Hlutdeildarlán er ekki fyrir einstæðar mæður Valgerður Árnadóttir skrifar 8. mars 2021 16:00 Kvennaverkfall Eflingar var á þessum alþjóðlegum baráttudegi kvenna fyrir tveim árum. Frá verkfallsaðgerðum fyrir tveimur árum. Þá risu láglaunakonur í hótel- og veitingabransanum á Íslandi upp og kröfðust hærri launa og bættra kjara. Kjarasamningurinn sem úr þessu verkfalli kom var sögulegur, fyrir utan launahækkanir þá var gerður svokallaður "lífskjarasamningur" með aðkomu ríkisstjórnarinnar sem m.a. átti að tryggja láglaunafólki aðgang að öruggu húsnæði á viðráðanlegu verði. Hlutdeildarlán með vanhugsuðum skilyrðum Það tók ríkisstjórnina töluverðan tíma að útfæra lausn á húsnæðisvandanum og upp úr krafsinu komu “hlutdeildarlán” sem á að gera fólki sem ekki á útborgun fyrir húsnæðiskaupum kleift að fá lán frá ríkinu. Margir glöddust við þessar fréttir og þá sérstaklega fjölskyldufólk, en þetta var auðvitað of gott til að vera satt. Tek dæmi af konu sem ég þekki, hún er einstæð móðir með tvö börn á unglingsaldri. Þau hafa búið í 50 fm. tveggja herbergja íbúð í 5 ár vegna þess að hún ræður ekki við að greiða leigu af stærra húsnæði, það er of þröngt fyrir móðir með tvo unglinga og gladdist hún mjög við að geta loks séð fyrir endann á erfiðu tímabili og sótti um greiðslumat til hlutdeildarláns. Hún var metin hæf til að fá lán allt að 47. milljónum, sem hljómar bara vel, nema það er hængur þar á, íbúðin þarf að vera ný og hún þarf að uppfylla viss skilyrði um stærð og herbergjafjölda miðað við verð. Af vef HMS: Íbúð sem er 91 fm með 2 svefnherbergi getur að hámarki kostað 49.500.000 kr. Það er ekki hægt að fá nýja 3-4 herbergja íbúðir í Reykjavík þar sem hún býr fyrir 47 milljónir. Þegar hún leitaði svara hjá HMS var henni sagt að möguleiki væri fyrir hana að fá lán fyrir eldri íbúð utan höfuðborgarsvæðisins. Það á semsagt að senda einstæða móður og börnin hennar tvö út á land til að hún geti eignast húsnæði? Í dag býr hún og starfar innan hverfis síns, hún á ekki bíl og hefur ekki efni á að reka bíl heldur gengur eða hjólar í vinnuna, annað barnið hennar er í hverfisskóla og hitt tekur strætó í framhaldsskóla í næsta hverfi. Það er ekki raunhæf lausn fyrir hana að flytja út á land, hún þyrfti að rífa börnin sín upp með rótum og þar að auki reka bíl til að komast í vinnuna. Það sjá það allir að þetta er engin lausn! Ef foreldrar búa við skort, þá búa börn við skort Í dag er alþjóðlegur baráttudagur kvenna og enn og aftur þarf man að minna á að það hallar á konur í þessu “velferðarsamfélagi jöfnuðar” á Íslandi. Það er staðreynd að við konur tökum enn á okkur meiri ábyrgð og barnauppeldi, við fáum ennþá lægri laun en karlar og ríkisstjórnin smíðar enn “lausnir” sem ekki nýtast einstæðum mæðrum og láglaunafjölskyldum. Þetta er auðvitað ekkert annað en forréttindablinda sem veldur, ef við kjósum fólk til að stjórna þessu samfélagi sem aldrei hefur sjálft búið við skort þá er mjög líklegt að það smíði vanhugsaðar lausnir sem ekki henta þeim sem mest þurfa á að halda. Hlutdeildarlán virðist því miður henta takmörkuðum hópi fólks til að kaupa glænýjar íbúðir á meðan skýrslur koma fram sem varpa ljósi á að tæplega þúsund börn búa með foreldrum sínum í ósamþykktu húsnæði á höfuðborgarsvæðinu og enn fleiri börn búa við skort. Nýleg skýrsla Unicef áætlar að um 6100 börn á Íslandi búa við skort, alls eru 9,1% barna á Íslandi sem líða efnislegan skort og skorturinn mælist mestur á sviði húsnæðis og hefur rúmlega tvöfaldast frá árinu 2009. Konurnar í Eflingu fóru ekki í verkfall og samþykktu ekki kjarasamninginn til að þetta yrði útkoman. Hvernig komum við á jöfnuði? Katrín Jakobsdóttir, það dugar ekki að skreyta sig með góðum ræðum og hringja bjöllu Kauphallarinnar til að koma á jöfnuði í samfélaginu. Það þarf að laga stórgallaðar reglur og skilyrði hlutdeilarlána og byggja meira af fjölskylduvænu og hagstæðu húsnæði. Atvinnuleysi hefur tvöfaldast vegna heimsfaraldurs og þá sérstaklega hjá fólki í ferðaiðnaðinum. Konurnar sem þrifu hótelin, elduðu og báru fram matinn til ferðamanna og héldu rekstrinum gangandi í láglaunastörfum fá skammarlega lágar atvinnuleysisbætur og þær þarf að hækka á meðan þetta ástand varir. Það á enginn á Íslandi að þurfa að líða skort, auðlindir okkar eru nægar til að við getum öll haft það gott. Ég legg til að atvinnulausir á Íslandi hljóti skilyrðislausa grunnframfærslu sem hægt er að lifa af. Að við komum á nýrri stjórnarskrá sem við samþykktum í kosningum árið 2012 og sem stuðlar að auknu beinu lýðræði og því að við öll njótum auðlinda þessa lands en ekki örfáir útvaldir. Að lífeyrissjóðir séu sameinaðir með þeim tilgangi að fækka þeim verulega og minnka yfirbyggingu og að stjórnir og framkvæmdastjórar lífeyrissjóða þurfi að vera skipaðir af þeim sem í þá greiða með kosningu reglulega. Lífeyrissjóðir eiga að fjárfesta í samfélaginu, byggja húsnæði á viðráðanlegu verði, þjónustuíbúðir og hjúkrunarheimili og stuðla að mannsæmandi og óskilyrtum greiðslum til lífeyrisþega. Til að fjölga störfum og komast til móts við atvinnuleysi á ríkið að fjárfesta í aukinni þjónustu í heilbrigðiskerfinu, til menntamála og stórauka styrki til loftslagsverkefna, sem draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og stuðla að aukinni sjálfbærni. Við þurfum að byggja upp velsældar- og hringrásarhagkerfi og hætta að einblína á linnulausan hagvöxt. Núverandi ríkisstjón hefur sýnt og sannað að þau munu aldrei gera neitt af þessu, kjósið rétt í haust. Höfundur er starfskona Eflingar og í framboði í prófkjöri Pírata til alþingiskosninga. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Kjaramál Jafnréttismál Píratar Valgerður Árnadóttir Mest lesið Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Alvarleg staða í umhverfi fréttamiðla Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Stéttarkerfi Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Stöðvum Hamas. Einungis þannig getum við stöðvað hryllinginn á Gaza BIrgir Finnsson skrifar Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Æfingin skapar meistarann! Sigurjón Már Fox Gunnarsson skrifar Skoðun 140 sinnum líklegra að verða fyrir eldingu Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Traust í húfi Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Verðmætasköpun án virðingar Berglind Harpa Svavarsdóttir skrifar Skoðun Daði Már týnir sjálfum sér Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur við náttúruna og sjálfbæra þróun Anna María Ágústsdóttir skrifar Skoðun Aðgerðir gegn mansali í forgangi Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Sjá meira
Kvennaverkfall Eflingar var á þessum alþjóðlegum baráttudegi kvenna fyrir tveim árum. Frá verkfallsaðgerðum fyrir tveimur árum. Þá risu láglaunakonur í hótel- og veitingabransanum á Íslandi upp og kröfðust hærri launa og bættra kjara. Kjarasamningurinn sem úr þessu verkfalli kom var sögulegur, fyrir utan launahækkanir þá var gerður svokallaður "lífskjarasamningur" með aðkomu ríkisstjórnarinnar sem m.a. átti að tryggja láglaunafólki aðgang að öruggu húsnæði á viðráðanlegu verði. Hlutdeildarlán með vanhugsuðum skilyrðum Það tók ríkisstjórnina töluverðan tíma að útfæra lausn á húsnæðisvandanum og upp úr krafsinu komu “hlutdeildarlán” sem á að gera fólki sem ekki á útborgun fyrir húsnæðiskaupum kleift að fá lán frá ríkinu. Margir glöddust við þessar fréttir og þá sérstaklega fjölskyldufólk, en þetta var auðvitað of gott til að vera satt. Tek dæmi af konu sem ég þekki, hún er einstæð móðir með tvö börn á unglingsaldri. Þau hafa búið í 50 fm. tveggja herbergja íbúð í 5 ár vegna þess að hún ræður ekki við að greiða leigu af stærra húsnæði, það er of þröngt fyrir móðir með tvo unglinga og gladdist hún mjög við að geta loks séð fyrir endann á erfiðu tímabili og sótti um greiðslumat til hlutdeildarláns. Hún var metin hæf til að fá lán allt að 47. milljónum, sem hljómar bara vel, nema það er hængur þar á, íbúðin þarf að vera ný og hún þarf að uppfylla viss skilyrði um stærð og herbergjafjölda miðað við verð. Af vef HMS: Íbúð sem er 91 fm með 2 svefnherbergi getur að hámarki kostað 49.500.000 kr. Það er ekki hægt að fá nýja 3-4 herbergja íbúðir í Reykjavík þar sem hún býr fyrir 47 milljónir. Þegar hún leitaði svara hjá HMS var henni sagt að möguleiki væri fyrir hana að fá lán fyrir eldri íbúð utan höfuðborgarsvæðisins. Það á semsagt að senda einstæða móður og börnin hennar tvö út á land til að hún geti eignast húsnæði? Í dag býr hún og starfar innan hverfis síns, hún á ekki bíl og hefur ekki efni á að reka bíl heldur gengur eða hjólar í vinnuna, annað barnið hennar er í hverfisskóla og hitt tekur strætó í framhaldsskóla í næsta hverfi. Það er ekki raunhæf lausn fyrir hana að flytja út á land, hún þyrfti að rífa börnin sín upp með rótum og þar að auki reka bíl til að komast í vinnuna. Það sjá það allir að þetta er engin lausn! Ef foreldrar búa við skort, þá búa börn við skort Í dag er alþjóðlegur baráttudagur kvenna og enn og aftur þarf man að minna á að það hallar á konur í þessu “velferðarsamfélagi jöfnuðar” á Íslandi. Það er staðreynd að við konur tökum enn á okkur meiri ábyrgð og barnauppeldi, við fáum ennþá lægri laun en karlar og ríkisstjórnin smíðar enn “lausnir” sem ekki nýtast einstæðum mæðrum og láglaunafjölskyldum. Þetta er auðvitað ekkert annað en forréttindablinda sem veldur, ef við kjósum fólk til að stjórna þessu samfélagi sem aldrei hefur sjálft búið við skort þá er mjög líklegt að það smíði vanhugsaðar lausnir sem ekki henta þeim sem mest þurfa á að halda. Hlutdeildarlán virðist því miður henta takmörkuðum hópi fólks til að kaupa glænýjar íbúðir á meðan skýrslur koma fram sem varpa ljósi á að tæplega þúsund börn búa með foreldrum sínum í ósamþykktu húsnæði á höfuðborgarsvæðinu og enn fleiri börn búa við skort. Nýleg skýrsla Unicef áætlar að um 6100 börn á Íslandi búa við skort, alls eru 9,1% barna á Íslandi sem líða efnislegan skort og skorturinn mælist mestur á sviði húsnæðis og hefur rúmlega tvöfaldast frá árinu 2009. Konurnar í Eflingu fóru ekki í verkfall og samþykktu ekki kjarasamninginn til að þetta yrði útkoman. Hvernig komum við á jöfnuði? Katrín Jakobsdóttir, það dugar ekki að skreyta sig með góðum ræðum og hringja bjöllu Kauphallarinnar til að koma á jöfnuði í samfélaginu. Það þarf að laga stórgallaðar reglur og skilyrði hlutdeilarlána og byggja meira af fjölskylduvænu og hagstæðu húsnæði. Atvinnuleysi hefur tvöfaldast vegna heimsfaraldurs og þá sérstaklega hjá fólki í ferðaiðnaðinum. Konurnar sem þrifu hótelin, elduðu og báru fram matinn til ferðamanna og héldu rekstrinum gangandi í láglaunastörfum fá skammarlega lágar atvinnuleysisbætur og þær þarf að hækka á meðan þetta ástand varir. Það á enginn á Íslandi að þurfa að líða skort, auðlindir okkar eru nægar til að við getum öll haft það gott. Ég legg til að atvinnulausir á Íslandi hljóti skilyrðislausa grunnframfærslu sem hægt er að lifa af. Að við komum á nýrri stjórnarskrá sem við samþykktum í kosningum árið 2012 og sem stuðlar að auknu beinu lýðræði og því að við öll njótum auðlinda þessa lands en ekki örfáir útvaldir. Að lífeyrissjóðir séu sameinaðir með þeim tilgangi að fækka þeim verulega og minnka yfirbyggingu og að stjórnir og framkvæmdastjórar lífeyrissjóða þurfi að vera skipaðir af þeim sem í þá greiða með kosningu reglulega. Lífeyrissjóðir eiga að fjárfesta í samfélaginu, byggja húsnæði á viðráðanlegu verði, þjónustuíbúðir og hjúkrunarheimili og stuðla að mannsæmandi og óskilyrtum greiðslum til lífeyrisþega. Til að fjölga störfum og komast til móts við atvinnuleysi á ríkið að fjárfesta í aukinni þjónustu í heilbrigðiskerfinu, til menntamála og stórauka styrki til loftslagsverkefna, sem draga úr losun gróðurhúsalofttegunda og stuðla að aukinni sjálfbærni. Við þurfum að byggja upp velsældar- og hringrásarhagkerfi og hætta að einblína á linnulausan hagvöxt. Núverandi ríkisstjón hefur sýnt og sannað að þau munu aldrei gera neitt af þessu, kjósið rétt í haust. Höfundur er starfskona Eflingar og í framboði í prófkjöri Pírata til alþingiskosninga.
Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson skrifar
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Enginn á verðinum – um ábyrgð, framtíðarsýn og mikilvægi forvirkrar stjórnsýslu Guðjón Heiðar Pálsson Skoðun
Dagur líffræðilegrar fjölbreytni 2025 Rannveig Magnúsdóttir,Ole Sandberg,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Rebecca Thompson,Skúli Skúlason,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun