Orkunotkun rafmyntargraftar á við milljónir heimila Kjartan Kjartansson skrifar 12. apríl 2023 23:50 Bitcoin-náma fyrirtækisins Riot Blockchain í Rockdale í Texas er talin bæta við eftirspurn eftir um 450 megavöttum af rafmagni. Vísir/EPA Á fjórða tug gagnavera sem grafa eftir rafmyntum í Bandaríkjunum nota svipað mikla raforku og þrjár milljónir heimila í næsta nágrenni þeirra. Verin eru að langmestu leyti knúin með jarðefnaeldsneyti og valda þau losun á við 3,5 milljónir bensín- og dísilbíla. Rafmyntanámugröftur færðist að miklu leyti til Bandaríkjanna eftir að kínversk stjórnvöld boluðu rafmyntanámunum úr landi vegna þess hversu orkufrekar þær voru árið 2021. Fram að þessu hefur ekki verið vitað með vissu hvaða áhrif gagnaverin hafa á umhverfið, orkunotkun og orkumarkaði þar. Niðurstaða ítarlegrar rannsóknar bandaríska dagblaðsins New York Times er að 34 stórar rafmyntanámur noti saman meira en 3.900 megavött rafmagns. Hver þeirra um sig noti að minnsta kosti 30.000 sinnum meira rafmagn en meðalheimilið í landinu. Saman jafnast raforkunotkun rafmyntanámanna á við þrjár milljónir heimila. Það er sagt jafnast á við alla íbúa New York-borgar. Viðbótareftirspurnin hefur sums staðar þrýst upp raforkuverði fyrir venjulega notendur. Verulegt umhverfisvandamál Þrátt fyrir að mörg rafmyntafyrirtækin stæri sig af því að starfa á svæðum þar sem endurnýjanlegir orkugjafar framleiða stóran hluta rafmagns leiddi rannsókn blaðsins í ljós að orkuþörf þeirra sé svo mikil að grænir orkukostir nái ekki að seðja hana. Þannig hafi námugröfturinn valdið uppgripum í jarðefnaeldsneytisiðnaðinum. Greining sem blaðið lét vinna bendir til þess að 85 prósent af orkuþörf gagnaveranna sé svalað með bruna á kolum og jarðgasi. Losun gróðurhúsalofttegunda sem valda loftslagsbreytingum á jörðinni sem hlýst af starfsemi námanna er metin sambærileg við að bæta 3,5 milljónum jarðefnaeldsneytisknúinna bifreiða út á bandarískar götur. Sérfræðingar í orkumálum segja að rafmyntagröftur hafi tvímælalaust veruleg umhverfisáhrif. „Þau bæta við eftirspurn eftir hundruð megavöttum á sama tíma og við stöndum frammi fyrir að þurfa að draga hratt úr notkun jarðefnaeldsneytis. Ef þú lætur þér loftslagsbreytingar varða þá er það vandamál,“ segir Jesse Jenkins, prófessor við Princeton-háskóla. Heilu stæðurnar af tölvum strita tímunum saman við að búa til auðæfi í formi rafmyntarinnar Bitcoin. Gröfturinn eftir myntinni er gríðarlega orkufrekur og mengandi.Vísir/Getty Græða á braski með rafmagn Mörg rafmyntafyrirtækjanna maka auk þess krókinn á braski með rafmagn. Ólíkt öðrum orkufrekum iðnaði er hægt að stöðva starfsemi gagnaveranna snögglega og hefja aftur án frekari vandkvæða. Þetta nýta fyrirtækin sér til þess að komast hjá því að þurfa að greiða hærra verð fyrir raforkuna þegar eftirspurn er mikil og selja hana inn á dreifikerfið þegar verðið er hátt. Á sumum stöðum fá fyrirtækin greitt frá raforkuflutningsfyrirtækjum til þess að stöðva starfsemi sína ef mikið álag er á raforkukerfið og hætta á rafmagnsleysi. New York Times áætlar að fimm rafmyntanámur hafi þénað að minnsta kosti sextíu milljónir dollara, jafnvirði um 8,2 milljarða íslenskra króna, á slíkum samningum frá árinu 2020 Þegar mannskæði stormurinn Uri gekk yfir Texas í febrúar árið 2021 stöðvuðust raforkuver um allt ríkið og tugir þúsunda heimila voru án rafmagns. Á sama tíma keyrði gagnaver við borgina Austin tölvur sem grófu eftir rafmyntinni Bitcoin og notaði til þess orku á við 6.500 heimili. Á öðrum degi óveðursins, þegar hátt í fjörutíu manns voru þegar látnir, sumir þeirra vegna kulda, lét rekstraraðili dreifikerfisins gagnaverið stöðva starfsemi sína. Í kjölfarið þurfti það að greiða námufyrirtækinu Bitdeer að meðaltali 175.000 dollara á klukkustund, jafnvirði tæplega 24 milljóna króna, til þess að hafa slökkt á tölvunum. Bitdeer þénaði alls um átján milljónir dollara, jafnvirði um 2,4 milljarða króna, fyrir að hafa lokað næstu fjóra dagana á sama tíma og íbúar ríkisins glímdu við afleiðingar stormsins. Áætlað er að á þriðja hundruð manna hafi látið lífið í óveðrinu. Rafmyntir Bandaríkin Loftslagsmál Orkumál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Skelltu líka í lás á Exit og í Nýju vínbúðinni Viðskipti innlent Vonast til að koma dánarbúinu í góðar hendur Neytendur Fjármálastjóri Play segir upp Viðskipti innlent Forstjóri, snúsari, mótorhjólatöffari, veiðimaður og framúrskarandi á ryksugunni Atvinnulíf Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Viðskipti innlent Innsigla B5 að kröfu Skattsins Viðskipti innlent Endurgjöf: Það sem þú átt ekki að gera Atvinnulíf Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Viðskipti innlent Eitruð vinnustaðamenning algeng og margfaldar líkur á kulnun Atvinnulíf Sagðir vilja frekar loka TikTok en selja Viðskipti erlent Fleiri fréttir Sagðir vilja frekar loka TikTok en selja Sækjast eftir fangelsisdómi yfir rafmyntakóngi Mikill samdráttur á hagnaði Tesla Ný kynslóð vélmenna vekur óhug Ólígarkar unnu mál vegna refsiaðgerða fyrir Evrópudómstól Gervigreind Amazon reyndist þúsund Indverjar Rekja meirihluta heimslosunar til 57 framleiðenda Í basli með viðhald og viðgerðir á olíuvinnslum Taylor Swift meðal 265 nýliða á milljarðamæringalista Forbes Wow lifir enn góðu lífi í undraheimi Roosevelt Edwards Rússar flytja inn eldsneyti eftir drónaárásir Trump græddi milljarða dala í dag Forstjóri Boeing lætur af störfum fyrir árslok Bandaríkin höfða mál gegn Apple vegna einokunar Færeyska 757-þotan fær aðra ferð á Vogaflugvöll Boeing 757-þotan fær ekki að lenda í Færeyjum Birta tölvupósta frá Musk Sala á iPhone-símum hríðfellur í Kína Færeyingar fagna fiskflutningaþotu Facebook virkar á ný Bezos tekur aftur fram úr Musk Apple sektað um 270 milljarða af ESB Sjá meira
Rafmyntanámugröftur færðist að miklu leyti til Bandaríkjanna eftir að kínversk stjórnvöld boluðu rafmyntanámunum úr landi vegna þess hversu orkufrekar þær voru árið 2021. Fram að þessu hefur ekki verið vitað með vissu hvaða áhrif gagnaverin hafa á umhverfið, orkunotkun og orkumarkaði þar. Niðurstaða ítarlegrar rannsóknar bandaríska dagblaðsins New York Times er að 34 stórar rafmyntanámur noti saman meira en 3.900 megavött rafmagns. Hver þeirra um sig noti að minnsta kosti 30.000 sinnum meira rafmagn en meðalheimilið í landinu. Saman jafnast raforkunotkun rafmyntanámanna á við þrjár milljónir heimila. Það er sagt jafnast á við alla íbúa New York-borgar. Viðbótareftirspurnin hefur sums staðar þrýst upp raforkuverði fyrir venjulega notendur. Verulegt umhverfisvandamál Þrátt fyrir að mörg rafmyntafyrirtækin stæri sig af því að starfa á svæðum þar sem endurnýjanlegir orkugjafar framleiða stóran hluta rafmagns leiddi rannsókn blaðsins í ljós að orkuþörf þeirra sé svo mikil að grænir orkukostir nái ekki að seðja hana. Þannig hafi námugröfturinn valdið uppgripum í jarðefnaeldsneytisiðnaðinum. Greining sem blaðið lét vinna bendir til þess að 85 prósent af orkuþörf gagnaveranna sé svalað með bruna á kolum og jarðgasi. Losun gróðurhúsalofttegunda sem valda loftslagsbreytingum á jörðinni sem hlýst af starfsemi námanna er metin sambærileg við að bæta 3,5 milljónum jarðefnaeldsneytisknúinna bifreiða út á bandarískar götur. Sérfræðingar í orkumálum segja að rafmyntagröftur hafi tvímælalaust veruleg umhverfisáhrif. „Þau bæta við eftirspurn eftir hundruð megavöttum á sama tíma og við stöndum frammi fyrir að þurfa að draga hratt úr notkun jarðefnaeldsneytis. Ef þú lætur þér loftslagsbreytingar varða þá er það vandamál,“ segir Jesse Jenkins, prófessor við Princeton-háskóla. Heilu stæðurnar af tölvum strita tímunum saman við að búa til auðæfi í formi rafmyntarinnar Bitcoin. Gröfturinn eftir myntinni er gríðarlega orkufrekur og mengandi.Vísir/Getty Græða á braski með rafmagn Mörg rafmyntafyrirtækjanna maka auk þess krókinn á braski með rafmagn. Ólíkt öðrum orkufrekum iðnaði er hægt að stöðva starfsemi gagnaveranna snögglega og hefja aftur án frekari vandkvæða. Þetta nýta fyrirtækin sér til þess að komast hjá því að þurfa að greiða hærra verð fyrir raforkuna þegar eftirspurn er mikil og selja hana inn á dreifikerfið þegar verðið er hátt. Á sumum stöðum fá fyrirtækin greitt frá raforkuflutningsfyrirtækjum til þess að stöðva starfsemi sína ef mikið álag er á raforkukerfið og hætta á rafmagnsleysi. New York Times áætlar að fimm rafmyntanámur hafi þénað að minnsta kosti sextíu milljónir dollara, jafnvirði um 8,2 milljarða íslenskra króna, á slíkum samningum frá árinu 2020 Þegar mannskæði stormurinn Uri gekk yfir Texas í febrúar árið 2021 stöðvuðust raforkuver um allt ríkið og tugir þúsunda heimila voru án rafmagns. Á sama tíma keyrði gagnaver við borgina Austin tölvur sem grófu eftir rafmyntinni Bitcoin og notaði til þess orku á við 6.500 heimili. Á öðrum degi óveðursins, þegar hátt í fjörutíu manns voru þegar látnir, sumir þeirra vegna kulda, lét rekstraraðili dreifikerfisins gagnaverið stöðva starfsemi sína. Í kjölfarið þurfti það að greiða námufyrirtækinu Bitdeer að meðaltali 175.000 dollara á klukkustund, jafnvirði tæplega 24 milljóna króna, til þess að hafa slökkt á tölvunum. Bitdeer þénaði alls um átján milljónir dollara, jafnvirði um 2,4 milljarða króna, fyrir að hafa lokað næstu fjóra dagana á sama tíma og íbúar ríkisins glímdu við afleiðingar stormsins. Áætlað er að á þriðja hundruð manna hafi látið lífið í óveðrinu.
Rafmyntir Bandaríkin Loftslagsmál Orkumál Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Skelltu líka í lás á Exit og í Nýju vínbúðinni Viðskipti innlent Vonast til að koma dánarbúinu í góðar hendur Neytendur Fjármálastjóri Play segir upp Viðskipti innlent Forstjóri, snúsari, mótorhjólatöffari, veiðimaður og framúrskarandi á ryksugunni Atvinnulíf Reksturinn þungur í kjölfar „yfirgangs og afskipta lögreglu“ Viðskipti innlent Innsigla B5 að kröfu Skattsins Viðskipti innlent Endurgjöf: Það sem þú átt ekki að gera Atvinnulíf Tryggðu sér 300 milljóna króna fjármögnun Viðskipti innlent Eitruð vinnustaðamenning algeng og margfaldar líkur á kulnun Atvinnulíf Sagðir vilja frekar loka TikTok en selja Viðskipti erlent Fleiri fréttir Sagðir vilja frekar loka TikTok en selja Sækjast eftir fangelsisdómi yfir rafmyntakóngi Mikill samdráttur á hagnaði Tesla Ný kynslóð vélmenna vekur óhug Ólígarkar unnu mál vegna refsiaðgerða fyrir Evrópudómstól Gervigreind Amazon reyndist þúsund Indverjar Rekja meirihluta heimslosunar til 57 framleiðenda Í basli með viðhald og viðgerðir á olíuvinnslum Taylor Swift meðal 265 nýliða á milljarðamæringalista Forbes Wow lifir enn góðu lífi í undraheimi Roosevelt Edwards Rússar flytja inn eldsneyti eftir drónaárásir Trump græddi milljarða dala í dag Forstjóri Boeing lætur af störfum fyrir árslok Bandaríkin höfða mál gegn Apple vegna einokunar Færeyska 757-þotan fær aðra ferð á Vogaflugvöll Boeing 757-þotan fær ekki að lenda í Færeyjum Birta tölvupósta frá Musk Sala á iPhone-símum hríðfellur í Kína Færeyingar fagna fiskflutningaþotu Facebook virkar á ný Bezos tekur aftur fram úr Musk Apple sektað um 270 milljarða af ESB Sjá meira