Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Sara Björg Sigurðardóttir skrifar 21. september 2024 08:00 Í vikunni var uppfærður sögulegur samgöngusáttmáli samþykktur í borgarstjórn Reykjavíkur. Svo ánægjulega vill til að þetta var gert í evrópsku samgönguvikunni. Samgöngusáttmáli sveitarstjórnanna á höfuðborgarsvæðinu og ríkisvaldsins er sannkallað tímamótasamkomulag. Samkomulagið er stærra en Reykjavík, stærra en höfuðborgarsvæðið, stærra en stjórnmálaflokkar því það er samkomulag um sameiginlega framtíðarsýn og framkvæmdaáætlun. Samfylkingin í Reykjavík lagði grunn að hjólaborginni Hlutirnir gerast yfirleitt ekki af sjálfu sér. Síðustu þrjú kjörtímabil hefur Samfylkingin í Reykjavík leitt stefnumótandi vinnu við að skapa lífsgæðaborg og byggja upp innviði fyrir fjölbreytta, vistvæna ferðamáta. Fyrst með hjólreiðaáætlun 2015-2020 og svo núgildandi hjólreiðaáætlun 2021-2025 sem unnið er eftir. Þessi ákvörðun hefur ýtt undir algera umbreytingu á ferðavenjum borgarbúa eftir mikla uppbyggingu á innviðum hjólastíga. Borgarfulltrúi Samfylkingarinnar, Hjálmar Sveinsson, var nefndur níðnöfnum fyrir staðfestu sína í fjölmiðlum. Margir sögðu í hæðnistóni, að enginn vildi hjóla, þetta væri sóun enda vildi fólk ferðast með bílum en ekki hjólum. Raunin varð önnur, sem betur fer. Lagðir hafa verið 43 km af hjólastígum undanfarinn áratug. 500 milljónir króna eru settir árlega í lagningu nýrra hjólastíga. Það er enginn vafi á því með pólitísku hugrekki meirhlutans árið 2010 var ekki bara lagður grunnur að hjólaneti innan borgarinnar heldur líka stofnneti stíga milli sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu með undirritun Samgöngusáttmálans árið 2019. Hlutdeild hjólreiða úr 2% í 7% Frá því fyrsta hjólreiðaáætlun Reykjavíkur var samþykkt árið 2010 hefur hlutdeild hjólreiða í öllum ferðum aukist úr 2% í 7%. Sú áætlun lagði grunn að byltingu sem hefur orðið í notkun hjóla í ferðum í borginni, meðal annars með því að margfalda lengd hjólastíga en markmið í hjólreiðaáætlun er hlutdeild aukist í 10%. Um sístækkandi hóp er að ræða sem gerir kröfur um öryggi, þjónustu og sýnileika, er kominn með sterka rödd og brýnt að á hana sé hlustað. Í ferðavenjukönnun sem Reykjavíkurborg fékk Maskínu til að gera í júní 2021 kom fram að um 40% þeirra sem aka til vinnu í dag hefðu viljað velja aðra samgöngumáta. Í uppfærslu samgöngusáttmálans sést að þarna hlustuðu stjórnmálin á þarfir þegna sinna. Lítið hefur farið fyrir því í fjölmiðlum hversu mikilvægt er að 13% af fjárfestingu uppfærðs samgöngusáttmála er áætlaður í uppbyggingu 80 km af nýjum hjóla- og göngustígum. Það er auðvitað liður í því að koma til móts við þessi 40% sem vilja gjarnan ferðast með öðru en einkabíl sem fyrsta valkost. Íbúar vilja hafa val. Valið hefur fram til þessa verið mjög takmarkað. Það er sem betur að breytast þessi misserin. Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Í ábatagreiningu, sem gerð samhliða uppfærslu sáttmálanns, var metið til fjárs heilsufarslegur og samfélagslegur ábati af verkefninu. Í vinnunni var skoðað hvaða fjárhagslegi ávinningur verður til vegna aukinnar hreyfingar fólks í samgöngum á höfuðborgarsvæðinu. Áætlaður heilsufarsábati vegna aukinna hjólreiða á höfuðborgarsvæðinu er um 40 milljarðar króna og ábati vegna fjölgunar þeirra vegfarenda sem ganga til og frá biðstöðvum almenningssamgangna og áfangastaða sinna er áætlaður um 24 milljarðar króna hvort tveggja yfir 50 ára tímabil. Ávinningurinn felst fyrst og fremst í lækkandi tíðni sjúkdóma á borð við sykursýki, hjarta og æðasjúkdóma. Eittþúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna í samfélagslegan ávinning Heildar samfélagslegur ábati þegar allt reiknast til eru eitt þúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna yfir 50 ára tímabil. Þá er allt tekið til, tímasparnaður í bíla- umferð og í almenningssamgöngum en íbúar og gestir höfuðborgarsvæðisins, vegfarendur njóta ávinnings í formi styttri ferðatíma, minni tafa ásamt bættri líkamlegri og andlegri heilsu. Þetta er svo há tala að það þarf að búta hana niður í stærðir sem eru skiljanlegri eins og rekstrargjöld fyrir Skóla og frístundasvið í ár er áætlað 78 milljarða króna á meðan áætluð útgjöld til Landspítalans í fjárlagafrumvarpinu eru 100 milljarðar. Þannig væri hægt að reka Landspítalann í 11 ár fyrir samfélagslegan ábáta af heildar framkvæmdinni. Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum, atkvæði gegn meiri lífsgæðum, atkvæði gegn hreinni loftgæðum, atkvæði gegn bættari lífskjörum og síðast en ekki síst atkvæði gegn betri lýðheilsu. Mögum íbúum í borginni svíður neikvæð umræða vissra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í garð sáttmálans enda skiptir lífsgæðaborgin þá miklu máli. Fólki þykir vænt um borgina sína, það vill hafa val um ferðamáta, hvort það gengur, hjólar, tekur strætó, hoppar upp í Borgalínu, deilibíl eða einkabíl. Það vill tryggja komandi kynslóðum góð lífsgæði. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Sara Björg Sigurðardóttir Mest lesið Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson Skoðun Skoðun Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Ný sókn í menntamálum Guðmundur Ari Sigurjónsson skrifar Skoðun Þjóðarmorð, fálmandi mjálm eða aðgerðir? Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Vin í eyðimörkinni – almenningsbókasöfn borgarinnar Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Er Akureyri að missa háskólann sinn? Aðalbjörn Jóhannsson skrifar Skoðun Tíu staðreyndir um alvarlegustu kvenréttindakrísu heims Stella Samúelsdóttir skrifar Skoðun Ég vildi óska þess að ég hefði hreinlega fengið krabbamein Íris Elfa Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Mestu aularnir í Vetrarbrautinni Kári Helgason skrifar Skoðun Fjárfestum í fyrsta bekk, frekar en fangelsum Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Eftirlíking vitundar og hætturnar sem henni fylgja Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Andaðu rólega elskan... Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Gagnvirkni líkama og vitundar til heilbrigðis Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Nýjar lausnir í kennslu – gamlar hindranir Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Kópavogsleiðinn Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Samstarf sem skilar raunverulegum loftslagsaðgerðum Nótt Thorberg skrifar Skoðun Lærum að lesa og reikna Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Loforðið sem borgarstjóri gleymdi Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Kristrún, það er bannað að plata Snorri Másson skrifar Skoðun Öndunaræfingar í boði SFS Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Öndum rólega – á meðan húsið brennur Magnús Magnússon skrifar Skoðun Umbylting ríkisfjármála á átta mánuðum Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Sjá meira
Í vikunni var uppfærður sögulegur samgöngusáttmáli samþykktur í borgarstjórn Reykjavíkur. Svo ánægjulega vill til að þetta var gert í evrópsku samgönguvikunni. Samgöngusáttmáli sveitarstjórnanna á höfuðborgarsvæðinu og ríkisvaldsins er sannkallað tímamótasamkomulag. Samkomulagið er stærra en Reykjavík, stærra en höfuðborgarsvæðið, stærra en stjórnmálaflokkar því það er samkomulag um sameiginlega framtíðarsýn og framkvæmdaáætlun. Samfylkingin í Reykjavík lagði grunn að hjólaborginni Hlutirnir gerast yfirleitt ekki af sjálfu sér. Síðustu þrjú kjörtímabil hefur Samfylkingin í Reykjavík leitt stefnumótandi vinnu við að skapa lífsgæðaborg og byggja upp innviði fyrir fjölbreytta, vistvæna ferðamáta. Fyrst með hjólreiðaáætlun 2015-2020 og svo núgildandi hjólreiðaáætlun 2021-2025 sem unnið er eftir. Þessi ákvörðun hefur ýtt undir algera umbreytingu á ferðavenjum borgarbúa eftir mikla uppbyggingu á innviðum hjólastíga. Borgarfulltrúi Samfylkingarinnar, Hjálmar Sveinsson, var nefndur níðnöfnum fyrir staðfestu sína í fjölmiðlum. Margir sögðu í hæðnistóni, að enginn vildi hjóla, þetta væri sóun enda vildi fólk ferðast með bílum en ekki hjólum. Raunin varð önnur, sem betur fer. Lagðir hafa verið 43 km af hjólastígum undanfarinn áratug. 500 milljónir króna eru settir árlega í lagningu nýrra hjólastíga. Það er enginn vafi á því með pólitísku hugrekki meirhlutans árið 2010 var ekki bara lagður grunnur að hjólaneti innan borgarinnar heldur líka stofnneti stíga milli sveitarfélaganna á höfuðborgarsvæðinu með undirritun Samgöngusáttmálans árið 2019. Hlutdeild hjólreiða úr 2% í 7% Frá því fyrsta hjólreiðaáætlun Reykjavíkur var samþykkt árið 2010 hefur hlutdeild hjólreiða í öllum ferðum aukist úr 2% í 7%. Sú áætlun lagði grunn að byltingu sem hefur orðið í notkun hjóla í ferðum í borginni, meðal annars með því að margfalda lengd hjólastíga en markmið í hjólreiðaáætlun er hlutdeild aukist í 10%. Um sístækkandi hóp er að ræða sem gerir kröfur um öryggi, þjónustu og sýnileika, er kominn með sterka rödd og brýnt að á hana sé hlustað. Í ferðavenjukönnun sem Reykjavíkurborg fékk Maskínu til að gera í júní 2021 kom fram að um 40% þeirra sem aka til vinnu í dag hefðu viljað velja aðra samgöngumáta. Í uppfærslu samgöngusáttmálans sést að þarna hlustuðu stjórnmálin á þarfir þegna sinna. Lítið hefur farið fyrir því í fjölmiðlum hversu mikilvægt er að 13% af fjárfestingu uppfærðs samgöngusáttmála er áætlaður í uppbyggingu 80 km af nýjum hjóla- og göngustígum. Það er auðvitað liður í því að koma til móts við þessi 40% sem vilja gjarnan ferðast með öðru en einkabíl sem fyrsta valkost. Íbúar vilja hafa val. Valið hefur fram til þessa verið mjög takmarkað. Það er sem betur að breytast þessi misserin. Lýðheilsa bætt um 64 milljarða Í ábatagreiningu, sem gerð samhliða uppfærslu sáttmálanns, var metið til fjárs heilsufarslegur og samfélagslegur ábati af verkefninu. Í vinnunni var skoðað hvaða fjárhagslegi ávinningur verður til vegna aukinnar hreyfingar fólks í samgöngum á höfuðborgarsvæðinu. Áætlaður heilsufarsábati vegna aukinna hjólreiða á höfuðborgarsvæðinu er um 40 milljarðar króna og ábati vegna fjölgunar þeirra vegfarenda sem ganga til og frá biðstöðvum almenningssamgangna og áfangastaða sinna er áætlaður um 24 milljarðar króna hvort tveggja yfir 50 ára tímabil. Ávinningurinn felst fyrst og fremst í lækkandi tíðni sjúkdóma á borð við sykursýki, hjarta og æðasjúkdóma. Eittþúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna í samfélagslegan ávinning Heildar samfélagslegur ábati þegar allt reiknast til eru eitt þúsund, eitt hundrað og fjörtíu milljarðar króna yfir 50 ára tímabil. Þá er allt tekið til, tímasparnaður í bíla- umferð og í almenningssamgöngum en íbúar og gestir höfuðborgarsvæðisins, vegfarendur njóta ávinnings í formi styttri ferðatíma, minni tafa ásamt bættri líkamlegri og andlegri heilsu. Þetta er svo há tala að það þarf að búta hana niður í stærðir sem eru skiljanlegri eins og rekstrargjöld fyrir Skóla og frístundasvið í ár er áætlað 78 milljarða króna á meðan áætluð útgjöld til Landspítalans í fjárlagafrumvarpinu eru 100 milljarðar. Þannig væri hægt að reka Landspítalann í 11 ár fyrir samfélagslegan ábáta af heildar framkvæmdinni. Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum Atkvæði gegn sáttmálanum er atkvæði gegn almannahagsmunum, atkvæði gegn meiri lífsgæðum, atkvæði gegn hreinni loftgæðum, atkvæði gegn bættari lífskjörum og síðast en ekki síst atkvæði gegn betri lýðheilsu. Mögum íbúum í borginni svíður neikvæð umræða vissra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í garð sáttmálans enda skiptir lífsgæðaborgin þá miklu máli. Fólki þykir vænt um borgina sína, það vill hafa val um ferðamáta, hvort það gengur, hjólar, tekur strætó, hoppar upp í Borgalínu, deilibíl eða einkabíl. Það vill tryggja komandi kynslóðum góð lífsgæði. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingarinnar.
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Þéttingarstefnan hefur brugðist og Dóra breytir um umræðuefni Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar
Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson Skoðun
Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir Skoðun