Börn, ungmenni og geðheilsa Tómas Þór Þórðarson og Gunnar Örn Jóhannsson skrifa 15. nóvember 2024 06:17 Börnum á grunnskólastigi er farið að líða betur samkvæmt íslensku æskulýðsrannsókninni sem eru frábærar fréttir. Við vitum öll að unga fólkið okkar átti mjög erfitt í heimsfaraldrinum og margt þeirra hefur ekki náð sér eftir hann. Fram kemur í rannsókninni að almennt líður börnum á aldrinum 11-15 ára betur, einmannaleikinn er minni og þau finna fyrir meiri tilgang í skóla og tómstundum sem er frábært. Það sem er þó vitað er að menntaskólakrakkar, sem mörg hver eru komin á háskólaaldur í dag, fóru mun verr út úr þessum erfiðu tímum og er staðan í menntaskólum landsins sumstaðar mjög erfið vegna andlegra vandamála eftir mikla félagslegar hamlanir. Þetta er okkar næsta kynslóð og þurfum við að grípa strax inn í á þessu stigi. Einnig þarf að horfa til aðgerða sem styrkja hjúkrun og geðheilbrigðismál í gegnum alla skólagönguna svo hægt sé að reyna að sporna við mögulegum vandamálum fyrr og hjálpa börnunum okkar. Það er ekki bara öryggisventill komi eitthvað upp á sem svipar til COVID-19 heldur er það skylda okkar að styðja við næstu kynslóðir. Jafna fjárhagslegar byrðar Sjálfstæðisflokkurinn vill tryggja aukið aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu með einfaldara niðurgreiðslukerfi og tækninýjungum og um leið innleiða þjónustutryggingu. Það á nefnilega ekki að skipta máli hver veitir þjónustuna - heldur að hún sé góð og aðgengileg öllum óháð efnahag. Ferli að sálfræðiþjónustu er flókið þar sem Heilsugæslur, Menntaskólar, Háskólar, vinnustaðir, stéttafélög, sveitafélög, VIRK, SÁÁ og fleiri aðilar eru öll þáttakendur að greiða fyrir eða greiða niður sálfræðiþjónustu en stór hópur fólks neyðist samt sem áður til að greiða sjálft fyrir sína sálfræðiþjónustu. Þennan hóp þarf að ná utan um og jafna fjárhagslegar byrðar þeirra sem þurfa á sálfræðiþjónustu að halda líkt og gert er með aðra heilbrigðisþjónustu í greiðsluþáttökukerfi. Sambærileg aðgerð var gerð þegar kostnaður vegna sjúkraþjálfunar var felldur inn í greiðsluþáttökukerfi með frábærum árangri. Bæði fyrir nemendur og foreldra Þetta er hluti, bæði af stórsókn okkar í menntamálum (sem lesa má hér https://xd.is/menntamal/) sem og áherslum okkar í heilbrigðismálum, en þarna tala þessir tveir málaflokkar saman. Ef börn eru heilbrigð líður þeim vel í skólanum og þau haldast lengur í námi. Brottfall hefur verið alltof mikið á framhaldsskólastigi í kjölfar faraldursins og því þurfum við að leita allra leiða til að halda unga fólkinu okkar gangandi í gegnum námið. Bætt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu, bæði fyrir nemendur og foreldra þeirra, er einn af lykilþáttunum í að rétta skútuna á menntaskólastigi en efla þarf líka skólahjúkrun á grunnskólastigi. Með tryggu aðgengi skólahjúkrunarfræðinga að sálfræðiþjónustu fyrir börn erum við að nýta getu og þekkingu þessa hóps til að grípa fyrr inn í þegar eitthvað bjátar á. Stefna í orði og borði Hafa ber í huga að börn endurspegla oft líðan foreldra sinna og því er ekki síst mikilvægt þegar við hugum að líðan barna að huga að líðan foreldra, því er afar brátt að jafna hlut foreldra þegar kemur að aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu. Þó létt til meðalþung mál séu í ágætum farvegi er staða þyngri mála viðkvæmari og mikilvægt að gera sambærilegt átak í að greiða aðgengi að sértækari úrræðum. Mannauðurinn sem sinnir geðheilbrigðismálum er takmörkuð auðlind og því mikilvægt að ólík stig geðheilbrigðisþjónustu vinni saman til að tryggja að aðilar fái viðeigandi úrræði og verðum fremst í flokki að tileinka okkur tækninýjungar og nýsköpun. Tækni fleygir fram og þekking okkar á geðheilbrigðisvanda hefur aukist til muna. Heilaörvunarmeðferðir hafa verið í notkun hér á landi í nokkur ár og eru farin að sýna góðan árangur í meðferð erfiðra þunglyndistilfella. Með aukinni þekkingu fleygir þessari tækni fram og verðum við sem samfélag að grípa tækifæri tækninýjunga sem þessara sem eru í senn öruggar, skalanlegar, skilvirkar og án lyfjanotkunar. Stefna Sjálfstæðisflokksins í geðheilbrigðismálum er skýr, hún birtist bæði í því sem á að gera og því sem búið er að gera. Efling sálfræðiþjónustu á heilsugæslum, sálfræðiþjónusta í menntaskólum og fjölgun geðlækna eru dæmi um árangur á síðustu ríkisstjórnar. Við viljum halda áfram þessari vegferð, nýta allt það sem vel hefur verið gert og byggja á því til framtíðar. Höfundar skipa 5. og 9. sæti lista Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík suður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Geðheilbrigði Börn og uppeldi Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þing í þágu kvenna Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Sjá meira
Börnum á grunnskólastigi er farið að líða betur samkvæmt íslensku æskulýðsrannsókninni sem eru frábærar fréttir. Við vitum öll að unga fólkið okkar átti mjög erfitt í heimsfaraldrinum og margt þeirra hefur ekki náð sér eftir hann. Fram kemur í rannsókninni að almennt líður börnum á aldrinum 11-15 ára betur, einmannaleikinn er minni og þau finna fyrir meiri tilgang í skóla og tómstundum sem er frábært. Það sem er þó vitað er að menntaskólakrakkar, sem mörg hver eru komin á háskólaaldur í dag, fóru mun verr út úr þessum erfiðu tímum og er staðan í menntaskólum landsins sumstaðar mjög erfið vegna andlegra vandamála eftir mikla félagslegar hamlanir. Þetta er okkar næsta kynslóð og þurfum við að grípa strax inn í á þessu stigi. Einnig þarf að horfa til aðgerða sem styrkja hjúkrun og geðheilbrigðismál í gegnum alla skólagönguna svo hægt sé að reyna að sporna við mögulegum vandamálum fyrr og hjálpa börnunum okkar. Það er ekki bara öryggisventill komi eitthvað upp á sem svipar til COVID-19 heldur er það skylda okkar að styðja við næstu kynslóðir. Jafna fjárhagslegar byrðar Sjálfstæðisflokkurinn vill tryggja aukið aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu með einfaldara niðurgreiðslukerfi og tækninýjungum og um leið innleiða þjónustutryggingu. Það á nefnilega ekki að skipta máli hver veitir þjónustuna - heldur að hún sé góð og aðgengileg öllum óháð efnahag. Ferli að sálfræðiþjónustu er flókið þar sem Heilsugæslur, Menntaskólar, Háskólar, vinnustaðir, stéttafélög, sveitafélög, VIRK, SÁÁ og fleiri aðilar eru öll þáttakendur að greiða fyrir eða greiða niður sálfræðiþjónustu en stór hópur fólks neyðist samt sem áður til að greiða sjálft fyrir sína sálfræðiþjónustu. Þennan hóp þarf að ná utan um og jafna fjárhagslegar byrðar þeirra sem þurfa á sálfræðiþjónustu að halda líkt og gert er með aðra heilbrigðisþjónustu í greiðsluþáttökukerfi. Sambærileg aðgerð var gerð þegar kostnaður vegna sjúkraþjálfunar var felldur inn í greiðsluþáttökukerfi með frábærum árangri. Bæði fyrir nemendur og foreldra Þetta er hluti, bæði af stórsókn okkar í menntamálum (sem lesa má hér https://xd.is/menntamal/) sem og áherslum okkar í heilbrigðismálum, en þarna tala þessir tveir málaflokkar saman. Ef börn eru heilbrigð líður þeim vel í skólanum og þau haldast lengur í námi. Brottfall hefur verið alltof mikið á framhaldsskólastigi í kjölfar faraldursins og því þurfum við að leita allra leiða til að halda unga fólkinu okkar gangandi í gegnum námið. Bætt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu, bæði fyrir nemendur og foreldra þeirra, er einn af lykilþáttunum í að rétta skútuna á menntaskólastigi en efla þarf líka skólahjúkrun á grunnskólastigi. Með tryggu aðgengi skólahjúkrunarfræðinga að sálfræðiþjónustu fyrir börn erum við að nýta getu og þekkingu þessa hóps til að grípa fyrr inn í þegar eitthvað bjátar á. Stefna í orði og borði Hafa ber í huga að börn endurspegla oft líðan foreldra sinna og því er ekki síst mikilvægt þegar við hugum að líðan barna að huga að líðan foreldra, því er afar brátt að jafna hlut foreldra þegar kemur að aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu. Þó létt til meðalþung mál séu í ágætum farvegi er staða þyngri mála viðkvæmari og mikilvægt að gera sambærilegt átak í að greiða aðgengi að sértækari úrræðum. Mannauðurinn sem sinnir geðheilbrigðismálum er takmörkuð auðlind og því mikilvægt að ólík stig geðheilbrigðisþjónustu vinni saman til að tryggja að aðilar fái viðeigandi úrræði og verðum fremst í flokki að tileinka okkur tækninýjungar og nýsköpun. Tækni fleygir fram og þekking okkar á geðheilbrigðisvanda hefur aukist til muna. Heilaörvunarmeðferðir hafa verið í notkun hér á landi í nokkur ár og eru farin að sýna góðan árangur í meðferð erfiðra þunglyndistilfella. Með aukinni þekkingu fleygir þessari tækni fram og verðum við sem samfélag að grípa tækifæri tækninýjunga sem þessara sem eru í senn öruggar, skalanlegar, skilvirkar og án lyfjanotkunar. Stefna Sjálfstæðisflokksins í geðheilbrigðismálum er skýr, hún birtist bæði í því sem á að gera og því sem búið er að gera. Efling sálfræðiþjónustu á heilsugæslum, sálfræðiþjónusta í menntaskólum og fjölgun geðlækna eru dæmi um árangur á síðustu ríkisstjórnar. Við viljum halda áfram þessari vegferð, nýta allt það sem vel hefur verið gert og byggja á því til framtíðar. Höfundar skipa 5. og 9. sæti lista Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík suður
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar