Fólk sem gagnrýndi kerfið á ekki upp á pallborðið Ólafur Björn Sverrisson skrifar 5. júní 2022 13:30 Þórólfur Matthíasson, prófessor í hagfræði hefur litla trú á því að nýir starfshópar ráðherra muni skila breytingum í sjávarútvegi. Fólk úr sambærilegum starfshóp fyrir tíu árum var ekki boðið með í þetta sinn. Vísir Þórólfur Matthíasson, prófessor í hagfræði, gagnrýnir val ráðherra á því fólki sem skipar starfshóp til að greina áskoranir og tækifæri í sjávarútvegi. Hann segir ávallt byrjað á öfugum enda í aðgerðum sem þessum þar sem hagsmunaaðilar eru kallaðir strax til og vísindalegar aðferðir mega sín lítils. Þórólfur birtir á Facebook tillögu um samfélagslega úttekt sem þáverandi sjávarútvegsráðherra fékk senda árið 2012. „Þið getið dundað ykkur við að sjá hversu margt af þessu áhugafólki er kallað til starfa af Svandísi Svavarsdóttir núna“ skrifar Þórólfur og bendir á að þetta fólk, sem gagnrýndi sjávarútvegskerfið fyrir tíu árum, virðist ekki eiga upp á pallborð ráðherra núna. Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra skipaði nýverið fjóra starfshópa til að greina áskoranir og tækifæri í sjávarútvegi. Hún hefur sætt gagnrýni innan flokks síns fyrir að setja á laggirnar „enn eina nefndina“ sem ekki sé fyrirséð hvort skila muni nokkrum sjáanlegum árangri. Tillögur sem strönduðu Tíu ár eru liðin síðan hópur fræðimanna, sem Þórólfur var hluti af, kom fram með tillögur sínar. „Við sendum erindi til stjórnvalda þar sem lagt var til að framkvæma skyldi svokallaða áhrifagreiningu sjávarútvegsins á samfélagið í heild. Það var ekkert gert með það en við höfum minnt á þetta síðan.“ segir Þórólfur í samtali við Vísi. Hann gagnrýnir þau sjónarmið sem virðist ráða för við skipun starfshópsins nú. „Þessir starfshópar eru ekki skipaðir af vísindamönnum með það fyrir stafni að fara í svona félagslega áhrifagreiningu. Það ætti bara að vera staðlað verklag, þannig að við vitum hver áhrif fiskveiðistjórnunarkerfisins á samfélagið er og hefur verið.“ Að sögn Þórólfs er slík áhrifagreining feykilega dýr. Enn dýrara sé þó að sleppa því að ráðast í slíkar aðgerðir. Svandís skipaði 46 einstaklinga til að rýna í sjávarútveginn.Vísir/Vilhelm Blanda hagsmunaaðila og óviss áform „Í þessum nýja starfshópi er verið að safna saman fullt af fólki með alls konar skoðanir og sumir eru fulltrúar hagsmunahópa sem eru ekki frjálsir um það hvaða skoðun þeir láta í ljós. Það er enn á ný verið að gera þetta frá öfugum enda í stað þess að setjast yfir málið og kortleggja áhrifin og slíkt. Í staðinn byrja menn á því að kalla til hagsmunaaðilana.“ Hann telur ráðherra því ekki vera að nálgast málið með þeim vísindalega hætti sem ætti að vera gert. „Niðurstaðan verður alltaf sú sama; fulltrúar útgerðarmanna segja: „Nei, við viljum ekki borga veiðigjöld, ef við gerum það þá fer allt á hausinn hjá okkur.““ Þórólfur hefði viljað sjá vísindalegri nálgun og vísar til Noregs í því samhengi. Þar hafi nánast árlega verið gefnar út skýrslur um áhrif olívinnslu á efnahagslíf og starfsemi í Noregi. Í norsku þáttaröðinni Lykkeland er fjallað um breytingar sem urðu í samfélaginu þegar norska olíuævintýrið hófst. Þórólfur segir þá þróun eiga að vera fyrirmynd Íslendinga í sjávarútveginum. „Á sínum tíma sögðu olíufélögin í Noregi það sama: „Við getum ekki lifað við það að þurfa að borga 70 prósent tekjuskatt“ – en þeir gera það!“ segir Þórólfur og tekur fram að fjárferstingarákafinn í Noregi sé svo mikill að þingið og almenningur hafi staðið mjög harkalega gegn olíufélögunum, jafnvel þó þeir þurfi að borga svo háan tekjuskatt. „Ef þeir hefðu fengið að vera í svona hópi sem þáverandi olíumálaráðherra hefði sett niður í Noregi hefðu olíufélögin bara sagt: Heyrðu nei, þetta gengur ekki – við förum!““ Þórólfur segir jafnframt ekki víst hvaða niðurstaða eigi að koma frá nýju starfshópunum fjórum. „Mér dettur í hug að það sé verið að friða kjósendur á meðan umræðan um ofurgróða útgerðanna er svona hávær,“ sagði Þórólfur að lokum. Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Sjávarútvegur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Innlent Fleiri fréttir Spurningar til Baldurs minni á árið 1980 Veðmálaauglýsingar með stærstu stjörnum landsins „fá að grassera“ Utankjörfundaratkvæðagreiðsla hefst í síðasta lagi á fimmtudag Aðalsöngvari the Commitments stígur á svið í Háskólabíói Samningar við sjómenn til níu ára í höfn Vinstri græn aldrei með minna fylgi Þættirnir rími við margt í raunveruleikanum Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Sjá meira
Þórólfur birtir á Facebook tillögu um samfélagslega úttekt sem þáverandi sjávarútvegsráðherra fékk senda árið 2012. „Þið getið dundað ykkur við að sjá hversu margt af þessu áhugafólki er kallað til starfa af Svandísi Svavarsdóttir núna“ skrifar Þórólfur og bendir á að þetta fólk, sem gagnrýndi sjávarútvegskerfið fyrir tíu árum, virðist ekki eiga upp á pallborð ráðherra núna. Svandís Svavarsdóttir matvælaráðherra skipaði nýverið fjóra starfshópa til að greina áskoranir og tækifæri í sjávarútvegi. Hún hefur sætt gagnrýni innan flokks síns fyrir að setja á laggirnar „enn eina nefndina“ sem ekki sé fyrirséð hvort skila muni nokkrum sjáanlegum árangri. Tillögur sem strönduðu Tíu ár eru liðin síðan hópur fræðimanna, sem Þórólfur var hluti af, kom fram með tillögur sínar. „Við sendum erindi til stjórnvalda þar sem lagt var til að framkvæma skyldi svokallaða áhrifagreiningu sjávarútvegsins á samfélagið í heild. Það var ekkert gert með það en við höfum minnt á þetta síðan.“ segir Þórólfur í samtali við Vísi. Hann gagnrýnir þau sjónarmið sem virðist ráða för við skipun starfshópsins nú. „Þessir starfshópar eru ekki skipaðir af vísindamönnum með það fyrir stafni að fara í svona félagslega áhrifagreiningu. Það ætti bara að vera staðlað verklag, þannig að við vitum hver áhrif fiskveiðistjórnunarkerfisins á samfélagið er og hefur verið.“ Að sögn Þórólfs er slík áhrifagreining feykilega dýr. Enn dýrara sé þó að sleppa því að ráðast í slíkar aðgerðir. Svandís skipaði 46 einstaklinga til að rýna í sjávarútveginn.Vísir/Vilhelm Blanda hagsmunaaðila og óviss áform „Í þessum nýja starfshópi er verið að safna saman fullt af fólki með alls konar skoðanir og sumir eru fulltrúar hagsmunahópa sem eru ekki frjálsir um það hvaða skoðun þeir láta í ljós. Það er enn á ný verið að gera þetta frá öfugum enda í stað þess að setjast yfir málið og kortleggja áhrifin og slíkt. Í staðinn byrja menn á því að kalla til hagsmunaaðilana.“ Hann telur ráðherra því ekki vera að nálgast málið með þeim vísindalega hætti sem ætti að vera gert. „Niðurstaðan verður alltaf sú sama; fulltrúar útgerðarmanna segja: „Nei, við viljum ekki borga veiðigjöld, ef við gerum það þá fer allt á hausinn hjá okkur.““ Þórólfur hefði viljað sjá vísindalegri nálgun og vísar til Noregs í því samhengi. Þar hafi nánast árlega verið gefnar út skýrslur um áhrif olívinnslu á efnahagslíf og starfsemi í Noregi. Í norsku þáttaröðinni Lykkeland er fjallað um breytingar sem urðu í samfélaginu þegar norska olíuævintýrið hófst. Þórólfur segir þá þróun eiga að vera fyrirmynd Íslendinga í sjávarútveginum. „Á sínum tíma sögðu olíufélögin í Noregi það sama: „Við getum ekki lifað við það að þurfa að borga 70 prósent tekjuskatt“ – en þeir gera það!“ segir Þórólfur og tekur fram að fjárferstingarákafinn í Noregi sé svo mikill að þingið og almenningur hafi staðið mjög harkalega gegn olíufélögunum, jafnvel þó þeir þurfi að borga svo háan tekjuskatt. „Ef þeir hefðu fengið að vera í svona hópi sem þáverandi olíumálaráðherra hefði sett niður í Noregi hefðu olíufélögin bara sagt: Heyrðu nei, þetta gengur ekki – við förum!““ Þórólfur segir jafnframt ekki víst hvaða niðurstaða eigi að koma frá nýju starfshópunum fjórum. „Mér dettur í hug að það sé verið að friða kjósendur á meðan umræðan um ofurgróða útgerðanna er svona hávær,“ sagði Þórólfur að lokum.
Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Sjávarútvegur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Hættur við að styðja Höllu Hrund Innlent Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Innlent „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Innlent Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Viktor og Kári heltast úr lestinni Innlent Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Innlent Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Innlent Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Innlent Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Innlent Fleiri fréttir Spurningar til Baldurs minni á árið 1980 Veðmálaauglýsingar með stærstu stjörnum landsins „fá að grassera“ Utankjörfundaratkvæðagreiðsla hefst í síðasta lagi á fimmtudag Aðalsöngvari the Commitments stígur á svið í Háskólabíói Samningar við sjómenn til níu ára í höfn Vinstri græn aldrei með minna fylgi Þættirnir rími við margt í raunveruleikanum Ógild framboð, flug í lamasessi og draumaferð í Disney „Ég held að Landskjörstjórn þurfi að endurskoða sína lögfræðiþekkingu“ Hættur við að styðja Höllu Hrund Meðferðarstöðinni Vík lokað í sumar Boða verkfallsaðgerðir á Keflavíkurflugvelli í maí Kjörinn heiðursmeðlimur í bandarísku lista- og vísindaakademíuna Guðrún á Glitstöðum segir vaðið yfir vilja almennings Helmingurinn af búslóðinni í ruslið Fyrstu tilnefningar til Vigdísarverðlauna Evrópuráðsþingsins kynntar á Alþingi Segir upp hjá RÚV og snýr sér að pólitík Ellefu verða í framboði til embættis forseta Íslands Landlæknir fer með ákvörðun Persónuverndar fyrir dóm Stór hópur fanga sem ekki treystir stofnunum Viktor og Kári heltast úr lestinni Ástand hinnar látnu bar þess merki að henni hefði verið ráðinn bani Dramatík þegar tveimur var tilkynnt um ólögleg framboð Best ef forseti hefur ekki verið í stjórnmálastarfi Ráðherra kynnir nýtt mælaborð farsældar barna Skjálfti við Bláfjöll í morgun og óbreytt við Sundhnúk Ætlaði að ganga frá álverinu og upp á Keflavíkurflugvöll Halla Hrund fremst í nýrri könnun og Katrín dottin niður í þriðja sæti Vopnuð rán tíðari en fólk gerir sér grein fyrir Óttast að saga slökkviliða á Íslandi glatist Sjá meira