Flugvellir á Suðvesturlandi og tengd mál Guðjón Sigurbjartsson skrifar 23. apríl 2021 11:10 Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Reykjavíkurflugvöllur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir Skoðun Okkar forseti Þráinn Farestveit Skoðun Garðbæingur á ímyndunarbömmer í Nígeríu Kristín Ólafsdóttir Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Ekki hika við að kjósa með hjartanu Rósa Steinunn Solveigar Sturludóttir Skoðun Versta kerfi í heimi? Sigurjón Þórðarson Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir Skoðun Starfsgetumat gæti kostað líf Svanberg Hreinsson Skoðun Skoðun Skoðun Fjarheilbrigðisþjónusta Lilja Rannveig Sigurgeirsdóttir skrifar Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Forsetaframbjóðandi með sömu tölu og Jesú Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Einfaldara fyrirkomulag tilvísana Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Málið á að endurspegla fólkið í landinu Birta Björnsdóttir skrifar Skoðun Hreyfing og tengsl Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Eru byssur meira fullorðins? Oddný G. Harðardóttir skrifar Skoðun Ríkisbáknið fyrir sig Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Hjartastaður – hvaðan ertu? Anna Sigríður Melsteð skrifar Skoðun Er Evrópa að hverfa af kortinu? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Garðbæingur á ímyndunarbömmer í Nígeríu Kristín Ólafsdóttir skrifar Skoðun Úkraínustríðið, skotvopnakaup Íslands og NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Okkar forseti Þráinn Farestveit skrifar Skoðun Ekki hika við að kjósa með hjartanu Rósa Steinunn Solveigar Sturludóttir skrifar Skoðun Tíminn er núna, stöðvum hvalveiðar! Hópur andstæðinga hvalveiða skrifar Skoðun Starfsgetumat gæti kostað líf Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Starfsgetumat er kerfisbreytingin - ekki dass af báðu í mixtúru fyrir aumingja! María Pétursdóttir skrifar Skoðun Það sem býr í Höllu Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Grjótmulningsverksmiðja umfram blómleg tækifæri komandi kynslóða? Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Berglind Friðriksdóttir,Böðvar Guðbjörn Jónsson,Guðmundur Oddgeirsson,Gunnsteinn R. Ómarsson,Hrafnhildur Hlín Hjartardóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir,Hrönn Guðmundsdóttir,Sigfús Benóný Harðarson skrifar Skoðun Fjórða læknaferðin endurgreidd Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Réttlætingar og lygar Ísraels Yousef Tamimi skrifar Skoðun Versta kerfi í heimi? Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Má ég taka þátt … í lífinu? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Með réttlætið að leiðarljósi Bergdís Sigurðardóttir skrifar Skoðun Katrín eða Halla Hrund? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Sterk, rökföst og réttsýn rödd skrifar Skoðun Helga Þórisdóttir - Minn forseti Valdimar Óskarsson skrifar Skoðun Styðjum Katrínu Jakobsdóttur Gerður Ólafsdóttir skrifar Skoðun Hvaðan kemur þessi ótti við tilfinningar? Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Lyf og dáleiðsla Hannes Björnsson skrifar Sjá meira
Endurmeta þarf áform um flugvöll í Hvassahrauni. Stór flugvöllur í Hvassahrauni nánast við hlið Keflavíkurflugvallar, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið, er hæpin staðsetning, jafnvel þótt ekki hefði komið til aukin eldvirkni á Reykjanesskaganum. Reykjavíkurflugvöllur Reykjavíkurflugvöllur gegnir í aðalatriðum eftirfarandi flugi: farþegaflug innanlands og alþjóðlega, áætluð og sérpöntuð (flugtaxi), einkaflug og kennsluflug sjúkra-, björgunar- og löggæslu flug. (ófullkominn) varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið í Keflavík. Með tilkomu hágæða almenningssamgangna KEF-REY svo sem háhraða fluglestar, PRT eða GRT kerfa (sjá um þetta á YouTube) og Borgarlínu getur hluti starfseminnar flust til Keflavíkur. Finna þarf góðar lausnir fyrir hitt. Hvassahraun Hagfræðistofnun HÍ hefur metið þjóðhagkvæmni þess að leggja af Reykjavíkurflugvöll og byggja í staðinn flugvöll í Hvassahrauni um 100 milljarða króna sem felst að mest í verðmætu byggingarlandi sem losnar. Hvassahraun hefur þann helsta kost að vera nálægt Höfuðborgarsvæðinu. Það sem hins vegar mælir gegn því að staðsetja flugvöll sem tekur við að Reykjavíkurflugvelli í Hvassahrauni er í aðalatriðum þetta: Keflavíkurflugvöllur er á svipuðu veðursvæði Nálægð við byggð í Hafnarfirði. Truflun á þróun byggðar meðfram ströndinni Nálægð við mikilvæg vatnsból Samgöngutenging við Höfuðborgarsvæðið er sú sama og við Keflavík Eldvirkni Reykjanesskagans sem getur truflað flug á báðum flugvöllunum. Frá öryggissjónarmiði og jafnvel langtíma hagkvæmnisjónarmiði er betra að hafa varaflugvöll fyrir alþjóðaflugið í annarri átt frá Höfuðborgarsvæðinu en til Keflavíkur. Mismunandi er hvert best er að flytja aðra starfsemi Reykjavíkurflugvallar fyrir utan varaflugvallarþáttinn. Hágæða almenningssamgöngur REY-KEF Samfélagslegur ábati af hraðlest REY-KEF hefur verið metinn á 40-60 milljarðar króna. Fluglest er talin hagkvæm í einkaframkvæmd. Slík rafdrifin lest er mjög umhverfisvæn, ferðin mun aðeins taka um 20 mínútur, verða þægileg og ódýr og góð aðkoma að landinu. Sumir draga fjárhags forsendurnar fluglestar í efa því hún þurfi fleiri farþega en hingað eru að koma. Ef fluglest hlýtur ekki náð fyrir augum fjárfesta gætu ný samgöngukerfi sem byggjast á sjálfviknir og tölvutækni svo sem PRT, GRT eða framlengd Borgarlína hentað og þarf því að skoða. Með hágæða almenningssamgöngum er nærtækt að sameina miðstöðvar innanlands- og alþjóða flugsins í Keflavík. Það gefur ýmsa möguleika og gæti eflt innanlandsflugið. Sameining miðstöðva innanlands- og alþjóðaflugsins á Keflavíkurflugvelli Sameining í Keflavík myndi auðvelda ferðir fólks landsbyggð–útlönd og þar með fjölga þeim sem nýta innanlandsflugið. Fyrir flesta sem nýta flugið bætist þó við ferð KEF-REY sem eykur ferðatímann. En fyrir aðra til dæmis fólk á leið Suðurnes - landsbyggð bæði landa og ferðafólk, styttist ferðin. Heildarniðurstaðan verður jákvæð fyrir landsbyggðina. Skoðum þá lausnir fyrir önnur verkefni Reykjavíkurflugvallar en ofangreind. Lausn fyrir aðra starfsemi Þau verkefni Reykjavíkurflugvallar sem óhentugt þykir að flytji til Keflavíkur eru sjúkraflug, björgunarflug, kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug (flugtaxi). Nauðsynlega þarf, hvort sem er, að uppfæra innlent sjúkra- og björgunarflug. Koma þarf upp viðbragðsmiðstöðvum í öllum landsfjórðungum með sjúkra- og björgunarþyrlum og viðeigandi viðbragðsaðilum. Það mun stytta viðbragð og bjarga mörgum mannslífum í meðalári. Þyrlum nægja þyrlupallar nálægt sjúkrahúsum þannig að í heild mun viðbragðstími styttast verulega. Til að stytta viðbragðstíma fastvængja sjúkraflugsins þarf miðstöð þess að flytjast frá Akureyri á Suðvesturland. Fyrir annað flug sem nú er tengt Reykjavíkurflugvelli það er kennsluflug, einkaflug og sér pöntuð farþegaflug gæti hentað að stækka flugvöllur í Mosfellsbæ, nýr flugvöllur á Hólmsheiði eða ný flugbraut út í Skerjafjörð. Suðurlandsflugvöllur Ef Reykjavíkurflugvöllur fer þarf nýjan varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið á Suðvesturlandi, nægilega langt, en ekki of langt frá Keflavík. Ef langt er í næsta varaflugvöll þurfa flugvélar aukaeldsneyti til að ná til næsta varaflugvallar ef aðalflugvöllur teppist. Það er óhagkvæmt því það minnkar nýtingu vélanna og þar með tekjur flugfélaganna. Áhugavert er að skoða að staðsetja nýjan alþjóðaflugvöll á Suðurlandi sem yrði varaflugvöllur fyrir alþjóðaflugið og tæki við hluta af aukningu alþjóða flugsins sem valkostur við Keflavík. Suðurland er heppilegasta svæði landsins til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést meðal annars á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Svo fara um 90% erlendra ferðamanna “Gullna hringinn”. Margir munu geta hugsað sér að koma fljúgandi beint á Suðurland. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja byggðina og landið og gera ferðafólki kleift að fara lengra til austurs og norðurs. Mögulega mætti byggja og reka slíkan flugvöll í einkaframkvæmd án útgjalda og áhættu fyrir skattgreiðendur. Mikill ávinningur fyrir landsmenn 10 milljónir manna fóru árlega um Keflavíkurflugvöll fyrir Covid. Þar af voru um 2 milljónir ferðmanna sem komu til landsins. Talið er að fjöldinn muni aukast hratt næstu ár. Það er því þörf á að hugsa þessi mikilvægu mál í stóru samhengi til langrar framtíðar. Samfélagslegur ábati af því að ofangreind verkefni færist til betri vegar gæti verið í kringum 300 milljarðar króna umfram það sem að hefur verið stefnt. Auk þess er um umhverfisvæna og öruggari kosti að ræða. Stjórnvöld þurfa því að láta greina þá valkostina sem hér um ræðir vel af fagfólki. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur.
Skoðun Ég Gísli Hvanndal Jakobsson ætla í framboð til Alþingis með Vinstri grænum Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Skoðun Starfsgetumat er kerfisbreytingin - ekki dass af báðu í mixtúru fyrir aumingja! María Pétursdóttir skrifar
Skoðun Grjótmulningsverksmiðja umfram blómleg tækifæri komandi kynslóða? Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Berglind Friðriksdóttir,Böðvar Guðbjörn Jónsson,Guðmundur Oddgeirsson,Gunnsteinn R. Ómarsson,Hrafnhildur Hlín Hjartardóttir,Hrafnhildur Lilja Harðardóttir,Hrönn Guðmundsdóttir,Sigfús Benóný Harðarson skrifar