Örvæntingarfullur maður sker út grasker Þórður Snær Júlíusson skrifar 5. nóvember 2024 07:01 Nú er kosningabarátta. Það sést best á allskyns greinum og mis skondnum myndböndum þar sem Sjálfstæðisflokkurinn er að reyna að hræða kjósendur til að kjósa sig. Um kunnuglega taktík er að ræða. Tveimur dögum fyrir síðustu kosningar skrifaði formaður flokksins, Bjarni Benediktsson, til dæmis tvær greinar í fjölmiðla. Önnur birtist í Fréttablaðinu sáluga með fyrirsögninni„Tveir kostir“. Hin birtist í Morgunblaðinu og kallaðist „Stöðugleiki eða óvissuferð“. Báðar áttu það sameiginlegt að þar reyndi Bjarni að telja kjósendum trú um að einungis Sjálfstæðisflokkurinn gæti fært þjóðinni stöðugleika. Framfarir. Festu. Í fyrri greininni skrifaði Bjarni að „tugþúsundir Íslendinga njóta þess að afborganir af lánum hafa lækkað eftir endurfjármögnun. Þetta var hægt vegna þess að vextir eru lágir. Það er ekki tilviljun. [...] Íslensk heimili finna að við erum á réttri leið. Það er auðveldara að láta mánaðamótin ganga upp. Fólk fær meira fyrir launin sín, skattarnir hafa lækkað og verðbólgan verið hófleg. [...] Þetta getur allt breyst hratt ef ný ríkisstjórn setur verðbólguna af stað aftur. Reikningurinn fyrir loforðalistana birtist okkur öllum í hærra vöruverði.“ Í síðari greininni skrifaði Bjarni að „íslensk heimili finna að við erum á réttri leið. Skattarnir hafa lækkað, verðbólgan er lág. [...] Fólk fær meira fyrir launin sín. Þetta mun breytast ef ný ríkisstjórn setur verðbólguna af stað aftur. Við borgum fyrir loforðalistana með hærra vöruverði. Tugþúsundir Íslendinga eru nú með lægri afborganir af lánum eftir endurfjármögnun vegna þess að vextir eru lágir. Útgjaldalistinn mun hækka vextina og verðbólguna aftur. Afborganirnar hækka með.“ Óvissuferð Bjarna og félaga Tíu mánuðum eftir að Bjarni skrifaði greinarnar var verðbólga komin upp í nánast tíu prósent. Ríkisstjórnin hans hafði sett verðbólguna af stað og matarkarfan hefur hækkað gríðarlega. Til að stemma stigu við þeirri þróun réðst Seðlabanki Íslands í skarpa vaxtahækkun sem skilaði því að stýrivextir fóru úr því að vera 1,25 prósent þegar kosið var seint í september 2021 í að vera 9,25 prósent innan við tveimur árum síðar. Þeir vel rúmlega sjöfölduðust. Afleiðingin var sú að afborganir tugþúsunda Íslendinga af húsnæðislánum þeirra hefur hækkað mjög, mjög, mjög mikið. Það sem heimilin borga í vexti á ári var 40 milljörðum krónum meira í fyrra en tveimur árum áður. Þetta þurfa heimilin að takast á við á sama tíma og kaupmáttur ráðstöfunartekna þeirra, það sem situr eftir í veskinu eftir að skattar og gjöld hafa verið greidd, hafi dregist saman það sem af er ári og að tugir þúsunda heimila eigi nú þegar erfitt með að ná endum saman um mánaðamót. Samt var Bjarni bara að auka útgjöld og reka ríkissjóð í halla, nánar tiltekið í 620 milljarða króna halla frá byrjun árs 2020 og út næsta ár. Samhliða því jukust skuldir ríkissjóðs umtalsvert og það mikið að hann greiðir nú 114 milljarða króna í vexti á ári. Samkvæmt áætlun á ríkið að afla minni tekna en það eyðir í alls níu ár í röð. Þetta var gert til að fjármagna skattalækkanir á breiðu bökin, til þess að hlífa stórfyrirtækjum við að borga sanngjarnt auðlindagjald samhliða því að velferðarkerfin voru fjársvelt. Samanlögð áhrif skattalækkana og -hækkana frá árinu 2018 og út árið 2022 skilaði ríkissjóði rúmlega 54 milljarða króna tekjutapisamkvæmt útreikningum BSRB. Þetta er tekjutap án áhrifa skattalækkana vegna heimsfaraldurs kórónuveiru, sem voru líka verulegar. Ofan á þetta hafa bæst stórtækar tilfærslur á tugum milljarða króna af fé úr ríkissjóði í húsnæðisstuðning sem eykur eftirspurn og gagnast aðallega efstu tekjuhópum landsins, þeim sem þurfa minnst á honum að halda. Sjálfstæðisflokkurinn féll á prófinu Sami Bjarni skrifaði fyrir rúmu ári á samfélagsmiðil að hinn „endanlegi mælikvarði á hagstjórn og efnahagsmál á Íslandi eru kjör fólksins í landinu.“ Þegar ofangreint er skoðað má ljóst vera að hinn endanlegi mælikvarði á hagstjórn og efnahagsmál Sjálfstæðisflokksins er falleinkunn. Vaxtakostnaður hefur lagst sem ofurskattur á þá sem skulda, og sérstaklega á barnafjölskyldur. Verðbólgan hefur verið þrálát. Skattalækkanirnar ófjármagnaðar. Skuldastaðan óviðunandi. Hallareksturinn viðvarandi. Það liggur enda fyrir, samkvæmt könnunum, að kjósendur treysta ekki flokknum lengur fyrir efnahagsmálum. Fyrir endurheimt stöðugleikans. Langflestirtreysta nú Samfylkingunni fyrir þeim verkefnum. Þess vegna er Bjarni hættur að skrifa greinar um stöðugleika. Þess í stað er hann farinn að skera út grasker og vara við skattahækkunum annarra. Þess vegna er megininntak kosningabaráttu flokks hans að reyna að hræða kjósendur frá því að kjósa breytingar. Engin skattahækkun á venjulegt vinnandi fólk Það er kominn tími á breytingar. Samfylkingin er með skýrt plan um þær breytingar sem þjóðin kallar eftir og flokkurinn verður óhræddur við að framfylgja því. Við ætlum að endurheimta efnahagslegan stöðugleika með ábyrgri hagstjórn, tiltekt í ríkisrekstrinum og öflun nýrra tekna fyrir ríkissjóð. Nýju tekjurnar koma í gegnum sjálfbæran hagvöxt annars vegar og skattlagningu á breiðustu bökin hins vegar. Með álagningu eðlilegra auðlindagjalda á sjávarútveg, orkuvinnslu, fiskeldi og ferðaþjónustu. Með því að hækka fjármagnstekjuskatt úr 22 í 25 prósent með eðlilegri tilfærslu frítekjumarka svo sú hækkun lendi fyrst og síðast á þeim tíu prósentum sem þéna 70 prósent allra fjármagnstekna í landinu. Með því að loka skattaglufum svo sumir komist ekki lengur hjá því að greiða sinn skerf til samneyslunnar. Og það skal sagt skýrt: Samfylkingin ætlar ekki að hækka skatta á venjulegt vinnandi fólk. Með þessum skrefum munu vextir lækka og ofurskatturinn sem núverandi ríkisstjórn lagði á heimilin í landinu verður aflagður. Það er stærsta kjarabót sem venjulegt fólk getur fengið. Með þessum skrefum verða velferðarkerfin líka endurreist. Með þeim verður hægt að ráðast í stórátak í atvinnu- og samgöngumálum. Með þessu verður hægt að ráðast í bráðaaðgerðir í húsnæðismálum til skemmri tíma og taka ábyrgð á því að þau þróist með réttum hætti til lengri tíma. Með þessu verður hægt að gera allt það sem Bjarni Benediktsson og Sjálfstæðisflokkurinn lofuðu fyrir síðustu kosningar en stóðu ekki við, og mikið meira. Verum ekki hrædd við breytingar. Hlökkum frekar til þeirra og lítum framhjá innantómum áróðrinum. Kjósum Samfylkinguna og uppfærum Ísland til hins betra. Höfundur situr í þriðja sæti á lista Samfylkingarinnar í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þórður Snær Júlíusson Samfylkingin Alþingiskosningar 2024 Skoðun: Alþingiskosningar 2024 Sjálfstæðisflokkurinn Efnahagsmál Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen Skoðun Skoðun Skoðun Karlar, piltar og strákar Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen skrifar Skoðun Ertu klár? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Kengúrur eða Þorskar: Hver forritar framtíð Íslands? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir skrifar Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders skrifar Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Sjá meira
Nú er kosningabarátta. Það sést best á allskyns greinum og mis skondnum myndböndum þar sem Sjálfstæðisflokkurinn er að reyna að hræða kjósendur til að kjósa sig. Um kunnuglega taktík er að ræða. Tveimur dögum fyrir síðustu kosningar skrifaði formaður flokksins, Bjarni Benediktsson, til dæmis tvær greinar í fjölmiðla. Önnur birtist í Fréttablaðinu sáluga með fyrirsögninni„Tveir kostir“. Hin birtist í Morgunblaðinu og kallaðist „Stöðugleiki eða óvissuferð“. Báðar áttu það sameiginlegt að þar reyndi Bjarni að telja kjósendum trú um að einungis Sjálfstæðisflokkurinn gæti fært þjóðinni stöðugleika. Framfarir. Festu. Í fyrri greininni skrifaði Bjarni að „tugþúsundir Íslendinga njóta þess að afborganir af lánum hafa lækkað eftir endurfjármögnun. Þetta var hægt vegna þess að vextir eru lágir. Það er ekki tilviljun. [...] Íslensk heimili finna að við erum á réttri leið. Það er auðveldara að láta mánaðamótin ganga upp. Fólk fær meira fyrir launin sín, skattarnir hafa lækkað og verðbólgan verið hófleg. [...] Þetta getur allt breyst hratt ef ný ríkisstjórn setur verðbólguna af stað aftur. Reikningurinn fyrir loforðalistana birtist okkur öllum í hærra vöruverði.“ Í síðari greininni skrifaði Bjarni að „íslensk heimili finna að við erum á réttri leið. Skattarnir hafa lækkað, verðbólgan er lág. [...] Fólk fær meira fyrir launin sín. Þetta mun breytast ef ný ríkisstjórn setur verðbólguna af stað aftur. Við borgum fyrir loforðalistana með hærra vöruverði. Tugþúsundir Íslendinga eru nú með lægri afborganir af lánum eftir endurfjármögnun vegna þess að vextir eru lágir. Útgjaldalistinn mun hækka vextina og verðbólguna aftur. Afborganirnar hækka með.“ Óvissuferð Bjarna og félaga Tíu mánuðum eftir að Bjarni skrifaði greinarnar var verðbólga komin upp í nánast tíu prósent. Ríkisstjórnin hans hafði sett verðbólguna af stað og matarkarfan hefur hækkað gríðarlega. Til að stemma stigu við þeirri þróun réðst Seðlabanki Íslands í skarpa vaxtahækkun sem skilaði því að stýrivextir fóru úr því að vera 1,25 prósent þegar kosið var seint í september 2021 í að vera 9,25 prósent innan við tveimur árum síðar. Þeir vel rúmlega sjöfölduðust. Afleiðingin var sú að afborganir tugþúsunda Íslendinga af húsnæðislánum þeirra hefur hækkað mjög, mjög, mjög mikið. Það sem heimilin borga í vexti á ári var 40 milljörðum krónum meira í fyrra en tveimur árum áður. Þetta þurfa heimilin að takast á við á sama tíma og kaupmáttur ráðstöfunartekna þeirra, það sem situr eftir í veskinu eftir að skattar og gjöld hafa verið greidd, hafi dregist saman það sem af er ári og að tugir þúsunda heimila eigi nú þegar erfitt með að ná endum saman um mánaðamót. Samt var Bjarni bara að auka útgjöld og reka ríkissjóð í halla, nánar tiltekið í 620 milljarða króna halla frá byrjun árs 2020 og út næsta ár. Samhliða því jukust skuldir ríkissjóðs umtalsvert og það mikið að hann greiðir nú 114 milljarða króna í vexti á ári. Samkvæmt áætlun á ríkið að afla minni tekna en það eyðir í alls níu ár í röð. Þetta var gert til að fjármagna skattalækkanir á breiðu bökin, til þess að hlífa stórfyrirtækjum við að borga sanngjarnt auðlindagjald samhliða því að velferðarkerfin voru fjársvelt. Samanlögð áhrif skattalækkana og -hækkana frá árinu 2018 og út árið 2022 skilaði ríkissjóði rúmlega 54 milljarða króna tekjutapisamkvæmt útreikningum BSRB. Þetta er tekjutap án áhrifa skattalækkana vegna heimsfaraldurs kórónuveiru, sem voru líka verulegar. Ofan á þetta hafa bæst stórtækar tilfærslur á tugum milljarða króna af fé úr ríkissjóði í húsnæðisstuðning sem eykur eftirspurn og gagnast aðallega efstu tekjuhópum landsins, þeim sem þurfa minnst á honum að halda. Sjálfstæðisflokkurinn féll á prófinu Sami Bjarni skrifaði fyrir rúmu ári á samfélagsmiðil að hinn „endanlegi mælikvarði á hagstjórn og efnahagsmál á Íslandi eru kjör fólksins í landinu.“ Þegar ofangreint er skoðað má ljóst vera að hinn endanlegi mælikvarði á hagstjórn og efnahagsmál Sjálfstæðisflokksins er falleinkunn. Vaxtakostnaður hefur lagst sem ofurskattur á þá sem skulda, og sérstaklega á barnafjölskyldur. Verðbólgan hefur verið þrálát. Skattalækkanirnar ófjármagnaðar. Skuldastaðan óviðunandi. Hallareksturinn viðvarandi. Það liggur enda fyrir, samkvæmt könnunum, að kjósendur treysta ekki flokknum lengur fyrir efnahagsmálum. Fyrir endurheimt stöðugleikans. Langflestirtreysta nú Samfylkingunni fyrir þeim verkefnum. Þess vegna er Bjarni hættur að skrifa greinar um stöðugleika. Þess í stað er hann farinn að skera út grasker og vara við skattahækkunum annarra. Þess vegna er megininntak kosningabaráttu flokks hans að reyna að hræða kjósendur frá því að kjósa breytingar. Engin skattahækkun á venjulegt vinnandi fólk Það er kominn tími á breytingar. Samfylkingin er með skýrt plan um þær breytingar sem þjóðin kallar eftir og flokkurinn verður óhræddur við að framfylgja því. Við ætlum að endurheimta efnahagslegan stöðugleika með ábyrgri hagstjórn, tiltekt í ríkisrekstrinum og öflun nýrra tekna fyrir ríkissjóð. Nýju tekjurnar koma í gegnum sjálfbæran hagvöxt annars vegar og skattlagningu á breiðustu bökin hins vegar. Með álagningu eðlilegra auðlindagjalda á sjávarútveg, orkuvinnslu, fiskeldi og ferðaþjónustu. Með því að hækka fjármagnstekjuskatt úr 22 í 25 prósent með eðlilegri tilfærslu frítekjumarka svo sú hækkun lendi fyrst og síðast á þeim tíu prósentum sem þéna 70 prósent allra fjármagnstekna í landinu. Með því að loka skattaglufum svo sumir komist ekki lengur hjá því að greiða sinn skerf til samneyslunnar. Og það skal sagt skýrt: Samfylkingin ætlar ekki að hækka skatta á venjulegt vinnandi fólk. Með þessum skrefum munu vextir lækka og ofurskatturinn sem núverandi ríkisstjórn lagði á heimilin í landinu verður aflagður. Það er stærsta kjarabót sem venjulegt fólk getur fengið. Með þessum skrefum verða velferðarkerfin líka endurreist. Með þeim verður hægt að ráðast í stórátak í atvinnu- og samgöngumálum. Með þessu verður hægt að ráðast í bráðaaðgerðir í húsnæðismálum til skemmri tíma og taka ábyrgð á því að þau þróist með réttum hætti til lengri tíma. Með þessu verður hægt að gera allt það sem Bjarni Benediktsson og Sjálfstæðisflokkurinn lofuðu fyrir síðustu kosningar en stóðu ekki við, og mikið meira. Verum ekki hrædd við breytingar. Hlökkum frekar til þeirra og lítum framhjá innantómum áróðrinum. Kjósum Samfylkinguna og uppfærum Ísland til hins betra. Höfundur situr í þriðja sæti á lista Samfylkingarinnar í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar
Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar
Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun