Börn, ungmenni og geðheilsa Tómas Þór Þórðarson og Gunnar Örn Jóhannsson skrifa 15. nóvember 2024 06:17 Börnum á grunnskólastigi er farið að líða betur samkvæmt íslensku æskulýðsrannsókninni sem eru frábærar fréttir. Við vitum öll að unga fólkið okkar átti mjög erfitt í heimsfaraldrinum og margt þeirra hefur ekki náð sér eftir hann. Fram kemur í rannsókninni að almennt líður börnum á aldrinum 11-15 ára betur, einmannaleikinn er minni og þau finna fyrir meiri tilgang í skóla og tómstundum sem er frábært. Það sem er þó vitað er að menntaskólakrakkar, sem mörg hver eru komin á háskólaaldur í dag, fóru mun verr út úr þessum erfiðu tímum og er staðan í menntaskólum landsins sumstaðar mjög erfið vegna andlegra vandamála eftir mikla félagslegar hamlanir. Þetta er okkar næsta kynslóð og þurfum við að grípa strax inn í á þessu stigi. Einnig þarf að horfa til aðgerða sem styrkja hjúkrun og geðheilbrigðismál í gegnum alla skólagönguna svo hægt sé að reyna að sporna við mögulegum vandamálum fyrr og hjálpa börnunum okkar. Það er ekki bara öryggisventill komi eitthvað upp á sem svipar til COVID-19 heldur er það skylda okkar að styðja við næstu kynslóðir. Jafna fjárhagslegar byrðar Sjálfstæðisflokkurinn vill tryggja aukið aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu með einfaldara niðurgreiðslukerfi og tækninýjungum og um leið innleiða þjónustutryggingu. Það á nefnilega ekki að skipta máli hver veitir þjónustuna - heldur að hún sé góð og aðgengileg öllum óháð efnahag. Ferli að sálfræðiþjónustu er flókið þar sem Heilsugæslur, Menntaskólar, Háskólar, vinnustaðir, stéttafélög, sveitafélög, VIRK, SÁÁ og fleiri aðilar eru öll þáttakendur að greiða fyrir eða greiða niður sálfræðiþjónustu en stór hópur fólks neyðist samt sem áður til að greiða sjálft fyrir sína sálfræðiþjónustu. Þennan hóp þarf að ná utan um og jafna fjárhagslegar byrðar þeirra sem þurfa á sálfræðiþjónustu að halda líkt og gert er með aðra heilbrigðisþjónustu í greiðsluþáttökukerfi. Sambærileg aðgerð var gerð þegar kostnaður vegna sjúkraþjálfunar var felldur inn í greiðsluþáttökukerfi með frábærum árangri. Bæði fyrir nemendur og foreldra Þetta er hluti, bæði af stórsókn okkar í menntamálum (sem lesa má hér https://xd.is/menntamal/) sem og áherslum okkar í heilbrigðismálum, en þarna tala þessir tveir málaflokkar saman. Ef börn eru heilbrigð líður þeim vel í skólanum og þau haldast lengur í námi. Brottfall hefur verið alltof mikið á framhaldsskólastigi í kjölfar faraldursins og því þurfum við að leita allra leiða til að halda unga fólkinu okkar gangandi í gegnum námið. Bætt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu, bæði fyrir nemendur og foreldra þeirra, er einn af lykilþáttunum í að rétta skútuna á menntaskólastigi en efla þarf líka skólahjúkrun á grunnskólastigi. Með tryggu aðgengi skólahjúkrunarfræðinga að sálfræðiþjónustu fyrir börn erum við að nýta getu og þekkingu þessa hóps til að grípa fyrr inn í þegar eitthvað bjátar á. Stefna í orði og borði Hafa ber í huga að börn endurspegla oft líðan foreldra sinna og því er ekki síst mikilvægt þegar við hugum að líðan barna að huga að líðan foreldra, því er afar brátt að jafna hlut foreldra þegar kemur að aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu. Þó létt til meðalþung mál séu í ágætum farvegi er staða þyngri mála viðkvæmari og mikilvægt að gera sambærilegt átak í að greiða aðgengi að sértækari úrræðum. Mannauðurinn sem sinnir geðheilbrigðismálum er takmörkuð auðlind og því mikilvægt að ólík stig geðheilbrigðisþjónustu vinni saman til að tryggja að aðilar fái viðeigandi úrræði og verðum fremst í flokki að tileinka okkur tækninýjungar og nýsköpun. Tækni fleygir fram og þekking okkar á geðheilbrigðisvanda hefur aukist til muna. Heilaörvunarmeðferðir hafa verið í notkun hér á landi í nokkur ár og eru farin að sýna góðan árangur í meðferð erfiðra þunglyndistilfella. Með aukinni þekkingu fleygir þessari tækni fram og verðum við sem samfélag að grípa tækifæri tækninýjunga sem þessara sem eru í senn öruggar, skalanlegar, skilvirkar og án lyfjanotkunar. Stefna Sjálfstæðisflokksins í geðheilbrigðismálum er skýr, hún birtist bæði í því sem á að gera og því sem búið er að gera. Efling sálfræðiþjónustu á heilsugæslum, sálfræðiþjónusta í menntaskólum og fjölgun geðlækna eru dæmi um árangur á síðustu ríkisstjórnar. Við viljum halda áfram þessari vegferð, nýta allt það sem vel hefur verið gert og byggja á því til framtíðar. Höfundar skipa 5. og 9. sæti lista Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík suður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Geðheilbrigði Börn og uppeldi Mest lesið Af hverju hafa Danir það svona óþolandi gott? Björn Teitsson Skoðun Íslensk fátækt er bara kjaftæði Unnur Hrefna Jóhannsdóttir Skoðun Deilt og drottnað í umræðu um leikskólamál Halla Gunnarsdóttir Skoðun Hvað kostar gjaldtakan? Hildur Hauksdóttir Skoðun Togstreita, sveigjanleiki og fjölskyldur Sólveig Rán Stefánsdóttir Skoðun Hömpum morðingjunum sem hetjum Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir. Skoðun Víðerni verndar og virkjana Björg Eva Erlendsdóttir Skoðun Listin að vera ósammála Huld Hafliðadóttir Skoðun Blóðpeningar vestrænna yfirvalda Bergljót T. Gunnlaugsdóttir Skoðun Fjárfestum í framtíðinni Bryngeir Valdimarsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjölgun kennara er allra hagur Haraldur Freyr Gíslason skrifar Skoðun Deilt og drottnað í umræðu um leikskólamál Halla Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Af hverju hafa Danir það svona óþolandi gott? Björn Teitsson skrifar Skoðun Fjárfestum í framtíðinni Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Togstreita, sveigjanleiki og fjölskyldur Sólveig Rán Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hvað kostar gjaldtakan? Hildur Hauksdóttir skrifar Skoðun Víðerni verndar og virkjana Björg Eva Erlendsdóttir skrifar Skoðun Blóðpeningar vestrænna yfirvalda Bergljót T. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Eigindlegar rannsóknir og umræðan um jafnrétti Stefan C. Hardonk skrifar Skoðun Þegar heilbrigðiskerfið molnar og ráðherrann horfir bara á Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Íslensk fátækt er bara kjaftæði Unnur Hrefna Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í fangelsi við landamærin Inger Erla Thomsen skrifar Skoðun Tíminn er núna, fjarheilbrigðisþjónusta sem lykill að jafnræði og sjálfbærni í heilbrigðiskerfinu Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Breytum fánalögunum og notum fánann meira Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Samtal um launajafnrétti og virðismat starfa í tilefni af Kvennaári Helga Björg O. Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Með góðri menntun eru börn líklegri til að ná árangri Sigurður Sigurjónsson skrifar Skoðun Hömpum morðingjunum sem hetjum Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir. skrifar Skoðun Komum í veg fyrir að áföll erfist á milli kynslóða Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Stöndum vörð um varasjóð VR – framtíðarlausn fyrir félagsfólk Bjarni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Listin að vera ósammála Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Breytum fánalögunum og notum fánann meira Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun „Refsipólitísk áhrif“ Alma Mjöll Ólafsdóttir skrifar Skoðun Endurkaup í Grindavík: Fólk á rétt á raunverulegri mynd af húsnæði sínu Hilmar Freyr Gunnarsson skrifar Skoðun Ný og góð veröld í Reykjavíkurborg? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Krónupíning foreldra er engin lausn Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Köld kveðja á kvennaári Stefanía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ísland fyrst Kjartan Magnússon skrifar Skoðun Gagnaver í leit að orku Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Varði Ísland ólíkt sumum öðrum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Berum virðingu fyrir börnunum okkar Þorvaldur Davíð Kristjánsson skrifar Sjá meira
Börnum á grunnskólastigi er farið að líða betur samkvæmt íslensku æskulýðsrannsókninni sem eru frábærar fréttir. Við vitum öll að unga fólkið okkar átti mjög erfitt í heimsfaraldrinum og margt þeirra hefur ekki náð sér eftir hann. Fram kemur í rannsókninni að almennt líður börnum á aldrinum 11-15 ára betur, einmannaleikinn er minni og þau finna fyrir meiri tilgang í skóla og tómstundum sem er frábært. Það sem er þó vitað er að menntaskólakrakkar, sem mörg hver eru komin á háskólaaldur í dag, fóru mun verr út úr þessum erfiðu tímum og er staðan í menntaskólum landsins sumstaðar mjög erfið vegna andlegra vandamála eftir mikla félagslegar hamlanir. Þetta er okkar næsta kynslóð og þurfum við að grípa strax inn í á þessu stigi. Einnig þarf að horfa til aðgerða sem styrkja hjúkrun og geðheilbrigðismál í gegnum alla skólagönguna svo hægt sé að reyna að sporna við mögulegum vandamálum fyrr og hjálpa börnunum okkar. Það er ekki bara öryggisventill komi eitthvað upp á sem svipar til COVID-19 heldur er það skylda okkar að styðja við næstu kynslóðir. Jafna fjárhagslegar byrðar Sjálfstæðisflokkurinn vill tryggja aukið aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu með einfaldara niðurgreiðslukerfi og tækninýjungum og um leið innleiða þjónustutryggingu. Það á nefnilega ekki að skipta máli hver veitir þjónustuna - heldur að hún sé góð og aðgengileg öllum óháð efnahag. Ferli að sálfræðiþjónustu er flókið þar sem Heilsugæslur, Menntaskólar, Háskólar, vinnustaðir, stéttafélög, sveitafélög, VIRK, SÁÁ og fleiri aðilar eru öll þáttakendur að greiða fyrir eða greiða niður sálfræðiþjónustu en stór hópur fólks neyðist samt sem áður til að greiða sjálft fyrir sína sálfræðiþjónustu. Þennan hóp þarf að ná utan um og jafna fjárhagslegar byrðar þeirra sem þurfa á sálfræðiþjónustu að halda líkt og gert er með aðra heilbrigðisþjónustu í greiðsluþáttökukerfi. Sambærileg aðgerð var gerð þegar kostnaður vegna sjúkraþjálfunar var felldur inn í greiðsluþáttökukerfi með frábærum árangri. Bæði fyrir nemendur og foreldra Þetta er hluti, bæði af stórsókn okkar í menntamálum (sem lesa má hér https://xd.is/menntamal/) sem og áherslum okkar í heilbrigðismálum, en þarna tala þessir tveir málaflokkar saman. Ef börn eru heilbrigð líður þeim vel í skólanum og þau haldast lengur í námi. Brottfall hefur verið alltof mikið á framhaldsskólastigi í kjölfar faraldursins og því þurfum við að leita allra leiða til að halda unga fólkinu okkar gangandi í gegnum námið. Bætt aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu, bæði fyrir nemendur og foreldra þeirra, er einn af lykilþáttunum í að rétta skútuna á menntaskólastigi en efla þarf líka skólahjúkrun á grunnskólastigi. Með tryggu aðgengi skólahjúkrunarfræðinga að sálfræðiþjónustu fyrir börn erum við að nýta getu og þekkingu þessa hóps til að grípa fyrr inn í þegar eitthvað bjátar á. Stefna í orði og borði Hafa ber í huga að börn endurspegla oft líðan foreldra sinna og því er ekki síst mikilvægt þegar við hugum að líðan barna að huga að líðan foreldra, því er afar brátt að jafna hlut foreldra þegar kemur að aðgengi að geðheilbrigðisþjónustu. Þó létt til meðalþung mál séu í ágætum farvegi er staða þyngri mála viðkvæmari og mikilvægt að gera sambærilegt átak í að greiða aðgengi að sértækari úrræðum. Mannauðurinn sem sinnir geðheilbrigðismálum er takmörkuð auðlind og því mikilvægt að ólík stig geðheilbrigðisþjónustu vinni saman til að tryggja að aðilar fái viðeigandi úrræði og verðum fremst í flokki að tileinka okkur tækninýjungar og nýsköpun. Tækni fleygir fram og þekking okkar á geðheilbrigðisvanda hefur aukist til muna. Heilaörvunarmeðferðir hafa verið í notkun hér á landi í nokkur ár og eru farin að sýna góðan árangur í meðferð erfiðra þunglyndistilfella. Með aukinni þekkingu fleygir þessari tækni fram og verðum við sem samfélag að grípa tækifæri tækninýjunga sem þessara sem eru í senn öruggar, skalanlegar, skilvirkar og án lyfjanotkunar. Stefna Sjálfstæðisflokksins í geðheilbrigðismálum er skýr, hún birtist bæði í því sem á að gera og því sem búið er að gera. Efling sálfræðiþjónustu á heilsugæslum, sálfræðiþjónusta í menntaskólum og fjölgun geðlækna eru dæmi um árangur á síðustu ríkisstjórnar. Við viljum halda áfram þessari vegferð, nýta allt það sem vel hefur verið gert og byggja á því til framtíðar. Höfundar skipa 5. og 9. sæti lista Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík suður
Skoðun Þegar heilbrigðiskerfið molnar og ráðherrann horfir bara á Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Tíminn er núna, fjarheilbrigðisþjónusta sem lykill að jafnræði og sjálfbærni í heilbrigðiskerfinu Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Samtal um launajafnrétti og virðismat starfa í tilefni af Kvennaári Helga Björg O. Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Stöndum vörð um varasjóð VR – framtíðarlausn fyrir félagsfólk Bjarni Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Endurkaup í Grindavík: Fólk á rétt á raunverulegri mynd af húsnæði sínu Hilmar Freyr Gunnarsson skrifar