Fjórar leiðir til að verða besta útgáfan af þér Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar 20. janúar 2025 22:01 Meðalmanneskjan ver mörgum stundum í snjallsímanum, þar sem ískyggilegar tölur hafa verið nefndar á borð við fjórar klukkustundir á dag eða um níu ár yfir ævina. Í samfélagi sem leggur ofuráherslu á hámörkun afkasta, líður manni heldur betur sem misheppnuðu eintaki við að verja klukkustundum saman í tilgangslausu skrolli sem skilar engu nýju, spennandi eða nytsamlegu inn í lífið. Áramótaheitin um að gera eitthvað gagn og nýta tímann betur hafa ár eftir ár verið aðalmarkmiðið. Þrátt fyrir fögur fyrirheit gengur oft erfiðlega að verða besta útgáfan af sjálfum sér. Útgáfan sem les fræðandi bækur á kvöldin í stað þess að þreyta augun með klukkustunda hámhorfi um ævintýri uppvakninga eða lausn á breskum ráðgátum í sveitinni. Útgáfan sem fer snemma að sofa og nær að fara út að hlaupa fyrir vinnu. Útgáfan sem vaknar fersk og úthvíld og er ekkert í líkingu við þá uppvakninga sem fylltu skjáinn kvöldinu áður. Af hverju er svona erfitt að verða besta mögulega útgáfan af sjálfum sér? Mögulega er um að ræða agaleysi þrátt fyrir alla þá eftirlitstækni sem fylgist með árangrinum, eða réttara sagt skorti þar á og öllum skilaboðunum sem þaðan koma og reyna að sníða mig í mitt besta sjálf. Skilaboð frá snjallúrinu sem vekur mig með skilaboðum um að ég hefði geta náð dýpri hvíld í nótt og eigi að reyna að fara fyrr að sofa. Titringur frá sama úri sem segir mér síðar um daginn að ég hafi setið of lengi og eigi að standa upp og ná inn fleiri skrefum. Og síðast en ekki síst Netflix sem reynir og tekst, að innleiða í mig skömm eftir þriggja klukkustunda gláp á uppáhaldsþættinum mínum, þar sem ég hvorki ýtti á pásu né rétti úr mér í þessu þáttamaraþoni og spyr mig: „Ertu enn að horfa“ ? Bestu útgáfuna af sjálfri mér var heldur ekki að finna í kaloríutalningum og brennsluæfingum, þrátt fyrir mikla leit. Vissulega ýtir hreyfing undir hreysti og við fáum þessa jákvæðu endorfín tilfinningu en leiðangurinn við að losna við örfá en þó böggandi „aukakíló“ eru að mínu mati ekki leiðin að því besta sem hægt er að verða. Mögulega mjórri en líklegast pirraðri. Skömmin við að „eyða tíma“ í eitthvað ógagnlegt eða að vera ekki nógu góð, er heldur ekki leiðin til þess að ná að verða besta útgáfan af sjálfum sér, sjálfsaginn er ekki lausnin fram á við. Sparnaður þar sem þú skerð niður hvern óþarfa hlut og hverja óþarfa hitaeiningu í formi kökusneiðar sem kostar 1100 krónur á kaffihúsi, er heldur ekki leiðin að bestun sjálfsins. En hvað er það þá? Þær fjórar leiðir sem við þurfum að eiga aðgang að til að vera raunverulega við sjálf og til að líða vel í eigin skinni eru: Húsnæði, heilbrigði, hamingja og hærri tekjur. Þó svo að tekjurnar skili ekki hamingju, þá tryggja þær mat út mánuðinn, þær tryggja líf sem er uppfullt af ánægjulegum menningarstundum, í leikhúsum, tónleikum og á ferðalögum. Aðgengi að slíku vinnur gegn streitu, stuðlar að ánægju og ýtir undir fleiri hamingjustundir. Ef þú persónlega þarft ekki á hærri tekjum að halda þá er samt sem áður ljóst að þörf er á hærri tekjum inn í ríkissjóð svo að hægt sé að fara í langþráða uppbygginu á því sem þörf er á svo að hér þrífist raunverulegt velferðarsamfélag, þar sem allir fá að njóta bestu útgáfunnar af sér. Augljóst er að þær tekjur þurfa að koma frá þeim ríkustu sem greiða ekki sanngjarnan skerf í sameiginlega sjóði. Þeim sem leggja sífellt hærri upphæðir inn á sístækkandi bankareikning á kostnað þeirra sem ekkert eiga. Öruggt húsnæði er ein leiðin til að vera besta útgáfan af sjálfum sér. Útgáfa sem er ekki axlastirður kvíðabolti sem ber áhyggjur um yfirvofandi og líklegar leiguhækkanir á herðum sér. Besta útgáfan af þér er ekki líkleg til þess að koma fram ef hún er dempuð í þröngbýli leigurýmis með allt of mörgum meðleigjendum sem jú lækka leiguverðið en minnka líka rýmið sem er til staðar á heimilinu til að lifa sínu persónulegu lífi. Leiðin að öruggu húsnæði er mörgum ekki greið þar sem þau sem allt hafa og eiga allt hamstra heimilum í sinni gróðafíkn. Heilbrigði er önnur leið til að vera besta útgáfan af sjálfum sér. Skrifar konan með dúndrandi mígrenið og veltir því fyrir sér hvort að tíðir flutningar, svengd á barnsárum samhliða vantrausti á kerfið hafi kennt taugakerfinu hennar að sjá hættu í hverju horni og þar með fá mígreniskast við minnsta mögulega tilfelli einhvers utanaðkomandi lífsáreitis. Húsnæðismál eru heilbrigðismál og húsnæðismál eru geðheilbrigðismál. Besta útgáfan af þér nærist ekki í mygluðu húsnæði, í sambýli við maka sem beitir ofbeldi eða í gluggalausu herbergi í rými sem er ekki hugsað til búsetu en var það ódýrasta sem fannst. Hamingja; það að upplifa gleði, ánægju og velferð er líklegri til að vera viðvarandi þegar við höfum tryggan grunn í okkar lífi: Heimili sem við getum kallað okkar og þar sem okkur líður vel, góðan og nærandi mat út mánuðinn og það að lifa laus við álagstengt óheilbrigði. Besta útgáfan af okkur hlýtur að vera þegar við búum við þær aðstæður að vera nærð, úthvíld, fáum tíma til að leggja stund á það sem veitir okkur ánægju í stað þess að slíta okkur út í vinnu til að eiga fyrir nauðsynjum. Það er við þær kringumstæður sem það besta í okkur kemur fram. Hugleiðingar Sósíalistans sem er alltaf að reyna að verða betri en slaka aðeins á sjálfsefanum og missa ekki fókusinn á hið stærra samfélagslega samhengi sem mótar okkur öll. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sanna Magdalena Mörtudóttir Heilbrigðismál Mest lesið Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Hættur heimsins virða engin landamæri Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Tímamót í sjálfsvígsforvörnum Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Yfirgangur, yfirlæti og endastöð Strætó Axel Hall skrifar Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Sjá meira
Meðalmanneskjan ver mörgum stundum í snjallsímanum, þar sem ískyggilegar tölur hafa verið nefndar á borð við fjórar klukkustundir á dag eða um níu ár yfir ævina. Í samfélagi sem leggur ofuráherslu á hámörkun afkasta, líður manni heldur betur sem misheppnuðu eintaki við að verja klukkustundum saman í tilgangslausu skrolli sem skilar engu nýju, spennandi eða nytsamlegu inn í lífið. Áramótaheitin um að gera eitthvað gagn og nýta tímann betur hafa ár eftir ár verið aðalmarkmiðið. Þrátt fyrir fögur fyrirheit gengur oft erfiðlega að verða besta útgáfan af sjálfum sér. Útgáfan sem les fræðandi bækur á kvöldin í stað þess að þreyta augun með klukkustunda hámhorfi um ævintýri uppvakninga eða lausn á breskum ráðgátum í sveitinni. Útgáfan sem fer snemma að sofa og nær að fara út að hlaupa fyrir vinnu. Útgáfan sem vaknar fersk og úthvíld og er ekkert í líkingu við þá uppvakninga sem fylltu skjáinn kvöldinu áður. Af hverju er svona erfitt að verða besta mögulega útgáfan af sjálfum sér? Mögulega er um að ræða agaleysi þrátt fyrir alla þá eftirlitstækni sem fylgist með árangrinum, eða réttara sagt skorti þar á og öllum skilaboðunum sem þaðan koma og reyna að sníða mig í mitt besta sjálf. Skilaboð frá snjallúrinu sem vekur mig með skilaboðum um að ég hefði geta náð dýpri hvíld í nótt og eigi að reyna að fara fyrr að sofa. Titringur frá sama úri sem segir mér síðar um daginn að ég hafi setið of lengi og eigi að standa upp og ná inn fleiri skrefum. Og síðast en ekki síst Netflix sem reynir og tekst, að innleiða í mig skömm eftir þriggja klukkustunda gláp á uppáhaldsþættinum mínum, þar sem ég hvorki ýtti á pásu né rétti úr mér í þessu þáttamaraþoni og spyr mig: „Ertu enn að horfa“ ? Bestu útgáfuna af sjálfri mér var heldur ekki að finna í