Vönduð eða vindasöm vinnubrögð í aðdraganda vindorkuvers Haraldur Þór Jónsson skrifar 17. ágúst 2024 15:33 Ekki ætla ég að efast um að vinnubrögð Landsvirkjunar í málinu eru vandasöm. Starfsfólk Landsvirkjunar stendur sig vel í sínum störfum og leggur sig fram um að vanda vinnubrögð. En markmið vönduðu vinnubragðanna er að byggja virkjun og markmiðinu skal náð! Mikilvægt er því að fara yfir hina hliðina á sama málinu, þ.e.a.s. vindasöm vinnubrögð í aðdraganda vindorkuvers. Landsvirkjun hóf undirbúning Búrfellslundar árið 2013 og skilað inn í umfjöllun í rammaáætlun 200 MW vindorkuveri. Þá var niðurstaða verkefnastjórnar Rammaáætlunar að Búrfellslundur væri slæmur orkunýtingarkostur sökum þess hversu slæm áhrif á ferðaþjónustu og útvist hann muni hafa með sjónrænt áhrifasvæði á hálendi Íslands sem er í kringum 1.000 ferkílómetrar. Verkefnastjórnin lagði til að Búrfellslundur yrði í biðflokki og alþingi staðfesti þá ákvörðun. Landsvirkjun tók sig til og minnkaði umfang vindorkuversins niður í 120 MW til að minnka umhverfisáhrifin og taka tillit til athugasemdanna. Eftir umfjöllun rammaáætlunar árið 2020 var niðurstaða verkefnisstjórnarinnar að þrátt fyrir breytta útfærslu væru áhrifin af vindorkuverinu enn verri en fyrri útgáfa þar sem vægi ferðaþjónustunnar sem atvinnugrein hefði tvöfaldast á þessu 5 ára tímabili. Verkefnastjórnin lagði því til að Búrfellslundur yrði áfram í biðflokki. Það má því skrifa afgreiðslu alþingis á óvönduð vinnubrögð þar sem alþingi tók pólitíska ákvörðun um að setja Búrfellslund í nýtingarflokk gegn faglegu rökum verkefnastjórnarinnar. Áhugavert væri að kalla eftir faglegu forsendum sem lágu til grundvallar ákvörðunar alþingis á þeim tíma, ef þau eru til! Síðan 2022 hefur Umhverfis- orku- og loftlagsráðherra unnið stefnu í vindorkumálum sem lögð var fram á þingi í vor. Í stefnunni er sérstaklega tekið fram að ekki eigi að byggja vindorkuver innan miðhálendislínunnar. Verja skuli hálendi Íslands. Þarna fer ekki hljóð og mynd saman, því Búrfellslundur er á hálendi Íslands. Það var jú alþingi sem sett Búrfellslund í nýtingarflokk, gegn faglegri ráðleggingu verkefnastjórnar rammaáætlunar. Til að redda málinu, þá var bætt inn í komandi vindorkustefnu að hún gildi ekki aftur í tímann svo Landsvirkjun geti reist Búrfellslund því okkur liggur svo á, það er komið að skuldardögum eins og ráðherrann hefur sagt. Sveitarstjórn Skeiða- og Gnúpverjahrepps nýtti sér heimild í lögum um rammaáætlun að fara fram á frestun á að innleiða Búrfellslund í skipulag í júní 2023. Í faglega umhverfismati Landsvirkjunar kemur skýrt fram að framkvæmdasvæði Búrfellslundar og áhrifasvæði væri bæði í Skeiða- og Gnúpverjahreppi og Rangárþingi Ytra. Í þeirri útgáfu af Búrfellslundi sem stendur til að reisa, þá eru vindmyllurnar aðeins í Rangárþingi Ytra á sveitarfélagamörkunum. Það breytir ekki þeirri staðreynd að áhrifasvæði vindorkuversins er í Skeiða- og Gnúpverjahreppi og Landsvirkjun hefur ekki sótt um að vindorkuverið fari í skipulag sveitarfélagsins. Bæði skuggavarp og hljóðvist vindorkuversins hefur áhrif í Skeiða- og Gnúpverjahreppi og takmarkar því landnotkun sveitarfélagsins, en það telst víst ekki til faglegra vinnubragða að eiga samskipti við nágranna sinn ef hægt er að komast hjá því. Búrfellslundur skilar engum tekjur í nærumhverfi sínu sökum undanþágu orkumannvirkja frá lögbundnum tekjustofni sveitarfélaga. Búrfellslundur verður rekinn af erlendum sérfræðingum sem munu koma 1-2svar til landsins á ári að sinna viðhaldi. Hann skilar því engum staðbundnum störfum og þar af leiðandi engum útsvarstekjum til sveitarfélaganna. En það skiptir víst engu máli, það er búið að undirbúa þetta svo faglega og ákvörðun alþingis var svo fagleg. Þann 14. mars á þessu ári gerði Landsvirkjun raforkusamning við Laxey ehf um sölu á endurnýjanlegri raforku til uppbyggingar nýrrar landeldisstöðvar Laxeyjar í Vestmannaeyjum. Í fréttatilkynningu Landsvirkjunar um málið kemur fram að forsenda samningsins sé að Búrfellslundur verði gangsettur í lok árs 2026 og Hvammsvirkjun tveimur árum síðar. Gert er ráð fyrir að verkefnið skapi 100 störf í Vestmannaeyjum, en í fréttinni kemur ekki fram að engin störf skapist þar sem orkan verður til. Hefur íbúum Rangárþings Ytra eða Skeiða- og Gnúpverjahrepps verið faglega kynnt að orkan úr Búrfellslundi fari til Vestmannaeyja en verði ekki nýtt til atvinnuuppbyggingar í nærumhverfi orkuframleiðslunnar ? Ég hvet bæði orkufyrirtækin og alþingismenn að taka upp fagleg vinnubrögð. Vinna þarf með íbúunum sem búa í nærumhverfi og áhrifasvæði orkumannvirkja til að tryggja að boðuð orkuskipti raungerist í náinni framtíð. Höfundur er oddviti í Skeiða- og Gnúpverjahreppi þar sem mest raforka hefur verið framleidd í sögu Íslands. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Haraldur Þór Jónsson Vindorkuver í Búrfellslundi Mest lesið Viljum við stjórnarandstöðu sem þvælist ekki fyrir? Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Lygin um flóttamenn á Íslandi Jón Frímann Jónsson Skoðun Héraðsvötnin eru hjartsláttur fjarðarins Rakel Hinriksdóttir Skoðun Varst þú að kaupa gallaða fasteign? Sara Bryndís Þórsdóttir Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson Skoðun „Glæpir“ Íslendinga Árni Davíðsson Skoðun Á að hita upp allan Faxaflóann? Eiríkur Hjálmarsson Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun Hlúum að persónumiðaðri nálgun í öldrunarþjónustu Margrét Guðnadóttir Skoðun Skólar hafa stigið skrefið með góðum árangri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Sparnaðartillögur á kostnað atvinnulausra Finnbjörn A Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Atvinnustefna þarf líka að fjalla um rótgrónar atvinnugreinar Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Á að hita upp allan Faxaflóann? Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Á tímamótum: Sameinuðu þjóðirnar í 80 ár Vala Karen Viðarsdóttir,Védís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Borgar sig að vanmeta menntun? Kolbrún Halldórsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin hækkar gjöld á háskólanema Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Aðgerðaáætlun í menntamálum ekki markviss Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Hermína Gunnþórsdóttir skrifar Skoðun Héraðsvötnin eru hjartsláttur fjarðarins Rakel Hinriksdóttir skrifar Skoðun Lygin um flóttamenn á Íslandi Jón Frímann Jónsson skrifar Skoðun Mismunun skýrir aukningu erlendra fanga Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Farsæld barna í fyrirrúmi Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Hlúum að persónumiðaðri nálgun í öldrunarþjónustu Margrét Guðnadóttir skrifar Skoðun Viljum við stjórnarandstöðu sem þvælist ekki fyrir? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Skólar hafa stigið skrefið með góðum árangri Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Varst þú að kaupa gallaða fasteign? Sara Bryndís Þórsdóttir skrifar Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun „Glæpir“ Íslendinga Árni Davíðsson skrifar Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar Skoðun Fleiri átök = verri útkoma í lestri? Birgir Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Biðin sem (enn) veikir og tekur Guðlaugur Eyjólfsson skrifar Skoðun Stafrænt netöryggisbelti Hrannar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Free tuition Colin Fisher skrifar Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick skrifar Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson skrifar Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem skrifar Sjá meira
Ekki ætla ég að efast um að vinnubrögð Landsvirkjunar í málinu eru vandasöm. Starfsfólk Landsvirkjunar stendur sig vel í sínum störfum og leggur sig fram um að vanda vinnubrögð. En markmið vönduðu vinnubragðanna er að byggja virkjun og markmiðinu skal náð! Mikilvægt er því að fara yfir hina hliðina á sama málinu, þ.e.a.s. vindasöm vinnubrögð í aðdraganda vindorkuvers. Landsvirkjun hóf undirbúning Búrfellslundar árið 2013 og skilað inn í umfjöllun í rammaáætlun 200 MW vindorkuveri. Þá var niðurstaða verkefnastjórnar Rammaáætlunar að Búrfellslundur væri slæmur orkunýtingarkostur sökum þess hversu slæm áhrif á ferðaþjónustu og útvist hann muni hafa með sjónrænt áhrifasvæði á hálendi Íslands sem er í kringum 1.000 ferkílómetrar. Verkefnastjórnin lagði til að Búrfellslundur yrði í biðflokki og alþingi staðfesti þá ákvörðun. Landsvirkjun tók sig til og minnkaði umfang vindorkuversins niður í 120 MW til að minnka umhverfisáhrifin