Erum við að springa úr gestrisni? - Opið bréf til yfirvalda Marta Eiríksdóttir skrifar 15. október 2022 09:00 Ég er með stórt hjarta þegar kemur að því að hjálpa fólki sem á bágt. Fólki sem er á flótta vegna stríðsátaka í heimalandi sínu og fólki sem á erfitt almennt. Ég finn til með erlendu fólki sem býr við bág kjör á Íslandi. Ég finn einnig til með Íslendingum sem eiga erfitt með að ná endum saman vegna lélegra lífskjara. Öllu fólki sem á erfitt með að draga fram lífið á sómasamlegan hátt. Ég er fædd á Íslandi um miðja síðustu öld og ólst upp í einsleitu friðsælu fjölskyldusamfélagi á lítilli eyju í miðju ballarhafi. Þar skiptu líka amma og afi, frænkur og frændur máli. Það voru ákveðin forréttindi að búa hér og margar sælar minningar ylja mér í dag frá þessum tímum. Ég geri mér vel grein fyrir því að allt er breytingum háð en hvernig þessar breytingar verða til hljótum við mennirnir að geta haft áhrif á. Eða eru kannski stjórnlausar breytingar að eiga sér stað núna á Íslandi í skjóli yfirvalda? Fyrir nokkrum árum byrjuðum við Íslendingar að fá til landsins fólk af erlendum uppruna sem langaði til að vinna hér og setjast að í stuttan tíma og fólk sem langaði að búa hér til frambúðar með okkur. Það vildi læra málið okkar og ná þannig meiri starfsframa. Gott og vel. Velkomin. Við fengum einnig einhvern lítinn hóp af fólki til landsins sem bað um að fá neyðaraðstoð. Gott og vel, við kíkjum á málið. Velkomin. Við opnuðum landið af okkar einskæru góðmennsku, hjartahlýju og gestrisni, eðlilega. Okkur vantaði líka fleiri hendur til að keyra þjóðarskútuna áfram og við vorkenndum þeim sem voru að flýja heimalandið sitt vegna lífshættu heima fyrir. Auðvitað. Íslendingar eru gott fólk. Bæjarfélög sýndu sínar bestu hliðar og gerðu sitt til að búa vel í haginn fyrir þá sem fluttu til landsins í leit að gæfu og gjörvileika með börnin sín. Þetta var ekki allt fólk sem flúði vegna stríðsátaka. Nú geisar stríð í Úkraínu og við erum auðvitað að taka á móti flóttafólki þaðan. Eðlilega. Við erum einnig að fá flóttafólk frá öðrum löndum en þó aðallega fullt af karlmönnum. Venezúela hefur nú frétt af góðmennsku íslenska kerfisins og fólk er farið að streyma þaðan hingað til lands. Eðlilega. Eigum við að taka á móti öllu þessu flóttafólki, endalaust? Svari hver fyrir sig. Hvað segja lögregluyfirvöld á Íslandi? Erum við að hleypa inn fólki sem er af misjöfnu bergi brotið? Ráðherra félagsmála segir að landinn eigi að sýna nærgætni. Þetta fólk búi við hryllilegar aðstæður heima fyrir, aðstæður sem hann myndi sjálfur ekki vilja búa við og þess vegna eigum við að halda áfram að taka vel á móti. Sveitarfélögin eru farin að grenja alls staðar á landinu því þau ráða ekki við fleiri gesti, eða fleiri börn inn í skólana. Þau eiga heldur ekki húsnæði handa öllu þessu fólki. Þau eru úrræðalaus, fjársvelt og geta ekki lengur þjónað öllum þessum fjölda sem á að demba yfir þau. En skiptir það einhverju máli? Svari hver fyrir sig. Íslenska þjóðin er kjaftstopp. Hún má ekki opna munninn og kvarta yfir ástandinu því þá er henni lýst sem rasistum og fasistum af verstu sort. Fólkið sem byggði landið á að þegja. Fólkið sem hefur lagt inn í sjóði, byggt upp velferðarkerfið á Íslandi í mörg ár skal haga sér pent og sýna af sér gestrisni. Sama hvað það kostar þjóðina sjálfa. Hún er algjört auka atriði í þessu samhengi. Við erum að hjálpa öðrum þjóðum sem eiga miklu meira bágt en við getum ímyndað okkur. Ég hlustaði á viðtal föstudagskvöldið á RUV við Guðmund ráðherra vegna flóttamanna og mig langar að benda á að veruleikinn er öðruvísi en birtist í því viðtali. Hann býr greinilega í glerhúsi 