Skattastefna Reykjavíkurborgar er partur af atvinnustefnunni Ólafur Stephensen skrifar 7. apríl 2022 12:30 Ný atvinnu- og nýsköpunarstefna Reykjavíkurborgar var lögð fyrir borgarstjórn fyrr í vikunni. Í henni eru ýmsir góðir punktar. Stefnan er m.a. byggð á niðurstöðum samráðs við fyrirtæki í borginni og samtök þeirra. Á þeim fundum komst til skila – og rataði meira að segja inn í plaggið – að tortryggni og vantraust ríkir á milli atvinnulífs og borgaryfirvalda. Það er ekki ofsagt. Á fundi félagsmanna Félags atvinnurekenda með fulltrúum borgarinnar sumarið 2019 var þannig farið yfir hvernig mörg fyrirtæki upplifa þjónustu borgarinnar sem ógegnsæja, flókna, gamaldags og seinvirka og að lítill áhugi sé hjá borgaryfirvöldum að bjóða upp á gott rekstrarumhverfi, til dæmis með því að stilla skattlagningu og gjaldtöku í hóf eða tryggja að innviðir borgarinnar þjóni atvinnulífinu, meðal annars með því að leiðir til vöruflutninga séu greiðar. Í nýju stefnunni virðist leitazt við að bregðast við þessu; nú vilja borgaryfirvöld að borgin verði „spennandi staður til þess að setja á fót og reka fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum“. Þau vilja líka skapa umhverfi sem „einkennist af trausti, jákvæðni og vilja til samstarfs og þjónustu“ og að „þjónusta okkar sé auðskilin, skilvirk, stafræn og fyrirsjáanleg og að innviðir borgarinnar séu vandaðir og í takt við þarfir samfélagsins.“ Gott hjá þeim. Drög að stefnunni voru send ýmsum hagsmunaaðilum til umsagnar í febrúar síðastliðnum. Í umsögn sinni um drögin minnti Félag atvinnurekenda á að atvinnu- og nýsköpunarstefna þarf ekki endilega að snúast um aðgerðir og inngrip af hálfu borgaryfirvalda, heldur er enn mikilvægara að þau setji sér þá stefnu að þvælast sem minnst fyrir nýsköpun, einstaklingsframtaki og fyrirtækjarekstri með regluverki, skriffinnsku og skattheimtu. Hagstætt skattaumhverfi er hluti af góðu rekstrarumhverfi FA gerði síðan eftirfarandi athugasemd við kaflann um „gott umhverfi atvinnulífs og nýsköpunar“: „Að mati FA vantar alveg umfjöllun um skattaumhverfi í þennan kafla stefnunnar. Ljóst er að Reykjavíkurborg stendur höllum fæti í samkeppni við nágrannasveitarfélögin vegna hæstu fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Æ fleiri fyrirtæki hugsa sér til hreyfings eða ákveða að hefja starfsemi í nágrannasveitarfélögunum vegna þessarar stefnu borgarinnar. Það hlýtur að eiga að vera forgangsáherzla borgarinnar að bjóða fyrirtækjum upp á samkeppnishæft skattaumhverfi. Svo vísað sé til þess sem sagði hér að framan, ætti borgin að setja sér það markmið að þvælast sem minnst fyrir atvinnurekstri með háum sköttum.“ Á myndunum hér að ofan sést hver veruleikinn er í þessum efnum. Á undanförnum árum hafa nágrannasveitarfélög Reykjavíkur brugðizt við gífurlegum hækkunum á fasteignamati og lækkað álagningarprósentu á atvinnuhúsnæði. Í Hafnarfirði var hún á skömmum tíma lækkuð úr lögleyfðu hámarki, 1,65% af fasteignamati, niður í 1,4% svo dæmi sé nefnt. Reykjavíkurborg sat eftir og lækkaði ekki sína skatta fyrr en árið 2021 og þá niður í 1,6%. Skattprósentan er áfram sú hæsta á höfuðborgarsvæðinu. Álagður fasteignaskattur á atvinnuhúsnæði lækkaði til samræmis við þetta lítillega árið 2021 en sé horft á tímabilið frá 2015, þegar núverandi tekjumatsaðferð við útreikning fasteignamats var tekin upp, og fram til síðasta árs hafa fasteignaskattar fyrirtækja í borginni hækkað um sex milljarða, eða milljarð á ári að jafnaði. Það er hækkun upp á rúmlega 71 prósent! Ekki tekið mark á athugasemdum Fyrr í þessari viku bárust svör formanns borgarráðs og stýrihópsins, sem mótaði nýju stefnuna, við athugasemdum sem sendar voru við stefnudrögin. Tekið var tillit til margra, en ekki athugasemdar FA um skattaumhverfið. Það kom okkur hjá Félagi atvinnurekenda á óvart og við óskuðum skýringa. Svar kom um hæl um að ekki væri rætt um skattaumhverfi í stefnunni þar sem það væri „pólitísk ákvörðun á hverjum tíma.“ Þetta er að sjálfsögðu útúrsnúningur. Ákvarðanir um þjónustuviðmót borgarinnar, lóðaframboð, innviðauppbyggingu og fleira sem býr til starfsumhverfi fyrirtækjanna í borginni, eru allt pólitískar ákvarðanir. Það að borgaryfirvöld í Reykjavík treysti sér ekki til að segja í opinberri atvinnu- og nýsköpunarstefnu borgarinnar að þau vilji bjóða upp á hagstætt skattaumhverfi þýðir í raun að það er engin pólitísk samstaða um að snúa af braut hæstu fyrirtækjaskatta á höfuðborgarsvæðinu. Þá vitum við það. Háir skattar eru hluti af atvinnustefnunni Við þurfum samt ekki að fara í neinar grafgötur um að sú stefna að hafa hæsta skattinn á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu er hluti af atvinnustefnu borgaryfirvalda í reynd þótt það standi ekki í nýju, fínu stefnunni. Það er stefna sem segir við eigendur, stjórnendur og stofnendur fyrirtækja: Hugsið ykkur til hreyfings. Nágrannasveitarfélögin bjóða betur. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Reykjavík Vinnumarkaður Borgarstjórn Skattar og tollar Mest lesið 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson Skoðun Skoðun Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Opið bréf til innviðaráðherra Eyjólfur Þorkelsson skrifar Skoðun Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann skrifar Skoðun Áhrif, evran, innviðir, öryggi Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Hugleiðing um rauð epli og skynjun veruleikans Gauti Páll Jónsson skrifar Skoðun Tumi þumall og blaðurmaðurinn Kristján Logason skrifar Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Stefnum á að veita 1000 börnum innblástur fyrir framtíðina Dr. Bryony Mathew skrifar Skoðun Samgönguáætlun – skuldbinding, ekki kosningaloforð skrifar Skoðun Menntun til framtíðar Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Við getum öll bjargað lífi Kristófer Kristófersson skrifar Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Menntastefna stjórnvalda – ferð án fyrirheits? Sigvaldi Egill Lárusson skrifar Skoðun Fyrir hvern erum við að byggja? Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Beint og milliliðalaust Jón Steindór Valdimarsson skrifar Sjá meira
Ný atvinnu- og nýsköpunarstefna Reykjavíkurborgar var lögð fyrir borgarstjórn fyrr í vikunni. Í henni eru ýmsir góðir punktar. Stefnan er m.a. byggð á niðurstöðum samráðs við fyrirtæki í borginni og samtök þeirra. Á þeim fundum komst til skila – og rataði meira að segja inn í plaggið – að tortryggni og vantraust ríkir á milli atvinnulífs og borgaryfirvalda. Það er ekki ofsagt. Á fundi félagsmanna Félags atvinnurekenda með fulltrúum borgarinnar sumarið 2019 var þannig farið yfir hvernig mörg fyrirtæki upplifa þjónustu borgarinnar sem ógegnsæja, flókna, gamaldags og seinvirka og að lítill áhugi sé hjá borgaryfirvöldum að bjóða upp á gott rekstrarumhverfi, til dæmis með því að stilla skattlagningu og gjaldtöku í hóf eða tryggja að innviðir borgarinnar þjóni atvinnulífinu, meðal annars með því að leiðir til vöruflutninga séu greiðar. Í nýju stefnunni virðist leitazt við að bregðast við þessu; nú vilja borgaryfirvöld að borgin verði „spennandi staður til þess að setja á fót og reka fyrirtæki af öllum stærðum og gerðum“. Þau vilja líka skapa umhverfi sem „einkennist af trausti, jákvæðni og vilja til samstarfs og þjónustu“ og að „þjónusta okkar sé auðskilin, skilvirk, stafræn og fyrirsjáanleg og að innviðir borgarinnar séu vandaðir og í takt við þarfir samfélagsins.“ Gott hjá þeim. Drög að stefnunni voru send ýmsum hagsmunaaðilum til umsagnar í febrúar síðastliðnum. Í umsögn sinni um drögin minnti Félag atvinnurekenda á að atvinnu- og nýsköpunarstefna þarf ekki endilega að snúast um aðgerðir og inngrip af hálfu borgaryfirvalda, heldur er enn mikilvægara að þau setji sér þá stefnu að þvælast sem minnst fyrir nýsköpun, einstaklingsframtaki og fyrirtækjarekstri með regluverki, skriffinnsku og skattheimtu. Hagstætt skattaumhverfi er hluti af góðu rekstrarumhverfi FA gerði síðan eftirfarandi athugasemd við kaflann um „gott umhverfi atvinnulífs og nýsköpunar“: „Að mati FA vantar alveg umfjöllun um skattaumhverfi í þennan kafla stefnunnar. Ljóst er að Reykjavíkurborg stendur höllum fæti í samkeppni við nágrannasveitarfélögin vegna hæstu fasteignaskatta á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu. Æ fleiri fyrirtæki hugsa sér til hreyfings eða ákveða að hefja starfsemi í nágrannasveitarfélögunum vegna þessarar stefnu borgarinnar. Það hlýtur að eiga að vera forgangsáherzla borgarinnar að bjóða fyrirtækjum upp á samkeppnishæft skattaumhverfi. Svo vísað sé til þess sem sagði hér að framan, ætti borgin að setja sér það markmið að þvælast sem minnst fyrir atvinnurekstri með háum sköttum.“ Á myndunum hér að ofan sést hver veruleikinn er í þessum efnum. Á undanförnum árum hafa nágrannasveitarfélög Reykjavíkur brugðizt við gífurlegum hækkunum á fasteignamati og lækkað álagningarprósentu á atvinnuhúsnæði. Í Hafnarfirði var hún á skömmum tíma lækkuð úr lögleyfðu hámarki, 1,65% af fasteignamati, niður í 1,4% svo dæmi sé nefnt. Reykjavíkurborg sat eftir og lækkaði ekki sína skatta fyrr en árið 2021 og þá niður í 1,6%. Skattprósentan er áfram sú hæsta á höfuðborgarsvæðinu. Álagður fasteignaskattur á atvinnuhúsnæði lækkaði til samræmis við þetta lítillega árið 2021 en sé horft á tímabilið frá 2015, þegar núverandi tekjumatsaðferð við útreikning fasteignamats var tekin upp, og fram til síðasta árs hafa fasteignaskattar fyrirtækja í borginni hækkað um sex milljarða, eða milljarð á ári að jafnaði. Það er hækkun upp á rúmlega 71 prósent! Ekki tekið mark á athugasemdum Fyrr í þessari viku bárust svör formanns borgarráðs og stýrihópsins, sem mótaði nýju stefnuna, við athugasemdum sem sendar voru við stefnudrögin. Tekið var tillit til margra, en ekki athugasemdar FA um skattaumhverfið. Það kom okkur hjá Félagi atvinnurekenda á óvart og við óskuðum skýringa. Svar kom um hæl um að ekki væri rætt um skattaumhverfi í stefnunni þar sem það væri „pólitísk ákvörðun á hverjum tíma.“ Þetta er að sjálfsögðu útúrsnúningur. Ákvarðanir um þjónustuviðmót borgarinnar, lóðaframboð, innviðauppbyggingu og fleira sem býr til starfsumhverfi fyrirtækjanna í borginni, eru allt pólitískar ákvarðanir. Það að borgaryfirvöld í Reykjavík treysti sér ekki til að segja í opinberri atvinnu- og nýsköpunarstefnu borgarinnar að þau vilji bjóða upp á hagstætt skattaumhverfi þýðir í raun að það er engin pólitísk samstaða um að snúa af braut hæstu fyrirtækjaskatta á höfuðborgarsvæðinu. Þá vitum við það. Háir skattar eru hluti af atvinnustefnunni Við þurfum samt ekki að fara í neinar grafgötur um að sú stefna að hafa hæsta skattinn á atvinnuhúsnæði á höfuðborgarsvæðinu er hluti af atvinnustefnu borgaryfirvalda í reynd þótt það standi ekki í nýju, fínu stefnunni. Það er stefna sem segir við eigendur, stjórnendur og stofnendur fyrirtækja: Hugsið ykkur til hreyfings. Nágrannasveitarfélögin bjóða betur. Höfundur er framkvæmdastjóri Félags atvinnurekenda.
Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Skoðun Tímamót í velferðarmálum: Nýtt örorkulífeyriskerfi tekur gildi Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar
Skoðun Finnst ykkur þetta í lagi? Opinn pistill til heilbrigðisráðherra, landlæknis og forystu heilbrigðiskerfisins Steindór Þórarinsson skrifar