kaloríutalningum og brennsluæfingum, þrátt fyrir mikla leit. Vissulega ýtir hreyfing undir hreysti og við fáum þessa jákvæðu endorfín tilfinningu en leiðangurinn við að losna við örfá en þó böggandi „aukakíló“ eru að mínu mati ekki leiðin að því besta sem hægt er að verða. Mögulega mjórri en líklegast pirraðri. Skömmin við að „eyða tíma“ í eitthvað ógagnlegt eða að vera ekki nógu góð, er heldur ekki leiðin til þess að ná að verða besta útgáfan af sjálfum sér, sjálfsaginn er ekki lausnin fram á við. Sparnaður þar sem þú skerð niður hvern óþarfa hlut og hverja óþarfa hitaeiningu í formi kökusneiðar sem kostar 1100 krónur á kaffihúsi, er heldur ekki leiðin að bestun sjálfsins. En hvað er það þá? Þær fjórar leiðir sem við þurfum að eiga aðgang að til að vera raunverulega við sjálf og til að líða vel í eigin skinni eru: Húsnæði, heilbrigði, hamingja og hærri tekjur. Þó svo að tekjurnar skili ekki hamingju, þá tryggja þær mat út mánuðinn, þær tryggja líf sem er uppfullt af ánægjulegum menningarstundum, í leikhúsum, tónleikum og á ferðalögum. Aðgengi að slíku vinnur gegn streitu, stuðlar að ánægju og ýtir undir fleiri hamingjustundir. Ef þú persónlega þarft ekki á hærri tekjum að halda þá er samt sem áður ljóst að þörf er á hærri tekjum inn í ríkissjóð svo að hægt sé að fara í langþráða uppbygginu á því sem þörf er á svo að hér þrífist raunverulegt velferðarsamfélag, þar sem allir fá að njóta bestu útgáfunnar af sér. Augljóst er að þær tekjur þurfa að koma frá þeim ríkustu sem greiða ekki sanngjarnan skerf í sameiginlega sjóði. Þeim sem leggja sífellt hærri upphæðir inn á sístækkandi bankareikning á kostnað þeirra sem ekkert eiga. Öruggt húsnæði er ein leiðin til að vera besta útgáfan af sjálfum sér. Útgáfa sem er ekki axlastirður kvíðabolti sem ber áhyggjur um yfirvofandi og líklegar leiguhækkanir á herðum sér. Besta útgáfan af þér er ekki líkleg til þess að koma fram ef hún er dempuð í þröngbýli leigurýmis með allt of mörgum meðleigjendum sem jú lækka leiguverðið en minnka líka rýmið sem er til staðar á heimilinu til að lifa sínu persónulegu lífi. Leiðin að öruggu húsnæði er mörgum ekki greið þar sem þau sem allt hafa og eiga allt hamstra heimilum í sinni gróðafíkn. Heilbrigði er önnur leið til að vera besta útgáfan af sjálfum sér. Skrifar konan með dúndrandi mígrenið og veltir því fyrir sér hvort að tíðir flutningar, svengd á barnsárum samhliða vantrausti á kerfið hafi kennt taugakerfinu hennar að sjá hættu í hverju horni og þar með fá mígreniskast við minnsta mögulega tilfelli einhvers utanaðkomandi lífsáreitis. Húsnæðismál eru heilbrigðismál og húsnæðismál eru geðheilbrigðismál. Besta útgáfan af þér nærist ekki í mygluðu húsnæði, í sambýli við maka sem beitir ofbeldi eða í gluggalausu herbergi í rými sem er ekki hugsað til búsetu en var það ódýrasta sem fannst. Hamingja; það að upplifa gleði, ánægju og velferð er líklegri til að vera viðvarandi þegar við höfum tryggan grunn í okkar lífi: Heimili sem við getum kallað okkar og þar sem okkur líður vel, góðan og nærandi mat út mánuðinn og það að lifa laus við álagstengt óheilbrigði. Besta útgáfan af okkur hlýtur að vera þegar við búum við þær aðstæður að vera nærð, úthvíld, fáum tíma til að leggja stund á það sem veitir okkur ánægju í stað þess að slíta okkur út í vinnu til að eiga fyrir nauðsynjum. Það er við þær kringumstæður sem það besta í okkur kemur fram. Hugleiðingar Sósíalistans sem er alltaf að reyna að verða betri en slaka aðeins á sjálfsefanum og missa ekki fókusinn á hið stærra samfélagslega samhengi sem mótar okkur öll. Höfundur er félagi í Sósíalistaflokki Íslands.
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hugsum fíknivanda upp á nýtt - Ný nálgun í meðhöndlun fíknivanda og áhættuhegðunar Svala Jóhannesdóttir,Lilja Sif Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir Skoðun