101 Reykjavík. Hér er raunverulegt dæmi úr bæjarfélagi þar sem mikið er af flóttamönnum núna; Ég fór í banka vegna erinda og sá að þar sat hópur flóttamanna sem drukku kaffi í boði bankans. Starfskona bankans sagði mér að þetta væri svona meira eða minna alla daga þegar ég spurði út í þennan hóp. Í framhaldi sagði hún mér að flóttamenn virtust hafa kaldara viðhorf til kvenna en hún ætti að venjast sem íslensk kona. Frekjan og yfirgangurinn væri mikill. Ef hún neitar þeim um ákveðna þjónustu sem þeim finnst þeir eiga skilið í bankanum, þá reka þeir fram bringuna og gefa í skyn að svona eiga konur ekki að tala en margir þessara karlmanna koma frá löndum þar sem konur bera slæður á höfði og eru bældar af karlmönnum. Þegar þessir sömu karlmenn sýna henni ógnandi framkomu í bankanum og mikla kvenfyrirlitningu, þá segist hún setja á sig horn og hala að hætti íslenskra kvenna og mæta þeim af sama krafti. Þeir eru nú ekki ánægðir með það. Hún segist alls ekki vera hrifin af framkomu þessara hælisleitenda í sinn garð og annarra starfskvenna í bankanum. Svona ógnandi framkoma grefur undan hlýlegu viðmóti Íslendinga í garð þessa fólks. Önnur íslensk kona segist ekki vilja ferðast lengur með strætó á kvöldin því hann sé ávallt fullur af flóttamönnum sem ferðast frítt með strætó og góni á hana eins og enginn sé morgundagurinn. Henni þykir þetta mjög óþægilegt því að íslenskir karlmenn sýna henni ekki svona framkomu. Þessir menn mæla hana út eins og hún sé vara til sölu. Já svona er ískaldur veruleikinn á Íslandi í dag Guðmundur. Landið þar sem Íslendingar hafa byggt upp velferðarkerfi sem átti að nýtast þeim sjálfum í harðindum en vegna nærgætni við útlendinga þá erum við komin á heljarþröm með okkur sjálf og þá sem eiga bágt úr okkar eigin röðum. Þetta er staðreynd sem við verðum að horfast í augu við. Við verðum að þora að tala upphátt um þetta ástand sem er að skapast í samfélagi okkar og á málefnalegum grunni. Hlusta á allar hliðar málsins. Þarf ekki að endurskoða reglurnar varðandi hverjir fá inngöngu í landið, einfalda reglurnar, gera þær skilvirkari og stytta biðtímann gagnvart fólki sem á ekki erindi hingað inn? Yfirvöld þurfa að hljóta að endurskoða þessi mál á meðan enn er tími til þess. Mér þykir vænt um fólk og líka fólkið sem átti hér heima áður en landið opnaðist upp á gátt. Við megum ekki gleyma okkur sjálfum í allri þessari gestrisni. Maður heyrir það í kringum sig núna að margir Íslendingar upplifa óþol gagnvart þessu ástandi og eru orðnir nettpirraðir út í yfirvöld, út í VG og ráðherrann vegna þessarar linkindar og raunveruleikafirringar. Það er spurning hversu lengi Íslendingar þola ástandið eða missa þolinmæðina. Þarf ekki að fara að hugsa þetta upp á nýtt og muna líka eftir fólkinu sem byggði landið upphaflega? Nú eru norræn velferðarsamfélög orðin vinsæll áfangastaður á meðal þjóða sem ekki hafa byggt upp kerfi sem hlúir að þegnum sínum. Nú seilast flóttamenn frá þessum löndum í að búa og njóta áður óþekktra lífsgæða í norrænum löndum. Fólk sem hefur ekki áunnið sér nein réttindi með störfum sínum í norræna velferðarkerfinu en fær þau í skjóli neyðar og stundum á kostnað þeirra þegna er byggðu upp þetta kerfi. Hvers vegna ætli Danir séu farnir að endurskoða sín innflytjendamál, einnig Svíar og jafnvel Norðmenn, gætum við lært eitthvað af þeirra mistökum í þessum málaflokki? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Flóttafólk á Íslandi Flóttamenn Innflytjendamál Marta Eiríksdóttir Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson Skoðun Skoðun Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Ólögleg veðmálastarfsemi á Íslandi Hákon Skúlason skrifar Skoðun Bætum fleiri stólum við borðið Ingibjörg Lilja Þórmundsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Sjá meira
Ég er með stórt hjarta þegar kemur að því að hjálpa fólki sem á bágt. Fólki sem er á flótta vegna stríðsátaka í heimalandi sínu og fólki sem á erfitt almennt. Ég finn til með erlendu fólki sem býr við bág kjör á Íslandi. Ég finn einnig til með Íslendingum sem eiga erfitt með að ná endum saman vegna lélegra lífskjara. Öllu fólki sem á erfitt með að draga fram lífið á sómasamlegan hátt. Ég er fædd á Íslandi um miðja síðustu öld og ólst upp í einsleitu friðsælu fjölskyldusamfélagi á lítilli eyju í miðju ballarhafi. Þar skiptu líka amma og afi, frænkur og frændur máli. Það voru ákveðin forréttindi að búa hér og margar sælar minningar ylja mér í dag frá þessum tímum. Ég geri mér vel grein fyrir því að allt er breytingum háð en hvernig þessar breytingar verða til hljótum við mennirnir að geta haft áhrif á. Eða eru kannski stjórnlausar breytingar að eiga sér stað núna á Íslandi í skjóli yfirvalda? Fyrir nokkrum árum byrjuðum við Íslendingar að fá til landsins fólk af erlendum uppruna sem langaði til að vinna hér og setjast að í stuttan tíma og fólk sem langaði að búa hér til frambúðar með okkur. Það vildi læra málið okkar og ná þannig meiri starfsframa. Gott og vel. Velkomin. Við fengum einnig einhvern lítinn hóp af fólki til landsins sem bað um að fá neyðaraðstoð. Gott og vel, við kíkjum á málið. Velkomin. Við opnuðum landið af okkar einskæru góðmennsku, hjartahlýju og gestrisni, eðlilega. Okkur vantaði líka fleiri hendur til að keyra þjóðarskútuna áfram og við vorkenndum þeim sem voru að flýja heimalandið sitt vegna lífshættu heima fyrir. Auðvitað. Íslendingar eru gott fólk. Bæjarfélög sýndu sínar bestu hliðar og gerðu sitt til að búa vel í haginn fyrir þá sem fluttu til landsins í leit að gæfu og gjörvileika með börnin sín. Þetta var ekki allt fólk sem flúði vegna stríðsátaka. Nú geisar stríð í Úkraínu og við erum auðvitað að taka á móti flóttafólki þaðan. Eðlilega. Við erum einnig að fá flóttafólk frá öðrum löndum en þó aðallega fullt af karlmönnum. Venezúela hefur nú frétt af góðmennsku íslenska kerfisins og fólk er farið að streyma þaðan hingað til lands. Eðlilega. Eigum við að taka á móti öllu þessu flóttafólki, endalaust? Svari hver fyrir sig. Hvað segja lögregluyfirvöld á Íslandi? Erum við að hleypa inn fólki sem er af misjöfnu bergi brotið? Ráðherra félagsmála segir að landinn eigi að sýna nærgætni. Þetta fólk búi við hryllilegar aðstæður heima fyrir, aðstæður sem hann myndi sjálfur ekki vilja búa við og þess vegna eigum við að halda áfram að taka vel á móti. Sveitarfélögin eru farin að grenja alls staðar á landinu því þau ráða ekki við fleiri gesti, eða fleiri börn inn í skólana. Þau eiga heldur ekki húsnæði handa öllu þessu fólki. Þau eru úrræðalaus, fjársvelt og geta ekki lengur þjónað öllum þessum fjölda sem á að demba yfir þau. En skiptir það einhverju máli? Svari hver fyrir sig. Íslenska þjóðin er kjaftstopp. Hún má ekki opna munninn og kvarta yfir ástandinu því þá er henni lýst sem rasistum og fasistum af verstu sort. Fólkið sem byggði landið á að þegja. Fólkið sem hefur lagt inn í sjóði, byggt upp velferðarkerfið á Íslandi í mörg ár skal haga sér pent og sýna af sér gestrisni. Sama hvað það kostar þjóðina sjálfa. Hún er algjört auka atriði í þessu samhengi. Við erum að hjálpa öðrum þjóðum sem eiga miklu meira bágt en við getum ímyndað okkur. Ég hlustaði á viðtal föstudagskvöldið á RUV við Guðmund ráðherra vegna flóttamanna og mig langar að benda á að veruleikinn er öðruvísi en birtist í því viðtali. Hann býr greinilega í glerhúsi 101 Reykjavík. Hér er raunverulegt dæmi úr bæjarfélagi þar sem mikið er af flóttamönnum núna; Ég fór í banka vegna erinda og sá að þar sat hópur flóttamanna sem drukku kaffi í boði bankans. Starfskona bankans sagði mér að þetta væri svona meira eða minna alla daga þegar ég spurði út í þennan hóp. Í framhaldi sagði hún mér að flóttamenn virtust hafa kaldara viðhorf til kvenna en hún ætti að venjast sem íslensk kona. Frekjan og yfirgangurinn væri mikill. Ef hún neitar þeim um ákveðna þjónustu sem þeim finnst þeir eiga skilið í bankanum, þá reka þeir fram bringuna og gefa í skyn að svona eiga konur ekki að tala en margir þessara karlmanna koma frá löndum þar sem konur bera slæður á höfði og eru bældar af karlmönnum. Þegar þessir sömu karlmenn sýna henni ógnandi framkomu í bankanum og mikla kvenfyrirlitningu, þá segist hún setja á sig horn og hala að hætti íslenskra kvenna og mæta þeim af sama krafti. Þeir eru nú ekki ánægðir með það. Hún segist alls ekki vera hrifin af framkomu þessara hælisleitenda í sinn garð og annarra starfskvenna í bankanum. Svona ógnandi framkoma grefur undan hlýlegu viðmóti Íslendinga í garð þessa fólks. Önnur íslensk kona segist ekki vilja ferðast lengur með strætó á kvöldin því hann sé ávallt fullur af flóttamönnum sem ferðast frítt með strætó og góni á hana eins og enginn sé morgundagurinn. Henni þykir þetta mjög óþægilegt því að íslenskir karlmenn sýna henni ekki svona framkomu. Þessir menn mæla hana út eins og hún sé vara til sölu. Já svona er ískaldur veruleikinn á Íslandi í dag Guðmundur. Landið þar sem Íslendingar hafa byggt upp velferðarkerfi sem átti að nýtast þeim sjálfum í harðindum en vegna nærgætni við útlendinga þá erum við komin á heljarþröm með okkur sjálf og þá sem eiga bágt úr okkar eigin röðum. Þetta er staðreynd sem við verðum að horfast í augu við. Við verðum að þora að tala upphátt um þetta ástand sem er að skapast í samfélagi okkar og á málefnalegum grunni. Hlusta á allar hliðar málsins. Þarf ekki að endurskoða reglurnar varðandi hverjir fá inngöngu í landið, einfalda reglurnar, gera þær skilvirkari og stytta biðtímann gagnvart fólki sem á ekki erindi hingað inn? Yfirvöld þurfa að hljóta að endurskoða þessi mál á meðan enn er tími til þess. Mér þykir vænt um fólk og líka fólkið sem átti hér heima áður en landið opnaðist upp á gátt. Við megum ekki gleyma okkur sjálfum í allri þessari gestrisni. Maður heyrir það í kringum sig núna að margir Íslendingar upplifa óþol gagnvart þessu ástandi og eru orðnir nettpirraðir út í yfirvöld, út í VG og ráðherrann vegna þessarar linkindar og raunveruleikafirringar. Það er spurning hversu lengi Íslendingar þola ástandið eða missa þolinmæðina. Þarf ekki að fara að hugsa þetta upp á nýtt og muna líka eftir fólkinu sem byggði landið upphaflega? Nú eru norræn velferðarsamfélög orðin vinsæll áfangastaður á meðal þjóða sem ekki hafa byggt upp kerfi sem hlúir að þegnum sínum. Nú seilast flóttamenn frá þessum löndum í að búa og njóta áður óþekktra lífsgæða í norrænum löndum. Fólk sem hefur ekki áunnið sér nein réttindi með störfum sínum í norræna velferðarkerfinu en fær þau í skjóli neyðar og stundum á kostnað þeirra þegna er byggðu upp þetta kerfi. Hvers vegna ætli Danir séu farnir að endurskoða sín innflytjendamál, einnig Svíar og jafnvel Norðmenn, gætum við lært eitthvað af þeirra mistökum í þessum málaflokki?
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Skoðun Er kominn tími til að loka álverinu á Grundartanga og kísilverinu á Húsavík – fyrir framtíð íslands? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun