey. Því miður hef ég ekki trú á að það bera árangur þótt kannski ég eigi ekki að gera lítið úr því, en mér finnst það þurfi eitthvað meira til að stuðla að friði í Evrópu. Nú held ég að það hafi ekki farið fram hjá neinum sem áhuga hafa á þessum málum skrif manna á þessum vettvangi sem eru á móti Evrópusambandinu. Þar ber hæst á pistlum sem Hjörtur J Guðmundsson skrifar reglulega hérna á Vísir þar sem hann varar sterklega við að við Íslendingar göngum alla leið inn í sambandið. Í mínum huga velkist ég ekki í vafa um að þessi ágæti maður sé launaður af græðgisöflum í Íslensku samfélagi sem sjái hag sínum best borgið með því að njóta alls þess besta sem EES samningurinn hefur upp á að bjóða. Á sama tíma eru þeir skíthræddir við að missa spón úr aski sínum við að ganga alla leið inn í sambandið eða að missa allt þetta góða sem EES samningurinn hefur fært þeim. Ég er auðvita að tala um útgerðarfélöginn eða sömu aðila og eyða hundruðum milljóna í að halda Morgunblaðinu úti með sinn áróður ár eftir ár. Það furðulega er að þeir virðast geta keypt leigupenna sem getur flaggað ótal lærðum titlum um Evrópusambandið þar sem hann sér ekkert nema dauða og djöful. Þetta er ekki ósvipað og einhver sem færi að læra stjórnmálafræði hjá Hannesi Hólmsteini til þess að auka víðsýni sína á stjórnmálum en kæmi svo út vel marineraður sem gegn heill Sjálfstæðismaður. Eða útskrifaður veðurfræðingur sem héldi því einarðlega fram að það væri alltaf slagveðursrigning á Selfossi vegna þess að honum væri persónulega illa við þann stað. Reyndar er til veðurfræðingur sem heitir Haraldur Ólafsson sem ég veit ekki betur sé bara ágætis veðurfræðingur en engan vegin hægt að taka mark á þegar hann talar um Evrópusambandið í nafni Heimsýnar, en það er önnur saga. Þessar hugleiðingar vöknuðu þegar þess var minnst að áttatíu ár eru liðinn frá seinni heimstyrjöld. Á sama tíma sér maður þennan viðbjóðslega hugsunarhátt læðast um allan hinn vestræna heim sem er hægri öfgahyggja þar sem fólk er flokkað sem æskilegt og óæskilegt eins og þeir gerðu í helförinni. Þar fremstur í flokki fer eitthvert furðufyrirbæri sem kosin var forseti Bandaríkjanna á dögunum og sumir halda ekki vatni yfir af hrifningu. Það jafnvel er svo nálægt manni að maður þekkir persónulega fólk sem er í þessum aðdáendaklúbbi og merkir sjálfan sig með tilheyrandi höfuðfati. Fyrir mér finnst mér það vera segja. Ég fæddist heimskur og er heimskur og ég mun vera heimskur til dauðadags. En ég er ekki í vafa um að þetta sama fólk álítur það sama um mig og ég sé eins og barn sem skilji ekki heiminn. Reyndar hef ég grun um að fólk á Íslandi sem haldið er þessari hugmyndafræði lesi ekki svona skrif eða sé jafnvel í þeim hópi sem getur ekki lesið sér til gagns, en það er önnur saga. Stundum hefur sú spurning vaknað eftir hryllinginn í Þýskalandi í síðustu heimstyrjöld því í ósköpunum gott fólk þar í landi hafi leift þessu að gerast, því auðvita er fullt af góðu fólki þar eins og allstaðar annars staðar. Ég hef ekki svar við því nema kannski að það sé svona svipað og er að gerast núna vegna þess að gott fólk sem hefur í hjarta sínu megnustu fyrirlitningu þessari hugmyndafræði lætur það ekki í ljós. Ég ætla svo sannarlega ekki að fylla þann hóp þótt ég eigi það á hættu að vera álitin heimskur krakki, því mér er bara alveg skítsama. Höfundur er fyrrverandi bílstjóri á eftirlaunum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Utanríkismál Evrópusambandið Mest lesið Málþófið er séríslenskt Bryndís Haraldsdóttir Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun Skoðun Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar Skoðun Það sem ekki má segja um það sem enginn vill sjá Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Listin að verða fullkomlega ósammála sjálfri sér á mettíma Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þingmenn auðvaldsins Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Arðgreiðslur í sjávarútvegi: Staðreyndir gegn fullyrðingum Elliði Vignisson skrifar Skoðun Verðugur bandamaður? Steinar Harðarson skrifar Skoðun Við þurfum nýja sýn á stjórnmál okkar - Mamdani-sýn Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Sósíalistaflokkurinn heimilislaus - hvað næst? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Rán um hábjartan dag Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Af hverju er verðbólga ennþá svona há? Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Uppbygging hjúkrunarheimila Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Með skynsemina að vopni Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar Skoðun 80.000 manna klóakrennsli í Dýrafjörð í boði Arctic Fish Jón Kaldal skrifar Skoðun Malað dag eftir dag eftir dag Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Að velja friðinn fram yfir réttlætið Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta græna? Karlinn er að spræna Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta á krossgötum? Einar Magnússon,Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Stjórnarandstaðan hindrar kjarabætur Rúnar Sigurjónsson skrifar Skoðun Af hverju útiloka Ísrael frá Eurovision eins og Rússland? Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Lífeyrir skal fylgja launum Jónína Björk Óskarsdóttir skrifar Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Hvernig er staða lesblindra á Íslandi? Guðmundur S. Johnsen skrifar Sjá meira
„Hvers vegna í ósköpunum ert þú svona hlynntur því að við göngum í þetta samband?“ Ég var spurður þessarar spurningar ekki alls fyrir löngu af góðum kunningja sem furðaði sig á þeirri afstöðu minni að við Íslendingar ættum að ganga í Evrópusambandið. Reyndar bætti hann við áður, en ég gat svarað, hvort ég væri svona mikið barn að ég sæi það ekki að þetta samband væri ein rjúkandi rúst og aðeins tímaspursmál hvenær það liðaðist í sundur. Hann hvessti á mig augun eins og hann vildi bæta við spurningunni um það hverskonar hálfviti ég væri. Að fá svona spurningu frá manni sem hertist alltaf í andstöðu sinni við Evrópusambandið þess meira sem hann talaði um það, var ekki til þess að út úr því kæmu neinar vitrænar samræður. Enda fór það svo þegar ég ætlaði að reyna svara þessari spurningu, flæddu frá honum fleiri spurningar. Greinilegt var að þær voru ekki settar fram í því augnamiði að fá svör, heldur til þess að sýna fram á hverskonar auli ég væri. „Sérðu ekki að það er allt að hrynja í þessu Evrópusambandi?“ „Veistu ekki að það er búið að svifta þessar þjóðir sem þarna eru innanborðs sjálfstæði.“ „Viltu virkilega að við fáum þrjátíu til fjörutíu prósent atvinnuleysi á Íslandi.“ Í stuttu máli þá fóru þessar umræður um kosti og galla á því hvort Ísland væri betur eða ver sett með því að ganga í þetta samband eða spurninguna sem þessi ágæti maður varpaði til mín í upphafi til þess að ég lagðist í djúpar pælingar um það hvers vegna ég gerðist talsmaður þess að Ísland gengi í Evrópusambandið. Þegar ég heyrði fyrst af þessu ríkjasambandi og ástæðuna fyrir því að þau voru stofnuð, þá varð ég strax mjög hlynntur þeirri hugsjón sem þar lá að baki. Kannski var ástæðan sú að hér fyrr á árum hafði ég töluvert lagt mig eftir því að lesa um síðustu heimstyrjöld og allan þann viðbjóð sem henni fylgdi. Sá mannlegi harmleikur sem þar átti sér stað er nær ólýsanlegur og nægir að nefna helförina í því sambandi þar sem milljónir manna voru kerfisbundið teknar af lífi. Einnig er hægt að tína til þúsundir af einstökum hryllingssögum sem áttu sér stað á meðan stríðið geisaði. Sögur eins og um gyðingafjölskylduna sem reyndi að fela sig fyrir SS sveitum nasista í einhverjum húsarústum þar sem faðirinn hélt á kornabarni sínu í fanginu. Á ögurstundu brast barnið í grát og í trylltri örvæntingu reyndi faðirinn að kæfa grátinn með þeim afleiðingum að barnið kafnaði í fangi hans. Þetta er bara ein saga af þúsundum sem til eru af þeim mannlega harmleik sem áttu sér stað í seinni heimstyrjöldinni. Á Íslandi hafa umræður um aðild að Evrópusambandinu ekki snúist um þetta. Oftar hafa heyrst þær raddir að við myndum missa sjálfstæðið, eða, að við hefðum ekki fjárhagslegan gróða af því að vera fullgildir aðilar í sambandinu. Það hefur lítið farið fyrir umræðum um friðarhugsjónina eða þeirri staðreynd að friður hafi haldist í Evrópu frá lokum heimstyrjaldar. Þá er ég að tala um meðal þeirra þjóða sem mynda sambandið. Og mín skoðun er sú að þessi valdainnrás Rússa á Úkraínu hefði fullkomlega gengið upp ef samstaða Evrópuþjóða hefði ekki verið svona sterk. Og ég hef jafnvel trú á því að þessi klikkhaus þarna í Rússlandi sé með plan um hvaða land hann gæti tekið næst eftir að hafa sölsað undir sig Úkraínu. Það er þessi mikilsverði þáttur sem ég tel að sé sterkasta ástæðan fyrir því að Evrópusambandið varð til. Ég hef jafnvel fengið þau viðbrögð þegar ég hef minnst á þetta að ég sé barnalegur og okkur komi þetta ekki við, vegna þess að við Íslendingar höfum ekki átt í stríði við aðrar þjóðir. En og aftur heyrir maður þau viðhorf að við Íslendingar séum svo sérstakir að okkur komi ekki umheimurinn við. Nema auðvita þegar við getum grætt á honum. Kannski trúir stór hluti fólks hér á landi að við höfum lagt til okkar skerf með því að fleyta kertum á Reykjavíkurtjörn eða beina ljósgeisla til himins út í Viðey. Því miður hef ég ekki trú á að það bera árangur þótt kannski ég eigi ekki að gera lítið úr því, en mér finnst það þurfi eitthvað meira til að stuðla að friði í Evrópu. Nú held ég að það hafi ekki farið fram hjá neinum sem áhuga hafa á þessum málum skrif manna á þessum vettvangi sem eru á móti Evrópusambandinu. Þar ber hæst á pistlum sem Hjörtur J Guðmundsson skrifar reglulega hérna á Vísir þar sem hann varar sterklega við að við Íslendingar göngum alla leið inn í sambandið. Í mínum huga velkist ég ekki í vafa um að þessi ágæti maður sé launaður af græðgisöflum í Íslensku samfélagi sem sjái hag sínum best borgið með því að njóta alls þess besta sem EES samningurinn hefur upp á að bjóða. Á sama tíma eru þeir skíthræddir við að missa spón úr aski sínum við að ganga alla leið inn í sambandið eða að missa allt þetta góða sem EES samningurinn hefur fært þeim. Ég er auðvita að tala um útgerðarfélöginn eða sömu aðila og eyða hundruðum milljóna í að halda Morgunblaðinu úti með sinn áróður ár eftir ár. Það furðulega er að þeir virðast geta keypt leigupenna sem getur flaggað ótal lærðum titlum um Evrópusambandið þar sem hann sér ekkert nema dauða og djöful. Þetta er ekki ósvipað og einhver sem færi að læra stjórnmálafræði hjá Hannesi Hólmsteini til þess að auka víðsýni sína á stjórnmálum en kæmi svo út vel marineraður sem gegn heill Sjálfstæðismaður. Eða útskrifaður veðurfræðingur sem héldi því einarðlega fram að það væri alltaf slagveðursrigning á Selfossi vegna þess að honum væri persónulega illa við þann stað. Reyndar er til veðurfræðingur sem heitir Haraldur Ólafsson sem ég veit ekki betur sé bara ágætis veðurfræðingur en engan vegin hægt að taka mark á þegar hann talar um Evrópusambandið í nafni Heimsýnar, en það er önnur saga. Þessar hugleiðingar vöknuðu þegar þess var minnst að áttatíu ár eru liðinn frá seinni heimstyrjöld. Á sama tíma sér maður þennan viðbjóðslega hugsunarhátt læðast um allan hinn vestræna heim sem er hægri öfgahyggja þar sem fólk er flokkað sem æskilegt og óæskilegt eins og þeir gerðu í helförinni. Þar fremstur í flokki fer eitthvert furðufyrirbæri sem kosin var forseti Bandaríkjanna á dögunum og sumir halda ekki vatni yfir af hrifningu. Það jafnvel er svo nálægt manni að maður þekkir persónulega fólk sem er í þessum aðdáendaklúbbi og merkir sjálfan sig með tilheyrandi höfuðfati. Fyrir mér finnst mér það vera segja. Ég fæddist heimskur og er heimskur og ég mun vera heimskur til dauðadags. En ég er ekki í vafa um að þetta sama fólk álítur það sama um mig og ég sé eins og barn sem skilji ekki heiminn. Reyndar hef ég grun um að fólk á Íslandi sem haldið er þessari hugmyndafræði lesi ekki svona skrif eða sé jafnvel í þeim hópi sem getur ekki lesið sér til gagns, en það er önnur saga. Stundum hefur sú spurning vaknað eftir hryllinginn í Þýskalandi í síðustu heimstyrjöld því í ósköpunum gott fólk þar í landi hafi leift þessu að gerast, því auðvita er fullt af góðu fólki þar eins og allstaðar annars staðar. Ég hef ekki svar við því nema kannski að það sé svona svipað og er að gerast núna vegna þess að gott fólk sem hefur í hjarta sínu megnustu fyrirlitningu þessari hugmyndafræði lætur það ekki í ljós. Ég ætla svo sannarlega ekki að fylla þann hóp þótt ég eigi það á hættu að vera álitin heimskur krakki, því mér er bara alveg skítsama. Höfundur er fyrrverandi bílstjóri á eftirlaunum.
Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun
Skoðun Ójafnvægi í jöfnunarkerfinu Anna Sigríður Guðnadóttir,Halla Karen Kristjánsdóttir,Lovísa Jónsdóttir skrifar
Skoðun Krónan, Nettó, Hagkaup, Bónus - það er kominn tími á formlega sniðgöngu Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Löggæslumál og aðstöðuleysi í Búðardal – ákall um viðbragð og aðgerðir Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar
Skoðun Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar
Skoðun Jafnrétti grundvallarforsenda friðar og öryggis í heiminum Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju er ekki 100 klst. málþóf á Alþingi um alvarlega stöðu barna? Grímur Atlason skrifar
Skoðun Knattspyrna kvenna í hálfa öld – þakkir til Eggerts Magnússonar Ingibjörg Hinriksdóttir skrifar
Skoðun Af nashyrningum og færni - hvernig sköpum við verðmæti til framtíðar? Guðrún Högnadóttir skrifar
Skoðun Frestur til að skila athugasemdum við nýtt deiliskipulag Heiðmerkur að renna út Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Fánar, tákn og blómabreiður: „Enginn bjó á Íslandi fyrr en einhver kom“ Meyvant Þórólfsson skrifar
Sól, sumar og símafriður: 10 ráð varðandi skjánotkun í sumarfríinu Anna Laufey Stefánsdóttir,Kristín Ólöf Grétarsdóttir,Skúli Bragi Geirdal Skoðun