og taka tillit til athugasemdanna. Eftir umfjöllun rammaáætlunar árið 2020 var niðurstaða verkefnisstjórnarinnar að þrátt fyrir breytta útfærslu væru áhrifin af vindorkuverinu enn verri en fyrri útgáfa þar sem vægi ferðaþjónustunnar sem atvinnugrein hefði tvöfaldast á þessu 5 ára tímabili. Verkefnastjórnin lagði því til að Búrfellslundur yrði áfram í biðflokki. Það má því skrifa afgreiðslu alþingis á óvönduð vinnubrögð þar sem alþingi tók pólitíska ákvörðun um að setja Búrfellslund í nýtingarflokk gegn faglegu rökum verkefnastjórnarinnar. Áhugavert væri að kalla eftir faglegu forsendum sem lágu til grundvallar ákvörðunar alþingis á þeim tíma, ef þau eru til! Síðan 2022 hefur Umhverfis- orku- og loftlagsráðherra unnið stefnu í vindorkumálum sem lögð var fram á þingi í vor. Í stefnunni er sérstaklega tekið fram að ekki eigi að byggja vindorkuver innan miðhálendislínunnar. Verja skuli hálendi Íslands. Þarna fer ekki hljóð og mynd saman, því Búrfellslundur er á hálendi Íslands. Það var jú alþingi sem sett Búrfellslund í nýtingarflokk, gegn faglegri ráðleggingu verkefnastjórnar rammaáætlunar. Til að redda málinu, þá var bætt inn í komandi vindorkustefnu að hún gildi ekki aftur í tímann svo Landsvirkjun geti reist Búrfellslund því okkur liggur svo á, það er komið að skuldardögum eins og ráðherrann hefur sagt. Sveitarstjórn Skeiða- og Gnúpverjahrepps nýtti sér heimild í lögum um rammaáætlun að fara fram á frestun á að innleiða Búrfellslund í skipulag í júní 2023. Í faglega umhverfismati Landsvirkjunar kemur skýrt fram að framkvæmdasvæði Búrfellslundar og áhrifasvæði væri bæði í Skeiða- og Gnúpverjahreppi og Rangárþingi Ytra. Í þeirri útgáfu af Búrfellslundi sem stendur til að reisa, þá eru vindmyllurnar aðeins í Rangárþingi Ytra á sveitarfélagamörkunum. Það breytir ekki þeirri staðreynd að áhrifasvæði vindorkuversins er í Skeiða- og Gnúpverjahreppi og Landsvirkjun hefur ekki sótt um að vindorkuverið fari í skipulag sveitarfélagsins. Bæði skuggavarp og hljóðvist vindorkuversins hefur áhrif í Skeiða- og Gnúpverjahreppi og takmarkar því landnotkun sveitarfélagsins, en það telst víst ekki til faglegra vinnubragða að eiga samskipti við nágranna sinn ef hægt er að komast hjá því. Búrfellslundur skilar engum tekjur í nærumhverfi sínu sökum undanþágu orkumannvirkja frá lögbundnum tekjustofni sveitarfélaga. Búrfellslundur verður rekinn af erlendum sérfræðingum sem munu koma 1-2svar til landsins á ári að sinna viðhaldi. Hann skilar því engum staðbundnum störfum og þar af leiðandi engum útsvarstekjum til sveitarfélaganna. En það skiptir víst engu máli, það er búið að undirbúa þetta svo faglega og ákvörðun alþingis var svo fagleg. Þann 14. mars á þessu ári gerði Landsvirkjun raforkusamning við Laxey ehf um sölu á endurnýjanlegri raforku til uppbyggingar nýrrar landeldisstöðvar Laxeyjar í Vestmannaeyjum. Í fréttatilkynningu Landsvirkjunar um málið kemur fram að forsenda samningsins sé að Búrfellslundur verði gangsettur í lok árs 2026 og Hvammsvirkjun tveimur árum síðar. Gert er ráð fyrir að verkefnið skapi 100 störf í Vestmannaeyjum, en í fréttinni kemur ekki fram að engin störf skapist þar sem orkan verður til. Hefur íbúum Rangárþings Ytra eða Skeiða- og Gnúpverjahrepps verið faglega kynnt að orkan úr Búrfellslundi fari til Vestmannaeyja en verði ekki nýtt til atvinnuuppbyggingar í nærumhverfi orkuframleiðslunnar ? Ég hvet bæði orkufyrirtækin og alþingismenn að taka upp fagleg vinnubrögð. Vinna þarf með íbúunum sem búa í nærumhverfi og áhrifasvæði orkumannvirkja til að tryggja að boðuð orkuskipti raungerist í náinni framtíð. Höfundur er oddviti í Skeiða- og Gnúpverjahreppi þar sem mest raforka hefur verið framleidd í sögu Íslands.
Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun
Skoðun Sparnaðartillögur á kostnað atvinnulausra Finnbjörn A Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Atvinnustefna þarf líka að fjalla um rótgrónar atvinnugreinar Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Aðgerðaáætlun í menntamálum ekki markviss Ingólfur Ásgeir Jóhannesson,Hermína Gunnþórsdóttir skrifar
Skoðun Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar
Störf án staðsetningar - of hátt flækjustig eða rökrétt framþróun? Hildur Ösp Gylfadóttir,Áslaug Eir Hólmgeirsdóttir Skoðun