Stefnir í að 75 prósent jökla í Himalaja hverfi á öldinni Kjartan Kjartansson skrifar 20. júní 2023 14:32 Sutlej-áin í Himachal Pradesh-ríki í Indlandi. Talið er að rennsli í jökulám fari vaxandi fram á miðja öldina en svo dvínandi eftir það. AP/Ashwini Bhatia Vísindamenn áætla að jöklar í Himalaja- og Hindu Kush-fjallgörðunum í Mið-Asíu missi allt að 75 prósent rúmmáls síns fyrir áhrif hnattrænnar hlýnunar fyrir lok aldarinnar. Hop jöklanna er talið valda hættulegum flóðum og vatnsskorti fyrir á þriðja hundrað milljóna manna á svæðinu. Himalaja- og Hindu Kush-fjallgarðarnir teygja sig um 3.500 kílómetra í gegnum Afganistan, Bangladess, Bútan, Kína, Indland, Búrma, Nepal og Pakistan. Svæðið er stundum kallað „þriðji póllinn“ því fjallajöklarnir og fannbreiðurnar þar geyma meira ferskvatn en nokkur annar staður á jörðinni utan pólanna tveggja. Alþjóðlegur hópur vísindamanna frá ICIMOD í Katmandú í Nepal segir að hert hafi á bráðnun jökla í fjallgörðunum. Þannig hafi ís bráðnað 65 prósent hraðar á öðrum áratug þessarar aldar en á þeim fyrsta. Við 1,5-2 gráður hlýnun gætu jöklarnir rýrnað um þrjátíu til fimmtíu prósent fyrir aldamót samkvæmt skýrslu stofnunarinnar. Nái hlýnunin þremur gráðum, eins og hún stefnir í ef ekki verður dregið frekar úr losun gróðurhúsalofttegunda, gætu sumir jöklar í austanverðum Himalajafjöllum misst allt að sjötíu og fimm prósent af rúmmáli sínu, að því er segir í frétt Reuters-fréttastofunnar. Hátt í tveir milljarða manna reiða sig á vatnið Niðurstöðurnar eru slæmar fréttir fyrir þær milljónir manna sem búa í eða við fjallgarðana miklu. Áætlað er að rennsli í tólf fljótum á svæðinu nái hámarki um miðja öldina en síðan dvína, þar á meðal í Ganges, Indus og Mekong. Um 240 milljónir manna sem búa í fjöllunum og um 1,6 milljarðar til viðbótar neðar við árnar í sextán löndum reiða sig á vatnið úr þeim. Jafnvel þó að rennslið aukist næstu áratugina er talið að það birtist frekar í auknum flóðum frekar en stöðugu rennsli. Mörg fjallaþorp reiða sig á jökulvatn og snjóbráð til þess að vökva ræktarland. Það er ekki aðeins flóðahætta sem steðjar af bráðnandi jöklum. Þeir skilja eftir sig jökullón sem geta flætt yfir barma sína og valdið flóðum niður fjalladali. AP-fréttastofan segir að tvö hundruð jökullón séu nú talin hættuleg. Skriðuhætta er einnig talin farin vaxandi. Skýrsluhöfundar segja að breytingar á jöklum, sífrera og snjóbreiðu á svæðinu séu fordæmalausar og að miklu leyti óafturkræfar. Skaðlegra áhrif hlýnunar er þegar farið að gæta í fjöllunum. Fyrr á þessu ári þurfti að rýma fjallabæinn Joshimath á Indlandi þegar hann byrjaði að síga. Fugl lætur sig svífa fyrir framan Everest-fjall, hæsta fjall jarðar.AP/Niranjan Shrestha Njósnamyndir bæta upp fyrir stutta mæliröð Rannsóknir á jöklum í Himalajafjöllum hafa liðið fyrir að þær ná mun skemur aftur í tímann en í Ölpunum eða Klettafjöllum í Bandaríkjunum. Bandarísk stjórnvöld hjálpuðu til með því að aflétta leynd af myndum njósnagervihnatta af jöklum í Himalaja allt frá árinu 1970 fyrir fjórum árum. Skýrsla ICIMOD byggir meðal annars á þeim gögnum. „Þó að þekking á Himalajajöklum jafnist enn ekki á við Alpana þá er hún nú sambærileg við önnur svæði eins og Andesfjöll,“ segir Tobias Bolch, jöklafræðingur við Tækniháskólann í Graz í Austurríki, við Reuters-fréttastofuna. Loftslagsmál Vísindi Tengdar fréttir Spá því að þriðjungur ísbreiðu Himalajafjalla muni bráðna Ítarleg rannsókn yfir 200 vísindamanna sem staðið hefur yfir í fimm ár á áhrifum loftslagsbreytinga á svokallað Hindu Kush-Himalaja-svæði (HKH) leiðir í ljós að þriðjungur af ísbreiðu Himalajafjalla mun bráðna vegna hnattrænnar hlýnunar á næstu 80 árum. 4. febrúar 2019 13:45 Alvarlegustu áhrif hlýnun jarðar í kringum þriðja pólinn Kínverskur vísindamaður, sem fjallaði um málið á Arctic Circle, segir bráðnunina þar mun hraðari en á hinum pólunum. Veldur það áður óþekktum hamförum og búferlaflutningum. 13. október 2019 20:45 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Samfélagið í áfalli vegna málsins Innlent Minnstu smáatriði úthugsuð og til þess gerð að skapa hughrif Innlent „Algjörlega forkastanlegt“ ef stjórnvöld svari ekki beiðninni Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Aðskilnaðarsinnar að missa þingmeirihluta í Katalóníu Erlent „Mig langaði bara að drepa þennan mann“ Innlent Ragnar Freyr segist hreinsaður af sök Innlent „Hann hættir bara ekki” Innlent Vilja bæta íslenskukennslu fyrir innflytjendur Innlent Sauð upp úr milli bónda og dýraverndunarsinna Innlent Fleiri fréttir Aðskilnaðarsinnar að missa þingmeirihluta í Katalóníu Pútín skiptir um varnarmálaráðherra Fjölbýlishús hrundi í Belgorod Fyrsti lifandi svínsnýrnaþeginn er látinn Mótmælin gegn „rússnesku“ lögunum stækka enn Palestína fær aukna þáttöku á allsherjarþingi SÞ Hundruð létust í flóðum Fyrirskipa þúsundum að yfirgefa Rafah Hollenska söngvaranum bannað að keppa í kjölfar „hótana“ Evrópa böðuð bleiku Líklegt að Ísraelar hafi brotið alþjóðalög með bandarískum vopnum Hefja árásir nærri Karkív Selenskí bauð Bjarna á friðarfund í Sviss Reyndu aftur að fá málið fellt niður vegna Stormy Daniels Segja lögregluþjón hafa bankað á rangar dyr og skotið ungan mann Ísraelsstjórn vígreif þrátt fyrir viðsnúning Bandaríkjamanna Færeyingar áforma 4.500 króna aðgangseyri á alla ferðamenn Börnum safnað saman og þau skotin Skotið á íbúa Rafah og heilbrigðiskerfi Gasa hrunið Ellefu slasaðir eftir að flugtak Boeing 737 mistókst Lýsa hræðilegu ofbeldi fyrir sjóslys þar sem tugir létu lífið Takmarkar hernaðaraðstoð verði gerð árás á Rafah Grænlendingar segja sig úr Norðurlandaráði Skýrustu merkin um lofthjúp um bergreikistjörnu til þessa Enn og aftur tafir á málaferlum gegn Trump Umfangsmestu árásir Rússa í nokkrar vikur Trump blótaði þegar Daniels lýsti meintu samneyti þeirra Hrina árása á þýska stjórnmálamenn veldur áhyggjum Um 800.000 Evrópubúar taldir hafa fallið fyrir kínverskri svikamyllu Bandaríkjamenn stöðvuðu vopnasendingu til Ísrael í síðustu viku Sjá meira
Himalaja- og Hindu Kush-fjallgarðarnir teygja sig um 3.500 kílómetra í gegnum Afganistan, Bangladess, Bútan, Kína, Indland, Búrma, Nepal og Pakistan. Svæðið er stundum kallað „þriðji póllinn“ því fjallajöklarnir og fannbreiðurnar þar geyma meira ferskvatn en nokkur annar staður á jörðinni utan pólanna tveggja. Alþjóðlegur hópur vísindamanna frá ICIMOD í Katmandú í Nepal segir að hert hafi á bráðnun jökla í fjallgörðunum. Þannig hafi ís bráðnað 65 prósent hraðar á öðrum áratug þessarar aldar en á þeim fyrsta. Við 1,5-2 gráður hlýnun gætu jöklarnir rýrnað um þrjátíu til fimmtíu prósent fyrir aldamót samkvæmt skýrslu stofnunarinnar. Nái hlýnunin þremur gráðum, eins og hún stefnir í ef ekki verður dregið frekar úr losun gróðurhúsalofttegunda, gætu sumir jöklar í austanverðum Himalajafjöllum misst allt að sjötíu og fimm prósent af rúmmáli sínu, að því er segir í frétt Reuters-fréttastofunnar. Hátt í tveir milljarða manna reiða sig á vatnið Niðurstöðurnar eru slæmar fréttir fyrir þær milljónir manna sem búa í eða við fjallgarðana miklu. Áætlað er að rennsli í tólf fljótum á svæðinu nái hámarki um miðja öldina en síðan dvína, þar á meðal í Ganges, Indus og Mekong. Um 240 milljónir manna sem búa í fjöllunum og um 1,6 milljarðar til viðbótar neðar við árnar í sextán löndum reiða sig á vatnið úr þeim. Jafnvel þó að rennslið aukist næstu áratugina er talið að það birtist frekar í auknum flóðum frekar en stöðugu rennsli. Mörg fjallaþorp reiða sig á jökulvatn og snjóbráð til þess að vökva ræktarland. Það er ekki aðeins flóðahætta sem steðjar af bráðnandi jöklum. Þeir skilja eftir sig jökullón sem geta flætt yfir barma sína og valdið flóðum niður fjalladali. AP-fréttastofan segir að tvö hundruð jökullón séu nú talin hættuleg. Skriðuhætta er einnig talin farin vaxandi. Skýrsluhöfundar segja að breytingar á jöklum, sífrera og snjóbreiðu á svæðinu séu fordæmalausar og að miklu leyti óafturkræfar. Skaðlegra áhrif hlýnunar er þegar farið að gæta í fjöllunum. Fyrr á þessu ári þurfti að rýma fjallabæinn Joshimath á Indlandi þegar hann byrjaði að síga. Fugl lætur sig svífa fyrir framan Everest-fjall, hæsta fjall jarðar.AP/Niranjan Shrestha Njósnamyndir bæta upp fyrir stutta mæliröð Rannsóknir á jöklum í Himalajafjöllum hafa liðið fyrir að þær ná mun skemur aftur í tímann en í Ölpunum eða Klettafjöllum í Bandaríkjunum. Bandarísk stjórnvöld hjálpuðu til með því að aflétta leynd af myndum njósnagervihnatta af jöklum í Himalaja allt frá árinu 1970 fyrir fjórum árum. Skýrsla ICIMOD byggir meðal annars á þeim gögnum. „Þó að þekking á Himalajajöklum jafnist enn ekki á við Alpana þá er hún nú sambærileg við önnur svæði eins og Andesfjöll,“ segir Tobias Bolch, jöklafræðingur við Tækniháskólann í Graz í Austurríki, við Reuters-fréttastofuna.
Loftslagsmál Vísindi Tengdar fréttir Spá því að þriðjungur ísbreiðu Himalajafjalla muni bráðna Ítarleg rannsókn yfir 200 vísindamanna sem staðið hefur yfir í fimm ár á áhrifum loftslagsbreytinga á svokallað Hindu Kush-Himalaja-svæði (HKH) leiðir í ljós að þriðjungur af ísbreiðu Himalajafjalla mun bráðna vegna hnattrænnar hlýnunar á næstu 80 árum. 4. febrúar 2019 13:45 Alvarlegustu áhrif hlýnun jarðar í kringum þriðja pólinn Kínverskur vísindamaður, sem fjallaði um málið á Arctic Circle, segir bráðnunina þar mun hraðari en á hinum pólunum. Veldur það áður óþekktum hamförum og búferlaflutningum. 13. október 2019 20:45 Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Samfélagið í áfalli vegna málsins Innlent Minnstu smáatriði úthugsuð og til þess gerð að skapa hughrif Innlent „Algjörlega forkastanlegt“ ef stjórnvöld svari ekki beiðninni Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Aðskilnaðarsinnar að missa þingmeirihluta í Katalóníu Erlent „Mig langaði bara að drepa þennan mann“ Innlent Ragnar Freyr segist hreinsaður af sök Innlent „Hann hættir bara ekki” Innlent Vilja bæta íslenskukennslu fyrir innflytjendur Innlent Sauð upp úr milli bónda og dýraverndunarsinna Innlent Fleiri fréttir Aðskilnaðarsinnar að missa þingmeirihluta í Katalóníu Pútín skiptir um varnarmálaráðherra Fjölbýlishús hrundi í Belgorod Fyrsti lifandi svínsnýrnaþeginn er látinn Mótmælin gegn „rússnesku“ lögunum stækka enn Palestína fær aukna þáttöku á allsherjarþingi SÞ Hundruð létust í flóðum Fyrirskipa þúsundum að yfirgefa Rafah Hollenska söngvaranum bannað að keppa í kjölfar „hótana“ Evrópa böðuð bleiku Líklegt að Ísraelar hafi brotið alþjóðalög með bandarískum vopnum Hefja árásir nærri Karkív Selenskí bauð Bjarna á friðarfund í Sviss Reyndu aftur að fá málið fellt niður vegna Stormy Daniels Segja lögregluþjón hafa bankað á rangar dyr og skotið ungan mann Ísraelsstjórn vígreif þrátt fyrir viðsnúning Bandaríkjamanna Færeyingar áforma 4.500 króna aðgangseyri á alla ferðamenn Börnum safnað saman og þau skotin Skotið á íbúa Rafah og heilbrigðiskerfi Gasa hrunið Ellefu slasaðir eftir að flugtak Boeing 737 mistókst Lýsa hræðilegu ofbeldi fyrir sjóslys þar sem tugir létu lífið Takmarkar hernaðaraðstoð verði gerð árás á Rafah Grænlendingar segja sig úr Norðurlandaráði Skýrustu merkin um lofthjúp um bergreikistjörnu til þessa Enn og aftur tafir á málaferlum gegn Trump Umfangsmestu árásir Rússa í nokkrar vikur Trump blótaði þegar Daniels lýsti meintu samneyti þeirra Hrina árása á þýska stjórnmálamenn veldur áhyggjum Um 800.000 Evrópubúar taldir hafa fallið fyrir kínverskri svikamyllu Bandaríkjamenn stöðvuðu vopnasendingu til Ísrael í síðustu viku Sjá meira
Spá því að þriðjungur ísbreiðu Himalajafjalla muni bráðna Ítarleg rannsókn yfir 200 vísindamanna sem staðið hefur yfir í fimm ár á áhrifum loftslagsbreytinga á svokallað Hindu Kush-Himalaja-svæði (HKH) leiðir í ljós að þriðjungur af ísbreiðu Himalajafjalla mun bráðna vegna hnattrænnar hlýnunar á næstu 80 árum. 4. febrúar 2019 13:45
Alvarlegustu áhrif hlýnun jarðar í kringum þriðja pólinn Kínverskur vísindamaður, sem fjallaði um málið á Arctic Circle, segir bráðnunina þar mun hraðari en á hinum pólunum. Veldur það áður óþekktum hamförum og búferlaflutningum. 13. október 2019 20:45