Ekki leita dýrt yfir ódýrt - Leysum frekar umferðarvandann strax Jóhannes Loftsson skrifar 26. apríl 2022 23:00 Samgöngusáttmálinn sem kynntur var árið 2018, var einstætt tímamótasamkomulag þar sem háar fjárhæðir voru eyrnamerktar risaframkvæmdum sem margar voru þá enn á slíku hugmyndastigi að fáir vissu í raun um hvað var verið að semja. Tökum Miklubrautarstokkinn sem dæmi. Grafa á 10 metra djúpan skurð í hverfi sem endar nafnið á “mýri” og röskun á grunnvatnsstöðu gæti mögulega skemmt aðliggjandi byggingar. Í síðustu Miklubrautarframkvæmd fóru umferðartafir við Klambratún algjörlega úr böndunum og nú á að fara í aðra framkvæmd á sama stað sem verður a.m.k. 50 sinnum dýrari. Að mörgu leiti svipar verkefninu meira til fasteignaþróunarverkefnis, því til stendur að byggja blokkir yfir og kringum stokkinn. Megnið af þeim óbeina kostnaði sem tengist þessu er ekki innifalinn og margar aðvörunarbjöllur klingja að margfalt framúrkeyrsluverkefni gæti verið að fæðast. Nú mætti búast við því að mikill ávinningur kæmi af svo dýrri framkvæmd. Þegar nánar er að gáð er þó aðeins verið að laga umferðina á tveimur ljósagatnamótum og við báða enda stokksins taka við umferðarljós. Eftir framkvæmdina gætu ökumenn því allt eins endað í stífluðum illa loftræstum stokk með tóma vasa. Til stendur að fjármagna samgöngusáttmálann með lóðasölu og vegsköttum. Til að það sé hægt, gæti reynst nauðsynlegt að viðhalda háu fasteignaverði og hætt er við að vegskattarnir muni vara um langa framtíð. Dæmin erlendis sanna það. Ódýru lausnirnar eru fljótlegastar Lykillinn að því að laga umferðina hratt er að framkvæmdum sé forgangsraðað eftir gagnsemi. Vega og meta þarf hverja einustu krónu miðað við það gagn sem hún skilar í að bæta umferðarflæðið. Þá eru það ekki endilega stærstu verkefnin sem fengju mest vægi, heldur líka litlar fljótlegar framkvæmdir sem kalla á lítið rask. Fljótlegasta aðferðin til að bæta umferðarflæðið væri með bættri umferðarstýringu. Í dag eru of mörg ljós á Miklubrautinni til að slík stýring virki vel. Skipta þarf út öllum stökum gönguljósum með göngubrúm til að gera slíka stýringu mögulega svo flæðið komi aftur. Þannig má fyrir litla upphæð strax ná miklum árangri strax. Margar aðrar álíka minni lausnir má eflaust finna út um allan bæ, en þær komast ekki á áætlun meðan skynsamlegu kerfi fyrir forgangsröðun vantar. Samgönguása fyrir alla Til lengri tíma þarf líka að huga að stærri verkefnum. Áður fyrr voru öll verkefni arðsemismetin og í áætlun Vegagerðinnar árið 2003, var kannað hvað kostaði að breyta öllum gatnamótum á Miklubraut og Kringlumýrarbraut í mislæg. Kostnaðurinn reyndist svipaður og nú er áætlað að eyða í Miklubrautastokkinn einan. Slíkar framkvæmdir sem laga umferðarflæðið munu gagnast öllum, bæði einkabíl og strætó. Megin röksemdin fyrir borgarlínunni mundi hverfa ef þessir hnútar eru lagaðir, því það þarf enginn forgang í umferð sem flæðir hindranalaust. Bestu samgönguásar í Reykjavík eru þegar komnir, en til að þeir virki þarf að byrja að verja umferðarflæðið. Nýr borgarlínuumferðarás er óþörf sóun á landi og vegafé, sem mun tefja aðrar þarfari framkvæmdir. Viðeyjarleiðin er framtíðin Ein öflugasta samgöngutenging sem hægt er að ráðast í á höfuðborgarsvæðinu liggur í gegnum Viðey. Með því að tengja eyjuna landi við Laugarnes (gegnum botngöng) við Gufunes (gegnum landfyllingu) og við Kjalarnessvæði (gegnum hefðbundin göng) verður til samgöngutenging sem í senn leysir vanda Sæbrautar og hluta Miklubrautar og styttir ferðatímann úr bænum um 20 mínútur. Ekkert mál væri að fjármagna þessa framkvæmd á sama hátt og Hvalfjarðargöngin með notkunargjöldum, því hagkvæmnin er slík að notendur myndu hagnast á hverri ferð. Tími alvöru lausna er kominn Ábyrg framtíð (x Y) er nýtt stjórnmálaafl sem vill hafna samgöngusáttmálanum, áður en hann leiðir til hærra fasteignaverðs og varanlegra vegskatta. Með alvöru lausnum má leysa umferðarvandamálin strax á mun hagkvæmari hátt. Höfundur er verkfræðingur og oddviti Ábyrgrar framtíðar í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sveitarstjórnarkosningar 2022 Samgöngur Skipulag Reykjavík Skoðun: Kosningar 2022 Ábyrg framtíð Jóhannes Loftsson Mest lesið Ákall til allra velunnara Sólheima í Grímsnesi Ingibjörg Rósa Björnsdóttir Skoðun Öfgamaður deyr Andri Þorvarðarson Skoðun Börn sem skilja ekki kennarann Ingibjörg Ólöf Isaksen Skoðun Hver hagnast á hatrinu? Halldóra Mogensen Skoðun Er það ekki sjálfsögð krafa að fá bílastæði? Aðalsteinn Haukur Sverrisson Skoðun Of lítið, of seint! Hjálmtýr Heiðdal,Magnús Magnússon Skoðun Halla fer að ræða um frið við einræðisherra Daníel Þröstur Pálsson Skoðun Vissir þú, að.... og eða er þér bara slétt sama Björn Ólafsson Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson Skoðun Fatlað fólk rukkað með rangindum fyrir bílastæði Haukur Ragnar Hauksson Skoðun Skoðun Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar Skoðun Að þétta byggð Halldór Eiríksson skrifar Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Slökkvum ekki Ljósið Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Er það ekki sjálfsögð krafa að fá bílastæði? Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Of lítið, of seint! Hjálmtýr Heiðdal,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Halla fer að ræða um frið við einræðisherra Daníel Þröstur Pálsson skrifar Skoðun Ákall til allra velunnara Sólheima í Grímsnesi Ingibjörg Rósa Björnsdóttir skrifar Skoðun Varðveitum vatnið – hugvekja Hópur starfsfólks Náttúruminjasafns Íslands skrifar Skoðun Innviðaskuld við íslenskuna Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Náttúruvernd er loftslagsaðgerð og loftslagsaðgerðir þjóna náttúrunni Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar Skoðun Fatlað fólk rukkað með rangindum fyrir bílastæði Haukur Ragnar Hauksson skrifar Skoðun Vissir þú, að.... og eða er þér bara slétt sama Björn Ólafsson skrifar Skoðun Hver hagnast á hatrinu? Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Öfgamaður deyr Andri Þorvarðarson skrifar Skoðun Að taka til í orkumálum Guðrún Schmidt skrifar Skoðun Börn sem skilja ekki kennarann Ingibjörg Ólöf Isaksen skrifar Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson skrifar Skoðun Siglt gegn þjóðarmorði Cyma Farah,Sólveig Ásta Sigurðardóttir skrifar Skoðun Um ópið sem heimurinn ekki heyrir Reham Khaled skrifar Skoðun 30 by 30 - Gefum lífi á jörð smá séns Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Hærri greiðslur í fæðingarorlofi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Skoðun Skólabærinn Garðabær: Við mælum árangur og gerum stöðugt betur Almar Guðmundsson,Sigríður Hulda Jónsdóttir skrifar Skoðun Stóra spurningin sem fjárlögin svara ekki Sandra B. Franks skrifar Skoðun Námsmat og Matsferill – Tækifæri til umbóta í skólastarfi Sigurbjörg Róbertsdóttir skrifar Skoðun Tími til aðgerða - loftslags- og umhverfismál sett á dagskrá Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar Skoðun Setjum á okkur súrefnisgrímuna áður en við björgum heiminum. Nú þarf hinn þögli meirihluti að láta í sér heyra Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Sterkt skólasamfélag á Akureyri, sameiginleg ábyrgð og framtíðarsýn Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Fæðingarhríðir fjórðu iðnbyltingarinnar: Til fjármálafyrirtækja Klara Nótt Egilson skrifar Skoðun „AMOC straumurinn", enn ein heimsendaspáin... Valgerður Árnadóttir skrifar Sjá meira
Samgöngusáttmálinn sem kynntur var árið 2018, var einstætt tímamótasamkomulag þar sem háar fjárhæðir voru eyrnamerktar risaframkvæmdum sem margar voru þá enn á slíku hugmyndastigi að fáir vissu í raun um hvað var verið að semja. Tökum Miklubrautarstokkinn sem dæmi. Grafa á 10 metra djúpan skurð í hverfi sem endar nafnið á “mýri” og röskun á grunnvatnsstöðu gæti mögulega skemmt aðliggjandi byggingar. Í síðustu Miklubrautarframkvæmd fóru umferðartafir við Klambratún algjörlega úr böndunum og nú á að fara í aðra framkvæmd á sama stað sem verður a.m.k. 50 sinnum dýrari. Að mörgu leiti svipar verkefninu meira til fasteignaþróunarverkefnis, því til stendur að byggja blokkir yfir og kringum stokkinn. Megnið af þeim óbeina kostnaði sem tengist þessu er ekki innifalinn og margar aðvörunarbjöllur klingja að margfalt framúrkeyrsluverkefni gæti verið að fæðast. Nú mætti búast við því að mikill ávinningur kæmi af svo dýrri framkvæmd. Þegar nánar er að gáð er þó aðeins verið að laga umferðina á tveimur ljósagatnamótum og við báða enda stokksins taka við umferðarljós. Eftir framkvæmdina gætu ökumenn því allt eins endað í stífluðum illa loftræstum stokk með tóma vasa. Til stendur að fjármagna samgöngusáttmálann með lóðasölu og vegsköttum. Til að það sé hægt, gæti reynst nauðsynlegt að viðhalda háu fasteignaverði og hætt er við að vegskattarnir muni vara um langa framtíð. Dæmin erlendis sanna það. Ódýru lausnirnar eru fljótlegastar Lykillinn að því að laga umferðina hratt er að framkvæmdum sé forgangsraðað eftir gagnsemi. Vega og meta þarf hverja einustu krónu miðað við það gagn sem hún skilar í að bæta umferðarflæðið. Þá eru það ekki endilega stærstu verkefnin sem fengju mest vægi, heldur líka litlar fljótlegar framkvæmdir sem kalla á lítið rask. Fljótlegasta aðferðin til að bæta umferðarflæðið væri með bættri umferðarstýringu. Í dag eru of mörg ljós á Miklubrautinni til að slík stýring virki vel. Skipta þarf út öllum stökum gönguljósum með göngubrúm til að gera slíka stýringu mögulega svo flæðið komi aftur. Þannig má fyrir litla upphæð strax ná miklum árangri strax. Margar aðrar álíka minni lausnir má eflaust finna út um allan bæ, en þær komast ekki á áætlun meðan skynsamlegu kerfi fyrir forgangsröðun vantar. Samgönguása fyrir alla Til lengri tíma þarf líka að huga að stærri verkefnum. Áður fyrr voru öll verkefni arðsemismetin og í áætlun Vegagerðinnar árið 2003, var kannað hvað kostaði að breyta öllum gatnamótum á Miklubraut og Kringlumýrarbraut í mislæg. Kostnaðurinn reyndist svipaður og nú er áætlað að eyða í Miklubrautastokkinn einan. Slíkar framkvæmdir sem laga umferðarflæðið munu gagnast öllum, bæði einkabíl og strætó. Megin röksemdin fyrir borgarlínunni mundi hverfa ef þessir hnútar eru lagaðir, því það þarf enginn forgang í umferð sem flæðir hindranalaust. Bestu samgönguásar í Reykjavík eru þegar komnir, en til að þeir virki þarf að byrja að verja umferðarflæðið. Nýr borgarlínuumferðarás er óþörf sóun á landi og vegafé, sem mun tefja aðrar þarfari framkvæmdir. Viðeyjarleiðin er framtíðin Ein öflugasta samgöngutenging sem hægt er að ráðast í á höfuðborgarsvæðinu liggur í gegnum Viðey. Með því að tengja eyjuna landi við Laugarnes (gegnum botngöng) við Gufunes (gegnum landfyllingu) og við Kjalarnessvæði (gegnum hefðbundin göng) verður til samgöngutenging sem í senn leysir vanda Sæbrautar og hluta Miklubrautar og styttir ferðatímann úr bænum um 20 mínútur. Ekkert mál væri að fjármagna þessa framkvæmd á sama hátt og Hvalfjarðargöngin með notkunargjöldum, því hagkvæmnin er slík að notendur myndu hagnast á hverri ferð. Tími alvöru lausna er kominn Ábyrg framtíð (x Y) er nýtt stjórnmálaafl sem vill hafna samgöngusáttmálanum, áður en hann leiðir til hærra fasteignaverðs og varanlegra vegskatta. Með alvöru lausnum má leysa umferðarvandamálin strax á mun hagkvæmari hátt. Höfundur er verkfræðingur og oddviti Ábyrgrar framtíðar í Reykjavík.
Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar
Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Náttúruvernd er loftslagsaðgerð og loftslagsaðgerðir þjóna náttúrunni Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar
Skoðun Skortur á rafiðnaðarfólki ógnar samkeppnishæfni Evrópu Kristján Daníel Sigurbergsson skrifar
Skoðun Skólabærinn Garðabær: Við mælum árangur og gerum stöðugt betur Almar Guðmundsson,Sigríður Hulda Jónsdóttir skrifar
Skoðun Námsmat og Matsferill – Tækifæri til umbóta í skólastarfi Sigurbjörg Róbertsdóttir skrifar
Skoðun Tími til aðgerða - loftslags- og umhverfismál sett á dagskrá Jóna Þórey Pétursdóttir skrifar
Skoðun Setjum á okkur súrefnisgrímuna áður en við björgum heiminum. Nú þarf hinn þögli meirihluti að láta í sér heyra Steindór Þórarinsson skrifar
Skoðun Sterkt skólasamfélag á Akureyri, sameiginleg ábyrgð og framtíðarsýn Heimir Örn Árnason skrifar
Skoðun Fæðingarhríðir fjórðu iðnbyltingarinnar: Til fjármálafyrirtækja Klara Nótt Egilson skrifar