Ferðamennska framtíðarinnar Haukur B. Sigmarsson skrifar 1. apríl 2021 11:00 Íslensk náttúra hefur heldur betur gert vart við sig á síðustu dögum. Eftir tæplega 800 ára svefn rennur nú funheitt hraun í eldgosi á Reykjanesi. Eldgosið hefur laðað að sér þúsundir einstaklinga sem keppast til að berja það augum í návígi. Þrátt fyrir að vera dagsdaglega í návígi við íslenska náttúru erum við reglulega hugfangin af mikilfengleika hennar – ekki síst þegar hún minnir á sig eins og nú. Eldgosið í Geldingadölum er tilbreyting frá kórónuveiru-hversdagsleikanum sem leikið hefur okkur grátt. Um leið minnir það okkur á þau gæði sem Ísland hefur upp á að bjóða. Fjöllin, firðirnir, dalirnir, jöklarnir og eldfjöllin – allt í bland við víðerni og auðnir – voru hér fyrir faraldurinn og verða hér enn þegar við höfum náð tökum á útbreiðslu hans. Á þessum auðlindum höfum við byggt upp nýja stoð í atvinnulífinu í formi ferðaþjónustu. Vart þarf að rifja upp hve illa faraldurinn lék greinina. Við vitum ekki hversu lengi það ástand mun vara en við vitum þó að það horfir til bjartari tíma og að greinin mun rísa á ný. Verjum landið og aukum arðsemi Hvernig ferðaþjónustan byggist upp til framtíðar er þó eitthvað sem þarf að skoða nánar. Forstjóri Icelandair hefur á liðnu ári reglulega minnt á að Ísland verði áfram eftirsóttur áfangastaður og því eigi ferðaþjónustan að horfa björtum augum til framtíðar. Full ástæða er til að taka undir þá hvatningu. Við munum ekki alltaf búa við ferðatakmarkanir og þrátt fyrir að kórónuveiran hafi valdið ferðaþjónustunni umtalsverðum skaða hefur hún ekki skaðað þau verðmæti sem við raunverulega byggjum ferðaþjónustuna á. Við höfum tækifæri til að gera betur en áður. Við getum hugað betur að náttúrunni og byggt upp sterkari innviði til að forðast átroðning á viðkvæmum svæðum. Eins getum við sett okkur það markmið að dreifa ferðamönnum betur um landið. Suðvesturhornið og suðurströndin eru vissulega svæði sem eru þess virði að sækja heim, en það eru Vestfirðir, Norðurland og Austurland líka. Þar bíða ekki aðeins ósnortin svæði, heldur íslensk gestrisni. Þar liggur lykillinn að velgengni greinarinnar. Stundum er sagt að auðlind sé ekki auðlind nema hún skapi auð. Fiskurinn í sjónum er verðlaus þangað til hann er veiddur, unninn og seldur. Að sama skapi er íslensk náttúra verðlaus – í efnahagslegu tilliti – þangað til að við fáum ferðamenn til landsins til að njóta hennar. Það er gestrisni okkar sem gerir upplifunina enn verðmætari. Út um allt land bíður venjulegt fólk eftir því að taka vel á móti ferðamönnum, fólk sem þekkir svæðin, söguna og menninguna og er tilbúið til að deila þekkingunni. Ferðamaður eða fágætisferðamaður? Gæði ferðaþjónustunnar verða þó ekki mæld í fjölda ferðamanna heldur í gæðum þeirra. Það er því tilefni til að gera betur borgandi ferðamönnum hærra undir höfði þegar við reisum ferðaþjónustuna við á ný. Því miður höfum við verið tortryggin í garð betur borgandi ferðamanna. Við kunnum að meta þegar við fáum landkynningu með frægu fólki, en höfum litið aðra betur borgandi ferðamenn sem nota sömu þjónustu hornauga. Á grundvelli fágætisferðamennsku getum við byggt upp ferðaþjónustu um allt land og leyst úr læðingi enn öflugri og fjölbreyttari ferðaþjónustu en áður. Mikilvægt er að hafa í huga að þjónusta við fágætisferðamenn felur ekki eingöngu í sér lúxushótel, fína bíla og þyrlur. Það er starfsfólkið sem veitir alla þessa þjónustu sem gerir hana verðmæta, bæði fyrir ferðmennina og hagkerfið. Fágætisferðamenn vilja aðeins það besta og greiða því hátt verð fyrir þá þjónustu sem veitt er og þá upplifun sem hér er í boði. Á bak við heimsókn hans eru bílstjórar, þyrluflugmenn, starfsfólk hótela, leiðsögumenn, afþreyingarfyrirtæki og fjölmargir aðrir sem hafa hag af því að fjölga valmöguleikum og um leið störfum í greininni. Fágætisferðamenn vilja nýta tímann sinn vel, fá sér einkaleiðsögumenn og bílstjóra og sækja staði sem fáir aðrir sækja. Þeir deila jákvæðri upplifun sinni með vinum og kunningjum á samfélagsmiðlum og víðar. Við höfum alla burði til að taka á móti þessum hópi ferðamanna allan ársins hring. Fágætisferðamenn ferðast ekki bara á háannatíma heldur ferðast stór hluti þeirra einmitt utan þess tíma. Við höfum lúxushótelin, bifreiðarnar og þyrlurnar. Við höfum náttúruna sem fjallað var um hér í upphafi. En umfram allt, þá höfum við fólkið sem kann að segja frá og gera upplifunina enn betri. Við munum halda áfram að taka á móti ferðamönnum eins og við höfum gert hingað til, en við þurfum að aðlaga okkur að þeim mörkuðum hvaðan við viljum fá ferðamenn. Hærra þjónustustig felur í sér hærri verð, fleira starfsfólk, aukin umsvif og að lokum aukna arðsemi í greininni. Fágætisferðamenn verja um sex sinnum meira í ferðalag sitt enn hefðbundnir ferðamenn. Með þær náttúruauðlindir sem við búum yfir og viljum varðveita eigum við að leggja áherslu á að fá þá ferðamenn sem vilja aðeins það besta og eru tilbúnir til að greiða fyrir það. Höfundur er framkvæmdastjóri Eleven Experience á Íslandi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ferðamennska á Íslandi Mest lesið Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks Skoðun Halldór 25.10.2025 Halldór Skoðun Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þjóð án máls – hver þegir, hver fær að tala? Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar Skoðun Lýðræði og samfélagsmiðlar Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun „Þú þarft ekki að skilja, bara virða“ Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Þetta er ekki tölfræði, heldu líf fólks Sandra B. Franks skrifar Skoðun Stjórnmálaklækir og hræsni Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Samfélag sem stendur saman Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Er biðin á enda? Halla Thoroddsen skrifar Skoðun Lífsstílsvísindi og breytingaskeiðið Harpa Lind Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hærri skattar á ferðamenn draga úr tekjum ríkissjóðs Þórir Garðarsson skrifar Skoðun Ég þarf ekki að læra íslensku til að búa hérna Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Ósýnilegu bjargráð lögreglumannsins Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Óttast Þorgerður úrskurð EFTA-dómstólsins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Jafnréttisþjóðin sem gleymdi dansinum Brogan Davison,Pétur Ármannsson skrifar Skoðun Hver er að væla? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Tár, kvár og kvennafrídagurinn Kristína Ösp Steinke skrifar Skoðun Skattaæfingar tengdar landbúnaðarstarfsemi Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Konan - Vinnan - Kjörin í 40 ár Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Íslenskur her og íslensk leyniþjónusta Steingrímur Jónsson skrifar Skoðun Er jafnrétti fyrir allar? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Ættu konur að fara í háskólanám? Lísa Margrét Gunnarsdóttir,Íris Björk Ágústsdóttir skrifar Skoðun Enn einn dagur í baráttunni Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Verðmætasköpunarlaust haust Jón Gunnarsson skrifar Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar Skoðun Krafan sem kvennahreyfingin gleymdi Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Einfaldar lausnir á vaxtamálavanda bankanna Guðmundur Ásgeirsson skrifar Sjá meira
Íslensk náttúra hefur heldur betur gert vart við sig á síðustu dögum. Eftir tæplega 800 ára svefn rennur nú funheitt hraun í eldgosi á Reykjanesi. Eldgosið hefur laðað að sér þúsundir einstaklinga sem keppast til að berja það augum í návígi. Þrátt fyrir að vera dagsdaglega í návígi við íslenska náttúru erum við reglulega hugfangin af mikilfengleika hennar – ekki síst þegar hún minnir á sig eins og nú. Eldgosið í Geldingadölum er tilbreyting frá kórónuveiru-hversdagsleikanum sem leikið hefur okkur grátt. Um leið minnir það okkur á þau gæði sem Ísland hefur upp á að bjóða. Fjöllin, firðirnir, dalirnir, jöklarnir og eldfjöllin – allt í bland við víðerni og auðnir – voru hér fyrir faraldurinn og verða hér enn þegar við höfum náð tökum á útbreiðslu hans. Á þessum auðlindum höfum við byggt upp nýja stoð í atvinnulífinu í formi ferðaþjónustu. Vart þarf að rifja upp hve illa faraldurinn lék greinina. Við vitum ekki hversu lengi það ástand mun vara en við vitum þó að það horfir til bjartari tíma og að greinin mun rísa á ný. Verjum landið og aukum arðsemi Hvernig ferðaþjónustan byggist upp til framtíðar er þó eitthvað sem þarf að skoða nánar. Forstjóri Icelandair hefur á liðnu ári reglulega minnt á að Ísland verði áfram eftirsóttur áfangastaður og því eigi ferðaþjónustan að horfa björtum augum til framtíðar. Full ástæða er til að taka undir þá hvatningu. Við munum ekki alltaf búa við ferðatakmarkanir og þrátt fyrir að kórónuveiran hafi valdið ferðaþjónustunni umtalsverðum skaða hefur hún ekki skaðað þau verðmæti sem við raunverulega byggjum ferðaþjónustuna á. Við höfum tækifæri til að gera betur en áður. Við getum hugað betur að náttúrunni og byggt upp sterkari innviði til að forðast átroðning á viðkvæmum svæðum. Eins getum við sett okkur það markmið að dreifa ferðamönnum betur um landið. Suðvesturhornið og suðurströndin eru vissulega svæði sem eru þess virði að sækja heim, en það eru Vestfirðir, Norðurland og Austurland líka. Þar bíða ekki aðeins ósnortin svæði, heldur íslensk gestrisni. Þar liggur lykillinn að velgengni greinarinnar. Stundum er sagt að auðlind sé ekki auðlind nema hún skapi auð. Fiskurinn í sjónum er verðlaus þangað til hann er veiddur, unninn og seldur. Að sama skapi er íslensk náttúra verðlaus – í efnahagslegu tilliti – þangað til að við fáum ferðamenn til landsins til að njóta hennar. Það er gestrisni okkar sem gerir upplifunina enn verðmætari. Út um allt land bíður venjulegt fólk eftir því að taka vel á móti ferðamönnum, fólk sem þekkir svæðin, söguna og menninguna og er tilbúið til að deila þekkingunni. Ferðamaður eða fágætisferðamaður? Gæði ferðaþjónustunnar verða þó ekki mæld í fjölda ferðamanna heldur í gæðum þeirra. Það er því tilefni til að gera betur borgandi ferðamönnum hærra undir höfði þegar við reisum ferðaþjónustuna við á ný. Því miður höfum við verið tortryggin í garð betur borgandi ferðamanna. Við kunnum að meta þegar við fáum landkynningu með frægu fólki, en höfum litið aðra betur borgandi ferðamenn sem nota sömu þjónustu hornauga. Á grundvelli fágætisferðamennsku getum við byggt upp ferðaþjónustu um allt land og leyst úr læðingi enn öflugri og fjölbreyttari ferðaþjónustu en áður. Mikilvægt er að hafa í huga að þjónusta við fágætisferðamenn felur ekki eingöngu í sér lúxushótel, fína bíla og þyrlur. Það er starfsfólkið sem veitir alla þessa þjónustu sem gerir hana verðmæta, bæði fyrir ferðmennina og hagkerfið. Fágætisferðamenn vilja aðeins það besta og greiða því hátt verð fyrir þá þjónustu sem veitt er og þá upplifun sem hér er í boði. Á bak við heimsókn hans eru bílstjórar, þyrluflugmenn, starfsfólk hótela, leiðsögumenn, afþreyingarfyrirtæki og fjölmargir aðrir sem hafa hag af því að fjölga valmöguleikum og um leið störfum í greininni. Fágætisferðamenn vilja nýta tímann sinn vel, fá sér einkaleiðsögumenn og bílstjóra og sækja staði sem fáir aðrir sækja. Þeir deila jákvæðri upplifun sinni með vinum og kunningjum á samfélagsmiðlum og víðar. Við höfum alla burði til að taka á móti þessum hópi ferðamanna allan ársins hring. Fágætisferðamenn ferðast ekki bara á háannatíma heldur ferðast stór hluti þeirra einmitt utan þess tíma. Við höfum lúxushótelin, bifreiðarnar og þyrlurnar. Við höfum náttúruna sem fjallað var um hér í upphafi. En umfram allt, þá höfum við fólkið sem kann að segja frá og gera upplifunina enn betri. Við munum halda áfram að taka á móti ferðamönnum eins og við höfum gert hingað til, en við þurfum að aðlaga okkur að þeim mörkuðum hvaðan við viljum fá ferðamenn. Hærra þjónustustig felur í sér hærri verð, fleira starfsfólk, aukin umsvif og að lokum aukna arðsemi í greininni. Fágætisferðamenn verja um sex sinnum meira í ferðalag sitt enn hefðbundnir ferðamenn. Með þær náttúruauðlindir sem við búum yfir og viljum varðveita eigum við að leggja áherslu á að fá þá ferðamenn sem vilja aðeins það besta og eru tilbúnir til að greiða fyrir það. Höfundur er framkvæmdastjóri Eleven Experience á Íslandi.
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun
Skoðun „Dánaraðstoð er viðurkenning á sjálfræði sjúklings og mannlegri reisn” Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir skrifar
Skoðun Allt á einum stað – framtíð stafrænnar þjónustu ríkis og sveitarfélaga Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Rangfærslur og hræðsluáróður meirihluta sveitarstjórnar Grímsnes- og Grafningshrepps í nafni lýðræðis Ragna Ívarsdóttir,Guðrún Margrét Njálsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Enginn grunnur fyrir nýju starfsleyfi Ísteka Rósa Líf Darradóttir,Guðrún Scheving Thorsteinsson skrifar
Skoðun Börn geta ekki beðið – krefjumst tafarlausra aðgerða! Elín H. Hinriksdóttir,Bóas Valdórsson,Árný Ingvarsdóttir,,Anna Lára Steindal,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Hvað vilja sumarbústaðaeigendur í Grímsnes- og Grafningshreppi? Bergdís Linda Kjartansdóttir Skoðun